Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

1
IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ


Δημητσάνα, Δευτέρα 1 Ἰουνίου 2015


Ἀγαπητοί ἀναγνῶστες,
Ὅπως ἔχουμε ἀνακοινώσει, ἀρχίσαμε μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ ἕνα σύντομο ὑπομνηματισμό τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, μέ κείμενο, μετάφραση, προλογικά σημειώματα πού δίνουν τήν ἔννοια τῆς περικοπῆς, σχόλια καί παράλληλα χωρία.

Τήν ἐργασία μας αὐτή τήν παραδίδουμε σέ σᾶς διά μέσου τοῦ διαδικτύου ἑκάστη Δευτέρα καί Παρασκευή. Τελειώσαμε τόν ὑπομνηματισμό τῆς Γενέσεως. Ἀναφέρουμε ὅτι ἡ Γένεση αὐτή ἔχει σέ πολλά σημεῖα ἄλλες ἑρμηνεῖες ἀπό τά προηγούμενα ἤδη ἐκδοθέντα τέσσερα ἑρμηνευτικά ὑπομνήματα στήν Γένεση. Ἐπειδή ἔχουν ἐκδοθεῖ ἤδη ὑπομνήματα στά ὑπόλοιπα ἱστορικά βιβλία, γιά νά προλάβουμε τήν περάτωση τοῦ ἔργου, ἐρχόμαστε στά προφητικά βιβλία καί ἀρχίζουμε τήν ἑρμηνεία στόν προφήτη Ἠσαΐα. Ζητοῦμε τίς προσευχές σας γιά τήν συνέχιση καί περάτωση τοῦ ἔργου.



ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΣΕ ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ


(Ἡ ἑρμηνεία παρά τήν συντομία της καί τήν ἁπλότητά της εἶναι ἐπιστημονική)
Ἡ ἐργασία αὐτή προσφέρεται στούς ἀναγνῶστες σέ συνέχειες ἑκάστη Δευτέρα καί Παρασκευή διά ἐξεύρεση λαθῶν ἐκ μέρους τους καί ἐνημέρωσή μας πρός διόρθωση, πρίν ἀπό τήν τελική δημοσίευση τοῦ ἔργου.


Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ

Ι. ΠPΩTO MEPOΣ TOY BIBΛIOY TOY ΠPOΦHTOY (κεφ. 1-39)

Τό μέρος αὐτό τοῦ βιβλίου περιέχουν λόγους τοῦ προφήτου Ἠσαΐου κατά τοῦ ἰουδαϊκοῦ κράτους, ὅπως καί ἐναντίον ἄλλων ἐθνῶν.

1. ΠΡΩΤΕΣ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ
ΣΥΡΟΕΦΡΑΪΜΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ (1,1-5,30)


Τίτλος (1,1)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ὁ προφήτης προφήτης Ἠσαΐας ἔδρασε στά μέσα τοῦ 8ου αἰ. καί ἀρχές τοῦ 7ου αἰ., ὅπως φαίνεται ἀπό τά ὀνόματα τῶν βασιλέων πού ἀναφέρονται ἐδῶ.

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

1,1Ἀποκαλύψεις, τίς ὁποῖες εἶδε ὁ Ἠσαΐας, ὁ υἱός τοῦ Ἀμώς· ἀποκαλύψεις πού εἶδε ἐναντίον τῆς Ἰουδαίας καί ἐναντίον τῆς Ἱερουσαλήμ στά χρόνια τῆς βασιλείας τοῦ Ὀζίου, τοῦ Ἰωάθαμ, τοῦ Ἄχαζ καί τοῦ Ἐζεκία, τῶν βασιλέων τῆς Ἰουδαίας.

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)


1,1. Ἡ ἐπιγραφή τοῦ βιβλίου δίνει τό χρονολογικό πλαίσιο ὅλης τῆς δραστηριότητος τοῦ προφήτου, ἀλλά εἶναι δύσκολο νά καθορίσουμε ἄν αὐτή ἡ ἐπιγραφή ἁρμόζει σ᾿ ὁλόκληρο τό βιβλίο μέ τήν σημερινή του μορφή (κεφ. 1-66), ἤ μόνο στά κεφ. 1-39, ἤ ἀκόμη μόνο στά κεφ. 1-12.

Σέ καμμιά ὅμως περίπτωση δέν πρέπει νά ἐκλάβουμε μέ γεωγραφική ἔννοια τίς ἐκφράσεις «Ἰουδαία» καί «Ἰερουσαλήμ». Οἱ ἐκφράσεις αὐτές δηλώνουν τόν ἐκλεκτό λαό τοῦ Θεοῦ, γιά τήν διδασκαλία τοῦ ὁποίου δόθηκαν ὅλες οἱ προφητεῖες καί μάλιστα αὐτές πού ἀφοροῦν τό βασίλειο τοῦ Νότου καί τούς ξένους λαούς. – Ὅρασις. Ἡ λέξη αὐτή ἐδῶ ἀναφέρεται στό σύνολο τοῦ βιβλίου, ἔχει γενικά τήν ἔννοια τῆς ἀποκαλύψεως καί δίνει στίς προφητεῖες αὐθεντία. – Ἡσαΐας. Στά Ἑβρ. τό ὄνομα σημαίνει «ὁ Γιαχβέ σώζει» ἤ «ὁ Γιαχβέ εἶναι σωτηρία».

1,2β. Ἐν βασιλείᾳ Ὀζίου... Τό δεύτερο αὐτό ἡμιστίχ. εἶναι πιθανόν προσθήκη τοῦ ἐκδότου.


Κατά τοῦ ἀγνώμονα λαοῦ (1,2-9)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Στήν περικοπή αὐτή ὁ Ἠσαΐας ἐλέγχει τόν Ἰσραηλιτικό λαό γιά τήν ἀποστασία του ἀπό τόν Θεό. Ὁ Ἰσραήλ ξεπέρασε καί τά ζῶα στήν ἀφροσύνη του (στίχ. 3) καί τήν ἀχαριστία του πρός τόν εὐεργέτη του Θεό (στίχ. 2). Ἀποτέλεσμα τῆς ἀποστασίας αὐτῆς τοῦ λαοῦ ἀπό τόν Θεό εἶναι νά παραλύσει ὅλος ὁ κρατικός ὀργανισμός, νά νοσήσει καί τό «κεφάλι» καί ἡ «καρδιά» τοῦ ἔθνους (στίχ. 5). Ὅλο τό ἔθνος παριστάνεται σάν ἕνα καταπληγωμένο σῶμα (στίχ. 6). Καί ὅμως ὁ λαός, παρά τό ὅτι ἔβλεπε κατεστραμμένη τήν γῆ του (στίχ. 7), συνέχιζε νά ἁμαρτάνει (στίχ. 5). Ἀλλά ὁ Προφήτης μας βλέπει μέ χαρά καί ἕνα μικρό ὑπόλοιπο τοῦ λαοῦ, μιά ἐκλεκτή μερίδα, τήν ὁποία ὀνομάζει «σπέρμα», πού δέν διεφθάρη (στίχ. 9).

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

1,2Ἄκουε οὐρανέ καί ἀκροάσου γῆ,
γιατί ὁ Κύριος θά λαλήσει:
Παιδιά μεγάλωσα καί ἀνέθρεψα,
ἀλλά αὐτά μέ ἀρνήθηκαν.
3Τό βόδι γνωρίζει τόν ἰδιοκτήτη του
καί ὁ ὄνος τήν φάτνη τοῦ ἀφέντη του·
ὁ Ἰσραήλ ὅμως δέν μέ ἐγνώρισε
καί ὁ λαός μου δέν μέ ἀγάπησε.
4Ἀλλοίμονό σου ἔθνος ἁμαρτωλό,
λαέ φορτωμένε μέ ἁμαρτήματα,
πονηρό σπέρμα, διεφθαρμένοι υἱοί!
Ἐγκαταλείψατε τόν Κύριο
καί ἐξοργίσατε τόν ἅγιο τοῦ Ἰσραήλ.α
5Γιατί θέλετε νά κτυπηθεῖτε ἀκόμα
μέ τό νά συνεχίζετε νά ἁμαρτάνετε;
Ὅλο τό κεφάλι (τοῦ ἔθνους) πονάει
καί ὅλη ἡ καρδιά του εἶναι καχεκτική.
6Ἀπό τά πόδια μέχρι τό κεφάλι
δέν εἶναι τίποτε τό γερό·
(τό σῶμα τοῦ ἔθνους) δέν ἔχει (ἐδῶ) τραύματα,
(ἐκεῖ) πληγές ἤ (ἐκεῖ) κτυπήματα μέ πύον.
(Ὅλο τό σῶμα εἶναι μιά ὁλόκληρη πληγή).
Δέν εἶναι, λοιπόν, δυνατόν νά (τοῦ) βάλουμε κατάπλασμα,
λάδι καί ἐπίδεσμους.β
7Ἡ χώρα σας ρημώθηκε, οἱ πόλεις σας κάηκαν·
τούς ἀγρούς σας τούς κατατρώγουν ξένοι μπροστά στά μάτια σας·
ρημώθηκαν κατεστραμμένα ἀπό ξένους λαούς.
8Ἡ Σιών (ἡ Ἱερουσαλήμ) θά ἐγκαταλειφθεῖ σάν σκηνή στό ἀμπέλι
καί σάν καλύβα στό μποστάνι,γ
σάν πόλη πού πολιορκεῖται (ἀπό ἐχθρούς).
9Κι ἄν ὁ Κύριος τῶν Δυνάμεων
δέν μᾶς ἄφηνε ἕνα μικρό ὑπόλοιπο (δικῶν του ἀνθρώπων),
θά γινόμασταν σάν τά Σόδομα καί ὅμοιοι μέ τά Γόμορρα.
α. «Ἐστράφησαν εἰς τά ὀπίσω», λέγει τό Ἑβρ. στό τέλος τοῦ στιχ.
β. Ὁ στίχος στό Ἑβραϊκό ἔχει ὡς ἑξῆς: «Ἀπό τό πέλμα μέχρι τό κεφάλι δέν εἶναι τίποτε τό ὑγιές σ᾽ αὐτόν· τραύματα, μώλωπες καί νωπά κτυπήματα· δέν ἐστίφθηκαν, δέν ἐπιδέθηκαν οὔτε ἀνακουφίστηκαν μέ λάδι».
γ. Ἑβρ.: «Ὡς καλύβα σέ πεπονότοπο».



