ΣHMEIA ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΕΩΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ
Κάθε φορά, ἀγαπητοί μου, ποὺ ἀκοῦμε τὸ εὐαγγέλιο, πρέπει νὰ προσέχουμε. Καὶ ἂν κάθε εὐαγγέλιο πρέπει νὰ τὸ ἀκοῦμε μὲ προσοχὴ καὶ δέος, πολὺ περισσότερο τὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο, τῆς Κυριακῆς τῶν Ἀπόκρεων (βλ. Ματθ. 25,31-46). Εἶνε τρομερὸ εὐαγγέλιο! Ὅποιος τ᾽ ἀκούει ἢ τὸ διαβάζει, νομίζει ὅτι ὁ οὐρανὸς ἀστράφτει καὶ βροντᾷ κ᾽ ἡ γῆ σείεται. Τί λέει;
Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς μᾶς βεβαιώνει, ὅτι θὰ ἔρθῃ πάλι στὴ γῆ. Αὐτὸ πιστεύουμε καὶ αὐτὸ ὁμολογοῦμε στὸ Σύμβολο τῆς πίστεώς μας. Θὰ ἔρθῃ ὁ Κύριος. Πῶς; Ὄχι πλέον ὑπὸ τὸ ταπεινὸ σχῆμα τοῦ νηπίου στὴ φάτνη· θὰ ἔρθῃ ὡς κυρίαρχος τοῦ παντός, παντοκράτωρ, βασιλεὺς τοῦ σύμπαντος, ὑλικοῦ καὶ πνευματικοῦ. Θὰ ἔρθῃ συνοδευόμενος ἀπὸ μυριάδες ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων, καὶ θὰ προηγῆται ὁ τίμιος σταυρὸς (βλ. Ματθ. 24,30) ποὺ θὰ λάμπῃ περισσότερο κι ἀπ᾽ τὸν ἥλιο. Θὰ ἔρθῃ γιὰ νὰ κρίνῃ ὅλους, κ᾽ ἐμένα ποὺ σᾶς μιλῶ κ᾽ ἐσᾶς ποὺ μ᾽ ἀκοῦτε καὶ ὅλους ἐν γένει τοὺς ἀνθρώπους, ἀπὸ Ἀδὰμ μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων. Θὰ γίνῃ κρίσις παγκόσμιος. Μὴν ἀμφιβάλλει κανείς.
Ἕνα ἀπὸ τὰ δύο συμβαίνει· ἢ ὑπάρχει Θεὸς ἢ δὲν ὑπάρχει. Ἐὰν δὲν ὑπάρχῃ Θεός, τότε οὔτε κόλασις ὑπάρχει οὔτε παράδεισος οὔτε μέλλουσα κρίσις, καὶ πρέπει νὰ ἐπικρατήσῃ τὸ σύνθημα τῶν ἐπικουρείων καὶ τῶν ὑλιστῶν «Φάγωμεν καὶ πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνῄσκομεν» (᾿Ησ. 22,13. Α´ Κορ. 15,32). Ἀλλ᾽ ὑπάρχει· ὅσο βέβαιο εἶνε ὅτι ὑπάρχει ἡμέρα καὶ ἥλιος καὶ γαλαξίες, τόσο βέβαιο εἶνε ὅτι ὑπάρχει Θεός. Ἐὰν λοιπὸν ὑπάρχῃ Θεός, τότε πρέπει νὰ παραδεχθοῦμε, ὅτι ὁ Θεὸς εἶνε «δίκαιος καὶ δικαιοσύνας ἠγάπησεν» (Ψαλμ. 10,7), καὶ ὡς δίκαιος θὰ κάνῃ κρίσι.
