Ύπό του Κυπρίου Συγγραφέως—Δημοσιογράφου Αγωνιστού Κυριάκου Καραμάνου
Ας είναι ευλογημένο, το φως της ημέρας αυτής….
Του ηλίου της ή κατακάθαρη λάμψις…
Του ουρανού και της θαλάσσης της,, ό καταγάλανος στολισμός…
“Ολα.. “Ολα.,. Οί τόνοι. Οί σκιασμοί.
Οί αποχρώσεις της… Αυτές. Πού εις μίαν άτελείωτον ποικιλίαν μορφών προβάλλουν τον έξαϋλωμένον λευκασμόν τών νησιών της Ελλάδος μας. Καί των πανάρχαιων ναών μας τα στυλωμένα μάρμαρα. Έπάνω εις τό μαβί του ουράνιου καί τών αιγιαλών μας. Εις ατελείωτους συνδυασμούς, τα αγιασμένα χρώματα της σημαίας, κάτω άπό την σκέπην της οποίας έπαθεν. Έσταυρώθη. Καί άνεστήθη ό Ελληνισμός..
Την αυγή, λοιπόν, της άγιας αύτης ημέρας,..
Την Ιην Απριλίου 1955. Ό Διγενής. Με 7 βόμβας πού ερριξε εις τάς πόλεις της Κύπρου, μέ 7 βόμβας ιδιότυπου κατασκευής έδωσε τό σύνθημα της Παγκυπρίου εξεγέρσεως κατά τών “Αγγλων κατακτητών. Καί ή έξέγερσις υπήρξε καθολική.
Ό Άγών τών Κυπρίων πού ήρχισε την 1η Απριλίου 1955 υπήρξε μέγας καί θαυμαστός. Έχαρακτηρίσθη από την αύστηράν ενότητα του Κυπριακού Λαού. Άπό τήν θρησκευτική ενότητα ολοκλήρου του λαού μας εις ό,τι άφορα τήν πειθαρχίαν καί τήν ήγεσίαν τού αγώνος. Εις ό,τι άφορά τήν πίστιν του εις τήν τελικήν νικηφόρον εκβασιν, καί τό μέγεθος της προσφοράς τών θυσιών. Είς ο,τι άφορα τό πείσμα .καί τόν φανατισμόν μας.
Τούτους τους νέους της Κύπρου. Τούτους τους Δράκους καί τούς Μούσκους! Τούτους τους Καραολήδες καί τους Μάτσηδες. Τούτους τους Γρηγόρηδες τους Αυξεντίου καί τους Πατάτσους της Κύπρου μας. Τούτους όλους τους ήρωες τών ηρώων τών Πανελλήνων, πού εφτειαξαν μέ τήν άλυσιν τών Θυσιών των τό Πάνθεον της Κυπριακής Ελληνικής Αρετής, ημείς δεν έχουμε τό δικαίωμα νά τους μοιρολογούμε, όσο πρέπει νά τους χαιρόμαστε! Γιατί, είς τόν κόσμον αυτόν έδοξάσθησαν δσο θάναι πολύτιμο τό αίμα πού χύνεται παλληκαρίσια δια τήν πατρίδα.
Έπιμένομεν νά ίσχυριζόμεθα ότι αυτό,, πού έπέδειξεν ό κυπριακός λαός ύστερα άπό τόσα χρόνια θυσιών αιμάτων, θυσιών δακρύων, θυσιών περιουσιών, θυσιών απολαβής στοιχειώδους βίου κοινωνικού άνθρωπου, αυτό πού επιδεικνύει ή συνοχή, ή ένότης ή απόλυτη. Ή αυστηρά. Ή θρησκευτική ενότης τών ψυχών ολοκλήρου του λαού μας, είς ότι άφορα τήν πειθαρχίαν εις τάς ίστορικάς επιταγάς του αγώνος μας Εις ότι άφορα τήν πίστιν του είς τήν τελικήν νικηφόρον εκβασιν. Είς ότι άφορα τό μέγεθος της προσφοράς τών θυσιών μα,ς. Εις ότι άφορα τό πείσμα καί τόν φανατισμόν τών λαών μας. Αυτά, σπανίως τά ανευρίσκει κανείς είς παρομοίους περιπτώσεις λαών πού έξεση-κώθηκαν κάποτε εναντίον τών δυναστών των. Καί εάν τά άνευρίσκη, δεν έχουν τήν καθολικότητα τών ιδικών μας.
