Covert Action Quarterly
«Ναι, διαθέτω εξωτερική πολιτική… ο σκοπός μου είναι να γίνω η συνείδηση του πλανήτη».
Ο Τζωρτζ Σόρος γεννήθηκε στην Ουγγαρία το 1930 από Εβραίους γονείς, οι οποίοι είχαν απομακρυνθεί τόσο πολύ από τις ρίζες τους ώστε μπόρεσαν να ταξιδέψουν ακόμη και στη ναζιστική Γερμανία4. Ο Σόρος έζησε στην Ουγγαρία υπό την κατοχή των Ναζί, αλλά μετά τον θρίαμβο των κομμουνιστών μετακόμισε στην Αγγλία το 1947. Εκεί, εντάχθηκε στον κύκλο του φιλόσοφου Καρλ Πόππερ, στη London School of Economics. Ο Πόππερ υπήρξε σφοδρός πολέμιος του κομμουνισμού και η διδασκαλία του διαμόρφωσε τη βάση των πολιτικών αντιλήψεων του Σόρος. Δεν υπάρχει σχεδόν κανένας λόγος, άρθρο ή βιβλίο του Σόρος που να μην αναφέρεται στην επίδραση του Πόππερ.
Ο εγωπαθής φιλάνθρωπος
Το 1980, ο Σόρος άρχισε να χρησιμοποιεί τα εκατομμύριά του για να επιτεθεί εναντίον του ανατολικού μπλοκ. Χρηματοδότησε όποιο άτομο ήταν διατεθειμένο να συνεργαστεί μαζί του. Η πρώτη επιτυχία του ήταν στην Ουγγαρία, όπου ανέλαβε τη σύσταση εκπαιδευτικών και πολιτιστικών θεσμών που θα υπονόμευαν τα αντίστοιχα όργανα του υπαρκτού σοσιαλισμού. Ο δρόμος του πέρασε μέσα από την ουγγρική κυβέρνηση. Ύστερα, ο Σόρος επεκτάθηκε στην Πολωνία, όπου συνέβαλε στη χρηματοδοτούμενη από την CIA επιχείρηση της «Αλληλεγγύης» και την ίδια χρονιά δραστηριοποιήθηκε στην Κίνα. Στην συνέχεια ήλθε η σειρά της Σοβιετικής Ένωσης.
Καταλαμβάνοντας τη Μόσχα
Μετά το 1990, οι χρηματοδοτήσεις του Σόρος στόχευσαν στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ρωσίας, παρέχοντας μια σειρά σχολικών εγχειριδίων σε όλη τη χώρα16. Πράγματι, ο Σόρος διασφάλισε την αποδοχή της προπαγάνδας του Ιδρύματος της Ανοιχτής Κοινωνίας από μια ολόκληρη γενιά της ρωσικής νεολαίας. Τα ιδρύματά του κατηγορήθηκαν ότι επεδίωκαν ν’ αποκτήσουν τον έλεγχο του ρωσικού χρηματιστικού συστήματος, ότι οργάνωσαν τις ιδιωτικοποιήσεις αλλά και τις ξένες επενδύσεις στη χώρα. Οι Ρώσοι17 αντέδρασαν οργισμένα στην ανάμειξη του Σόρος. Οι κατηγορίες εναντίον του Σόρος και των άλλων αμερικανικών ιδρυμάτων υποστήριζαν ότι ο στόχος αυτών των ελιγμών ήταν να «υπονομεύσουν τη Ρωσία ως κράτος ικανό να ανταγωνιστεί τη μόνη υπερδύναμη που απέμεινε στον κόσμο»17. Οι Ρώσοι άρχισαν να υποψιάζονται τον Σόρος για διασυνδέσεις με την CIA. Ο μεγαλοεπιχειρηματίας Μπόρις Μπερεζόφσκι δήλωσε ότι: «Κόντεψα να λιποθυμήσω όταν άκουσα, πριν από μερικά χρόνια, ότι ο Σόρος ήταν πράκτορας της CIA»18. Η άποψη του Μπερεζόφσκι ήταν ότι ο Σόρος και η Δύση είχαν «φοβηθεί την ισχυροποίηση του ρωσικού κεφαλαίου».
Η ενίσχυση της «παγκοσμιοποιητικής Αριστεράς»
Το Ίδρυμα για την Ανοικτή Κοινωνία του Σόρος είναι αναμεμιγμένο στα πάντα. Το διοικητικό συμβούλιό του απαρτίζεται από προσωπικότητες με πασίγνωστη δράση κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου αλλά και από αυθεντίες της Νέας Παγκόσμιας Τάξης. Ο Πωλ Γκομπλ, διευθυντής του τμήματος επικοινωνιών, ήταν ο επιφανέστερος πολιτικός σχολιαστής του «Ράδιο Ελεύθερη Ευρώπη». Ο Χέρμπερτ Όκουν, υπηρέτησε την κυβέρνηση Νίξον ως ειδικός σύμβουλος του Χένρυ Κίσσινγκερ. H Κάτι Μάρτον είναι η σύζυγος του Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, του αντιπρόσωπου των Η.Π.Α. στον Ο.Η.Ε., που έγινε διάσημος από την εμπλοκή του στην Γιουγκοσλαβία. Η Μάρτον εργάστηκε ιδιαίτερα για την προώθηση του, χρηματοδοτούμενου από τον Σόρος, «Ράδιο Β-92», στη δημιουργία του οποίου συνέβαλε ιδιαίτερα το πασίγνωστο National Endowment for Democracy (που αποτελεί ένα ακόμα προπύργιο της CIA). Το «Β-92» έπαιξε πολύ ουσιαστικό ρόλο στην πτώση της κυβέρνησης Μιλόσεβιτς.