(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)


1,2-31. Πρώτη σειρά προφητειῶν, ὡς ἕνα εἶδος προλόγου. 1,2. Ἄκουε οὐρανέ καί ἐνωτίζου γῆ. Ἡ ἐπίκληση τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς εἶναι στοιχεῖα τῆς δικαστικῆς γλώσσης. Ἐκλαμβάνονται ἐδῶ ὡς μάρτυρες στήν δίκη, πού ἔχει ὁ Γιαχβέ μέ τόν λαό Του, βλ. Δευτ. 4,26. 30,19. 32,1. Ψαλμ. 49,4. Τό ποίημα πού ἀκολουθεῖ ἀναφέρεται στήν ἐρήμωση τῆς χώρας καί στήν πολιορκία τῆς Ἰερουσαλήμ εἴτε ὑπό τόν Σεναχηρείμ τό 701 (βλ. 36,1 ἑξ. Δ΄ Βασ. 18,13 ἑξ.), εἴτε τόν καιρό τοῦ Συροεφραϊμιτικοῦ πολέμου τό 735 (βλ. 7,1-2 καί Δ΄ Βασ. 16,5-9). – Υἱούς. Σύγκρ. μέ Ἱερ. 3,19-22. 1,3. Ἰσραήλ δέ με οὐκ ἔγνω. Τό ρῆμα δηλώνει μιά βαθειά σχέση μέ τόν Θεό. Εἶναι ἕνα ἐμφανιζόμενο προφητικό θέμα, βλ. Ἱερ. 1,5. Ὠσ. 2,20. 4,1.6. 5,4. 1,4-9. Ἔκκληση σέ ἕνα λαό ἀνέμελο γιά τήν ἐρήμωση τοῦ Ἰούδα ἀπό τόν Τιγλάθ- Πιλεσέρ Γ´ (734-733 π.Χ. 7,1-2) ἤ τόν Σενναχηρείμ (701 π.Χ. 36,1) καί τήν ἐρήμωση τῆς Ἱερουσαλήμ («θυγάτηρ Σιών», βλ. Ἱερ. 4,29-31 σχόλ.). 1,4-6. Ὁ Ἰσραήλ εἰκονίζεται ὡς ἕνα καταπληγιασμένο σῶμα, ὁ ἴδιος δέ ὄχι μόνο δέν θέλει νά θεραπευθεῖ, ἀλλά καί δέν ἀναγνωρίζει ὅτι εἶναι ἀσθενής. 1,4. Ἄς σημειώσουμε τόν ποιητικό παραλληλισμό, ἔθνος - λαός· σπέρμα - υἱοί. – Ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ. Ἀγαπητή ἔκφραση στόν Ἡσαΐα (5,19.24. 10,20. 12,6. 17,7. 29,19. 30,11.12.15. 37,23), ἡ ὁποία τονίζει τήν ὑπερβατικότητα τοῦ Θεοῦ Γιαχβέ (βλ. 6,3 καί τό σχόλ.), τήν ὁποία ὅμως γεφυρώνει ἡ ἀπό ἀγάπη ἐκλογή τοῦ Ἰσραήλ ἀπό τόν Θεό ὡς λαό Του (Ὠσ. 8,1. Ἱερ. 3,20). 1,6. Αὐτή ἐδῶ ἡ περιγραφή τοῦ ἐκλεκτοῦ λαοῦ, παρισταμένου ὡς δούλου αὐστηρά κτυπημένου, μᾶς κάνει νά θυμηθοῦμε τόν Πάσχοντα Δοῦλο στόν Ἡσ. 53,3 ἑξ. Ἡ χριστιανική παράδοση ἐφήρμοσε τόν στίχ. μας στό πάθος τοῦ Χριστοῦ. 1,7. Τό τέλος τοῦ στίχ. στό Ἑβραϊκό ἔχει: «Καί ἐρήμωση ὑπάρχει ὡς καταστροφή ὑπό ἀλλοφύλων».


Ὁ ἑβραϊκός ὅρος «ὠχελίμ» ὁ μεταφραζόμενος μέ τήν λ. «καταστροφή» (Ο´ «κατεστραμμένη») χρησιμοποεῖται πάντοτε (6 φορές) στήν Βίβλο γιά νά δηλώσει τήν τιμωρία τῶν Σοδόμων καί Γομόρρων. Γι᾿ αὐτό πολλοί πρότειναν νά ἀναγνώσουμε στό τέλος τοῦ στίχ. «σάν τήν καταστροφή τῶν Σοδόμων», ἐναλλάσσοντες τό «ζαρίμ» (οἱ ἀλλόφυλοι) σέ «σεδώμ», ἀλλά ἡ διόρθωση αὐτή εἶναι αὐθαίρετη. 1,8. Θυγάτηρ Σιών. Προσωποποίηση τῆς Ἰερουσαλήμ ὡς μιᾶς θυγατέρας (10,32. 16,1. κ.ἄ.) ἤ τοῦ λαοῦ της (37,22. Σοφ. 3,14. Θρην. 4,22). «Σιών» ἦταν τό ὄνομα τῆς ἀκροπόλεως τῶν Ἰεβουσαίων, πού ἔγινε ἡ «πόλη τοῦ Δαυΐδ» (βλ. σχόλιο εἰς Β΄ Βασ. 5,9). 1,9. Ἐγκατέλιπεν ἡμῖν σπέρμα (ἑβρ. «σαρίδ» = ὑπόλοιπο). Περί τοῦ «ὑπολοίπου» αὐτοῦ βλ. Π. Μπρατσιώτου, Ὁ προφήτης Ἡσαΐας, Τεῦχ. Α´, σελ. 31. Ὁ Θεός δέν θά ἐπιτρέψει νά καταστραφεῖ ἐντελῶς ὁ λαός Του. Θά μείνει ἕνα καλό σπέρμα, τό ὁποῖο θά ἀκούει τούς λόγους τῶν προφητῶν καί θά φέρει καρπό.



Κατά τῆς ὑποκρισίας (1,10-20)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Στήν περικοπή αὐτή ὁ προφήτης Ἠσαΐας ἐλέγχει τόν ἰουδαϊκό λαό γιά τήν ὑποκρισία του, γιατί ἐνῶ διέπρατταν ἕνα σωρό ἀδικίες, ἤθελαν νά παραστήσουν καί τόν εὐσεβῆ, ἐπειδή τελοῦσαν τίς τυπικές διατάξεις τῆς λατρείας. Ὁ προφήτης ἀπορρίπτει τήν τοιούτου εἴδους λατρεία, τήν ὁποία ὀνομάζει «βδέλυγμα» στόν Θεό (στίχ. 13 ἑξ.). Ὁ Θεός εὐαρεστεῖται σέ θυσίες ἀπό ἀνθρώπους μέ καθαρή καρδιά (στίχ. 16), ἀπό ἀνθρώπους πού δέν ἀδικοῦν τόν πλησίον τους, ἀλλά δείχνουν ἀγάπη στό ὀρφανό καί στήν χήρα καί σέ πάντα ἀδύνατο συνάνθρωπο (στίχ. 17). Παρά ὅμως τόν δριμύ ἔλεγχό του ὁ προφήτης, παρουσιάζει τέλος τόν Θεό, ὡς εὔσπλαγχνος πού εἶναι, νά καλεῖ τόν λαό του σέ μετάνοια (στίχ. 18). – Ἡ περικοπή τῶν στίχ. 1,16-20 εἶναι ἱερό ἀνάγνωσμα τῆς 5ης Ἰανουαρίου, στόν Ἑσπερινό τῆς Ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων.


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


1,10Ἀκοῦστε τόν λόγο τοῦ Κυρίου, ἄρχοντες τῶν Σοδόμων!
Προσέχετε τήν διδασκαλία τοῦ Θεοῦ, λαέ τῆς Γομόρρας!
11Τί μοῦ χρειάζεται τό πλῆθος τῶν θυσιῶν σας; λέει ὁ Κύριος.
Ἔχω χορτάσει ἀπό ὁλοκαυτώματα κριαριῶν καί ἀπό πάχος ἀρνιῶν.
Αἵματα ταύρων καί τράγων δέν ἐπιθυμῶ.
12Ὅταν ἔρχεστε νά ἐμφανιστεῖτε μπροστά μου,
ποιός σᾶς ζήτησε αὐτά ἀπό σᾶς;
13Μήν ἐξακολουθεῖτε νά πατᾶτε τήν αὐλή μου.
Ἄν μοῦ προσφέρετε σιμιγδάλι εἶναι μάταιη θυσία.α
Τό θυμίαμά (σας) μοῦ εἶναι βδέλυγμα.
Τίς Νουμηνίες σας (πρωτομηνιές) καί τά Σάββατα
καί τήν μεγάλη ἡμέρα (τῆς γιορτῆς τοῦ Ἐξιλασμοῦ) δέν τίς ἀνέχομαι.
Νηστεία καί ἀργία,
14τίς Νουμηνίες σας καί τίς γιορτές σας
μισεῖ ἡ ψυχή μου.
Μοῦ γίνατε βαρετοί· δέν θά ὑποφέρω πιά τίς ἁμαρτίες σας.
15Ὅταν ὑψώνετε τά χέρια σας πρός ἐμένα (γιά προσευχή)
θά ἀποστρέφω τά μάτια μου ἀπό σᾶς·
καί ὅταν κάνετε πολλές δεήσεις, δέν θά σᾶς εἰσακούω·
γιατί τά χέρια σας εἶναι γεμάτα μέ αἷμα.
16Λουσθεῖτε, καθαρισθεῖτε!
Ἀφαιρέστε τήν κακία τῶν ψυχῶν σας
μπροστά ἀπό τά μάτια μου·
πάψτε τίς πονηριές σας.
17Μάθετε νά κάνετε τό καλό·
ἐπιδιώκετε τό δίκαιο· σῶστε τόν ἀδικούμενο·
δῶστε τό δίκαιο στό ὀρφανό καί δικαιῶστε τή χήρα.
18Καί ἐλᾶτε νά κριθοῦμε ἀναμεταξύ μας, λέει ὁ Κύριος.
Κι ἄν οἱ ἁμαρτίες σας εἶναι σάν τό κόκκινο χρῶμα,
θά τίς λευκάνω σάν τό χιόνι·
κι ἄν εἶναι σάν τό βαθύ κόκκινο,
θά τίς κάνω ἄσπρες σάν τό μαλλί τῶν προβάτων.
19Κι ἄν θέλετε νά μέ ἀκούσετε,
θά φᾶτε τά ἀγαθά τῆς γῆς.
20Ἄν ὅμως δέν θέλετε καί δέν μέ ἀκούσετε,
θά σᾶς φάει τό μαχαίρι!
Τό στόμα τοῦ Κυρίου τά εἶπε αὐτά.
α. Ἀπό τό μέσον τοῦ στίχ. 12 καί τήν ἀρχή τοῦ στίχ. 13 στό Ἑβρ. διαβάζουμε: «...Ποιός ἐζήτησε τοῦτο ἀπό σᾶς, νά καταπατᾶτε τά προαύλιά μου; Μή προσφέρετε πιά μάταιες θυσίες...». Καί στήν μετάφρασή μας ἐδῶ ἀπό τό κείμενο τῶν Ο´ ἐλάβαμε – κατά τήν ἑρμηνεία πού δίδουμε – ὡς ἀρχή τοῦ στίχ. 13 τό τέλος τοῦ στίχ. 12 «πατεῖν τήν αὐλήν μου».




(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

1,10-20. Ἡ προφητεία πιθανόν χρονολογεῖται ἀπό τήν πρώτη περίοδο τῆς προφητικῆς δράσεως τοῦ Ἠσαΐου, πρίν ἀπό τό 735. Ὅπως στό Ἀμ. 5,21-27 (βλ. καί Ἱερ. 7,5-7), ὁ προφήτης ὁμιλεῖ στήν προφητεία αὐτή περί λατρείας, ἡ ὁποία δέν ἀνταποκρίνεται σέ ἐσωτερικό συναίσθημα· θά ἐπανέλθει στό θέμα αὐτό εἰς 29,13-14 μέ ὅρους πού ὁ Ἰησοῦς θά ἐφαρμόσει στούς Φαρισαίους (βλ. Ματθ. 15,8-9). Ἡ εὐχή εἶναι ὁ Ἰούδας νά μετανοήσει καί νά ἐπιστρέψει (στίχ. 16-18). Ἡ ἀμετανοησία θά φέρει μεγαλύτερη καταστροφή (Ἱερ. 7,22-35). 1,10. Νόμον. Τό Ἑβρ. ἔχει «τωρά», τό ὁποῖο συχνά μεταφράζεται «νόμος». – Σόδομα, Γομορρα. Βλ. Γεν. 18,16-19.28. Ἱερ. 23,14. Ἰεζ. 16,46-58. 1,11 ἑξ.

Ὁ προφήτης ἐκφράζει μέ δύναμη τίς ἀρχές μιᾶς ὑγιοῦς λατρείας: α) Ἡ ἀξία τῆς λατρείας δέν ἐξαρτᾶται ἀπό τό πλῆθος τῶν τελετῶν (στίχ. 11.12)· β) ἡ λατρεία πρέπει νά προσφέρεται ἀπό ἀνθρώπους πού συμμορφώνονται μέ τίς ἀπαιτήσεις τοῦ Κυρίου (στίχ. 16.17)· γ) ἡ λατρεία δέν πρέπει νά νομίζουμε ὅτι ὑποκαθιστᾶ τά στοιχειώδη καθήκοντά μας πρός τόν πλησίον μας καί μάλιστα πρός τόν ἀδύνατο ἀδελφό μας (στίχ. 17)· βλ. καί Ἐξ. 22,20. Δευτ. 24,17. 27,19. Ἡ ἰδέα ὅτι ἡ θυσία δέν ἔχει ἀξία χωρίς τήν καθαρή ἐσωτερική διάθεση εἶναι κοινή στούς προφῆτες (Ἀμ. 5,21-24. Ὡσ. 6,6. Ἰερ. 7,21-23 κ.ἄ.). Ὁ Θεός δέν συγχωρεῖ (στίχ. 14 «οὐκέτι ἀνήσω τάς ἁμαρτίας ὑμῶν») τήν ψευδοευσέβεια, δέχεται μόνο τήν θυσία τῆς συντετριμμένης καρδιᾶς (βλ. Ψαλμ. 50,19). 1,14. Ἡ ψυχή μου. Ἑβραϊκό ἰδίωμα, τό ὁποῖο ἀπό τά συμφραζόμενα φαίνεται ὅτι σημαίνει «ἐγώ» (σύγκρ. Λευιτ. 26.11.30). – Ἐγενήθητέ μοι εἰς πλησμονήν. Βλ. Ἱερ. 23,33-40. 1,15. Αἱ γάρ χεῖρες ὑμῶν αἵματος πλήρεις. Τό αἷμα τῶν ἀθώων ἀναμιγνύεται μέ τό αἷμα τῶν θυσιαζομένων θυμάτων! 1,16-17. Σύγκρ. μέ Ἐξ. 22,21.22. Ἀμ. 5,6-7. 1,17.

Κρίνατε ὀρφανῷ καί δικαιώσατε χήραν. Τά ὀρφανά καί οἱ χῆρες εἶναι μεταξύ τῶν οἰκονομικῶς ἀδυνάτων προσώπων, τά ὁποῖα προστατεύει ὁ νόμος (βλ. Ἐξ. 22,21-22. Δευτ. 10,18. 14,29. 27,19 κ.ἄ.), καί τά ὁποῖα ὑπερασπίζονται οἱ προφῆτες (βλ. Ἰερ. 7,6. 22,3). Βλ. τίς ἀδικίες στά πρόσωπα αὐτά εἰς Ἠσ. 1,23. 9,16. Ἰερ. 49,10-11. Ἰεζ. 22,7. 1,18. Δεῦτε διαλεχθῶμεν. Ὅπως κανείς συζητεῖ ἕνα θέμα πρίν ἀπό μία κρίση (Ἰώβ 23,7). Ὅπως ἡ κρίση (Ψαλμ. 9,9), ἔτσι καί ἡ συγγνώμη τῶν ἁμαρτιῶν εἶναι θεῖο ἔργο, βλ. Ἐξ. 34,6 (σχόλιο). Ὠσ. 11,8-9. Κατά τά ἐλέη του ὁ Θεός συγχωρεῖ τίς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων καί ἀποκαθιστᾶ ἔτσι γνήσια σχέση μαζί τους. Δέν ἀδυνατίζει ἡ ἁμαρτία τοῦ ἀνθρώπου τό θεῖο ἔλεος, βλ. Ψαλμ. 129. 130. Αὐτό πού ἀπαιτεῖ ὁ Θεός εἶναι ἡ ὁμολογία μετανοίας (βλ. 57,15. Ψαλμ. 19,13. 25,11.18. 32,5. 51,19-20 κ.ἄ). καί ἡ ἀπό καρδίας ἐπιστροφή εἰς Αὐτόν πού ὑποθέτει αὐτή ἡ ὁμολογία (βλ. Ἰερ. 3,14. Ἰεζ. 18,30-32. 33,1. Ἠσ. 31,18. Θρ. 5,21). Ἡ ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν εἶναι ἐπίσης ἕνα ἀπό τά χαρακτηριστικά τῆς μεσσιακῆς βασιλείας (Ἰερ. 38,31 σχόλ., βλ. Ἰεζ. 36,25-26) καί τήν ἐξασκεῖ ὁ Ἰησοῦς Χριστός, βλ. Μάρκ. 2,5-11. – Χιόνα. Γιά τήν ἁγιότητα (Ἀπ. 19,8). Κόκκινον. Γιά τήν κακία (τά ἐνδύματα τῶν Βαβυλωνίων, Ἀπ. 17,4). 1,20. Ἡ μάχαιρα, δηλ. ἡ ἐπιδρομή ἐχθρῶν μέ ὅλα τά δεινά της, δέν εἶναι παρά μία ἀπειλή, ἡ ὁποία δύναται νά ἀπομακρυνθεῖ μέ τήν ὑποταγή στόν Θεό, στίχ. 19.


Θρῆνος γιά τήν Ἱερουσαλήμ (1,21-28)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ περικοπή μας αὐτή ἐδῶ εἶναι ἕνας θρῆνος τοῦ Ἠσαΐου γιά τήν κατάπτωση τῆς Ἰερουσαλήμ, καί σάν θρῆνος ἀρχίζει μέ τό «πῶς!» (ἑβρ. «ἐχά»). Ὁ προφήτης μας χαρακτηρίζει τήν τωρινή Ἰερουσαλήμ ὡς «πόρνη» (στίχ. 21) καί μέ τόν χαρακτηρισμό αὐτόν δηλώνεται ἡ ἀποστασία τοῦ λαοῦ ἀπό τόν Γιαχβέ, τόν νόμιμο σύζυγο. Ἡ ἀποστασία αὐτή τοῦ λαοῦ κατά τήν περικοπή μας ἐδῶ ἐκδηλώνεται μέ τήν ἀθέτηση τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ (στίχ. 22 ἑξ.). Ἀντί τῆς δικαιοσύνης, πού ὑπῆρχε κάποτε στήν Ἰερουσαλήμ, τώρα κατοικοῦν σ᾽ αὐτήν κακοῦργοι, φονιάδες (στίχ. 21β)! Ὁ προφήτης, γεμᾶτος ἀγάπη γιά τόν λαό του, θρηνεῖ καί γιά τήν μέλλουσα νά ἔρθει τιμωρία καί στούς ἄρχοντες καί στόν λαό τοῦ Ἰσραήλ (στίχ. 24-25). Θά εἶναι ὅμως ἡ κρίση αὐτή τοῦ Θεοῦ παιδαγωγική, γιατί ὁ Θεός θά ἐνεργήσει μέ αὐτήν τήν κάθαρση τοῦ λαοῦ Του (στίχ. 25.26-27). Θἄρθουν καιροί, καιροί εὐτυχισμένοι, πού ἡ Ἱερουσαλήμ θά ὀνομαστεῖ πάλι «πόλις δικαιοσύνης» καί «μητρόπολις πιστή Σιών» (στίχ. 26)!

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

1,21Πῶς ἔγινε πόρνη ἡ Σιών,α ἡ πόλη ἡ πιστή!
Γεμάτη ἦταν (ἄλλοτε) ἀπό θεῖο δίκαιο·
δικαιοσύνη κατοικοῦσε (τότε) σ᾽ αὐτή,
τώρα ὅμως (κατοικοῦν) φονιάδες!
22Τό ἀργύριό σας εἶναι κίβδηλο,
οἱ πωλητές τοῦ κρασιοῦ τό ἀνακατώνουν μέ νερό.
23Οἱ ἄρχοντές σου εἶναι ἀντάρτες καί συνέταιροι κλεπτῶν·
ἀγαποῦν δωροδοκίες καί ἐπιδιώκουν ἀμοιβές.
Δέν δίνουν τό δίκαιο στά ὀρφανά
οὔτε δίνουν προσοχή στίς ὑποθέσεις τῶν χηρῶν.
24Γι᾽ αὐτό τά ἑξῆς λέγει ὁ παντοδύναμος,
ὁ Κύριος τῶν Δυνάμεων, ὁ ἰσχυρός τοῦ Ἰσραήλ:
«Ἀλλοίμονο στούς ἄρχοντες τῆς Ἱερουσαλήμ·
Δέν θά μαλακώσει ὁ θυμός μου ἐναντίον τῶν ἀντιπάλων (μου)
καί θά ἐκδικηθῶ τούς ἐχθρούς μου!
25Θά ἁπλώσω τό χέρι μου ἐναντίον σου
καί θά σέ βάλω στήν φωτιά γιά νά καθαριστεῖς·
αὐτούς δέ πού θά φανοῦν ἀπειθεῖς
θά τούς καταστρέψω·
θά ἀφανίσω ὅλους τούς ἄνομους ἀπό σένα
καί θά ταπεινώσω ὅλους τούς ὑπερηφάνους.β
26Καί θά ἀποκαταστήσω τούς δικαστές σου,
ὅπως ἄλλοτε καί τούς συμβούλους σου,
ὅπως ἦταν στήν ἀρχή.
Τότε θά ὀνομάσουν (πάλι) ἐσένα τήν Σιών
“πόλη δικαιοσύνης”, “μητρόπολη πιστή”.
27Μέ δικαστική κρίση θά σωθοῦν οἱ αἰχμάλωτοί της καί μέ τό θεῖο ἔλεος.γ
28Καταστροφή ὅμως θά βρεῖ τούς ἀποστάτες καί τούς ἁμαρτωλούς συγχρόνως.
Θά ἐξολοθρευθοῦν ὅσοι ἐγκατέλειψαν τόν Κύριο».
α. Ἡ ὀνομασία τῆς πόλεως παραλείπεται στό Ἑβρ.
β. Ὁ στίχος κατά τό Ἑβρ.: «Θά ἁπλώσω τό χέρι μου ἐναντίον σου καί θά ἀποχωρίσω τίς σκωρίες σου ὡσάν μέ ποτάσσα καί θά ἀπομακρύνω ὅλα τά τεμάχια τοῦ μολύβδου σου».
γ. Ἑβρ.: «Ἡ Σιών θά λυτρωθεῖ διά τῆς κρίσεως καί οἱ ἐπιστρέφοντες σ᾽ αὐτήν διά θείας δικαιοσύνης».



(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

1,21-28. Τό ποίημα αὐτό, ὅπως εἶναι στό Ἑβραϊκό, ἔχει στήν ἀρχή τόν ρυθμό qina ἤ θρῆνο. Παρατηροῦμε μία ὁμοιότητα στόν τόνο μέ τούς Θρήνους τοῦ Ἰερεμίου, ἰδιαίτερα μέ Θρήν. 2,6. 1,21. Πῶς ἐγένετο πόρνη πόλις... Σιών. Ἡ εἰκόνα τῆς πόρνης γιά τόν Ἰσραήλ χρησιμοποιήθηκε ἐνωρίτερα ἀπό τόν Ὠσηέ καί θά ἐπαναληφθεῖ ἀπό τόν ᾽Ιερεμία καί τόν Ἰεζεκιήλ. Βλ. Ὠσ. 1,2. 2,7. 3,3 κ.ἄ. Ἰερ. 3,6-13 καί Ἰεζ. κεφ. 16 καί 23. Αὐτός ὁ ξεπεσμός τῆς Ἰερουσαλήμ ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ τήν πρώτη πιστότητά της, πού θά τήν ξαναβρεῖ, ἀφοῦ πρῶτα καθαριστεῖ μέ τήν τιμωρία, στίχ. 26. – Πόλις πιστή, πλήρης κρίσεως. Εἶναι τό ἰδεῶδες τοῦ Ἡσαΐου γιά τόν λαό τοῦ Θεοῦ. – Διακαιοσύνη. Εἶναι ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος κατοικοῦσε στήν Σιών, ἀλλά ὁ λαός τόν ἐγκατέλειψε. 1,22. Οἱ κάπηλοι σου μίσγουσιν τόν οἶνον ὕδατι. Κατά μεταφορική ἔννοια οἱ αἱρετικοί, οἱ ὁποῖοι στά ὀρθά δόγματα θέλουν νά ἀναμείξουν ἀνθρώπινη λογική. 1,24-31.

Ἡ κρίση τοῦ Θεοῦ μεμιγμένη μέ τό ἔλεός Του θά ἐγκαταστήσει τήν τάξη ὡς «τό ἀπ᾽ ἀρχῆς» (στίχ. 26) στούς μετανοοῦντας. 1,24. Ὁ δυνάστης τοῦ Ἰσραήλ. Ἡ ἔκφραση ὑπενθυμίζει τήν πατριαρχική παράδοση (49,26. Γεν. 49,24. Ψαλμ. 132,2.5). 1,26. Μετά ταῦτα κληθήσῃ πόλις δικαιοσύνης... Τό κύριο ὄνομα καθορίζει τήν ὕπαρξη αὐτοῦ πού τό φέρει καί ὁρίζει τόν προορισμό του, βλ. τά ὀνόματα τοῦ ᾽Ιακώβ (Γεν. 25,26. 27,36) καί τῶν υἱῶν του (Γεν. 29,31 -30,24, κ.ἄ.). Μιά ἀλλαγή ὀνόματος σημαίνει μία ἀλλαγή κλήσεως, βλ. Ἀβραάμ (Γεν. 17,5), Ἰσμαήλ (Γεν. 32,29), κ.ἄ. Τά ὀνόματα πού δίνουν οἱ προφῆτες σέ πρόσωπα εἶναι ἐνεργά σημεῖα, στόν Ἠσαΐα: 7,3 (βλ. 10,21)· 7,14. 8,1-3 (βλ. 8,18), καί στόν Ὠσηέ: 1,4.6.9. 2,1-3. 25. Ἡ μέλλουσα ᾽Ιερουσαλήμ θά λάβει καί ἄλλα προφητικά ὀνόματα, βλ. Ἠσ. 60,14. 62,4.12. Ἰεζ. 48,35. Ἐδῶ τά νέα ὀνόματα τῆς Ἰερουσαλήμ, ἀπαντῶντα στόν στίχ. 21, εἶναι «πιστότητα» καί «δικαιοσύνη». Γιά τόν Ἠσαΐα, ὅπως καί γιά τόν Ἀμώς, ἡ δικαιοσύνη εἶναι κατ᾽ ἀρχήν ἡ εὐθύτητα στήν ἐξάσκηση τοῦ δικαίου. Ἀλλά, βαθύτερα, ἡ ἀρετή αὐτή εἶναι συμμετοχή στήν δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ, στήν ὁποία ἀποκαλύπτεται ἡ ἁγιότητά του, βλ. σχόλ. εἰς 5,16. 1,27.28. Ὁ τόνος ἀλλάσσει ἐντελῶς. Οἱ δύο αὐτοί στίχ., πού εἶναι ὑπόμνημα σέ πολύ πεζή γλώσσα σχετικά μέ τούς προηγουμένους στίχ., μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι προστέθηκαν ἀπό κάποιο μαθητή τοῦ Ἠσαΐου.


Κατά τῶν ἱερῶν δένδρων (1,29-31)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ ἀποστασία τοῦ λαοῦ στήν μικρή αὐτή περικοπή ἐκδηλώνεται μέ τήν ἐξάσκηση χαναανιτικῆς λατρείας κάτω ἀπό τίς καταπράσινες τερεβίνθους, τούς κήπους καί τά ἱερά ἄλση. Ἀλλά ὁ τόπος καί τά ἀντικείμενα τῆς λατρείας αὐτῆς τῶν ἀποστατῶν Ἰσραηλιτῶν δίνουν στόν προφήτη Ἠσαΐα προσφυεῖς εἰκόνες γιά νά παραστήσει τήν τύχη τους (στίχ. 30.31)!


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


1,29Θά ντροπιαστοῦν μέ τά εἴδωλάα τους, πού ἀγαποῦν,
καί θά καταισχυνθοῦν γιά τούς κήπους τους, πού τούς ἀρέσουν.
30Γιατί θά γίνουν σάν τερέβινθος πού τῆς ἔπεσαν τά φύλλα
καί σάν κῆπος πού δέν ἔχει νερό.
31Τότε ἡ δύναμή τους θά εἶναι σάν τήν καλαμιά
τοῦ κοπανισμένου χονδροῦ λιναριοῦ
καί τά ἔργα τους σάν τίς σπίθες τῆς φωτιᾶς.
Θά κατακαοῦν οἱ ἄνομοι καί οἱ ἁμαρτωλοί συγχρόνως,
χωρίς νά ὑπάρχει κανείς πού νά (τούς) σβήσει.
α. «Τίς τερεβίνθους», λέει τό Ἑβρ.




(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

1,29-31. Ὁ Ἠσαΐας ἐπιτίθεται σπανίως κατά τῶν κυρίως εἰδωλολατρικῶν τελετῶν, βλ. 2,6-8. Στήν περικοπή μας ἐπιτίθεται κατά τῶν φυσιολατρικῶν τελετῶν τῆς γονιμότητας, πού κληρονομήθηκαν ἀπό τούς Χαναναίους καί πού ἐξασκοῦνταν στούς κήπους (βλ. 17,10. 57,5. Ἰερ. 2,27. Ἰεζ. 6,1-14. ᾽Ωσ. 4,13). Ἄν τά δένδρα δέν ἦταν κατ᾽ εὐθεῖαν αὐτά τά ἴδια ἕνα ἀντικείμενο λατρείας, ὅμως ἐχρησίμευαν γιά τήν τέλεση θρησκευτικῶν τελετῶν δανεισθεισῶν, ὅπως εἴπαμε, ἀπό τούς Χαναναίους, βλ. Δευτ. 12,2 σχόλ. Στήν περικοπή μας δηλαδή ἔχουμε μία ἀλληγορία τῆς ἀπιστίας τοῦ Ἰούδα βασιζόμενη σέ μία ἀπό τίς σπάνιες ἀναφορές τοῦ προφήτου γιά τήν ἐξάσκηση τῆς παγανικῆς θρησκείας. Σύγκρ. 57,5. Ἱερ. 2,27. Ἰεζ. 6,1-14.


http://aktines.blogspot.gr/2015/06/1.html
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]

Re: Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

2
Δημητσάνα, Παρασκευή 5 Ἰουνίου 2015


ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ
ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΣΕ ΣΥΝΕΧΕΙΕΣ


(Ἡ ἑρμηνεία παρά τήν συντομία της καί τήν ἁπλότητά της εἶναι ἐπιστημονική)
Ἡ ἐργασία αὐτή προσφέρεται στούς ἀναγνῶστες σέ συνέχειες ἑκάστη Δευτέρα καί Παρασκευή διά ἐξεύρεση λαθῶν ἐκ μέρους τους καί ἐνημέρωσή μας πρός διόρθωση, πρίν ἀπό τήν τελική δημοσίευση τοῦ ἔργου.


Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ



Ἡ αἰώνια εἰρήνη (2,1-5)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ μικρή αὐτή περικοπή εἶναι μιά προφητεία πού ἀναφέρεται στήν ἐποχή τοῦ Μεσσίου. Παριστάνει τήν Σιών, τά Ἰεροσόλυμα, ὡς κέντρο τῆς μεσσιακῆς βασιλείας, πρός τό ὁποῖο θά συρρέουν ὅλα τά ἔθνη.

Τά ἔθνη, πού ἦταν διεσπαρμένα μέ τήν πυργοποιία στήν Βαβέλ (Γεν. 11,8), παρουσιάζονται ἐδῶ στήν περικοπή μας συναντώμενα στό ὄρος τοῦ Κυρίου, ὅπου εἶναι κτισμένος ὁ ἅγιος Ναός (στίχ. 2). Οἱ ἄνθρωποι παρουσιάζονται πρόθυμοι νά μάθουν τήν ὁδόν τοῦ Κυρίου, τήν διδασκαλία τοῦ Μεσσίου, καί νά τήν ἐφαρμόσουν. Ὅλα τά ἔθνη ἀναγνωρίζουν τόν Μεσσία διδάσκαλό τους, νομοθέτη τους καί Κύριό τους (στίχ. 3). Ἀποτέλεσμα αὐτοῦ εἶναι ὅτι καταργεῖται ὁ πόλεμος καί ἔρχεται εἰρήνη στήν ἀνθρωπότητα (στίχ. 4). Ἡ περικοπή 2,1-3 εἶναι ἀνάγνωσμα στόν Ἑσπερινό τῆς ἑορτῆς τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου.

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

2,1Ὁ λόγος πού δόθηκε ἀπό τόν Κύριο στόν Ἠσαΐα, τόν υἱό τοῦ Ἀμώς, γιά τό βασίλειο τοῦ Ἰούδα καί τήν Ἱερουσαλήμ.
2Στίς ἔσχατες ἡμέρες
θά γίνει ἔνδοξο τό ὄρος τοῦ Κυρίου
καί ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ α
σάν νά εἶναι στήν κορυφή τῶν βουνῶν
καί θά φαίνεται ψηλότερα ἀπό ὅλα τά βουνά
καί θά ἔρχονταιβ σ᾽ αὐτό ὅλα τά ἔθνη.
3Θά ἔρχονται πολλοί λαοί καί θά λέγουν:
«Ἐμπρός, ἄς ἀνεβοῦμε στό ὄρος τοῦ Κυρίου
καί στόν οἶκο τοῦ Θεοῦ Ἰακώβ,
γιά νά μᾶς διδάξει τήν ὁδό Του
(δηλ. τίς ἐντολές Του)
καί θά βαδίσουμε σ᾽ αὐτή!
Γιατί (νέος) Νόμος θά βγεῖ ἀπό τήν Σιών
καί (νέα) διδαχή τοῦ Κυρίου
(θά κηρυχθεῖ) ἀπό τήν Ἱερουσαλήμ.
4Καί θά κρίνει (ὁ Γιαχβέ) μεταξύ τῶν ἐθνῶν
καί θά ἐξουσιάζειγ πολλούς λαούς.
Τότε θά μετατρέψουν τά ξίφη τους σέ ἀλέτρια
καί τά δόρατά τους σέ δρεπάνια.
Ποτέ πιά λαός δέν θά παίρνει ξίφος
ἐναντίον ἄλλου λαοῦ
καί δέν θά μαθαίνουν πιά νά πολεμοῦν.
5Ἐμπρός, λοιπόν, ὦ οἶκος τοῦ Ἰακώβ,
ἄς πορευθοῦμε στό φῶς τοῦ Κυρίου.
α. «Τό ὄρος τοῦ οἴκου τοῦ Κυρίου», λέγει τό Ἑβρ.
β. «Θά συρρέουν», λέει τό Ἑβρ.
γ. «Θά δημιουργήσει δίκαιο», κατά τό Ἑβρ.



(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

2,1. Αὐτός ὁ νέος τίτλος εἰσάγει τήν μικρή συλλογή προφητειῶν τῶν κεφ. 2-5.– Ὁ λόγος. Ἡ λ. ὑποδηλώνει «μήνυμα» (Ἱερ. 7,1. 11,1). 2,2-5. Αὐτή ἡ νέα ἐποχή συνεπάγεται τήν ἀνύψωση τῆς Σιών, τήν ἀναγνώρισή της ἀπό τά ἔθνη καί τήν ἐποχή τῆς εἰρήνης. Αὐτή ἡ ὅραση τῶν ἐθνῶν συναγομένων στό ὄρος Σιών εὑρίσκεται, μέ λίγες παραλλαγές, καί στό Μιχ. 4,1-3. Ἡ ἐπικρατοῦσα γνώμη εἶναι ὅτι ὁ Μιχαίας ἐξαρτᾶται ἀπό τόν Ἠσαΐα. Εἶπαν ὅτι ἡ περικοπή μας ἀνήκει στήν μετά τήν αἰχμαλωσία περίοδο γιά τήν παγκοσμιότητα τῆς προφητείας, ἀλλά ἡ ἰδέα γιά μία παγκόσμια νίκη τοῦ Γιαχβέ εἶναι πολύ παλαιά στήν πίστη τῶν Ἑβραίων περί τῆς ἡμέρας τοῦ Γιαχβέ. 2,2.3. Τό ὄρος Κυρίου εἶναι σύμβολο τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία θά διακηρύξει τήν ὁδό τοῦ Κυρίου σ᾽ ὅλα τά ἔθνη (βλ. Μιχ. 4,1-4). – Νόμος, δηλαδή, διδασκαλία κατά τό νόημα τῆς παραγράφου. 2,4. Τήν κρίση τοῦ Κυρίου θά ἀκολουθήσει ἡ ἐποχή τῆς εἰρήνης (σύγκρ. μέ 5,25. 30,27-28).


Ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου (2,6-21)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Στήν ἐδῶ περικοπή ὁ προφήτης Ἠσαΐας ἀπειλεῖ μέ καταστροφή ὅλο τόν ἰσραηλιτικό λαό, βόρειο καί νότιο βασίλειο, γιά τά ἁμαρτήματά του, πρό παντός δέ γιά τήν ὑπερηφάνειά του καί τήν εἰδωλολατρία του (στίχ. 6.8.9). Ἄν καί τό κράτος στήν περικοπή μας παριστάνεται ἰσχυρό, μέ ἐξωτερική λαμπρότητα καί πλοῦτο (στίχ. 7), ὅμως ὁ Ἠσαΐας προφητεύει τήν τελεία καταστροφή του τήν Ἡμέρα ἐκείνη τοῦ Κυρίου. Τότε οἱ ἄνθρωποι ἀπογοητευμένοι ἀπό τά εἴδωλα θά τά ἀπαρνηθοῦν, θά τά πετάξουν στά σκουπίδια καί θά τρέχουν νά κρυφτοῦν στίς σπηλιές καί στίς σχισμές τῶν βράχων (στίχ. 10.18-20). Ἡ καταστροφή ἐκσπάει καί ἐναντίον τῆς φύσεως καί στά ἔργα τέχνης τῶν ἀνθρώπων, στά θεαματικά καί στολισμένα πλοῖα (στίχ. 13-16)!

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

2,6Ἀσφαλῶς θά ἐγκαταλείψει (ὁ Θεός) τόν λαό του,
τούς Ἰσραηλῖτες,
γιατί γέμισε ἡ χώρα τους, ὅπως ἦταν στήν ἀρχήα
(ὅταν κατοικεῖτο ὅλη ἀπό τούς Χαναναίους)
ἀπό μαντεῖες, ὅπως οἱ Φιλισταῖοι,
καί γεννήθηκαν σ᾽ αὐτούς πολλά ἀλλόφυλα τέκναβ
(ἀπό μικτούς γάμους).
7Γεμάτη εἶναι ἡ χώρα τους ἀπό ἄργυρο καί χρυσό
καί ἀναρίθμητοι εἶναι οἱ θησαυροί της.
Γεμάτη εἶναι ἡ χώρα ἀπό ἵππους
καί ἀμέτρητα εἶναι τά ἅρματά της.
8Γεμάτη εἶναι ἡ χώρα ἀπό εἴδωλα,
ἔργα πού ἔκαναν τά χέρια τους·
καί προσκύνησαν αὐτά πού ἔφτιαξαν τά δάκτυλά τους.
9Ἔσκυψε μπροστά (στά εἴδωλα) ὁ ἄνθρωπος
καί ξευτελίστηκε ὁ ἄνδρας.
Δέν θά τούς συγχωρήσω (λέει ὁ Θεός).γ
10Καί τώρα χωθεῖτε στούς βράχους
καί κρυφτεῖτε στό χῶμα πρό τοῦ τρόμου τοῦ Κυρίου
καί πρό τῆς λαμπρότητας τῆς μεγαλοπρεπείας Του,
ὅταν θά ἐγερθεῖ νά συντρίψει τήν γῆ.δ
11Τά μάτια τοῦ Κυρίου βλέπουν ἀπό ψηλά,
ὁ δέ ἄνθρωπος εἶναι μικρός.ε
Θά συντριβεῖ ἡ ὑπερηφάνεια τῶν ἀνθρώπων
καί θά ὑψωθεῖ ὁ Κύριος μόνος
ἐκείνη τήν ἡμέρα.
12Γιατί ἡ ἡμέρα Κυρίου τῶν Δυνάμεων
θά εἶναι ἐναντίον κάθε ὑβριστοῦ καί ὑπερηφάνου,
καί ἐναντίον κάθε ἐγωιστοῦ καί ἀλαζόνα.
(Ὅλοι αὐτοί) θά ταπεινωθοῦν.
13(Θά εἶναι) ἐναντίον ὅλων τῶν ὑψηλῶν
καί περιφήμων κέδρων τοῦ Λιβάνου,
καί ἐναντίον ὅλων τῶν δρυῶν τῆς Βασάν·
14ἐναντίον ὅλων τῶν ὑψηλῶν βουνῶν,
ἐναντίον ὅλων τῶν λόφων πού ἐξέχουν·
15ἐναντίον κάθε ὑψηλοῦ πύργου
καί κάθε ὀχυροῦ τείχους,
16ἐναντίον ὅλων τῶν πλοίων τῆς θάλασσαςς
καί ἀκόμα ἐναντίον ὅλων τῶν θεαματικῶν
στολισμένων πλοίων.
17Θά συντριβοῦν οἱ (ὑπερήφανοι) ἄνθρωποι·
θά ταπεινωθεῖ ἡ ὑπερηφάνεια τῶν ἀνθρώπων
καί θά ὑψωθεῖ ὁ Κύριος μόνος
ἐκείνη τήν ἡμέρα.
18Καί θά ἐξαφανίσουν ἐντελῶς ὅλα τά εἴδωλα
19βάζοντάς τα στίς σπηλιές
καί στίς σχισμές τῶν βράχων
καί στίς ὀπές τῆς γῆς
πρό τοῦ τρόμου τοῦ Κυρίου
καί τῆς λαμπρῆς του μεγαλοπρέπειας,
ὅταν θά ἐγερθεῖ νά συντρίψει τήν γῆ.
20Ἐκείνη τήν ἡμέρα θά πετάξουν οἱ ἄνθρωποι
τά ἀργυρᾶ καί χρυσᾶ τους εἴδωλα,
πού ἔκαναν γιά νά λατρεύουν·
(θά τά πετάξουν) στά τιποτένια (στά σκουπίδια)
καί στίς νυκτερίδες,ζ
21γιά νά μποῦν (αὐτοί) μέσα στίς τρῶγλες
καί στίς σχισμές τῶν βράχων
πρό τοῦ τρόμου τοῦ Κυρίου,
πρό τῆς λαμπρότητας τῆς μεγαλοπρεπείας Του,
ὅταν ἐγερθεῖ νά συντρίψει τήν γῆ.η
α. «Γέμισε ἡ χώρα ἀπό Ἀνατολή», λέει τό Ἑβρ., δηλ. ἀπό ἀνατολικά ἤθη καί ἔθιμα.
β. «Κτυποῦν τά χέρια (τους ὡς συμφωνία) μέ τούς ξένους», ἔχει στό Ἑβρ. τό ἡμιστίχιο. Συμφωνία γιά σύναψη συνθηκῶν, ἐμπορικῶν συμφωνιῶν καί μικτῶν γάμων.
γ. Κατά τό Ἑβρ. μιλάει ὁ Προφήτης: «Δέν θά τούς τό συγχωρήσεις»! Κατ᾽ ἄλλη ἀπίθανη ἑρμηνεία πρόκειται γιά κατάρα τοῦ Προφήτου: «Μή τούς συγχωρήσεις».
δ. Ἡ φράση «ὅταν ἀναστῇ... γῆν» ἀπουσιάζει ἀπό τό Ἑβρ.
ε. Κατά τό Ἑβρ. πρόκειται περί τῆς ταπεινώσεως τῶν ὑπερηφάνων ὀφθαλμῶν τῶν ἀνθρώπων: «(Τότε) οἱ ἀλαζονικοί ὀφθαλμοί τῶν ἀνθρώπων θά ταπεινωθοῦν».
στ. «Ἐναντίον τῶν πλοίων Ταρσίς (ὑπερποντίων)», λέει τό Ἑβρ.
ζ. «Στούς τυφλοπόντικες καί στίς νυκτερίδες», λέει τό Ἑβρ.
η. Τό Ἑβρ. στήν συνέχεια προσθέτει τόν στίχ. 22: «Παραιτηθεῖτε ἀπό ἄνθρωπο, τοῦ ὁποίου ἡ πνοή (εἶναι) στούς μυκτῆρες αὐτοῦ· διότι σέ τί εἶναι ἄξιος λόγου;».



(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

2,6-22. Αὐτό τό μακρύ ποίημα, πού ἡ ἑνότης του χαρακτηρίζεται μέ τήν ἐπανάληψη ὁμοίων τύπων (στίχ. 9.11.17 καί 10.19.21· βλ. 5,15, ὅπου ἡ ἴδια ἐπωδός ζητεῖ νά ἀναγνωρίσουμε ἕνα τεμάχιο τοῦ ἰδίου ποιήματος) χρονολογεῖται ἀπό τήν πρώτη περίοδο τῆς δραστηριότητος τοῦ Ἠσαΐου, ὅταν ὁ Ἰούδας ὁλοκλήρωνε μία μακρά περίοδο εὐημερίας ὑπό τούς βασιλεῖς Ὀζία καί Ἰωάθαμ. Πολύ πιθανόν ὅμως τό ποίημα νά ἀφορᾶ καί τήν Σαμάρεια, πρίν ἀπό τήν πτώση της τό 722, ὅταν δέν εἶχε περιπέσει ἀκόμη στήν ἀναρχία καί τήν παρακμή, πού θά ἐγνώριζε σέ λίγο. Ὁ Ἠσαΐας ἀναγγέλλει μιά ἀστραπιαία μεσολάβηση τοῦ Γιαχβέ, πού θά μεταβάλει σέ τρόμο αὐτήν τήν ὑπερήφανη ἀσφάλεια. Τό θέμα τῆς περικοπῆς εἶναι ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου. Μπορεῖ νά ἐκληφθεῖ ὅτι ἡ περικοπή ἀποτελεῖται ἀπό τρεῖς στροφές, στίχ. 6-11. 12-17. 18-22. Οἱ δύο πρῶτες στροφές ἔχουν ἴδιο τέλος (βλ. στίχ. 11.17) καί αὐτό ὑπονοεῖ ὅτι καί ἡ τρίτη στροφή τελείωνε ὁμοίως, γιατί ὁ στίχ. 22 παραλείπεται στούς Ο´ καί γραμματικῶς εἶναι ἐφθαρμένος. 2,6-11. Κρίση κατά τῆς εἰδωλολατρίας. 2,6. Μαντεία μέ πολλές μορφές ἐξησκεῖτο στήν παλαιά Ἐγγύς Ἀνατολή καί σ᾿ αὐτόν τό Ἰσραήλ (βλ. Α΄ Βασ. 28,3 ἑξ. Ἠσ. 8,19), παρά τίς καταδίκες τῶν Ἐξ. 22,17. Λευιτ. 19,31. 20,27. Δευτ. 18,10-11.14, σύγκρ. μέ 8,19. Α´ Βασ. 28,8-25. Ἰεζ. 13,9, καί μάλιστα ποτέ δέν ἐξολοθρεύθηκε ἐντελῶς ἀπό τό κράτος. Ἡ φράση τοῦ στίχ. μας «ὡς ἡ τῶν ἀλλοφύλων», στό Ἑβραϊκό ἔχει «ὡς ἡ τῶν Φιλισταίων». Δέν γνωρίζουμε τίποτε γιά τήν μαντεία τῶν Φιλισταίων, ἀλλά στό Α΄ Βασ. 6,2 μνημονεύονται οἱ μάντεις τους. Ἡ κατάσταση ἐδῶ ταιριάζει μέ τίς ἡμέρες τῆς βασιλείας τοῦ Ὀζία (Δ´ Βασ. 15,1-7. Β´ Παρ. κεφ. 26). 2,7. Ἡ εὐημερία τοῦ Ἰούδα (Δευτ. 17,16-17. Γ´ Βασ. 10,14-29. 2,10. Ὅταν ἀναστῇ θραῦσαι τήν γῆν. Ἡ φράση παραλείπεται στό Ἑβραϊκό. Ὅλος ὁ στίχ. καί ἡ τελευταία φράση τοῦ στίχ. 9 ἀπουσιάζουν ἀπό τό πρῶτο ἀντίγραφο τοῦ Ἠσαΐου τοῦ σπηλαίου 1 τοῦ Qumran. Ὁ στίχ. ἐπαναλαμβάνεται στούς στίχ. 19 καί 21. 2,12-17. Ὑπερηφάνεια καί τιμωρία. 2,12. Τήν ἡμέρα τοῦ Κυρίου, στήν ὁποία ὁ Θεός θά κρίνει τούς ἐχθρούς Του καί θά ἐκδηλώσει τήν δόξα Του, εἶναι ἕνα ἐπαναλαμβανόμενο προφητικό θέμα (13,6. Ἀμ. 5,18-20 σχόλ. Μιχ. 5,9-14. Σοφ. 1,14-18. Ἱερ. 17,16-18. Ἰεζ. 30,3. Ἰωήλ 1,15 ἑξ. 2,1 ἑξ. 3,1 ἑξ. κ.ἄ.). Οἱ χρησιμοποιούμενες εἰκόνες γιά νά περιγραφεῖ αὐτή ἡ ἡμέρα εἶναι δανεισμένες εἴτε ἀπό τά πολύ θαυμαστά γεγονότα τῆς ἱστορίας τοῦ Ἰσραήλ, ὅπως τό Σινᾶ καί ἡ Ἐρυθρά Θάλασσα, εἴτε ἀπό τό ξέσπασμα τῶν δυνάμεων τῆς φύσεως, βλ. Ἀμ. 5,9. Ἐδῶ ἡ θεία ἐπέμβαση περιγράφεται ὡς ἕνας σεισμός τῆς γῆς, βλ. στίχ. 10.19.21. 2,13. Λίβανον, Βασάν. Ἰεζ. 27,5-6. Ἰερ. 22,20. 2,16. Ἐπί πᾶν πλοῖον θαλάσσης. «Πλοῖα Θαρσείς», λέγει τό Ἑβρ. κείμενο. Βλ. Γ´ Βασ. 10,22. σχόλ. καί Ἰερ. 10,9 σχόλ. 2,18-22. Κρίση κατά τῆς εἰδωλολατρίας. 2,19. Τά πολυάριθμα σπήλαια στούς ἀπό ἀσβεστόλιθο λόφους τῆς Παλαιστίνης ἦταν ἀπό πολύ παλαιά τόποι καταφυγῆς. 2,22. Ὁ στίχ., πού ὑπάρχει μόνο στό Ἑβρ., καί εἶναι ξένος μέ τά συμφραζόμενα πρέπει νά εἶναι μία παρατήρηση κάποιου ἀναγνώστου, προερχομένη μᾶλλον ἀπό σοφιολογική πηγή. Ἡ παρατήρηση ὅμως αὐτή εἶναι τό οὐσιαστικό μάθημα τῆς παραγράφου.


Ἡ ἀναρχία στήν Ἱερουσαλήμ (3,1-7)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Στήν ἐδῶ περικοπή μας ὁ προφήτης Ἠσαΐας προφητεύει τήν διάλυση τοῦ κράτους μέ τήν ἀφαίρεση κάθε ἀρχῆς καί ἐξουσίας ἀπ᾽ αὐτό (στίχ. 1-3) καί μέ τόν ἐμφύλιο σπαραγμό του (στίχ. 4-5). Τόση θά εἶναι ἡ πτώχεια, ὥστε θά λείπει καί αὐτό τό ψωμί καί τό νερό (στίχ. 1β) καί θά ἀνακηρύττουν γιά ἀρχηγό τους ἕνα τυχόντα, πού θά φαίνεται ὅτι φορεῖ ἕνα καλό ἔνδυμα (στίχ. 6). Ἡ περικοπή μας ἐκφράζει ἀνώμαλη κοινωνική κατάσταση στήν Ἰουδαία καί λόγω αὐτῆς τῆς καταστάσεως ἐξερράγη κοινωνική ἐπανάσταση, τήν ὁποία διαζωγραφίζει ὡραῖα ὁ προφήτης μας ἐδῶ (βλ. Β. Βέλλα, Θρησκευτικαί Προσωπικότητες τῆς Π.Δ., τόμ. Α´. σ. 224 ἑξ.).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

3,1Ἰδού ὁ Δεσπότης, ὁ Κύριος τῶν Δυνάμεων,
θά ἀφαιρέσει ἀπό τήν Ἰουδαία καί ἀπό τήν Ἰερουσαλήμ
ἄρχοντα καί ἀρχόντισσα,α
ψωμί καί νερό,·
2(θά ἀφαιρέσει) ἥρωα καί δυνατό ἄνθρωπο,
πολεμιστή καί δικαστή,
προφήτη, συνετό καί ἔμπειρο (ἄνδρα),
3πεντηκόνταρχο καί θαυμαστό σύμβουλο,
σοφό ἀρχιτέκτονα καί συνετό ἀκροατή.β
4Καί θά δώσω σ᾽ αὐτούς νεαρά παιδιά σάν ἄρχοντες
καί θά τούς τυραννήσουν ἀπατεῶνες.
5Τότε θά διαπληκτίζεται ὁ λαός·
ἄνθρωπος θά ἐπιτίθεται ἐναντίον ἄλλου ἀνθρώπου,
ὁ ἕνας ἐναντίον τοῦ ἄλλου·
τό παιδί θά ἐπιτίθεται ἐναντίον τοῦ γέροντα,
ὁ μηδαμινός κατά τοῦ ἐντίμου ἀνθρώπου.
6Καί τότε ὁ ἕνας θά πιάνει ἕναν ἄλλο ὅμοιό του
ἤ ἕνα συγγενῆ του καί θά τοῦ λέγει:
Ἐσύ ἔχεις ἔνδυμα·
γίνε, λοιπόν, ἀρχηγός μας,
γιά νά ἐξαρτᾶται ἀπό σένα ἡ διατροφή μας.γ
7Καί αὐτός ἀπαντώντας ἐκείνη τήν ἡμέρα θά λέγει:
«Δέν θέλω νά εἶμαι ἀρχηγός σας.δ
Στό σπίτι μου δέν ὑπάρχει οὔτε ἄρτος, οὔτε ἔνδυμα.
Δέν θά γίνω ἀρχηγός τοῦ λαοῦ αὐτοῦ»!
α. Τό Ἑβρ. ἔχει «βακτηρία καί ἔρεισμα».
β. «Ἔμπειρο ἐξορκιστή», κατά τό Ἑβρ.
γ. Στό Ἑβρ.: «... Γίνε ἀρχηγός μας καί αὐτό τό ἐρείπιο ἄς εἶναι στήν κυριαρχία σου».
δ. «Ἀρχηγός πληγῶν», κατά τό Ἑβρ.




(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)


3,1-7. Ἡ περικοπή αὐτή καί ἡ ἑπομένη της (3,8-15) ἀποτελοῦν μία ἑνότητα μέ θέμα τήν ἀποσύνθεση τῆς ἰουδαϊκῆς κοινωνίας. 3,2-3. Χωρίς τά ἀναγκαῖα γιά τήν ζωή ὑλικά ἀγαθά καί χωρίς πνευματικούς ἀρχηγούς μία κοινωνία καταρρέει (στίχ. 2-3). Ἡ κρατική ἐξουσία εἶναι ἀναγκαία γιά τήν ὑπόσταση τοῦ ἔθνους. Τό ποίημα τῆς περικοπῆς μας χρονολογεῖται πιθανόν περί τό 734, λίγο μετά τήν ἄνοδο τοῦ Ἄχαζ στό θρόνο. Μέ ἕνα νέο ἀκόμη βασιλέα καί ὑπό τήν ἀπειλή μιᾶς ξένης ἐπεμβάσεως (βλ. Δ΄ Βασ. 15,37), ἡ χώρα κινδυνεύει νά βυθισθεῖ στήν ἀναρχία. Τό κείμενο αὐτό φαίνεται νά συνετέθη ἀπό δύο ἀνεξάρτητα ἀρχικῶς τεμάχια, στίχ. 1-9α καί 12-15. Οἱ στίχ. 9β-11 εἶναι προσθήκη. 3,4. Καί ἐπιστήσω νεανίσκους ἄρχοντας αὐτῶν. Θά κυβερνοῦν οἱ ἄπειροι καί οἱ ἀφελεῖς. Ἡ φράση αὐτή τοῦ στίχ. μας πιθανόν νά ἀναφέρεται (βλ. ἐπίσης στίχ. 12) στό νεανικό τῆς ἡλικίας τοῦ Ἄχαζ, ὅταν αὐτός ἄρχισε νά βασιλεύει. Ἡ ἀντίστοιχη ἑβραϊκή λ. τοῦ «νεανίσκους» («νε῾αρίμ») μεταφράζεται «παιδάρια». Εἶναι ὑπαινιγμός στίς αὐθαιρεσίες καί στά «καμώματα» τῶν νέων ἡγεμόνων. 3,5-6. Πολιτικές ἀναταραχές θά φέρουν ἀνοικτές βιαιότητες.


