Η επικείμενη θεσμοθέτηση Εθνικού Φορέα Διαχείρισης Υδρογονανθράκων κορυφώνει το ενδιαφέρον διεθνών εταιρειών που έχει εκδηλωθεί τα τελευταία χρόνια….
Οπως φαίνεται, τα στοιχεία παλαιότερων μελετών βγαίνουν ξανά από το συρτάρι, καθώς η τεχνολογική πρόοδος, οι τιμές των καυσίμων, ο περιορισμός των διεθνών αποθεμάτων καθιστούν πλέον εκμεταλλεύσιμα τα υποθαλάσσια κοιτάσματα, που ήταν γνωστά αλλά αναξιοποίητα μέχρι σήμερα.
«Αν αξιοποιηθούν οι περιοχές νότια της Κρήτης, τα ευρήματα στη Δυτική Ελλάδα, το Καστελόριζο και η λεκάνη «Ηρόδοτος», που εκτείνεται μεταξύ Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου, τότε καλύπτεται η ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης για 50 χρόνια», λέει ο κ. Αβραάμ Ζεληλίδης, καθηγητής Γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, που με επίγειες έρευνες εντόπισε φυσικό αέριο στην κοιλάδα Μεσαράς και σε υποθαλάσσια λεκάνη έως τη Γαύδο.
Πέντε λεκάνες
«Νότια της Κρήτης απλώνονται πέντε λεκάνες υδρογονανθράκων με πολύ μεγάλη δυναμική. Τα στοιχεία και η μελέτη δείχνουν ότι πρόκειται για μεγάλες λεκάνες με πολύ μεγάλο πάχος και ανάλογη δυναμική, ενώ όλες βρίσκονται εντός της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης».
Μια περιοχή με ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ένα τεράστιο υποθαλάσσιο βουνό που διαπερνά την Ανατολική Μεσόγειο.
«Στο βουνό αυτό σχηματίζονται ηφαίστεια λάσπης που δημιουργούν τη διαφυγή μεθανίου, όπως είναι ο Προμηθέας και το πεδίο των Ολύμπων που βρίσκεται δυτικά των Κυθήρων, ενώ σημεία διαφυγής υπάρχουν και νότια από τα πέντε πεδία της Κρήτης», εξηγεί ο καθηγητής κ. Ζεληλίδης και σημειώνει ότι «εκτός από το μεθάνιο υπάρχουν και τεκτονικές δομές που θεωρούνται ιδανικές για συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων πετρελαίου».
Η πρώτη εκτίμηση όσον αφορά τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που εντοπίστηκαν στην Κρήτη είναι ότι μπορούν να καλύψουν ανάγκες σε συγκεκριμένες περιοχές και οι επιστήμονες ζητούν εκτεταμένη έρευνα, καθώς εκτιμούν ότι υπάρχουν ποσότητες ικανές να εξυπηρετήσουν τη ζήτηση σε όλο το νησί.
Επίκεντρο η κοιλάδα της Μεσαράς απ’ όπου απλώνεται μια λεκάνη, η οποία υποθαλάσσια εκτείνεται μέχρι τη Γαύδο.
«Aπό το 2008 έχουμε κάνει τέσσερις γεωτρήσεις στην περιοχή του Δήμου Αρκαλοχωρίου και όλες έδωσαν φυσικό αέριο, ακόμα βγάζουν μεθάνιο. Ισως μόνο αυτό να καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες όλης της Κρήτης», λέει ο καθηγητής Γεωλογίας κ. Αβραάμ Ζεληλίδης. «Με πρόταση του Δήμου Αρκαλοχωρίου και σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης αρχίσαμε να ψάχνουμε στην περιοχή. Βρήκαμε σε όλες θυλάκους αερίου. Το επόμενο στάδιο είναι να γίνουν παραγωγικές γεωτρήσεις που θα αξιοποιήσουν το φυσικό αέριο, που είναι πεντακάθαρο, έχει μεθάνιο 95% και μπορεί να μπει στην παραγωγή. Υπάρχει δυνατότητα να μεταφέρεται σε δεξαμενές και να τροφοδοτεί αρχικά θερμοκήπια και μονάδες».
Οπως σημειώνουν επιστήμονες, παράλληλη συντονισμένη έρευνα απαιτείται και σε άλλες περιοχές, καθώς υπάρχουν ευρύτερες ενδείξεις βιοαερίου στην Κρήτη, όπως το Τυμπάκι και η Αγ. Βαρβάρα στον Νομό Ηρακλείου.