Δὲν θὰ περιγράψουμε τὸ πῶς θὰ διεξαχθῇ ἡ κρίσις. Ἕνα ἄλλο θέμα θέλω νὰ θίξω, κι αὐτὸ εἶνε τὸ ἑξῆς· τί θὰ προηγηθῇ τῆς δευτέρας παρουσίας, ποιά θὰ εἶνε τὰ σημεῖα της, πῶς θὰ καταλάβουμε ὅτι πλησιάζει; Μερικὰ ἀπὸ αὐτὰ τὰ «σημεῖα τῶν καιρῶν» (Ματθ. 16,3) θὰ ὑπενθυμίσω.
* *
⃝ Πρῶτον. Λέει ὁ Χριστός, ὅτι θὰ κηρυχθῇ τὸ εὐαγγέλιο σὲ ὅλη τὴν κτίσι, σ᾽ ὅλη τὴν οἰκουμένη (ἔ.ἀ. 24,14). Κηρύχθηκε; ἀπὸ τὰ δισεκατομμύρια, ποὺ ἔχει ὁ πλανήτης, πόσοι εἶνε Χριστιανοί; Μόλις τὸ ἕνα δισεκατομμύριο, κι αὐτοὶ ὄχι ὅλοι ὀρθόδοξοι. Πολυπληθεῖς λαοὶ τῆς Ἀσίας καὶ τῆς Ἀφρικῆς δὲν ἄκουσαν τὸ μήνυμα τοῦ Χριστοῦ· ἄλλοι εἶνε μωαμεθανοί, ἄλλοι βουδδισταί, ἄλλοι εἰδωλολάτρες· ἕνας κόσμος ὁλόκληρος περιμένει. Ἑτερόδοξοι κήρυκες ἀπὸ εὐρωπαϊκὲς χῶρες πηγαίνουν νὰ τοὺς ἐκχριστιανίσουν. Ἡ πατρίδα μας, ποὺ κάποτε ἔστελνε ἱεραποστόλους μέχρι τὸ Δούναβι, παιδιὰ ἐκλεκτὰ ὑψηλῶν οἰκογενειῶν, τώρα δὲν στέλνει. Κι ἂν παρουσιαστῇ κανένα παιδὶ μὲ τέτοιο ζῆλο, ὁ πατέρας του ἀντὶ νὰ χαίρεται πάει νὰ σκάσῃ. Θὰ ἔρθῃ λοιπὸν ἡμέρα ποὺ ὁ πλανήτης μας θὰ ἔχῃ εὐαγγελισθῆ ἀπ᾽ ἄκρου εἰς ἄκρο. Δὲν ἦρθε ἀκόμα ἡ ἡμέρα αὐτή.
⃝ Ἄλλο καταπληκτικὸ σημεῖο τῶν καιρῶν. Οἱ Ἑβραῖοι πολὺ ταλαιπωροῦν τοὺς ὀρθοδόξους στοὺς Ἁγίους Τόπους καὶ σήμερα (συκοφαντίες, σκευωρίες, ἐπιθέσεις). Ἀλλὰ δὲ θὰ κατισχύσουν. Αὐτοί, ποὺ ἀνέκαθεν, αἰῶνες τώρα, μισοῦν καὶ διώκουν τὴν Ἐκκλησία, θὰ ἔρθῃ ὥρα, ―τὸ λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος― ποὺ θὰ πιστέψουν· οἱ Ἰουδαῖοι θὰ γίνουν Χριστιανοί (βλ. ῾Ρωμ. 11,25-36). Θὰ προσπαθήσουν προηγουμένως νὰ ξαναστήσουν τὸ ναό τους, κι ἀφοῦ ἀπογοητευθοῦν ἀπὸ τὸν ἀντίχριστο θὰ ζητήσουν νὰ βαπτισθοῦν. Καὶ ἡ ἡμέρα αὐτή, ποὺ οἱ Ἰουδαῖοι θὰ ἐπιστρέψουν στὸ Χριστὸ καὶ θὰ ποῦν «Ἥμαρτον» (Λουκ. 15,21), θά ᾽νε εὐλογία γιὰ ὅλο τὸν κόσμο.
