Επιστήμη και Εκκλησία

1
Επιστήμη και Εκκλησία
του Αρχιμανδρίτου π. Τιμοθέου Κοντογιάννη.

(Περίληψη ομιλίας του προς τους μαθητές των Σχολείων, κατά τα "ΘΕΟΤΟΚΙΑ 2004 ", στην Κοιλάδα Λαρίσης)

Με πολύ χαρά βλέπω νέους, αυριανούς επιστήμονες, να κάνουν αρχή της επιστημονικής τους πορείας και έρευνας, ξεκινώντας από την Εκκλησία.
Γιατί άραγε; Μήπως για να εφαρμόσουν το "από Θεού άρξασθε;" Μήπως έτσι για το καλό; Μήπως υπάρχει κάποια έμφυτος - φυσική σχέση μεταξύ θρησκείας και επιστήμης;
Τι είναι θρησκεία;
Ο ’γιος Κλήμης ο Αλεξανδρεύς λέγει ότι είναι "η τάσις του ανθρώπου προς ζώσαν κοινωνίαν μετά του Θεού". Ο Μαξ Μίλλερ λέγει ότι είναι "ζωή ενώπιον των ομμάτων του Θεού". Επομένως, θρησκεία είναι η ζωντανή γνώση - ένωση του ανθρώπου μετά του Θεού.
Τι είναι επιστήμη;
Ο Πλάτωνας λέγει ότι είναι "η προσπάθεια του ανθρώπου για την κατάκτηση της τέλειας και αληθινής γνώσης". Ο Αριστοτέλης λέγει ότι είναι "η γνώση της αιτίας των όντων". (Πάντες άνθρωποι του ειδέναι ορέγονται φύσει).
'Αρα, θρησκεία και επιστήμη είναι έμφυτοι φυσικοί πόθοι της ψυχής του ανθρώπου, οι οποίοι συνυπάρχουν. Αν αυτά χωριστούν, τότε έχουμε μια διηρημένη ψυχή και συνεπώς διηρημένη προσωπικότητα. Ο Γερμανός νομπελίστας φυσικός Μαξ Πλάνκ λέγει ότι οι δρόμοι επιστήμης και θρησκείας προχωρούν παράλληλα και συναντιώνται στοαχανές άπειρον, δηλαδή τον Θεό. Ο αληθινός επιστήμων ισχυρίζεται ότιυπάρχει ο μέγας Νους που διευθύνειμε σοφία τον κόσμο. Και ο αληθινά θρησκευόμενος άνθρωπος υποδεικνύει βιωματικά "τον εν δρακί την πάσαν έχων κτίσιν".
'Ετσι, οι δυο κύκλοι επιστήμης και θρησκείας, αν και τέμνονται, εντούτοις το κέντρο του κάθε κύκλου βρίσκεται εκτός της περιοχής του άλλου, λόγω της ξεχωριστής αποστολής που έχουν. Συμπορεύονται αλληλοσυμπληρώνοντας και αναδεικνύοντας το ένα το άλλο. Το έδαφος πάνω στο οποίο μορφοποιούνται και αναπτύσσονται αυτοί οι δυο κύκλοι είναι η ψυχή του ανθρώπου.
Πρωταρχικό μέλημα κάθε σωστού επιστήμονα πρέπει να είναι ηυγεία της ψυχής, ώστε δια μέσουτων ματιών της να βλέπει την χαρά της κίνησης ενός συστολοδιαστελομένου σύμπαντος. Ο Δαβίδ λέγει: '’ινείτε τον Θεόν εν χορώ ... ήλιος και σελήνη, τα άστρα και το φως...".
