Όπως βλέπουμε παραπάνω ο Άγιος Νεκτάριος ασχολήθηκε εντατικά με την μελέτη των Ελλήνων συγγραφέων. Ασφαλώς αν ίσχυε το επιχείρημα ότι "δεν πρέπει να μελετούμε τα Ελληνικά κείμενα παρά μόνο την Αγία Γραφή" τότε ο Άγιος Νεκτάριος θα ήταν αιρετικός. Αντιθέτως ο Άγιος Νεκτάριος με φλέγον πόθο μελέτησε τα "περί ψυχής", "περί αρετής", και μάλιστα θησαύρισε την σοφία των σοφών Ελλήνων προς διδασκαλία και μελέτη. Το παράδειγμα προς μίμηση του Αγίου Νεκταρίου δείχνει ότι η μελέτη την Ελληνικής σοφίας και φιλοσοφίας δεν είναι κάτι απαγορευτικό, αλλά μάλλον κάτι προσφιλές το οποίο ονομάζει "θησαύρισμα" ο Άγιος. Αν οι σοφές ρήσεις των Ελλήνων δεν είχαν καμία αξία τότε ο Άγιος δεν θα τις ονόμαζε "θησαύρισμα".Ἀξιότιμοι Κύριοι,
Τὸ θέμα ταύτης τῆς μελέτης μου προῆλθεν ἐκ τῶν μελετῶν, εἰς ἃς ἀπό τινων ἐτῶν ἀσχολοῦμαι. Οἱ Ἕλληνες συγγραφεῖς ὑπῆρξαν τὸ ὑποκείμενον τῶν μελετῶν μου· ὠρμήθην διὰ φλέγοντος πόθου, ὅπως ἀθροίσω πᾶν ὅ,τι περὶ Θεοῦ, περὶ ψυχῆς, καὶ περὶ ἀρετῆς ὑγιὲς εἰρήκασι, καὶ θησαυρίσω τὰς σοφὰς τῶν σοφῶν Ἑλλήνων γνώμας ἐν ἐνὶ τεύχει πρὸς διδασκαλίαν τῶν περὶ τὰς μελέτᾳς ἀσχολουμένων.
Ας δούμε τι λέει στη συνέχεια :
Ο Άγιος εκ της μελέτης του επείσθη ότι οι Έλληνες σοφοί υπήρξαν αγωνιστές, εραστές και διδάσκαλοι της αλήθειας. Το αποτέλεσμα του αγώνα τους είναι ότι οι Έλληνες σοφοί ήταν οι πρώτοι όσο αναφορά την γνώση της αλήθειας αλλά και το τελευταίον που επιβιώνει ως τις μέρες μας κατέχοντας την αποκαλυφθείσα αλήθεια, δηλαδή όχι αυτή που ανάγεται φιλοσοφικώς δια του νου, αλλά δια των θείων μυστηρίων του Θεού. Ασφαλώς αυτό το συμπέρασμα δεν περιλαμβάνει όλους τους Έλληνες, αλλά μόνο τους σοφούς. Όπως οι Ιουδαίοι είχαν τους προφήτες, οι οποίοι ήταν οι σοφοί του γένους των, έτσι κι εμείς είχαμε τους σοφούς φιλοσόφους τους οποίους η εκκλησία μας τιμάει όπως αναφέρεται και στο ανάλογο θέμα : http://www.filoumenos.com/forum/viewtop ... 90&t=15087Ἐκ τῆς μελέτης ταύτης καὶ τῆς διευθετήσεως τῆς ὕλης ἐπείσθην, ὅτι οἱ Ἕλληνες σοφοὶ ἐν ὅλῳ καὶ ἐν μέρει ὑπῆρξαν διδάσκαλοι τῆς ἀληθείας, ὅτι ταύτης ἐγένοντο ἐρασταὶ καὶ ταύτην ἐπεζήτησαν, καὶ ὅτι ὁ ἔρως τῆς γνώσεως τῆς ἀληθείας ἦν ὁ πρὸς τὴν ἀληθῆ φιλοσοφίαν αὐτοὺς ἄγων· οὗτος ἤγαγε κατὰ μικρὸν τὸ Ἑλληνικὸν ἔθνος πρὸς τὴν εὐκρινεστέραν γνῶσιν τῆς ἀληθείας καὶ τελευταῖον πρὸς τὴν ἀποκαλυφθεῖσαν ἀλήθειαν.