⃝ Ἕνα ἄλλο σημάδι θὰ εἶνε «ἡ ἀποστασία» (Β΄ Θεσ. 2,3). Τί θὰ πῇ ἀποστασία; Οἱ ἄνθρωποι, στὴ μεγάλη πλειονότητά τους, θὰ φύγουν ἀπ᾽ τὸ Θεό. Μέσα στοὺς 1.000 – τί λέω, μέσα στοὺς 10.000, μέσα σὲ μιὰ ὁλόκληρη πόλι, σὲ μιὰ ὁλόκληρη κοινωνία, ἕνας θὰ μείνῃ! Θὰ λιγοστέψουν πολὺ οἱ πιστοί. Οἱ πολλοὶ θὰ γίνουν ἄπιστοι, ἄθεοι, ὑλισταί, εἰδωλολάτρες· οἱ Χριστιανοὶ θά ᾽νε τόσο λίγοι ὅπως καὶ οἱ ἑπτὰ ἐκεῖνες χιλιάδες ποὺ ἔμειναν πιστοὶ στὸ Θεὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ προφήτου Ἠλία (βλ. Γ΄ Βασ. 19,18. ῾Ρωμ. 11,4), τόσο λίγοι ὅσο καὶ στὴν ἐποχὴ τοῦ κατακλυσμοῦ. Τὸ εἶπε ὁ Χριστός, οἱ ἡμέρες αὐτὲς θὰ εἶνε «ὥσπερ αἱ ἡμέραι Νῶε» (Ματθ. 24,37)· ὅπως τότε λίγοι σώθηκαν ἀπὸ τὸν κατακλυσμό, ἔτσι καὶ τώρα. Ἀλλὰ καὶ ἕνας νὰ μείνῃ πάνω στὴ γῆ, αὐτὸς θὰ εἶνε ὁ νικητής! Δὲν θὰ νικήσουν οἱ πολλοί, θὰ νικήσουν οἱ λίγοι, ἀφοῦ ὅμως διωχθοῦν ἀπηνῶς.
⃝ Τὰ συμφέροντα καὶ ἡ ὑπερηφάνεια θὰ ὑποδαυλίζουν τὰ πάθη καὶ τὰ κράτη θὰ συγκρούωνται. Ὁ Κύριος προειδοποίησε· Θ᾽ ἀκοῦτε γιὰ «πολέμους καὶ ἀκοὰς πολέμων» (Ματθ. 24,6-7). Αὐτὰ δὲν ἀκοῦμε ἤδη καθημερινῶς;
⃝ Θὰ συμβοῦν, εἶπε ἐπίσης, «λιμοί» (μὲ γιῶτα), δηλαδὴ πεῖνα (Ματθ. 24,7). Σὲ ἡμέρες ἀκαταστασίας πολλοὶ θὰ στεροῦνται καὶ τὴν ἀναγκαία τροφή.
⃝ Θὰ παρουσιαστοῦν ἀκόμη «λοιμοί» (μὲ ὄμικρον γιῶτα), δηλαδὴ ἀσθένειες (ἔ.ἀ.), πρωτοφανεῖς καὶ τρομερές, ποὺ θὰ θερίζουν τὴν ἀνθρωπότητα. Στὶς μέρες μας ἔχουμε ἤδη δύο σοβαρὲς ἀσθένειες, ποὺ προσπαθεῖ ἡ ἐπιστήμη νὰ τὶς νικήσῃ χωρὶς ἀποτέλεσμα ὣς τώρα. Ἡ μία εἶνε ὁ καρκίνος. Ἡ ἄλλη, νέα ἀσθένεια χειρότερη ἀπὸ τὸν καρκίνο, εἶνε τὸ ἔιτζ, μάστιγα τοῦ αἰῶνος. Ἡ Ἐκκλησία εὐλογεῖ τὸ γάμο καὶ διδάσκει, ἄντρες καὶ γυναῖκες νὰ μὴν ἔχουν ἄθεσμες σαρκικὲς σχέσεις. Ποιός ἀκούει; Τώρα ὅμως, μὲ τὴ μεταδοτικὴ αὐτὴ ἀσθένεια, θὰ τρέμῃ ὁ ἄντρας νὰ πλησιάσῃ τὴ γυναῖκα. Τέτοιες ἀσθένειες εἶνε προφητευμένες (βλ. Ἀπ. 16,2).
