Μπορεί ένας πόλεμος να μας βγάλει από την κρίση;
Προβληματίζει το παράδειγμα του τελευταίου παγκοσμίου πολέμου, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες εισήλθαν σαν ο μεγαλύτερος χρεώστης και βγήκαν σαν ο μεγαλύτερος πιστωτής. Πόσο μάλλον που θυμίζει σε πολλούς ότι σήμερα οι ΗΠΑ είναι πάλι ο μεγαλύτερος δανεισμένος του κόσμου και η οικονομία περνά την μεγαλύτερη κρίση μετά τη δεκαετία του ΄30.
Πολλάκις στο παρελθόν, η καλύτερη διέξοδος σε μια οικονομική ή πολιτική κρίση αποδείχτηκε ένας πόλεμος. Η ιστορία έχει δείξει ότι σύντομες ή μακρές περίοδοι ειρήνης καταλήγουν σε έναν πόλεμο, όπου τα κοντέρ της ευημερίας μηδενίζουν και η τράπουλα της ισχύος ξαναμοιράζεται.
Είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα, έλεγε ο φον Κλαούζεβιτς, είναι η συνέχιση της οικονομίας με άλλα μέσα θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος άλλος.
Ο τρίτος παγκόσμιος...
Υπάρχουν, αυτή τη στιγμή, όμως ενδείξεις παγκόσμιων αντιπαραθέσεων που μπορούν να υποστηρίξουν ότι είναι πιθανός ένας τρίτος παγκόσμιος πόλεμος; Κατηγορηματικά όχι... Όλες οι μέχρι στιγμής ενδείξεις συγκλίνουν ότι οι μεγάλες δυνάμεις του πλανήτη προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα με τη συνεργασία.
Η Κίνα χρειάζεται τις ΗΠΑ και την Ευρώπη για τις εξαγωγές της και η Ρωσία όλους, για να πουλάει πετρέλαιο και πρώτες ύλες. Ένας συμπληρωματικός κόσμος και όχι ανταγωνιστικός λοιπόν...
Υπάρχουν λόγοι που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα γενικευμένο πόλεμο; Ναι... Κυρίως είναι η απόκλιση που υπάρχει μεταξύ της οικονομικής- πολιτικής ισχύος των ΗΠΑ και της στρατιωτική τους ισχύος.
Η οικονομία των ΗΠΑ βρίσκεται σε μια σταθερή καθοδική τροχιά φθοράς και μαζί της εξασθενεί και η πολιτική της επιρροή να επιβάλλει τις λύσεις που επιθυμεί στις διεθνείς εξελίξεις. Αντίθετα, από άποψη στρατιωτικής ισχύος οι ΗΠΑ παραμένουν ισχυρότατες με όλο τον υπόλοιπο κόσμο να υστερεί με μεγάλη διαφορά.
Σε 20-30 χρόνια η διαφορά αυτή μεταξύ της στρατιωτικής ισχύος θα έχει εξαφανιστεί. Φαίνεται λογικό λοιπόν, κάποιοι να σκεφτούν ότι είναι προτιμότερο, αν υπάρξει τρίτος παγκόσμιος πόλεμος που θα επανακαθορίσει επιρροές και γεωπολιτικές ζώνες, αυτός να γίνει σύντομα όσο η διαφορά ισχύος εγγυάται μια γρήγορη και εύκολη επανεπικράτηση. Θεωρητικώς λοιπόν από αυτή την άποψη ένας πόλεμος είναι πιθανός γιατί θα εξασφάλιζε τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Από άλλη σκοπιά βέβαια για να γίνει πόλεμος χρειάζονται δυο και εδώ και πολλά χρόνια καμιά συμμαχία, πέραν κάποιων γραφικών εν δυνάμει «σάκων του μποξ» (βλέπε Τσάβες, Ιράν, Ταλιμπάν, Β. Κορέα) έχουν δείξει έστω και ρητορικά τέτοιες διαθέσεις. Μπροστά στη διαφορά ισχύος ίσως οι πιστωτές πειστούν να υποχωρήσουν ειρηνικά...
Ίδωμεν...
Αφορμές για ένα πόλεμο υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντα, είτε στο Ιράν είτε στην Κορέα είτε όπου άλλου προκύψει κάποια συνηθισμένη γεωπολιτική τριβή.
Κρίσεις και πόλεμοι...
Τα τελευταία χρόνια λοιπόν με την ένταση της οικονομικής κρίσης και την «θέα» του τεράστιου αμερικανικού χρέους, αυξάνεται ο αριθμός αυτών που πιστεύουν ότι σε παρόμοια αδιέξοδα στο παρελθόν ένα πόλεμος έχει βγάλει τους ισχυρούς από την δύσκολη θέση.
Μια διαφορετική αλλά ενδιαφέρουσα προσέγγιση του θέματος έκανε ο Paul B. Farrell αρθρογράφος του MarketWatch και συγγραφέας βιβλίων γενικότερου χρηματιστηριακού ενδιαφέροντος.