Καί έκαλλιεργήθησαν πολλά χρόνια πριν άπό καλής οργανωμένης μυστικής προσπάθειας. “Οπως εκείνη τών ιδικών μας Φιλικών. Πιστεύω πώς εχω δίκαιον, όταν υποστηρίζω, δτι εις τήν ίστορίαν τών λαών δεν υπάρχουν πολλά παραδείγματα όμοια μέ αυτά, πού παρουσίασεν ή κυπριακή επανάστασις, είς αύστηράν συνοχήν, εις άνέκλητον άπόφασιν καί είς άλύγιστον θέλησιν νά νικήση. Διότι είς τό κάτω τής γραφής, οί Κύπριοι ήταν ενας μικρός άοπλος καί απομονωμένος νησιώτικος λαός. Έκυβερνάτο άπό έναν κατακτητήν, πού κατόρθωσεν νά επιβληθή εις.όλον τόν κόσμον, ώς πολιτισμένος, ώς διδάσκαλος του φιλελευθερισμού. Καί ώς υπέρμαχος τής Ελευθερίας. Τήν Την Απριλίου του 1955. Ό Διγενής. Μέ έπτά βόμβας πού ερριψεν είς τάς πόλεις τής Κύπρου, μέ επτά βόμβας ιδιότυπου κατασκευής, έδωσεν τό σύνθημα τής παγκυπρίου εξεγέρσεως κατά τών “Αγγλων κατακτητών. Υπέρ τής ελευθερίας μας… Καί ή εξέγερσις ύπήρξεν καθολική. Ιδού, είς ποιο σημείον, ο ιστορικός του αγώνος τών Κυπρίων, σταματάει κατάπληκτος.
Ή έξεγερσις τών Κυπρίων ύπήρξεν καθολική!! Πώς; Διατί; Τί προηγήθη; “Ας άφήσωμεν τάς απαντήσεις νά τάς (άνεύρουν οί ιστορικοί. Ήμεΐς σήμερον. Καθ΄ ον χρόνον, ό άγων τών Κυπρίων νικηφόρος κατά τών “Αγγλων, πανένδοξος, εισέρχεται είς μίαν νέαν φάσιν. Τήν φάσιν τής έκδιώξεως τών Τούρκων εισβολέων ώς εχομεν νά διακηρύξωμεν ύπευθύνως. “Ο,τι, όταν ό κυπριακός Ελληνισμός. Ό ήρεμος, ό πράος, ό άοπλος, ο άμαχος! “Οταν τήν πρωίαν έκείνην τήν 1ης Απριλίου τού 1955, ήκουσε τόν κρότον τών βομβών του Διγενή. Δέν έδίστασεν. Δέν έταλαντεύθη ούδ’ επί στιγμήν. Έπήρεν αμέσως, χωρίς συζητήσεις πολλές. Χωρίς νά ζήτηση εξήγησιν καμμίαν. Επήρε τήν θέσιν, πού τού επέβαλλαν ή ίστορία καί οί παραδόσεις του.
“Ωρμησε είς αυτόν τόν άνισον καί πολύδακρον αγώνα, μέ δίψαν καί μέ ένθουσιασμόν. “Ωρμησε είς τόν αγώνα αυτόν μέ τήν άπόφασιν νά γράψη τήν άθανασίαν του. Έστάθηκε είς τόν αγώνα αυτόν, καί έδημιούργησεν τόν άήττη-τον στρατόν τής Κυπριακής ελευθερίας. Τό στρατόν τής ΕΟΚΑ. Καί, ιδού πού έκαμαν τό μέγα λάθος, όσοι έμετρούσαν τήν ΕΟΚΑ εις άνδρες. “Οσοι παρουσίαζαν τήν ΕΟΚΑ, ωσάν μίαν δράκα γενναίων, πού πολεμούν μέ σαράντα χιλιάδες ατομικού στρατού τών κατακτητών. Ιδού, τό λάθος όλων όσων μιλούν δια τήν ΕΟΚΑ. Διότι τό εξαναείπαμεν καί τό ξαναλέγομεν. Ή ΕΟΚΑ ήτο ή Κύπρος όλη. Πειθαρχημένη!
Αγωνιστική! Πείσμων! Φανατική! ΄Ητο ή Κύπρος όλη!
