Μέχρι το καλοκαίρι του 2025 αναμένεται η πιο αυξημένη ηλιακή δραστηριότητα των τελευταίων 11 ετών. Τι επιπτώσεις θα έχουν στην καθημερινότητά μας τα solar superstorms;
Τη νύχτα της 1ης Σεπτεμβρίου 1859, ένα εντυπωσιακά λαμπρό και εκτεταμένο σέλας εμφανίστηκε και στο βόρειο και στο νότιο ημισφαίριο της γης, ενώ συνήθως είναι ορατό μόνο σε μεγάλα βόρεια πλάτη – δηλαδή στη βόρεια Σκανδιναβία, την Ισλανδία, τον Καναδά και την Αλάσκα. Η πιο έντονη έκλαμψη που έχει ποτέ καταγραφεί εκδηλώθηκε στον Ήλιο και μερικές ώρες αργότερα η Γη φωτίστηκε από κόκκινα, πράσινα και γαλάζια χρώματα. Τα παράξενα αυτά φαινόμενα, όμως, δεν ήρθαν χωρίς προβλήματα: τα τηλεγραφικά δίκτυα της εποχής σε μεγάλο βαθμό καταστράφηκαν. Τα ισχυρά επαγωγικά ρεύματα της ισχυρότατης μαγνητικής καταιγίδας που ακολούθησε την έκλαμψη είχαν ως αποτέλεσμα τη μετάδοση τηλεγραφημάτων χωρίς κανένα νόημα, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις καταστράφηκαν ολοσχερώς τηλεγραφικές εγκαταστάσεις.
Εφημερίδα της εποχής έγραψε τότε: «Τα χέρια των αγγέλων άλλαξαν το ένδοξο τοπίο των ουρανών». Οι επιστήμονες, βέβαια, μπόρεσαν να δώσουν την πραγματική εξήγηση. Συγκεκριμένα, ο Άγγλος αστρονόμος Ρίτσαρντ Κάρινγκτον, ο οποίος στο ιδιωτικό του παρατηρητήριο παρατήρησε την ηλιακή έκλαμψη, δηλαδή μια έντονη αύξηση της ακτινοβολίας που σήμερα γνωρίζουμε ότι οφείλεται σε ισχυρή τοπική διαταραχή του ηλιακού μαγνητικού πεδίου.
Το φαινόμενο ονομάστηκε ηλιακή καταιγίδα Κάρινγκτον και αποτέλεσε ένα σημαντικό σημείο αναφοράς στη μελέτη των λεγόμενων «solar superstorms» (ηλιακές καταιγίδες) που προϋπήρχαν και –όπως όλα δείχνουν– θα επαναλαμβάνονται περιοδικά στο διηνεκές.
«Ο ήλιος είναι ένα αστέρι το οποίο δεν έχει σταθερή δραστηριότητα. Κάθε 11 χρόνια βρίσκεται στην πιο ενεργή φάση του. Ο κύκλος αυτός της 11ετίας συμπληρώνεται φέτος και αναμένεται να φτάσει στο αποκορύφωμά του το καλοκαίρι του 2025. Όταν, λοιπόν, η ηλιακή δραστηριότητα βρίσκεται στο φόρτε της, εμφανίζονται τα λεγόμενα solar superstorms», λέει στο OW ο Ιωάννης Δαγκλής, Καθηγητής Διαστημικής Φυσικής και Πρόεδρος τουΕλληνικού Κέντρου Διαστήματος.
NASA/GSFC/SDO
Remaining Time-0:00
Fullscreen
Mute
Τι είναι τα solar superstorms και τι επιπτώσεις έχουν
Ο κ. Δαγκλής εξηγεί πως καθώς ο ήλιος πλησιάζει στην πιο ενεργή φάση του, μεγάλες ποσότητες πλάσματος και μαγνητικού πεδίου αποβάλλονται από το στέμμα του και κατευθύνονται προς τη Γη, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας.
Σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες, φέτος αναμένεται ένα δυνατό peak στην ηλιακή δραστηριότητα, με εντονότερη υπεριώδη ακτινοβολία, συχνότερες εμφανίσεις σέλαος, και κάποιες δυσλειτουργίες στους δορυφόρους. Ορισμένοι ανησυχούν μην επαναληφθεί ένα νέο φαινόμενο ηλιακής καταιγίδας Κάρινγκτον, με δραματικές επιπτώσεις στα πολύ πιο ευαίσθητα σύγχρονα δίκτυα τηλεπικοινωνίας, όμως ο κ. Δαγκλής ακούγεται καθησυχαστικός.
Επισημαίνει, ωστόσο, πως οι επικείμενες ηλιακές καταιγίδες θα γίνουν αντιληπτές στους κατοίκους της Γης με τουλάχιστον τρεις τρόπους που έχει νόημα να προσέξουμε.
1. Η υπεριώδης ακτινοβολία θα είναι η πιο επικίνδυνη της τελευταίας 11ετίας
«Ο ήλιος είναι ένα αστέρι που δεν είναι σταθερό και εκπέμπει ακτινοβολία που δεν είναι ορατή στο ανθρώπινο μάτι. Η μεταβολή, λοιπόν, που δημιουργείται με τα solar superstorms και δεν είναι ορατή σε εμάς γίνεται μέσω φωτονίων που δεν αντιλαμβανόμαστε, τα λεγόμενα “σκληρά φωτόνια”. Πολλά από αυτά, όπως π.χ. οι ακτίνες Χ, φιλτράρονται ευτυχώς από την ατμόσφαιρα της γης, όχι όμως και η υπεριώδης ακτινοβολία, μέρος της οποίας διαπερνά την ατμόσφαιρα», λέει ο κ. Δαγκλής.
Το φετινό και το επόμενο καλοκαίρι, οπότε οι ηλιακές καταιγίδες αναμένονται να κορυφωθούν, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά την έκθεσή μας στον ήλιο, καθώς η υπεριώδης ακτινοβολία θα είναι η εντονότερη των τελευταίων 11 ετών.
«Δεν είμαστε ακόμα στο μέγιστο του 11ετούς κύκλου, το περιμένουμε μέχρι το καλοκαίρι του 2025, όμως ήδη η δραστηριότητα του ήλιου είναι πολύ εντονότερη από ό,τι τα προηγούμενα χρόνια. Και είναι κάτι αόρατο για μας, αφού τα μάτια μας δεν αντιλαμβάνονται την υπεριώδη ακτινοβολία», σημειώνει ο ίδιος.
https://www.ow.gr/living/erxontai-iliak ... oi-sti-gi/
