ύπό Πρεσβυτέρου Πέτρου Παvταζή
Πολλές φορές ή ποιμαντική μας προσπάθεια γιά διάλογο μέ τούς χώρους τού ‘Αποκρυφισμού καί τής Νέας ‘Εποχής, μπορεί νά καταλήξει σέ αρνητικά αποτελέσματα, άν τύχει τού κατάλληλου «χειρισμού» από τήν πλευρά ένός προγραμματισμένου γιά τό σκοπό αύτό έντύπου.
Ετσι όταν ενα έντυπο τού χώρου αύτού φιλοξενεί τήν ‘Όρθόδοξη άποψη γιά ενα ανθρωπολογικό θέμα, είναι μάλλον σίγουρο οτι ή πλάστιγγα των έντυπώσεων θά κλίνει πρός τήν πλευρά τού αποκρυφισμού.
Μιά τέτοια προσπάθεια ύπέπεσε στήν αντίληψή μας, στό περιοδικό «ΑΒΑΤΌΝ», τού όποίου τό πρωτο τεύχος, τό όποίο είχε εύρύτατα προβληθεί καί διαφημισθεί, ήταν μονογραφικά αφιερωμένο στό περί ψυχής θέμα.
Τήν θέση τής ‘Εκκλησίας ανέλαβε νά παρουσιάσει μέ άρθρο του, ενας έγκριτος κληρικός θεολόγος, λίαν πεπαιδευμένος καί γνώστης τού συνολικού “όπλισμού” του θέματος. Η πραγμάτευση κρίνεται πολύ ύψηλού έπιπέδου, μέ στέρεες δογματικές οάσεις, αλλά καί πρωτότυπη ανάπτυξη των φιλοσοφικων προδιαγραφων τού περί ψυχής ζητήματος. Ύπάρχουν μόνον μερικές αντιρρήσεις γιά όρισμένες διατυπώσεις, αλλά έχουν σχέση μέ τήν γενική μας τοποθέτηση. Όί θέσεις πάλι πού πήρε ό έν λόγω θεολόγος δέν θά αμφισβητούνταν, αλλά μάλλον θά έπιδοκιμάζονταν, άν τό άρθρο ήταν μέρος βιβλίου ή έφιλοξενείτο σέ άλλου είδους έντυπο.
Όμως ό αντίδικος περίμενε στή γωνία…. Τό περί ού ό λόγος άρθρο ήταν τό προτελευταίο τού περιοδικού, τού όποίου τό τελευταίο άρθρο κράτησε γιά τόν έαυτό του ό έκδότης. Ετσι, μέ δεξιοτεχνία έφάρμοσε μιά «αντίστροφη έρμηνευτική» των χριστιανικων θέσεων: ύπερθεματίζοντας καί οχι πολεμώντας!
Αύτή είναι μία τακτική, πού χαρακτηρίζει τόν εύρύτερο αποκρυφιστικό χωρο τής Νέας ‘Εποχής. Συγκεκριμένα: Ως οάση των aναπτυσσομένων αποκρυφιστικων πόψεων, στό τελευταίο άρθρο τού περιοδικού « Αβατον», μέ τίτλο «ή Αγνωστη ψυχή», έγινε ντιστροφή τού νοήματος των λόγων τού Χριστού «ό θέλων σωσαι τήν ψυχήν αύτού πωλέσει αύτήν» καί
«τί γάρ ώφελήσει άνθρωπον έάν κερδήσn τόν κόσμον όλον καί ζημιωθή τήν ψυχήν αύτού ή τί δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα τής ψυχής αύτού;». ‘Ύποστηριζόταν δηλαδή οτι, γιά νά σώσουμε [έμείς, αφ’ έαυτων] τήν ψυχή μας πρέπει νά καταβάλουμε “αντάλλαγμα”. ‘Επιπλέον, ήχθη μαζί μ’ αύτή τήν
«μεσσαλιανικού» τύπου αύτοσωτηρία, ή αντίληψη οτι ό άνθρωπος δέν «έχει» ή δέν «είναι» ψυχή αλλά οτι
πρέπει νά «δημιουργήσει» ψυχή, κατά τή διάρκεια τής ζωής του, μέ τή βοήθεια διαδικασιων, τεχνικων καί μεθόδων έμπνευσμένων από τίς κοσμικές δυνάμεις οί όποίες στηρίζουν τό Σύμπαν.
Τό ζήτημα πού τίθεται είναι, οτι σαφως δίδεται στίς αντιλήψεις αύτές όντότητα καί αξία από τήν
«συν»παράθεση στό ίδιο έντυπο, των θέσεων τού άρθρου τού όρθόδοξου κληρικού καί θεολόγου, πού δημοσιεύθηκαν μέ τόν τίτλο «Σωματοψυχή», ό απο- κρυφιστής συγγραφέας τού άρθρου «ή Αγνωστη ψυχή» αντιστρέφει τούς όρους, έννοιες καί θέσεις τού άρθρου τού πιό πάνω κληρικού, δίνοντάς τους αποκρυφιστικό νόημα.
Ως «Σωματοψυχή» όρίζει, ό κληρικός θεολόγος:
«τόν τρόπο έκφράσεως τής ανθρωπίνης ύποστάσεως». Συνεχίζει, έτσι, τήν πατερική διδασκαλία περί ψυχής, ή όποία αντιδιαστέλλει τήν ψυχή από τό σωμα, τά όποία θεωρεί δύο διαφορετικά συστατικά τού ανθρώπου, πού όμως ένοποιούνται στό έπίπεδο τής λειτουργικότητος. Όί Πατερικές διατυπώσεις; «τό όλον αύτού» [ Αγ. Μάξιμος ό Όμολογητής], ή «τό συναμφότερον» [ Αγ. Γρηγόριος ό Παλαμάς], δηλώνουν δτι ό άνθρωπος είναι «κάτι» παραπάνω από τό άθροισμα των συστατικων του. Είναι δημιουργημένη,
«κτιστή» σωματοψυχή, καλεσμένη νά γίνει σάν τόν Θεό [χωρίς νά είναι θεός ή νά έχει «κάτι» από τήν θεία φύση], οχι μέ τίς δικές του δυνάμεις, αλλά «διά
‘Ίησού Χριστού έν Αγίω Πνεύματι». Όμως αύτά, αντιστρέφονται στά χέρια τής αποκρυφιστικής έρμη- νευτικής.
Ό έκδότης τού περιοδικού στό έν λόγω άρθρο του, αντιστρέφει χριστιανικούς όρους όπως ό Παράδεισος καί ή Κόλαση, οί όποίοι από «ύποκειμενικοί τρόποι βιώσεως τού Θεού», εύκολα γίνονται «ανύπαρκτα φόβητρα» των απλών πιστών από τούς έκπροσώπους τού Θεού [τούς παπάδες], διότι αποκτούν άλλο νόημα στά πλαίσια τού αποκρυφιστικού κοσμοειδώλου.
Θεολογικού τύπου διακρίσεις, όπως «σαρκικός»,
«ψυχικός» καί «πνευματικός» άνθρωπος, όπως καί άλλοι βιβλικοί καί πατερικοί, όροι, τό νόημα των όποίων έχει καθορισθεί «Συμβατικά»-κατόπιν τής όμοφώνου γνώμης τών Πατέρων* διά τής έκκλησιαστικής έμπειρίας (καί οχι «Συμβολικά» μέσω φιλοσοφικής ή άλλης διανοητικής έπεξεργασίας), αντιστρέφονται στό άρθρο τού έκδότη τού ΑΒΑΤΌΝ, καί νοούνται ώς στάδια αύτοεξελίξεως τού ανθρώπου πάνω στή διαδικασία τής «δημιουργίας τής ψυχής του».
‘Επίσης, άστοχες διατυπώσεις όπως: «ό θάνατος δέν αποτελεί παρά μία διαδικασία βαθύτερης πραγματώσεως τού ένιαίου αίωνίου Εαυτού, τόν όποίο αποκαθιστά ή ‘Ανάσταση», λειτουργούν ώς νερόμυλοι στίς αντιλήψεις τού αποκρυφισμού. Ό «αίώνιος Εαυτός» ταυτίζεται μέ τόν «’Εσωτερικό άνθρωπο» των έσωτεριστικών παραδόσεων [θεοσοφικό σύστημα, Γκουρτζίεφ]. Όί δέ «διαδικασίες βαθύτερης πραγμάτωσης» νοούνται μέσα σ’ ενα μονιστικό έξελικτικό πλαίσιο, όπου
«ζωή» καί «θάνατος», «σωμα» καί «ψυχή», «ύλη» καί «πνεύμα», «καλό» καί «κακό» είναι διαφορετικές οψεις τής μιάς καί τής αύτής «συμπαντικής» πραγματικότητας. Καί, αντί τής «ανάστασης», πού φυσικά ένοχλεί τούς αποκρυφιστές, προβάλλεται ή λέξη «αφύπνιση»!
-Σέ άλλες περιπτώσεις αναλόγως τού έπιδιωκομένου στόχου, οί αποκρυφιστές προβάλλουν, αντιθετικά ή συγκρητιστικά, τό δίπολο: ανάσταση-μετενσάρκωση.
«’Αφύπνιση» σημαίνει, κατά τόν αρθρογράφο τού ίδιου αποκρυφιστικού άρθρου, ανακάλυψη τού «βαθύτερου ανθρώπου», γεμάτου άρμονία, ήρεμία, απάθεια καί αντίστοιχα «νέκρωση» τού «έξωτερικού ανθρώπου» τού γεμάτου «προσκόλληση» [ό όρος είναι βουδιστικός, αλλά χρησιμοποιείται καί στόν λοιπό αποκρυφιστικό χωρο], στόν «μηχανιστικό» καί ύλιστικό τρόπο ζωής.
‘Αλήθεια, πού πάει έτσι ή «σωματοψυχή» ή όποία έχει μέν ώς αποτέλεσμα ένότητας έμπειριων τού σώματος καί τής ψυχής, αλλά οχι ταύτισή τους;
Βεβαίως,όπως φαίνεται καί από τήν τελευταία παρατήρηση, οί απόψεις των δύο αρθογράφων διαφέρουν ριζικά καί ούσιαστικά. ‘Αλλά είναι αναγκαίο νά ύπογραμμισθεί, οτι ό τρόπος προβολής τους, δίπλα-δίπλα, μέσα σ’ ενα έντυπο-αφιέρωμα μέ ένιαίο θέμα, στά μάτια ένός συγχρόνου αναγνώστη-καταναλωτή σχεδόν τίς ταυτίζει. Όταν μάλιστα καί τά ύπόλοιπα άρθρα «συνηχούν» αποκρυφιστικά.
Αμεσο καί χειροπιαστό αποτέλεσμα αύτού τού γεγονότος είναι νά «περνάει» τό μήνυμα: ‘Εγκαταλείψτε τίς κοινότυπες καί απλοικές χριστιανικές αντιλήψεις καί πιστεύω. Μακριά από ‘Εκκλησίες καί παπάδες [καί βεβαίως από τόν τρόπο ζωής πού προτείνουν].
‘Εμπρός γιά τήν «μεταμόρφωση» τού ανθρώπου μέ τίς σύγχρονες «πλανητικές» γνώσεις, πού όμως έχουν βαθιές ρίζες στήν αρχαία σοφία [οχι τή χριστιανική φυσικά] καί πού μπορούν νά όδηγήσουν σέ μία νέα αντίληψη των λόγων τού Χριστού [π.χ. τού
«απαρνησάσθω έαυτόν»].
Δηλαδή, νά όδηγήσουν μέσω κατάλληλων τεχνικων (μερικές φορές ήθικά απαράδεκτων εως καί φρικιαστικά έπικίνδυνων, μέ οποιο αξιολογικό κριτήριο καί άν έξετασθούν) στήν συνειδητοποίηση καί ακολούθως στό «άνοιγμα», των ένεργειακων κέντρων τού σώματος [«τσάκρας» είναι ό ίνδουιστικός όρος], μέ στόχο τή δημιουργία μιάς νέας συνειδητότητας τής «ψυχής» ή «παρουσίας» όπως τήν όρίζει ό έκδότης-αρθογράφος τού αποκρυφιστικού περιοδικού « Αβατον».
‘Αποδεικνύεται, έτσι γιά άλλη μιά φορά, οτι οί δραστηριοποιούμενοι στόν αποκρυφιστικό χωρο, είναι αίρετικοί, «λύκοι μέ ένδυμα προβάτου», διαστροφείς τού έντός ήμων, συμβολικά όμολογουμένου αλλά καί έναργως βιουμένου, φρονήματος τής ‘Εκκλησίας, κρυπτόμενοι δέ πίσω aπό συγκρητιστικά προσωπεία.
Καί αύτό είναι φυσικό, αφού γιά τόν κάθε αποκρυφιστή αρθρογράφο ενας όρθόδοξος κληρικός θεολόγος βρίσκεται σέ… κατώτερο έξελικτικό έπίπεδο. Τό ίδιο καί οί χριστιανοί αναγνωστες τού περιοδικού οί όποίοι θά «εύεργετηθούν», προσυλητιζόμενοι έντεχνα στόν αποκρυφισμό. Γιατί βέβαια, ενας τέτοιος «διάλογος», όσο καί άν δέν τό ήθελε ό όρθόδοξος κληρικός θεολόγος, θά συνεργήσει στόν προσηλυτισμό, από τό « Αβατον», απληροφόρητων αναγνωστων, αφού μάλιστα καί ό ίδιος ό θεολόγος παρεσύρθη από τήν παραπλανητική όνομασία τού περιοδικού.
Περιοδικό Διάλογος,Τεύχος 18.