⃝ Τοὺς ἀνθρώπους ἀκόμα πρὶν τὴ δευτέρα παρουσία θὰ τοὺς βρῇ καὶ θὰ τοὺς ταλανίσῃ μία «θλῖψις μεγάλη», ἀβάσταχτη, ποὺ δὲν ξανάγινε οὔτε θὰ ξαναγίνῃ (Ματθ. 24,9,21-22. Μᾶρκ. 13,19-20).
⃝ Καθὼς οἱ ἄνθρωποι θὰ ταλαιπωροῦνται, θὰ ζητοῦν πνευματικὸ ὁδηγό· ἀλλὰ τότε θὰ ἐμφανισθοῦν «ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται», ποὺ θὰ κάνουν καὶ θαύματα, ὥστε νὰ πλανήσουν «εἰ δυνατὸν καὶ τοὺς ἐκλεκτούς» (Ματθ. 24,11,24).
⃝ Καὶ τὸ χειρότερο σημεῖο ποιό θὰ εἶνε· ὁ ἀντίχριστος, «ὁ ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας, ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας…, ὁ ἄνομος» (βλ. Β΄ Θεσ. 2,1-2). Αὐτὸς θὰ ἔρθῃ. Θὰ εἶνε πρόσωπο ποὺ θὰ συγκεντρώσῃ στὰ χέρια του ὄχι μόνο τὴν πολιτικὴ ἀλλὰ καὶ τὴ θρησκευτικὴ ἐξουσία. Θὰ κυριαρχήσῃ σὲ ὅλο τὸν κόσμο καὶ θὰ πιέζῃ τοὺς ἀνθρώπους. Πολὺς λόγος γίνεται γιὰ τὸ 666 (βλ. Ἀπ. 13,18), ποὺ κι αὐτὸ εἶνε σημάδι ὅτι ἔρχεται ἡ ἡμέρα τοῦ ἀντιχρίστου. Μερικοὶ λένε ὅτι γεννήθηκε ἤδη. Δὲν γνωρίζω· ἕνα γνωρίζω, ὅτι θὰ ἔρθῃ. Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἰεροσολύμων σὲ μία σπουδαία ὁμιλία του λέει, ὅτι αὐτοὶ ποὺ θὰ μαρτυρήσουν στὴν ἐποχὴ τοῦ ἀντιχρίστου θὰ εἶνε ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς μάρτυρας τῶν προηγουμένων αἰώνων.
⃝ Ἀλλὰ τὴν ἐποχὴ ἐκείνη τοῦ ἀντιχρίστου ὁ Θεὸς δὲ θ᾽ ἀφήσῃ ἀβοήθητους τοὺς δούλους του. Θὰ ἔρθουν στὴ γῆ, γιὰ νὰ ἐνισχύσουν τὴν παράταξι τῶν ὀλίγων πιστῶν τέκνων του, δύο ἔξοχοι ἄνδρες, ὁ Ἐνὼχ καὶ ὁ Ἠλίας (πρβλ. ἔ.ἀ. 11,3-12).
⃝ Γενικὸ χαρακτηριστικὸ τῶν ἡμερῶν ἐκείνων εἶνε, ὅτι θὰ πληθυνθῇ ἡ ἀνομία καὶ θὰ ψυγῇ ἡ ἀγάπη στοὺς περισσοτέρους (Ματθ. 24,12). Θὰ παγώσῃ ἡ ἀγάπη γιὰ τὸ Θεὸ καὶ τὸν πλησίον.
