του Μιχάλη Ιγνατίου
Τις τελευταίες ημέρες, και εντελώς ξαφνικά θα έλεγα, οι Έλληνες ανακάλυψαν τη Στρογγύλη. Προσωπικά άκουσα για τη σημασία του συγκεκριμένου νησιού από τον μακαρίτη Τάσο Παπαδόπουλο το 2003, όταν ολοκλήρωνε τους σχεδιασμούς του για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Λίγα κατάλαβα τότε, αλλά αρκούσε ότι εκείνος ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας είχε μελετήσει τη νομική πλευρά του θέματος και ήταν βέβαιος πως η Κύπρος «άγγιζε» τη Μητέρα Πατρίδα.
Η ναζιστική οργάνωση Χρυσή Αυγή και μερικοί αυτοαποκαλούμενοι εθνικιστές έχουν αναπτύξει μια απέραντη φιλολογία για όσα συμβαίνουν –και ΔΕΝ συμβαίνουν- στη Στρογγύλη, το τελευταίο νησί της Ελλάδας στη νοτιοανατολική άκρη της Μεσογείου. Μιλώντας με ειδικούς περί την ΑΟΖ και σοβαρούς επιστήμονες, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι ήταν απλή σύμπτωση η απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, που ανακοίνωσε την ανακήρυξη ολόκληρης της Στρογγύλης σε αρχαιολογικό χώρο, την ίδια μέρα που ο Ευάγγελος Βενιζέλος συνομιλούσε με τον Αιγύπτιο ομόλογό του στο Κάιρο για την ΑΟΖ. Βεβαίως, πρέπει κανείς να κρατά μικρό καλάθι με την πλεοψηφία των Ελλήνων και Κυπρίων πολιτικών, διότι βασικά δρουν και αντιδρούν ως να γεννήθηκαν στην …Ελβετία, και βλέπουν τα θέματα της Ελλάδας και της Κύπρου ως παρατηρητές…
Δεν έχω καμία διάθεση, ούτε θα κάνω προσπάθεια να πείσω όσους πιστεύουν σε «συνωμοσίες» και σε «προδοσίες» ότι δεν ήταν, πράγματι, σύμπτωση. Για να το πω πιο απλά, ακόμα και στις συνωμοσίες οι πολιτικοί μας είναι ερασιτέχνες. Για τους «συνομωσιολογούντες», λοιπόν, ήταν μια ξεκάθαρη προδοτική πράξη, και γι’ αυτήν συνεργάστηκαν ο κ. Παναγιωτόπουλος με τον κ. Βενιζέλο. Πιστεύουν δε ότι οι δύο υπουργοί αποφάσισαν να κάνουν ένα μικρό δώρο στην Τουρκία και να της δώσουν ένα μέρος της πλούσιας σε υδρογονάνθρακες, θάλασσάς μας.
Πρώτα απ’ όλα χρειάζεται ο κ. Βενιζέλος και ο κ. Παναγιωτόπουλος να δώσουν εξηγήσεις διότι δεν έκαναν το αυτονόητο. Να συνεννοηθούν μεταξύ τους, όπως κάνουν όλοι οι υπουργοί σε όλο τον κόσμο και, μάλιστα, για ήσσονος σημασίας θέματα. Πόσο μάλλον για το εθνικό ζήτημα της ΑΟΖ, που θα μπορούσε να επιλύσει προς όφελος της Ελλάδας πολλά από τα ανύπαρκτα θέματα που θέτει η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη το φόβο –άλλοι θα χρησιμοποιούσαν τη λέξη δουλοπρέπεια– των Ελλήνων πολιτικών.
Εκείνη ακριβώς την ημέρα της «προδοσίας», είχε ήδη «καθαρίσει» ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου που δήλωσε τα εξής: «Κάθε χώρα έχει τα δικά της συμφέροντα. Δεν μας ενδιαφέρει αν τρίτες χώρες ενοχληθούν, τη στιγμή που η συνεργασία Αιγύπτου-Ελλάδας ενισχύεται σταδιακά».
Οι οπαδοί των συνωμοσιών δεν κατάλαβαν ότι ο Αιγύπτιος υπουργός αναφερόταν στη Στρογγύλη… Αυτό το νησί είναι το κλειδί. Είναι νησί-χρυσάφι, είναι «όλα τα λεφτά», όπως λέμε στη νεοελληνικήν… Εκείνη την ημέρα, ο Ναμπίλ Φάχμι συζήτησε με τον κ. Βενιζέλο στο Κάιρο μια διαδικασία καθορισμού της ΑΟΖ ανάμεσα στα δύο κράτη, τονίζοντας στον Ελληνα υπουργό ότι στη διαδικασία αυτή πρέπει να εμπλακεί και η Κύπρος.
Κανείς από αυτούς τους «εθνικιστές» της δεκάρας δεν κατάλαβε τη σημαντική αντιτουρκική θέση που πήρε ο Αιγύπτιος υπουργός; Όταν κάποιος αναφέρεται στα θαλάσσια σύνορα ανάμεσα στην Κύπρο, την Ελλάδα και την Αίγυπτο, υπογραμμίζει ότι αναγνωρίζει τα πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ στη Στρογγύλη. Λέει αυτό ακριβώς: Οτι η Αίγυπτος δεν έχει θαλάσσια σύνορα με τη Τουρκία. Και ότι η Ελλάδα έχει θαλάσσια σύνορα με τη Κύπρο. Το γεγονός και μόνο ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου θα συναντηθούν την άλλη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη, κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, για να συζητήσουν την οριοθέτηση της ΑΟΖ, μας δίνει ελπίδες για καλύτερες μέρες…
Βεβαίως, η Αθήνα πρέπει να ομιλεί όπως ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου. Η Ελλάδα πρέπει να φωνάζει για τα δίκαια και τα δικαιώματά της, και να εκμεταλλεύεται παρόμοιες δηλώσεις από μία χώρα, η οποία πριν μερικούς μήνες είχε καταστεί δορυφόρος της ισλαμικής Τουρκίας, και τώρα διορθώνει τα λάθη της υποταγμένης, στον Ερντογάν, εξωτερικής της πολιτικής.