Ο Farrell λοιπόν, ούτε λίγο ούτε πολύ, πιστεύει ότι ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος είναι θέμα χρόνου να λάβει χώρα κάποια στιγμή μέχρι το 2020. Γράφει στο τελευταίο του άρθρο: "Ο πραγματικός λόγος για έναν πόλεμο...
Αν μετατοπιστούμε από τα διδάγματα της ιστορίας στα διδάγματα της ψυχολογίας θα κάνουμε κάποιες ενδιαφέρουσες διαπιστώσεις. Ξεχάστε την προπαγάνδα του Πενταγώνου. Ο τρίτος παγκόσμιος θα έρθει όχι γιατί θα μας επιτεθούν. Όχι γιατί οι τύποι που συχνάζουν στα τσάι-πάρτι και οι ρηγκανικοί αγαπούν τις κρίσεις. Όχι γιατί οι δεξιοί πιστεύουν ότι είναι γραμμένο στην αποκάλυψη, όχι γιατί οι συνωμοσίες του μεγάλου κεφαλαίου πιστεύουν ότι οι πόλεμοι είναι ευκαιρίες για οικονομική ανάκαμψη.
Ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος θα έρθει γιατί οι Αμερικάνοι αγαπούν τον πόλεμο. Είναι στη ψυχή μας, στα γονίδιά μας, στο αίμα στο DNA μας, στην πολιτιστική μας μυθολογία. Βαθιά στη ψυχή μας είμαστε άπληστοι για εμπορικούς και κερδοσκοπικούς πόλεμους, αγαπάμε τους πόλεμους.
Ο τρίτος παγκόσμιος θα έρθει γιατί η Αμερική χρειάζεται ένα πόλεμο για να αποδείξει ότι είναι ο «βασιλιάς του λόφου», η μοναδική υπερδύναμη του κόσμου. Γιατί δεν θέλουμε να πέσουμε σε δεύτερη θέση μετά την Κίνα ή τον υπόλοιπο κόσμο. Ξεχάστε τους οικονομικούς, πολιτικούς και ιδεολογικούς λόγους. Είναι το αρσενικό ΕΓΩ μας που θα τον προκαλέσει...
...Οι άνθρωποι είναι εξαρτημένοι από φαινόμενα όπως η απληστία, η επιτυχία και ο πλούτος. Το περισσότερο δεν είναι ποτέ αρκετό. «Αυτό που μας διδάσκει η ιστορία είναι ότι πάντα υπάρχει ο πειρασμός να υπερβούμε τα όρια.
Οι ηγέτες πάντα υπερβαίνουν τα όρια, όπως ο ακριβώς οι τζογαδόροι δεν μπορούν να πάνε στο σπίτι πριν τα χάσουν όλα. Ένας σύμβουλος του προέδρου Νίξον ο Κέβιν Φίλιπς είχε γράψει στο βιβλίο του Πλούτος και Δημοκρατία «Οι περισσότεροι μεγάλοι λαοί, στην κορύφωση της οικονομικής τους ενδυνάμωσης, γίνονται αλαζονικοί και προκαλούν μεγάλου πόλεμου με υπέρογκα κόστη. Σπαταλούν τεράστιους πόρους και δημιουργούν τεράστιο χρέος και καταστρέφονται»...
Μικρός πόλεμος
Μπορεί ο Φάρελ να υπερβάλλει καθώς τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν συνάδουν για ένα τρίτο παγκόσμιο προ των πυλών, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο και για κάποιον μικρό περιφερειακό πόλεμο με το Ιράν να βάζει την πρώτη υποψηφιότητα.
Οι πόλεμοι στο Ιράκ παρουσιάζουν πολύ ενδιαφέροντες συνδυασμούς με τους χρηματιστηριακούς και οικονομικούς κύκλους των αντίστοιχων περιόδων.
Πόλεμος και Χρηματιστήριο...
Τι συμβαίνει στα χρηματιστήρια όταν ξεκινά και όταν τελειώνει ένα πόλεμος; Πολλοί νομίζουν ότι οι αγορές καταστρέφονται. Εχει ενδιαφέρον να κοιτάξουμε πως αντέδρασαν οι αγορές στις διάφορες φάσεις του μεγαλύτερου πρόσφατου πολέμου της ιστορίας, του Β.Π.Π.
Οπως μπορείτε να δείτε στα παρακάτω δυο διαγράμματα που δείχνουν την πορεία του Ντάου και του δείκτη του χρηματιστηρίου του Λονδίνου η πτώση τελείωσε πολύ πριν κριθεί ο πόλεμος. Σαν οι αγορές να προεξοφλούσαν την ήττα του άξονα από την εποχή που αυτός εμφανιζόταν ακόμη αήττητος.
Η μάχη της Δουνκέρκης έλαβε χώρα κατά την εκ απήνης κατάληψη της Γαλλίας, ενώ το Περλ Χάρμπορ ήταν η αφορμή της εισόδου των ΗΠΑ στον πόλεμο.
-
http://www.capital.gr/