Εκπρόσωποι της Εξουσίας
Ο Σόρος έχει δηλώσει ότι θεωρεί τη φιλανθρωπία του ηθική και τις επαγγελματικές του δραστηριότητες ανήθικες38. Παρόλα αυτά, αυτοί που δουλεύουν για λογαριασμό του στις διάφορες χρηματοδοτούμενες μη-κυβερνητικές οργανώσεις γνωρίζουν πολύ καλά το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων τους. Ένα από τα πιο διάσημα ινστιτούτα του Σόρος είναι και το International Crisis Group, που ιδρύθηκε το 1986. Το ICG διοικείται από άτομα που βρίσκονται στο επίκεντρο της εταιρικής και της πολιτικής εξουσίας. Στο διοικητικό συμβούλιο συμμετέχουν οι: Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, Μόρτον Αμπράμοβιτς, πρώην υφυπουργός εξωτερικών των Η.Π.Α. και πρεσβευτής στην Άγκυρα, ο Ουέλσεϋ Κλάρκ, πρώην ευρωπαϊκός διοικητής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, και ο Ρίτσαρντ Άλλεν, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των Η.Π.Α. Ο Άλεν έγινε γνωστός για την παραίτησή του από το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Νίξον όταν ήλθε σε σύγκρουση με τον Χένρυ Κίσινγκερ. Επίσης, ο Άλλεν ήταν αυτός που στρατολόγησε τον Όλιβερ Νορθ στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας, επί εποχής Ρήγκαν, ενώ ταυτόχρονα ενεπλάκη στο σκάνδαλο Ιράν – Κόντρας. Για όλους αυτούς, ο «περιορισμός της σύγκρουσης» επιτυγχάνεται μέσα από τον έλεγχο των πόρων και των λαών του πλανήτη από τους Αμερικάνους. [Σ.τ.ε. Σημειοτέον ότι η ICG εξέδωσε προσφάτως κείμενο όπου υποστηρίζει ότι οι ελληνοκύπριοι πρέπει να αποδεχθούν το σχέδιο Ανάν σχέδόν ως έχει και χωρίς ν’ απαιτείται η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων ή των εποίκων από τα κατεχόμενα.]
Ο Σόρος ισχυρίζεται ότι δεν κάνει φιλανθρωπία σε χώρες που εμπλέκονται στις οικονομικές του δραστηριότητες41. Συχνά, όμως, έχει εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις διασυνδέσεις του για να πραγματοποιήσει σημαντικές επενδύσεις. Έχοντας εξασφαλίσει μια μελέτη του International Crisis Group και την υποστήριξη του Μπερνάρ Κουσνέρ, ύπατου αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών στο Κοσσυφοπέδιο, ο Σόρος προσπάθησε να θέσει υπό τον έλεγχό του τα κερδοφόρα μεταλλεία των Βαλκανίων.
Η εικόνα του ως φιλάνθρωπου δίνει στον Σόρος τη δυνατότητα να διαμορφώνει τη διεθνή κοινή γνώμη, όταν οι κοινωνικές συγκρούσεις θέτουν το ερώτημα ποια είναι τα θύματα και ποιοι οι θύτες. Όπως και άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις, η Human Rights Watch, που προβάλλει τις αντιλήψεις του Σόρος για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αγνοεί ή αποφεύγει να αναφέρεται στους πιο οργανωμένους και ανεξάρτητους ταξικούς αγώνες.
Όταν οι οργανώσεις του Σόρος μετρούν, δείχνουν να χάνουν την αίσθηση της πραγματικότητας. Το Human Rights Watch υποστήριξε ότι 500 άνθρωποι, και όχι πάνω από 2.000, σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των νατοϊκών βομβαρδισμών στον πόλεμο του 1999 στη Γιουγκοσλαβία51. Υποστήριξαν επίσης, ότι μόνο 350 και όχι 4.000 πέθαναν από την επίθεση των Η.Π.Α. στο Αφγανιστάν52. Όταν οι Η.Π.Α. βομβάρδισαν τον Παναμά το 1989, το HRW συμπέρανε στην έκθεσή του ότι «η έξωση του Μανουέλ Νοριέγκα και η εγκαθίδρυση της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης του προέδρου Εντάρα έφερε την ελπίδα στον Παναμά…». Η έκθεση δεν ανέφερε τίποτα για τον αριθμό των θυμάτων που προκάλεσε αυτή η επιχείρηση.
Ο Σόρος ανησυχεί ιδιαίτερα για την παρακμή του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος και θέλει να κάνει κάτι για να την αποτρέψει. Πρόσφατα δήλωσε: «Μπορώ ήδη να διακρίνω τις συνέπειες της τελικής κρίσης… Τοπικά κινήματα πρόκειται να αναπτυχθούν απαιτώντας την απαλλοτρίωση των πολυεθνικών εταιρειών και την ανάκτηση του “εθνικού πλούτου”».
Μετάφραση:
Γιώργος Ρακκάς
* Η Heather Coffin είναι συγγραφέας και πολιτική ακτιβίστρια. Ζει στο Φρήπορτ της Νέας Υόρκης, και ήταν για χρόνια παντρεμένη με τον διανοούμενο και ακτιβιστή Sean Gervasi.