⃝ Μία κατηγορία σημείων ποὺ ἐπίσης θὰ προηγηθοῦν τῆς δευτέρας παρουσίας εἶνε τὰ ἔκτακτα φυσικὰ φαινόμενα στὸν οὐρανὸ καὶ στὴ γῆ. Στὸν οὐρανό· θὰ σκοτεινιάσῃ ὁ ἥλιος ὅπως τὴ Μεγάλη Παρασκευή· «ὁ ἥλιος σκοτισθήσεται καὶ ἡ σελήνη οὐ δώσει τὸ φέγγος αὐτῆς, καὶ οἱ ἀστέρες πεσοῦνται ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, καὶ αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται» (Ματθ. 24,29. βλ. & Λουκ. 21,25-26). Στὴ γῆ· θὰ γίνουν μεγάλοι «σεισμοὶ κατὰ τόπους» (Ματθ. 24,7. Μᾶρκ. 13,8. Λουκ.21,11). Κλέβε σὺ καὶ χτίζε οὐρανοξύστες· σὲ μιὰ στιγμὴ ἕνας σεισμὸς τὰ ἰσοπεδώνει ὅλα. Ἀκόμη θὰ μολυνθοῦν τὰ νερὰ καὶ θὰ ψοφοῦν τὰ ψάρια (βλ. Ἀπ. 8,10-11). Τὸ εἴδαμε αὐτό· μὲ τὸ Τσερνομπὶλ ἔτρεμε ὁ κόσμος νὰ πιῇ ἕνα ποτήρι νερό, μήπως φαρμακωθῇ. Θὰ καῇ ἀκόμη ἕνα τρίτο τῶν δασῶν (βλ. ἔ.ἀ. 8,7).
* *
Αὐτὰ εἶνε, ἀγαπητοί μου, συνοπτικὰ τὰ σπουδαιότερα σημεῖα. Μερικὰ ἔγιναν, ἀλλὰ πολλοὶ δὲν τὰ κατάλαβαν· «ὁ δὲ παράνομος Ἰούδας οὐκ ἠβουλήθη συνιέναι» (γ΄ ἀντίφ. ὄρθρ. Μ. Παρ.). Ὁ Χριστὸς μᾶς λέει «Γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε» (Ματθ. 26,41). Ἔρχεται ὁ ἀντίχριστος· ἐμεῖς νὰ εἴμαστε ἕτοιμοι καὶ νὰ περιμένουμε πότε νὰ ἔρθῃ ὁ Κύριος. Ναί, θὰ ἔρθῃ, γιὰ νὰ βάλῃ τάξι στὸν κόσμο. Ὑπάρχει ἕνα μάτι ποὺ τὰ βλέπει ὅλα, ἕνα αὐτὶ ποὺ τ᾽ ἀκούει ὅλα, ἕνα χέρι ποὺ τὰ γράφει ὅλα. Θὰ δικαστοῦμε ἀκόμα καὶ γιὰ ἕνα λόγο, καὶ θὰ ἀμειφθοῦμε ἀκόμα καὶ γιὰ ἕνα ποτήρι νερὸ ποὺ θὰ δώσουμε. Τρομερὰ ἡ ἡμέρα ἐκείνη.
Εὔχομαι, ἀγαπητοί μου, ὅταν ἔρθῃ ἡ μέρα ἐκείνη, κανείς ἀπὸ μᾶς νὰ μὴν ἀκούσῃ τὴν τρομερὴ φωνὴ τοῦ Χριστοῦ μας «Πορεύεσθε ἀπ᾽ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον, τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ». Ὅλοι, μικροὶ καὶ μεγάλοι, κλῆρος καὶ λαός, ἄντρες γυναῖκες καὶ παιδιά, ἀγράμματοι καὶ ἐγγράμματοι, φτωχοὶ καὶ πλούσιοι, ν᾽ ἀκούσουμε τὴ χαρμόσυνο φωνή του· «Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου» (Ματθ. 25,41,34).
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος