Νέα δεδομένα για το οξυγόνο στη γήινη ατμόσφαιρα










Νέα επιστημονικά στοιχεία, που προέκυψαν από τη μελέτη μικροσκοπικών κρυστάλλων οξειδίου του σιδήρου που βρέθηκαν σε αρχαία πετρώματα της βορειοδυτικής Αυστραλίας, προσφέρουν νέες ενδείξεις ότι η ατμόσφαιρα της Γης είχε οξυγόνο πολύ νωρίτερα από ό,τι πίστευαν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες.

Μέχρι τώρα υπήρχαν στοιχεία από βράχους σε όλο τον κόσμο ότι η γήινη ατμόσφαιρα περιείχε έστω μικρές ποσότητες οξυγόνου πριν 2,2 δισεκατομμύρια χρόνια.

Άλλες έρευνες είχαν ανακαλύψει στοιχεία για την ύπαρξη βακτηρίων που δημιουργούν οξυγόνο ακόμα παλιότερα, πριν από 2,7 δισ. χρόνια, όμως η ανακάλυψη αυτή στη συνέχεια αμφισβητήθηκε από νεότερες μελέτες.

Σε γενικές πάντως γραμμές, οι επιστήμονες συμφωνούν μέχρι σήμερα ότι, πριν περίπου 2,4 δισ. χρόνια, εμφανίστηκαν τα πρώτα μικρόβια με την ιδιότητα της φωτοσύνθεσης, τα οποία μετέτρεπαν τον ήλιο και το διοξείδιο του άνθρακα σε ζάχαρα και οξυγόνο. Προηγουμένως θεωρείται ότι δεν υπήρχε οξυγόνο ούτε στον αέρα ούτε στους ωκεανούς.

Τώρα όμως, μια νέα επιστημονική έρευνα, του γεωχημικού Χιρόσι Ομότο, του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια των ΗΠΑ, μελέτησε πετρώματα ηλικίας 3,46 δισ. ετών, δηλαδή πολύ μεγαλύτερης ηλικίας, και διαπίστωσε ίχνη οξυγόνου σε αυτά, γεγονός που "σπρώχνει" πολύ προς τα πίσω -κατά 1 δισ. χρόνια- την εμφάνιση της εποχής του οξυγόνου στον πλανήτη μας.

Η ερευνητική ομάδα του Ομότο υποστηρίζει ότι τα αυστραλιανά δείγματα αιματίτη (κόκκινης απόχρωσης λόγω της οξείδωσης), που μελέτησε γεωχημικά, σχηματίστηκαν στο βάθος των ωκεανών (σε βάθος τουλάχιστον 200 μέτρων, όπου δεν μπορεί να εισχωρήσει η υπεριώδης ακτινοβολία) και συνεπώς δεν επενέβη στην όλη διαδικασία το φως του ήλιου, άρα πρέπει να υπήρχε οξυγόνο.

Αν όντως είναι σωστή αυτή η διαπίστωση, τότε οι συνέπειες είναι σημαντικές. Αν υπήρχε άφθονο οξυγόνο στο βάθος των θαλασσών, ώστε να σχηματιστεί αιματίτης, τότε θα υπήρχε οξυγόνο σε ακόμα μεγαλύτερη ποσότητα στην ατμόσφαιρα.

Αυτό το οξυγόνο πιθανότατα προήλθε από φωτοσυνθετικούς οργανισμούς (βακτήρια), κάτι που σημαίνει ότι οι επιστήμονες πρέπει να χρονολογήσουν ακόμα νωρίτερα την πρώτη εμφάνιση αυτών των οργανισμών, χάρη στους οποίους η Γη απέκτησε μια ατμόσφαιρα με οξυγόνο, ικανή στη συνέχεια να κατοικηθεί.

Σύμφωνα με τον Ομότο, προς το παρόν δεν είναι δυνατό οι επιστήμονες να πουν αν το οξυγόνο σε εκείνη την πρώιμη εποχή υπήρχε σε αφθονία σε όλο τον πλανήτη ή μόνο τοπικά σε μερικά μέρη, ούτε κατά πόσο οι πρώτες συγκεντρώσεις οξυγόνου μειώθηκαν σε μεταγενέστερη εποχή, για να ανακάμψουν ξανά στη συνέχεια εκατομμύρια χρόνια αργότερα, στα σημερινά τους επίπεδα.



πηγη:skai.gr