Οί τετρακόσιε,ς πεντήκοντα χιλιάδες τών Κυπρίων, πού μένουν μέσα είς τήν νήσον των. Καί οί εκατόν χιλιάδες τών Κυπρίων πού ζουν εξω άπό τήν νήσον. Είναι οί εξακόσιες χιλιάδες τών Κυπρίων, πού τήν 1ην Απριλίου του 1955 ήκουσαν τήν φωνήν τής ιστορίας των ωσάν προσταγή νά παραγγέλλη: Ελευθερία ή θάνατος!… Καί ύπήκουσαν όλοι. Καί παρετάχθησαν όλοι είς τάξιν μάχης. Μικροί καί μεγάλοι. Γέροντες καί γρηές. Κορίτσια καί αγόρια, “Ανδρες καί γυναίκες. “Ολοι. “Ολοι. Παρετάχθησαν είς τάξιν μάχης… Τά παιδιά μας. Αγόρια καί κορίτσια. Νήπια! Μαθηταί! Σπουδασταί! Αγρότες! Εργάτες! Άφήκαν τά θρανία των. Τά σπίτια των. Τούς κάμπους καί τά εργοστάσια των. Καί έβροντοφώναξαν. Έδώ είμαστε! Είμαστε ή ΕΟΚΑ. Οί γέροντες καί οί γρηές. Είς τά χωριά καί τις πόλεις μας. Έσήκωσαν τά βαρειά μέλη των. Έτάνυσαν τά γερμένα σώματα των- Έπρόβαλαν μέ ύπερηφάνειαν τά στήθη των. Καί ήγειραν μέ άγερωχίαν τάς κεφάλας των. Καί έβροντοφώναξαν. — Έδώ είμαστε! Είμαστε ή ΕΟΚΑ…
Καί έγεννήθη έτσι ή ΕΟΚΑ. Αυτή ή ΕΟΚΑ πού έκαμε τό κυπριακόν ζήτημα, ζήτημα επειγούσης λύσεως. Ή ΕΟΚΑ πού συνεκίνησεν τόν κόσμον. Ή ΕΟΚΑ, πού έκαμεν τούς ελευθέρους λαούς τής γής νά σταθούν δίπλα της. Ή ΕΟΚΑ πού ώμίλησεν μέ τις πράξεις της καί τούς άθλους της εις τάς καρδίας όλου τού ελευθέρου κόσμου. Αυτή ή ΕΟΚΑ. Ό αήττητος στρατό,ς τής κυπριακής ελευθερίας.
“Ας είναι ευλογημένη ή ώρα πού έγέννησε τήν ΕΟΚΑ.
“Ας εΐναι ευλογημένος άπό τόν Θεό, ο στρατός τής κυπριακής ελευθερίας.
Ή ευγνωμοσύνη τής Κύπρου θά είναι αιωνία.
Ή εύγνωμοσύνη τών Πανελλήνων παντοτεινή.
Καί ό θαυμασμός τών ελευθέρων λαών τής Γής πάντα ειλικρινής.
Ή Κύπρος μας ξανάγινεν μέ τις θυσίες τών ηρώων μας τόπος ιερός. Τά χώματα της διεκήρυξαν καί πάλιν ότι είναι χώματα τής Ελλάδος.
‘Εκεΐ ό Μαραθώνας.
Παρέκει οί Θερμοπύλες.
Εκεί ή Πίνδος.