Το ορυκτό χαρτοφυλάκιο – Μεσογειακή ράχη
Ενα τεράστιο υποθαλάσσιο βουνό με μήκος 1.500 χλμ., μέσο πλάτος 200-300 χλμ. και μέσο βάθος ύδατος 1.000-1.200 μέτρα ξεκινά από την περιοχή νοτιοδυτικά της Ζακύνθου, περνά ως τόξο νότια της Κρήτης και καταλήγει στην Κύπρο. Στο βουνό αυτό σχηματίζονται ηφαίστεια λάσπης που δημιουργούν τη διαφυγή μεθανίου, ενώ υπάρχουν τεκτονικές δομές ιδανικές για συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων πετρελαίου.
Λεκάνη Ηροδότου
Βρίσκεται μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου και εκτιμάται ότι εκεί υπάρχουν 6 τρισ. κυβικά μέτρα αερίου. Ηδη στην περιοχή έχουν γίνει γεωτρήσεις από Αιγύπτιους και Αμερικανούς.
Στην Κρήτη
Στην πεδιάδα της Μεσσαράς στις δοκιμαστικές γεωτρήσεις που έγιναν από το Πανεπιστήμιο Πατρών και το Πολυτεχνείο Κρήτης εντοπίστηκε φυσικό αέριο. Μετέπειτα έρευνες δείχνουν ότι το ίδιο πεδίο απλώνεται υποθαλάσσια έως την Γαύδο, ενώ νότια της Κρήτης υπάρχουν πέντε πετρελαιοπιθανές λεκάνεs. Πρόκειται για τις περιοχές που ονομάζονται Πτολεμαίος, Ποσειδώνας, Στράβων, Πλείνιος και Γόρτυς.
Το κοιτάσμα της Γαύδου
Το επόμενο στάδιο της έρευνας είχε ως επίκεντρο τη Γαύδο, καθώς η λεκάνη των υδρογονανθράκων, που ξεκινά από τη Μεσαρά, απλώνεται κάτω από τη θάλασσα μέχρι την περιοχή του ακριτικού νησιού. «Πιστεύουμε ότι στην υποθαλάσσια λεκάνη υπάρχουν μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου, όπως δείχνουν τα δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας, η σεισμική έρευνα και η γεωμετρία της λεκάνης», λέει ο καθηγητής κ. Αβραάμ Ζεληλίδης και σημειώνει ότι στο νησί μελετήθηκαν επίγειες φυσικές τομές και καταγράφονται επιφανειακές εμφανίσεις φυσικού αερίου. «Τα στοιχεία οδηγούν προς το κέντρο της λεκάνης, σε μια ιζηματογενή ακολουθία πάχους 6 χλμ., κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη δυναμική, ένα πολύ μεγάλο κοίτασμα».
ΝΕΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ
Οι δυτικοί δρόμοι του μαύρου χρυσού
Τα βεβαιωμένα κοιτάσματα σε Κατάκολο και Επανoμή αποτελούν σημεία αιχμής, καθώς πολλά άλλαξαν από την εποχή της αρχικής αξιολόγησης.
«Εχουν πραγματοποιηθεί άλματα στην τεχνική γεωτρήσεων, που επιτρέπουν τη διενέργειά τους σε δύσβατα μέρη, σε μεγάλα βάθη θάλασσας σε οριακές περιοχές, που έως πριν από 10-15 χρόνια θα ήταν αδύνατον και να το σκεφτούμε», έγραφαν ήδη πριν από χρόνια Ελληνες επιστήμονες σε επιστολές προς το υπ. Ανάπτυξης. Εδώ και χρόνια, άλλωστε, πάγωσαν οι έρευνες από τον Πατραϊκό έως τα Ιωάννινα, ενώ νεότερες μελέτες δείχνουν αρκετές «πετρελαιοπιθανές» περιοχές στο Ιόνιο.
Οπως σημειώνεται στον χάρτη από το Παν. Πατρών η έρευνα στρέφεται στα Διαπόντια νησιά και δυτικά της Κέρκυρας, στην περιοχή ανάμεσα σε Πρέβεζα – Αμφιλοχία – Λευκάδα, στον Πατραϊκό και νοτιοδυτικά της Ζακύνθου, στις Στροφάδες και στον Κόλπο Κυπαρισσίας καθώς και νοτιοδυτικά των Κυθήρων.
ΠΗΓΗ