Να λοιπόν ο λόγος που κάθε αληθινός επιστήμονας τρέχει δια της Εκκλησίας στον Θεό, που είναι και ο δημιουργός της ψυχής. «'Οταν ο Θεός ενεφύσησε τον Αδάμ», σημειώνει ο Μ. Βασίλειος, "τότε έδωκεαυτώ ψυχήν λογικήν εις το ερευνάν την κτίσιν". Στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός λέγει: "Εμπλήσω αυτούς(δηλ. τους αρχιτέκτονας) ΠνεύμαΘείον συνέσεως και επιστήμης". Και για τον ιατρό λέγει: "Υιέ, υπόταξον εαυτόν τω ιατρώ και υπάκουσον αυτόν, ότι Κύριος αυτόν έκτισε, δια τας ασθενείας υμών".
Ο Θεός, που είναι η πηγή της σοφίας και της επιστήμης, δίδει. Ναι, αλλά σε ποιον; "Επί τίνα αναπαύσεται το πνεύμα Κυρίου, πνεύμα σοφίας και συνέσεως; Ει μη τω πράω και ταπεινώ και ησύχω".
1. "Πράω" (οι σχέσεις μας με τον άλλον άνθρωπο). 'Ενας θυμώδης επιστήμων μπορεί να είναι καλός επιστήμων;
2. "Ταπεινώ" (οι σχέσεις μας με τον Θεό). Ο Κύριος είπε ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία. Ένας πράο ς και ταπεινός επιστήμων είναι τέλειος, διότι ενώνεται με την πηγή της σοφίας και της επιστήμης που είναι ο τέλειος Θεός.
3. "Ησύχω" (είναι η σχέση μας με τον εαυτό μας). Ο 'Αγιος Μάξιμος σημειώνει: "ει επιθυμείς την των τελείων γνώσιν, το συνειδώς κάθαρον". Το πώς θα καθαρίσουμε το συνειδώς είναι πολύ γνωστό. Με την ενεργό συμμετοχή μας στα Μυστήρια της Εκκλησίας, και ιδιαίτερα στην εξομολόγηση, που σημαίνει μετάνοια.
Μετάνοια, κατά τον 'Αγιο Ιωάννη της Κλίμακος, σημαίνει συμψιλίωση με τον Θεό, που είναι η πηγή της επιστήμης. Σημαίνει καθαρισμός του νου, που είναι η βάση για μια τέλεια γνώση. Σημαίνει ελπίδα, και ερευνητής χωρίς ελπίδα είναι βάρκα χωρίς πανιά.
'Υστερα απ' όλα αυτά βλέπουμε ότι η Εκκλησία, η συνειδητή ευαγγελική ζωή δεν φράζει τον δρόμοπρος την επιστημονική πρόοδο.
Αντιθέτως, συνιστά την επιστημονική κατάρτιση, την οποία θεωρεί απαραίτητο στοιχείο προόδουκαι πολιτισμού και βοηθά τον επιστήμονα στο έργο του, διότι του προσφέρει και του διατηρεί μια ψυχή υγειά, ένα νου καθαρό και άραέναν τέλειο επιστήμονα.
Συμπερασματικά θα πω τούτο: "Μόνον όταν μέσα μας συμβαδίζουν επιστημονική έρευνα και πίστη βιωματική στον 'Αγιο Τριαδικό Θεό, μπορούμε να έχουμε την χαρά και την ελπίδα ότι θα φθάσουμε στο ύψιστο σκαλοπάτι ενός τελείου ερευνητή και επιστήμονα".
Δεν έχω παρά αυτό ακριβώς και να σας ευχηθώ. Αμήν.
http://www.imlarisis.gr/index.php?dispa ... ory_id=889
<<ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ ΔΕΝ ΣΚΕΠΑΖΕΙ ΟΥΔΕΝ ΑΠΟ ΣΟΥ ΚΑΙ Η ΝΥΞ ΛΑΜΠΕΙ ΩΣ Η ΗΜΕΡΑ ΕΙΣ ΣΕ ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΩΣ ΤΟ ΦΩΣ>>