Οί Κύπριοι γνωρίζομεν καλά διά ποίους λόγους αγωνισθήκαμε. Καί τό είπαμεν: Διψούμεν άπό δόξαν! Όρεγόμεθα έπίδειξιν ανδρείας. Δέν μαχόμεθα μόνον διά τήν Νίκην! Πιστεύομεν απόλυτα είς τήν Νίκην. Μαχόμεθα ωστόσο διά τήν προάσπισιν τής Ελληνικής μας “Τιμής. Αυτής τής τιμής, πού χτυπούν μέ τόσην λύσσαν οι κατακτηταί. Καί έλέγαμεν ακόμη,, γνωρίζομεν ότι ζούμεν υπό τόν ζυγόν τής δουλείας καί αίσχυνόμεθα δι’ αυτό. Διότι είναι ή ζωή τού δούλου, ζωή άτιμώσεως. Είναι έγκλημα. Καί άπό τής στιγμής, πού διεπιστώσαμεν τήν καταισχύνην είς τήν οποίαν μας επέβαλαν νά ζώμεν, έσαλπίσαμεν τόν αγώνα. Καί έζητήσαμεν τόν θάνατον! Έζητήσαμεν μέ τις πράξεις μας νά άποπλύνουμεν τάς. ατιμώσεις μας. Καί ή ώρα τού θανάτου μας, μας έδωσε τήν ζωήν μας. ‘Ανεστήθημεν! Καί άρχίσαμεν νά ζούμεν τήν ζωήν, πού μας πρέπει. Τήν ζωήν τών ελευθέρων ανθρώπων. Καί ουδείς Νόμος, άνομος! Καί καμμία δύναμις καί ισχύς δέν ήμπόρεσεν νά μας άνακόψη εις τό νά φέρωμεν είς πέρας εκείνο πού άρχίσαμεν. Τό έργον τής Ελευθερίας. Κανείς!
Μά απολύτως κανείς. Τό έσυνεχίσαμεν. Καί τό έσυνεχίσαμεν μέ περισσο-τέραν σκληρότητα, Καί όσον απάνθρωποι καί βάρβα-βαροι ήσαν οί καινούργιοι Νόμοι, πού έθέσπιζαν οί κατακτηταί, τόσον πεισματωδέστεροι, τόσον φανατι-κώτεροι έγινώμεθα είς τούς αγώνας μας. Καί έφθά-σαμεν είς τό τέλος. Δέν έφθάσαμεν είς τό ποθητόν τέλος. Είς τήν έλευθερίαν! “Ομως! Αυτές ήσαν οί βάσεις οί ηθικές, τού Αγώνος μας. Επάνω σέ τέτοιους Νόμους ηθικούς έστηρίχθη. Καί άπό τέτοια μήτρα έγεννήθηκε.
Διά τούτο… Καί εκαμεν ό Θεός. Καί έστολίσθηκεν ή ζωή μας είς τάς ημέρας τών αγώνων μας, μέ τήν Δόξα καί τό τίμημα τής μεγάλης θυσίας τών ηρωικών τέκνων μας, ωσάν αυτής τών αθανάτων ηρώων όλης τής Κύπρου.
Αύτη, ή δόξα τών αθανάτων ηρώων μας, τού πανενδόξου εκείνου Αγώνα τής ΕΟΚΑ εναντίον τών “Άγγλων κατακτητών, είναι εκείνη πού οδηγεί καί κατευθύνει τόν κυπριακόν έλληνισμόν καί στον σημερινόν σκληρόν καί άνισον Αγώνα του εναντίον του προαιώνιου εχθρού τού Γένους τού Τούρκου είσβολέως πού μολύνει μέ τήν παρουσία του τά άγια χώματα τής Κύπρου καί ντροπιάζει μέ τήν εισβολή του καί τις πιο ντροπιασμένες σελίδες τής πανανθρώπινης ιστορίας.
Είναι ή δόξα αυτή τών ηρώων τής Κύπρου πού οδηγεί τόν σημερινόν κυπριακόν έλληνισμόν στον αγώνα του ενάντια ακόμη καί κυρίως στήν διεθνή διπλωματική σκευωρία πού κατευθύνεται άπ’ τίς μεγάλες δυνάμεις πού συνώμοσαν γιά νά καταπνίξουν τόν ώραιότατον κι’ άθάνατον έλληνισμόν τής Κύπρου, γιά νά προστατεύσουν τά συμφέροντα τους στά πετρέλαια καί τις πηγές των πού γειτονεύουν μέ τήν μεγάλο νήσον ·
Ό κυπριακός ελληνισμός, ωστόσο,, γνωρίζει καλά τό εύφλεκτο τών πετρελαίων, καί τό έπικίνδυνον καί ασταθές καί σεισμογενές τού εδάφους άπ’ τό όποιον αναβλύζουν οί πηγές τών πετρελαίων. Καί πιστεύει απόλυτα στήν θεία Δίκην, ή οποία καί· κατευθύνει τόν αγώνα του σήμερα. Κάποια στιγμή θά κάμη τήν έμφάνισί Της.
ΚΥΡ. Μ. ΚΑΡΑΜΑΝΟΣ
δημοσιευμένο στο Περιοδικό ΚΙΝΗΜΑ την 1η Απριλίου 1977