Στο πρώτο εξάμηνο του 2014 η Ελλάδα αναλαμβάνει την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αυτή η Προεδρία θα είναι η πιο κρίσιμη από τότε που η χώρα ηγήθηκε της Ευρώπης, για πρώτη φορά, το 1983 επί κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου. Η προτεραιότητα του πρωθυπουργού και του υπουργού των Εξωτερικών πρέπει να είναι η εξωτερική πολιτική. Πρέπει να προχωρήσουν, άμεσα, σε τριεθνή οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο. Που φτάσαμε…
Να μας παρακαλάνε άλλες χώρες να υλοποιήσουμε τα αυτονόητα. Αυτή η συμφωνία θα έχει μεγαλύτερη ισχύ στα μάτια της διεθνούς κοινότητας από δύο διμερείς συμφωνίες ανάμεσα στα τρία κράτη. Η Τουρκία, αναμφίβολα θα αντιδράσει σε μια τέτοια οριοθέτηση, αλλά έφτασε η στιγμή και πρέπει να απαλλαγούν από το «φοβικό σύνδρομο» που κατατρέχει τους Έλληνες πολιτικούς.
Δεν λέω… Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για μια προκλητική αντίδραση από την πλευρά της Άγκυρας. Διότι το πρώτο πράγμα που αναμένω από την «πνιγμένη» στα προβλήματα Τουρκία θα είναι η αποστολή ερευνητικών πλοίων, που θα κάνουν έρευνες για υδρογονάνθρακες στην περιοχή που καλύπτεται από το τρίγωνο Καστελόριζου, Κύπρου και Κρήτης και, σίγουρα, θα συνοδεύονται από τουρκικά πολεμικά σκάφη. Η Λευκωσία, επί προεδρίας του Τάσσου Παπαδόπουλου, δεν τους φοβήθηκε. Και, μάλιστα, δεν είχε προλάβει να συμφωνήσει τότε με τους Ισραηλινούς, για να έχει αεροπορική κάλυψη… Οι Τούρκοι φώναξαν, απείλησαν και στο τέλος έσκασαν.
Είναι και μία ευκαιρία για να φανεί το είδος της υποστήριξης εκ μέρους της ΕΕ, διότι η Τουρκία, αμφισβητώντας την οριοθέτηση ΑΟΖ ανάμεσα στην Κύπρο και την Ελλάδα και (θέλοντας να μειώσει την ΑΟΖ των δύο κρατών), ουσιαστικά επιχειρεί να μειώσει και την ΑΟΖ της ΕΕ.
Για να είμαι ειλικρινής, δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει παρέμβαση των Βρυξελλών σ’ αυτό το θέμα. Δεν αναμένω ότι θα αντιδράσει και θα παρέμβει, ούτε θα αντιπαρατεθεί στην Τουρκία και να της τονίσει ότι το Καστελόριζο και η Στρογγύλη δεν είναι μόνο νησιά της Ελλάδας, αλλά και της ΕΕ.
Ας είναι, κάποτε γίνονται και θαύματα… Σκεφτήκατε ποτέ τι θα συνέβαινε στον Πρόεδρο της Αμερικής, στην περίπτωση που υπάρξει πρόβλημα ανάμεσα στη Φλόριδα και στην Κούβα, και η Ουάσιγκτον ανακοινώσει ότι δεν είναι δικό της πρόβλημα; Πολιτικός σεισμός το ελάχιστον.
Εδώ και τρεις μήνες συμβαίνει κάτι παράξενο στο υπουργείο Εξωτερικών. Ο κ. Βενιζέλος χρησιμοποιεί ως κύριο σύμβουλό του στα θέματα ΑΟΖ έναν πρέσβη που δεν πιστεύει στη δύναμή της. Την ίδια στιγμή αγνοεί τους πλέον ειδικούς. Πρέπει να το ξανασκεφθεί…
Τα πράγματα στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν αλλάξει. Όπως ειπώθηκε σε κλειστή ενημέρωση στο Atlantic Council, το πραξικόπημα εναντίον του Μόρσι και η αντιτουρκική στάση των στρατιωτικών, ανέδειξε τις δυνάμεις που θα πράξουν ό,τι είναι δυνατόν για να συσφίξουν περισσότερο τις σχέσεις της Αιγύπτου με το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα. Ακούσαμε ότι εάν προχωρήσει ομαλά η συνεργασία, η Μεσόγειος θα ελέγχεται από τις παραπάνω χώρες, που έχουν την τύχη να διαθέτουν στις θάλασσες τους φυσικό αέριο και πετρέλαιο.
Το κλειδί, όπως είπαμε, είναι η Στρογγύλη. Φοβάμαι πως τα γεγονότα θα ξεπεράσουν τους όποιους σχεδιασμούς της Αθήνας, η οποία κυριαρχημένη από το «φοβικό της σύνδρομο», θα χάσει τη μεγαλύτερη ευκαιρία για να εξέλθει από τη βαθύτατη οικονομική κρίση και να επιτύχει ένα λαμπρό μέλλον για τα παιδιά της. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε άλλο πολύτιμο χρόνο. Η ανακήρυξη της ΑΟΖ είναι επιτακτική ανάγκη.
*Follow on twitter: @mignatiou