Re: Επιστήμη και Εκκλησία

2
Και γιατί να περιοριστούμε στην διπλή προσέγγιση και να μην χρησιμοποιήσουμε τριπλή ; Επιστήμη, Ορθοδοξία.... και φιλοσοφία...μήπως και τα τρία αυτά αντί μόνο των δύο που αναφέρθησαν δεν συμπορεύονται αλληλοσυμπληρώνοντας και αναδεικνύοντας το ένα το άλλα ;
1.Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον
2. ζητεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν

Re: Επιστήμη και Εκκλησία

3
Μάλλον θα ήταν πιο ταιριαστό το τρίπτυχο Επιστήμη, Ορθοδοξία και Φιλοκαλία. Ο φιλόσοφος φιλο-σοφεί, ο Άγιος φιλο-καλεί.
Και τι είναι πιο σοφό από αυτό; Οπότε η φιλοκαλία εμπεριέχει τη φιλοσοφία ως προϋπόθεση.
Το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείνΠλάτων

Re: Επιστήμη και Εκκλησία

4
Αγαπητέ μου πως ορίζεις την φιλοκαλία; διότι οι αρχαίοι έλεγαν ...φιλοκαλοῦμέν (αγαπάμε το ωραίο) τε γὰρ μετ' εὐτελείας καὶ φιλοσοφοῦμεν ἄνευ "μαλακίας" ... (=μαλθακότητας) ... άρα τα λάμβαναν ως δύο αμοιβαία συστήματα αναγκαία για την ανάπτυξη και δεν υποβίβαζαν το ένα ή το άλλο... φυσικά προσέγγιζαν και την αλήθεια μέσω "επιστήμης" ... όμως τότε η τεχνολογία δεν ήταν τόσο προχωρημένη ώστε να την δουν σοβαρότερα από ότι τη φιλοσοφία την οποία είχαν εξαντλήσει. Η ορθόδοξη θεολογία τελειοποιήθηκε επίσης πολύ αργότερα επομένως δεν είχαν πρόσβαση σε αυτήν. Είναι προφανές πως οι γενιά μας μπορεί να κατέχει τη πληρέστερη κατανόηση του κόσμου και της αλήθειας όπως επίσης μπορεί και να επιβεβαιώσει τόσο την ακρίβεια της φιλοσοφίας μέσω της επιστήμης... όσο και την αξία και συνεισφορά της φιλοσοφίας στην κατάκτηση της αρετής μέσα από την ταύτιση της φιλοκαλία της Ορθοδοξίας με την φιλοκαλία της φιλοσοφίας.

Όσο αναφορά τι είναι ποιο σοφό γνώμη μου είναι ότι δεν τίθεται θέμα σύγκρισης εφόσον σημασία δεν έχει η "τέχνη" αυτή καθεαυτή αλλά ο "κάτοχος" της , δηλαδή πόσο καλά ξέρεις ένα από αυτά. Κάποιος που δεν μπόρεσε να φτάσει την υψηλή επιστημονική βαθμίδα μπορεί να προχώρησε στην Πίστη και να γνώρισε άλλες "αλήθειες" .. όπως αντίστοιχα κάποιος που δεν προήλθε από έντονης θρησκευόμενης οικογένειας εκβολές μπορεί να προόδευσε στις επιστήμες και να γνωρίζει απίστευτα πράγματα αλλά να του λείπει ο σπινθήρας της πίστης... ενώ ένα τρίτο παράδειγμα είναι εκείνος που χωρίς θρησκεία και χωρίς επιστημονική γνώση ...αλλά μόνο με τη φιλοσοφία και την φιλοκαλία βρήκε έναν δρόμο που του έδωσε και αρμονία, και αρετές, γνώση και πρόοδο...ασχέτως αν δεν έχει επιστημονική γνώση ή δεν γνώρισε το Κύριο...

Τέλος μου φαίνεται πως εκείνος όμως γνωρίζει να προσεγγίζει την αλήθεια μέσα από την Επιστήμη , την Φιλοσοφία και την Ορθοδοξία (&φιλοκαλία) και διασταυρώνει τα πορίσματα και από τις τρις αυτές πλευρές προτού βγάλει τελικό συμπέρασμα... μπορεί να σφάλλει λιγότερο ...ειδικότερα όταν αυτά τα τρία συμφωνούν... ή μήπως υπάρχει και κάποια άλλη οδός αναζήτησης της αλήθειας πέρα από αυτές; .. διότι αν υπάρχει τότε πρέπει να κάνουμε 4πλή προσέγγιση της αλήθειας.
1.Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον
2. ζητεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν

Re: Επιστήμη και Εκκλησία

6
«Αποφατική» προοπτική Στην ανάπτυξη της αποφατικής θεολογίας εμφανίστηκε και πάλι η πλατωνική-ωριγενική κατανόηση της αλήθειας, αλλά μόνο για να αναιρεθεί στο βασικό της σημείο, στις γνωσιολογικές και οντολογικές της αξιώσεις. Στον Ωριγένη το ύψιστο επίπεδο της αλήθειας εκφράζεται με το πρόθεμα αυτό-, π.χ. αυτοαλήθεια, αυτοδικαιοσύνη κ.ά· αντίθετα οι αποφατικοί θεολόγοι προτιμούν το πρόθεμα υπέρ: υπεραλήθεια, υπερουσία κ.ά. Εδώ βρίσκεται ένας ριζοσπαστικός νέος προσανατολισμός της γνωσιολογίας και μια απομάκρυνση της αλήθειας από την ελληνική της βάση. Διότι η ελληνική σκέψη αρκέστηκε με τον ορισμό της αλήθειας μέσω του αυτό-, πότε όμως δε θα υπερέβαινε το είναι ή πολύ περισσότερο το νου, ο οποίος παραμένει για τους Έλληνες πάντα συνδεδεμένος με την αλήθεια, ως ο έσχατος θεολογικός του τόπος 64 .

Το πεμπτουσία της αποφατικής θεολογίας βρισκόταν, στο ότι θα έπρεπε να καταργηθεί και να μεταμορφωθεί η υπάρχουσα σ΄ αυτήν ελληνική οντολογία, διότι δε θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε όρους του ανθρώπινου νου ή της δημιουργίας, στην οποία υπήρχε επίσης κυρίως ο όρος του είναι, για να δηλώσουμε το Θεό, την αλήθεια. Έτσι, τονίζεται η απόλυτη διαφορετικότητα της ύπαρξης του Θεού, όπως αυτή υπάρχει στην καρδιά της βιβλικής θεολογίας, τόσο έντονα, ώστε η βιβλική κατανόηση του Θεού έρχεται σε σφοδρή αντίθεση με αυτή των Ελλήνων 65 . Η αποφατική θεολογία αρνείται την ελληνική θεώρηση της αλήθειας και τονίζει, ότι η γνώση μας για το είναι, δηλαδή τη δημιουργία, δεν πρέπει να ταυτίζεται οντολογικά με το Θεό. Ο Θεός «έχει μια ύπαρξη, η οποία είναι απλή, άγνωστη, απρόσιτη για κάθε πράγμα και εντελώς ανεξήγητη , διότι βρίσκεται πάνω από κάθε κατάφαση και άρνηση» 66 . Γι΄ αυτό το λόγο βρίσκεται και η αλήθεια πέραν της απόφασης μεταξύ κατάφασης και άρνησης 67 . Ο νεοπλατωνικός κόσμος των ιδεών στην «Ιεραρχία» των αρεοπαγιτικών συγγραμμάτων οδήγησε κάποιους ερευνητές στο λάθος, να μιλήσουν για μια νεοπλατωνική επιρροή. Το πιο ουσιώδες παρ΄ όλα αυτά, δε βρίσκεται σ΄ αυτές τις εικονικές παραστάσεις, αλλά στη σημασία που αποκαλύπτεται. Το ουσιαστικό σημείο βρίσκεται δηλαδή, στο ότι εν αντιθέσει προς τις νεοπλατωνικές απορροές, η διονυσιακή «Ιεραρχία» δεν ισχυρίζεται, ότι το κατώτερο είναι, προέρχεται απ΄ το ανώτερο 68 .

Για καλύτερη κατανόηση αυτού του πράγματος, πρέπει να στραφεί η προσοχή μας σε δύο χαρακτηριστικά σημεία της αποφατικής θεολογία, τα οποία διακρίνονται κυρίως στον Ψευδο-Διονύσιο και τον Μάξιμο τον Ομολογητή, δηλαδή στον όρο έκστασις, όπως και στη διάκριση ουσίας και ενέργειας στο Θεό. Ο όρος έκστασις σημαίνει, ότι ο Θεός είναι αγάπη και ότι ως τέτοιος δημιουργεί μια συνεχή σχέση αγάπης εκτός του εαυτού του. Αυτό το «εκτός του εαυτού του» έχει μεγάλη σημασία, διότι μέσω αυτού διαπιστώνεται, ότι η αγάπη ως έκστασις δε δημιουργεί μια απορροή με νεοπλατωνική έννοια, αλλά μια διαφορετικότητα του είναι και επίσης, ότι αυτό απαντά και επιστρέφει στην αρχική του ύπαρξη 69 . Ο Μάξιμος εξηγεί αυτή την ιδέα πληρέστερα και σαφέστερα· το είναι δεν αναφέρεται σ΄ αυτόν τελικά στην κοσμολογία, όπως στον Ψευδο-Διονύσιο, αλλά στην τριαδική ύπαρξη του Θεού 70 . Η διάκριση ουσίας και ενέργειας στο Θεό περιγράφει τη σχέση Θεού και κόσμου ως μια οντολογική διαφορετικότητα, η οποία ξεπερνιέται με την αγάπη, όχι όμως με τη «φύση» ή την «ουσία» 71 . Έτσι αυτή η διάκριση, συνδεδεμένη με την ιδέα της έκστασης , είναι η πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια στην ιστορία της ελληνικής σκέψης να εναρμονίσει πάνω σε μια φιλοσοφική βάση τις βιβλικές ιδέες περί διαφορετικότητας του Θεού με τις προσπάθειες των Ελλήνων για την ενότητα του είναι. Σ΄ αυτή τη φιλοσοφική ανάπτυξη διακρίθηκε αυτό, το οποίο περιλήφθηκε στην ευχαριστιακή και τριαδολογική προοπτική, που αναφέραμε ήδη προηγουμένως. Η σημασία αυτών των αντιλήψεων θα διακριθεί ακόμα καλύτερα, όταν αναφερθούμε στη σχέση της αλήθειας με την ανθρώπινη ύπαρξη.

Αν κανείς κατανοήσει ακριβώς την αποφατική θεολογία αυτής της εποχής στο βασικό της σκοπό, τότε αποδεικνύεται ότι αυτή δεν σχετίζεται καθόλου μ΄ έναν θεολογικό αγνωστικισμό 72 . Ο βασικός της σκοπός βρίσκεται μάλλον στο να χωριστεί η ερώτηση για την αλήθεια και τη γνώση από την περιοχή της ελληνικής οντολογίας και αντ? αυτού να ενταχθεί στη σχέση της αγάπης και της κοινωνίας. Το κύριο ερωτικό χαρακτηριστικό της αποφατικής θεολογίας μπορεί ήδη να χρησιμεύσει ως κλειδί για την κατανόηση και την εκτίμησής της. Οι μυστικοί και ασκητικοί θεολόγοι εκείνης της εποχής με τις δικές τους απόψεις, στις οποίες κατέληξαν από την ερωτική προσέγγιση του είναι, έφτασαν από άλλο δρόμο στο ίδιο αποτέλεσμα με τις ευχαριστιακές και τριαδολογικές απόψεις της προηγούμενης εποχής: μόνο μέσω της ταύτισής της με την κοινωνία 73 μπορεί η αλήθεια να εναρμονιστεί με την ελληνική οντολογία. Κυρίως στο Μάξιμο τον Ομολογητή φαίνεται, ότι σ΄ αυτήν την προσέγγιση δεν υπάρχει ούτε αγνωστικισμός, ούτε φυγή απ΄ τον κόσμο. Η αξία αυτού του μεγάλου πνεύματος βρίσκεται πολύ περισσότερο, στο ότι πέτυχε την πλήρως επεξεργασμένη σύνθεση της ελληνικής, ιουδαϊκής και χριστιανικής αντίληψης της αλήθειας. Το ερώτημα που τέθηκε εξ΄ αρχής βρίσκεται σ΄ αυτόν τον Πατέρα την απάντησή του σε ευρεία κλίμακα.
64 Είναι γεγονός, ότι οι πλατωνικοί, νεοπλατωνικοί και γνωστικοί φιλόσοφοι μίλησαν για μια «εκδημία» των όντων και μερικοί απ? αυτούς χρησιμοποιούσαν το πρόθεμα υπέρ-. Αυτό όμως που είναι σημαντικό είναι, ότι η «εκδημία» δεν είναι γι΄ αυτούς τους φιλοσόφους μια κίνηση πέραν του νου, αλλά μια κίνηση μακριά από τα άλλα πράγματα για να μπορέσει να φτάσει στο νου σε καθαρή κατάσταση. Για την ελληνική φιλοσοφική παράδοση, την οποία σ? αυτό το σημείο συμμερίζονταν και ο Ωριγένης με τους οπαδούς του, ο νους παραμένει πάντα ικανός να γνωρίσει το Θεό. (πρβλ. πιο πάνω Ι). Αν η αποφατική θεολογία έχει ριζικά αποχωριστεί από αυτή την παράδοση, αυτό έγκειται στο γεγονός, ότι γι? αυτήν η αλήθεια δεν κατοικεί στο νου, αλλά βρίσκεται πέραν αυτού. (βλ . Ψευδο - Διονυσίου , Περί Μυστ., θεολ. Ι ,3 MPG3, 1001A. Πρβλ . I. Hausherr , Ignorance infini, στο : OrChrP 2, 1936, 357. Επίσης τα κείμενα R. Roques , Contemplation, extase et tenebre selon le Ps. Denys, στο : Dict. Spir . II , (1952),1898.

65 Η αντίθεση μεταξύ αυτού του αποφατισμού και της ελληνικής αντίληψης του Θεού γίνεται σαφής, αν κανείς εξετάσει την ιδέα του Θεού στον Πλάτωνα. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, φτάνουμε στη γνώση του Θεού μέσω της προγενέστερης θεώρησης «της ψυχής», ιδιαίτερα καθ? όσον αυτή γεννά κάτι και μεταφέρει «μια διαρκή ροή του είναι» και στη συνέχεια μέσω της θεώρησης «της τάξης, η οποία υπάρχει στην κίνηση των άστρων», δηλαδή «ο λόγος, ο οποίος ταξινόμησε το σύμπαν» ( Die Gesetze , 966 d ).

66 Μαξίμου Ομολογητού , Μυστ., Πρόλ.

67 Η βαθιά σημασία αυτής της σκέψης βρίσκεται στην απόσπαση της αλήθειας από την κατάσταση της πτώσης, όπου τίθεται η επιλογή μεταξύ «αληθινού» και «ψεύτικου». (πρβλ. πιο κάτω, Μέρος ΙΙΙ, 1-2). Αυτό είναι ουσιαστικό για να διατηρήσουμε την ταύτιση της αλήθειας με τον ίδιο το Θεό, διότι ο Θεός υπάρχει πέραν της δυνατότητας του να επιλέξουμε ανάμεσα στο «αληθινό» και το «ψεύτικο». Σε ένα σπουδαίο χωρίο ( Απ. MPG 91,1296 C ) κάνει ο Μάξιμος ακριβώς αυτή την παρατήρηση σε σχέση με την αλήθεια: Ο Χριστός είναι υπέρ αλήθειαν επειδή δεν υπάρχει τίποτα, το οποίο θα μπορούσε να υπόκειται στην ίδια εξέταση, όπως αυτός, ή θα μπορούσε να συγκριθεί με αυτόν, ενώ η «αλήθεια», της οποίας έχουμε εμπειρία, αντιτίθεται στο «ψεύδος».

68 πρβλ . R. Roques, L? univers dionysien. Structure hierarchique du monde selon le Ps. Denys , 1954, 77, υποσ. 6 και 135, υποσ. 3.

69 Ψευδο-Διονυσίου Αρεοπ ., Περί θείων ονομ., 4,14. επίσης Μαξίμου, Ομολογητού , Απ. 23: ο Θεός «είναι σιωπηλός καθ? όσον αφήνει να γεννιέται μια συνεχής σχέση έρωτα και αγάπης σ? εκείνους, οι οποίοι είναι ικανοί να τη δεχτούν. Αυτός κινεί, με το να έλκει πάνω Του με φυσικό τρόπο την επιθυμία εκείνων, οι οποίοι είναι απέναντι Του σιωπηλοί».

70 πρβλ . P.Sherwood, St. Maximus the Confessor. The ascetic life- The four centouries on charity (Ancient Christian Writers 21,1955,32).

71 Τις ρίζες αυτής της διάκρισης πρέπει να τις αναζητήσουμε στον Γρηγόριο το Ναζιανζηνό. (Ο r .38,7). Η ανάπτυξη αυτής της διάκρισης οδηγεί στη θεολογία του Γρηγορίου του Παλαμά. Πρβλ . V. Lossky , Essai sur la theologie mystique de l? Eglise Orient. 1961,83. O σκοπός είναι η διάκριση μεταξύ δημιουργού και δημιουργίας. Πρβλ. P . Sherwood , αυτ., 32.

72 Η ταύτιση «αποφατικού» και «αρνητικού» μπορεί να οδηγήσει σε παρεξήγηση. Πρβλ. τις επαναλαμβανόμενες εκφράσεις του Διονυσίου ου κατ? έλλειψιν (Περί θείων ονομ. 3,2,Μ PG 3, 869 A ), μη κατά στέρησιν (Επ. 1, MPG 3, 1065 A ) κ. ά., με τις οποίες χαρακτηρίζει το θετικό περιεχόμενο της αποφατικής θεολογίας, η οποία είναι μια θεολογία καθ? υπεροχήν (Περί θείων ονομ. 3,2, MPG 3, 869 A ). Είναι μια θεολογία, η οποία υπερβαίνει το σχήμα «θετικό έναντι αρνητικού» ή «γνώση έναντι άγνοιας».