Εδώ μπαίνει το ερώτημα : πως και με ποιο τρόπο οι Έλληνες μπόρεσαν να καταλάβουν το νόημα της αποκαλυφθείσας αλήθειας του Λόγου του Θεού ; Μας λέει λοιπόν Άγιος με πολύ απλό τρόπο :
Η Ελληνική φιλοσοφία ήταν η παιδαγωγός που έκανε κατανοητή την αποκαλυφθείσα αλήθεια στην Ελλάδα. Ήταν εκείνος ο έρωτας προς την σοφία που έγινε έρωτας προς την Αγία Σοφία του χριστιανισμού, την Αγία Σοφία του Ένσαρκου Λόγου του Θεού. Όπως βλέπουμε η φιλοσοφία της αλήθειας οδηγεί εκ των πραγμάτων όχι στην αίρεση, αλλά στον Ιησού Χριστό, ο οποίος άλλωστε είπε "Εγώ είμαι η οδός και η αλήθεια και η ζωή, κανείς δεν έρχεται προς τον Πατέρα παρά δι' εμού." Ποιος λοιπόν αληθινός φιλόσοφος ακολουθώντας την αλήθεια δεν θα φτάσει στον Ιησού Χριστό ο οποίος είναι η ίδια η αλήθεια αποκαλυφθείσα ;Ἡ Ἑλληνικὴ φιλοσοφία ἐγένετο τῇ Ἑλληνικῇ φυλῇ παιδαγωγὸς πρὸς κατανόησιν τῆς ἀποκαλυφθείσης ἀληθείας. Ὁ ἔρως πρὸς τὴν φιλοσοφίαν ἐγένετο ἔρως πρὸς τὸν χριστιανισμόν, καὶ ἡ φιλοσοφία ἀπέβη πίστις εἰς Χριστόν. Ὁ ἔρως ἄρα πρὸς τὴν ἀλήθειαν ὑπῆρξεν ὁ λόγος, δι᾿ ὃν ἡ Ἑλληνικὴ φυλὴ ἅμα τῇ ἐμφανίσει τῆς ἀποκαλυφθείσης ἀληθείας ἐγένετο ταύτης ἐραστὴς καὶ ὀπαδὸς καὶ ἐνεστερνίσθη καὶ ἐνεκολπώθη αὐτὴν καὶ τὸ αἷμα αὐτῆς ἀφειδῶς ὑπὲρ αὐτῆς ἐξέχεεν.
Τελειώνοντας το εισαγωγικό σημείωμα ο Άγιος Νεκτάριος θέτει το ζήτημα της μελέτης τους ευθέως. Υποστηρίζει ότι εφόσον η Ελληνική φιλοσοφία ήταν ο λόγος που η Ελληνική φυλή ασπάστηκε τον Χριστιανισμό τότε η Ελληνική φιλοσοφία αποτελεί άριστη προπαίδεια (προετοιμασία) για αυτόν που θέλει να κατανοήσει τον Χριστιανισμό !Ἐπειδὴ λοιπὸν τοιαύτη ἡ Ἑλληνικὴ φιλοσοφία καὶ οὗτος ὁ λόγος, δι᾿ ὃν ἡ Ἑλληνικὴ φυλὴ πρώτη ἠσπάσθη τὸν χριστιανισμόν, διὰ τοῦτο ἔλαβον ὡς θέμα μελέτης τὴν Ἑλληνικὴν φιλοσοφίαν ὡς προπαιδείαν εἰς τὸν χριστιανισμόν, ὡς θέμα πολλῆς σπουδαιότητος διὰ τοὺς Ἕλληνας.
Σε αυτό το συμπέρασμα συνηγορεί σύσσωμη ολόκληρη η εκκλησία του Χριστού, όπως άλλωστε μαρτυράει και ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός λέγοντας χαρακτηριστικά :
«Να σπουδάζετε και εσείς, αδελφοί μου, να μανθάνετε γράμματα όσον ημπορείτε. Και αν δεν εμάθετε οι πατέρες, να σπουδάζετε τα παιδιά σας, να μανθάνουν τα ελληνικά, διότι και η Εκκλησία μας είνε εις την ελληνικήν. Και αν δεν σπουδάσεις τα ελληνικά, αδελφέ μου, δεν ημπορείς να καταλάβης εκείνα οπού ομολογεί η Εκκλησία μας». (Κοσμάς ο Αιτωλός).
Γιαυτό και ο Άγιος Κοσμάς μισήθηκε σφόδρα από τους Εβραίους εις την πίστη, και δυστυχώς ανάλογο θα είναι και το μίσος προς οποιονδήποτε στηρίζει αυτό το μήνυμα, ότι δηλαδή "πρέπει όλοι μας να αγαπούμε την Ελληνική φιλοσοφία και τους θησαυρούς λόγων των Ελλήνων προγόνων μας". Εφοδιαστείτε λοιπόν κατάλληλα και ακολουθήστε την αλήθεια ακολουθώντας το παράδειγμα των Αγίων μας.