73 Πρέπει να προσέξουμε τη σπουδαιότητα του προθέματος συν - στη χρήση που κάνει ο Ψευδο-Διονύσιος στο όρο έκστασις . (Περί θείων ονομ. 3, 1-2, MPG 3, 681-684).Δείχνει την κοινωνία, η διαφορετικότητα κάθε μέλους γίνεται σεβαστή. Πρβλ . R. Roques , Contemplation...., στ . 1899 κ . εξ. http://www.apostoliki-diakonia.gr/gr_ma ... e=11.5.htm
<<ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ ΔΕΝ ΣΚΕΠΑΖΕΙ ΟΥΔΕΝ ΑΠΟ ΣΟΥ ΚΑΙ Η ΝΥΞ ΛΑΜΠΕΙ ΩΣ Η ΗΜΕΡΑ ΕΙΣ ΣΕ ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΩΣ ΤΟ ΦΩΣ>>

Re: Επιστήμη και Εκκλησία

7
καλά όλα αυτά ... δεν κατάλαβα όμως πως συνδέονται με τα υπόλοιπα σχόλια... θα σε παρακαλούσα να κατέβεις στο απλό επίπεδο της συζήτησης και να εξηγήσεις με δικά σου λόγια αυτό που θέλεις να πεις... αν θες.
1.Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον
2. ζητεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν

Re: Επιστήμη και Εκκλησία

8
Πολλές φορές ανεβάζω και συμπληρώνω το αρχικό θέμα και με άλλες απόψεις εμπεριστατωμένες για γνώση και διαφώτιση... όσο για αυτό το θέμα που έβαλα σήμερα το έκανα για να δούμε ότι μέσα από την επιστήμη, την φιλοσοφία και την ορθοδοξία θα πρέπει να υπάρχει πάντα σαν κίνητρο η προσέγγιση της αλήθειας!... Διαφορετικά όλα θα είναι άκαιρα...σου αρέσει να πλατιαζεις την συζήτηση αλλά προτιμώ να την προσδιορίζω....Για αυτό θα έλεγα ότι το σωστό κίνητρο με σωστή βάση είναι αυτό που σε κάνει να φέρνεις και τα ανάλογα αποτελέσματα...και για να το ολοκληρώσω απλά όπως είπες ότι δεν χρειάζονται 2 η 3 η 4 πράγματα σαν αρχή....το πρώτο και μοναδικό είναι η ΑΓΑΠΗ και μέσα από αυτήν ο τρόπος που φροντίζεις να σκέφτεσαι και να δημιουργείς σίγουρα περιέχει την βάση της αλήθειας και μέσα από αυτήν διαμορφώνεται η φιλοσοφία και η ορθή δόξα!!!Το ορθό είναι: «Τίς έστιν αλήθεια». Διότι η αλήθεια δεν είναι μία ιδέα, μία θεωρία, ένα σύστημα, αλλά πρόσωπο το Πανάγιο Πρόσωπο του Ενανθρωπήσαντος Θεού Λόγου, του Ιησού Χρίστου.
<<ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ ΔΕΝ ΣΚΕΠΑΖΕΙ ΟΥΔΕΝ ΑΠΟ ΣΟΥ ΚΑΙ Η ΝΥΞ ΛΑΜΠΕΙ ΩΣ Η ΗΜΕΡΑ ΕΙΣ ΣΕ ΤΟ ΣΚΟΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΩΣ ΤΟ ΦΩΣ>>

Re: Επιστήμη και Εκκλησία

9
...άρα λες πως με κίνητρο την αγάπη κάποιος αναζητάει την αλήθεια και στο δρόμο του επιστρατεύει την επιστήμη , την ορθοδοξία και τη φιλοσοφία ;
1.Σοφία πάντων κάλλιστον, η δε αμάθεια πάντων κάκιστον
2. ζητεῖτε τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν
Απάντηση

Επιστροφή στο “Θεός και επιστήμη”

cron