Ἡ κρίση καί τά αἴτιά της (3,8-15)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Στούς ἐδῶ στίχους ὁ προφήτης Ἠσαΐας ἀναφέρει καί τά αἴτια τῆς κρίσης, γιά τήν ὁποία μίλησε στίς προηγούμενες περικοπές. Γενικῶς αἴτιο εἶναι ἡ ἁμαρτία (στίχ. 8.9), μάλιστα δέ ἡ κοινωνική ἀδικία καί καταδυνάστευση τῶν ἀδυνάτων ἀπό τούς ἰσχυρούς (στίχ. 12.14-15). Ἰδιαίτερα μᾶς κάνει ἐντύπωση ἡ μεγάλη ἁμαρτία τῶν Ἰουδαίων, τό νά στραφοῦν δηλαδή ἐναντίον τοῦ κατ᾽ ἐξοχήν «δικαίου», τόν Ὁποῖον μάλιστα θέλουν καί νά φονεύσουν (στίχ. 10· «δήσωμεν», ἐνῶ ὁ Κλήμης ὁ Ἀλεξ. διαβάζει «ἄρωμεν»). Βλ. καί Σοφ. Σολ. 2,12. Στό χωρίο αὐτό ἡ Ἐκκλησία μας εἶδε προφητεία περί τῶν παθῶν τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί εἰδικά προφητεία περί τῆς συλλήψεως καί δεσμεύσεώς Του («δήσωμεν»).

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

3,8Γιατί ἀσφαλῶς θά καταρρεύσει ἡ Ἱερουσαλήμ
καί θά πέσει μαζί της καί ἡ Ἰουδαία,
ἐπειδή οἱ γλῶσσες τους λαλοῦν ἄνομα
καί στασιάζουν ἐναντίον τοῦ Κυρίου.
Τώρα (ἤδη) ταπεινώθηκε ἡ δόξα τους·
9ἡ ἐντροπή πού φαίνεται στά πρόσωπά τους
μαρτυράει ἐναντίον τους
καί φανερώνουν ἀπροκάλυπτα τίς ἁμαρτίες τους,
ὅπως οἱ Σοδομῖτες.
Ἀλλοίμονο σ᾽ αὐτούς, γιατί κάνουν κακό ἐναντίον τους.
10Εἶπαν: «Νά δέσουμε τόν δίκαιο, γιατί μᾶς εἶναι ἀντίθετος»·
λοιπόν, θά φᾶνε τά ἔργα πού ἔσπειρανε!
11Ἀλλοίμονο στόν ἀσεβῆ,ς
θά τόν εὕρουν συμφορές, σύμφωνα μέ ὅσα κάνουν τά χέρια του.
12Λαέ μου! Οἱ δυναστευτές σας σᾶς καταληστεύουν
καί σᾶς κατατυραννοῦν αὐτοί πού σᾶς ἐπιβάλλουν εἰσφορές.
Λαέ μου! Σᾶς πλανοῦν αὐτοί πού σᾶς μακαρίζουν
καί ταράσσουν τήν διάβαση τῶν δρόμων σας.ζ
13Ἀλλά τώρα, θά σηκωθεῖ ὁ Κύριος νά κρίνει
καί θά στήσει τόν λαό του νά τόν δικάσει.
14Ἔρχεται ὁ ἴδιος ὁ Κύριος
νά κρίνει τούς πρεσβυτέρους
καί τούς ἄρχοντες τοῦ λαοῦ.
Γιατί, σεῖς (οἱ πρεσβύτεροι καί οἱ ἄρχοντες)
ἐρημώσατε τόν ἀμπελώνα μου
καί εἶναι στά σπίτια σας τά ἁρπαγμένα ἀγαθά τῶν πτωχῶν;
15Γιατί, σεῖς ἀδικεῖτε τόν λαό μου
καί καταθλίβετε τό πρόσωπο τῶν πτωχῶν;η
ε. Στό Ἑβρ. ὁ στίχος ἔχει διαφορετικά: «Μακάριος ὁ εὐσεβής, γιατί θά εὐημερεῖ, γιατί τόν καρπό τῶν ἔργων του θά ἀπολαύσει».
ς. «Γιατί θά δυστυχήσει», συμπληρώνει τό Ἑβρ.
ζ. Ὁλόκληρος ὁ στίχ. στό Ἑβρ. ἔχει: «Τοῦ λαοῦ μου οἱ καταδυναστευτές εἶναι παιδιά καί γυναῖκες τούς κυριαρχοῦν. Λαέ μου! Οἱ ὁδηγοί σου εἶναι διαφθορεῖς καί διαταράσσουν τήν διάβαση τῶν δρόμων σου».
η. Κατά τό Ἑβρ. ὁ στίχ.: «Τί σᾶς ἦρθε νά σπάσετε τόν λαό μου καί νά κατασυντρίψετε τά πρόσωπα τῶν πτωχῶν; Λέγει ὁ Δεσπότης Κύριος τῶν Δυνάμεων».



(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

3,8-12. Ἡ περικοπή εἶναι ἕνα ὑπόμνημα στούς στίχ. 1-7. Ἡ ἀδιάντροπη ἁμαρτία τοῦ Ἰούδα καί ἡ ἀπόρριψη τοῦ Γιαχβέ ὡς Κυρίου τους ἔφεραν τήν καταστροφή στόν λαό. 3,10.11. Οἱ στίχ. αὐτοί, σοφιολογικοί κατά τό περιεχόμενο, διακόπτουν τήν περιγραφή τῆς ἀναρχίας. Ὁ στίχ. 10 εἶναι ἐντελῶς διαφορετικός στούς Ο´. Βλ. Β. Βέλλα, Τό χωρίον Ἠσ. 3,10 κατά τό κείμενον τῶν Ο΄, 1939. 3,12. Τό «παιδιά» τοῦ Ἑβρ. κειμένου, κατά λέξη «θηλάζοντα» (ἑβρ. «με῾ωλέλ»), ἀναφέρεται στόν Ἄχαζ, ὁ ὁποῖος ἀνῆλθε στόν θρόνο εἴκοσι ἐτῶν (Δ΄ Βασ. 16,2) καί πιθανόν ἦταν καί ἀντιβασιλεύς τά τελευταῖα χρόνια τοῦ Ἰωάθαμ. –Διά τήν μνεία τῶν «γυναικῶν», πάλι στό Ἑβρ. κείμενο, πρόκειται περί τῶν θλιβερῶν ἀναμνήσεων τῶν Ἰουδαίων ἀπό τήν κυβέρνηση τῆς Ἀθαλίας, τῆς βασιλίσσης μητέρας (Δ΄ Βασ. 11,1-16). 3,13-15. Ὁ Θεός θά κρίνει τούς διεφθαρμένους κριτές. 3,14. Γιά τόν «ἀμπελῶνα» βλ. 5,1-7.Οἱ «πρεσβύτεροι» ἔπρεπε νά εἶναι οἱ κύριοι χορηγοί τῆς δικαιοσύνης (Ἐξ. 19,7. Ἰησ. Ν. 20,4. Δευτ. 21,19-21). Οἱ «ἄρχοντες» ἦταν διορισμένοι ἀπό τόν βασιλέα γιά νά ἐξασκοῦν ἐξουσία (στίχ. Γ´ Βασ. 4,2. Δ´ Βασ. 10,1. Ἰερ. 41,19).


Κατά τῆς ἀλαζονείας τῶν γυναικῶν τῆς Ἰερουσαλήμ (3,16-4,1)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ὁ προφήτης Ἠσαΐας ἀφοῦ καυτηρίασε τήν ἀλαζονεία τῶν ἀνδρῶν (2,10 ἑξ. 17), στηλιτεύει τώρα ἐδῶ στήν περικοπή μας τήν ματαιοδοξία τῶν γυναικῶν καί μᾶς δίνει μέ τήν περιγραφή του μιά ἰδέα τῆς γυναικείας μόδας τῆς ἐποχῆς του (στίχ. 18 ἑξ.). Ὁ προφήτης προφητεύει τήν ἀτίμωση τῶν φιλαρέσκων γυναικῶν (στίχ. 17· «Κύριος ἀποκαλύψει τό σχῆμα αὐτῶν») καί ὅτι θά ἔρθει τόση ἔλλειψη ἀνδρῶν, λόγω τῆς καταστροφῆς τους σέ πόλεμο, ὥστε ἑπτά γυναῖκες θά πιάνουν στόν δρόμο ἕνα τυχαῖο ἄνδρα ἀπαιτώντας ἀπ᾽ αὐτόν νά γίνει σύζυγός τους, γιά νά ἀποφύγουν τό ὄνειδος τῆς ἀτεκνίας, χωρίς μάλιστα ὁ ἄνδρας αὐτός νά ἔχει τήν ὑποχρέωση τῆς συντηρήσεώς τους (στίχ. 4,1).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

3,16 Τά ἑξῆς λέγει ὁ Κύριος:
«Ἐπειδή οἱ γυναῖκες τῆς Ἱερουσαλήμ εἶναι ὑπερήφανες
καί βαδίζουν μέ ὑψηλό τράχηλο ρίπτοντας προκλητικές ματιές
σέρνοντας συγχρόνως τά φορέματά τους καί παίζοντας τά πόδια τους,α
17θά ταπεινώσει ὁ Θεός τίς ἀρχόντισσες γυναῖκες τῆς Ἱερουσαλήμ
καί ὁ Κύριος θά τίς παραδώσει σέ ἀτίμωση.β
18Ἐκείνη τήν ἡμέρα θά ἀφαιρέσει ὁ Κύριος τήν μεγαλοπρέπεια τοῦ στολισμοῦ τους· (θά ἀφαιρέσει) τά κοσμήματα τῶν πλεξίδων τους καί τούς κροσσούς τῶν ρούχων τους· τά στολισμένα καλύμματα τῆς κεφαλῆς τους, 19τά στολίδια τοῦ στήθους τους καί τούς καλλωπισμούς τοῦ προσώπου τους. 20(Θά ἀφαιρέσει) ὅλες τίς συλλογές τῶν λαμπρῶν ἱματίων· καί τά κοσμήματα τῶν τραχήλων καί τά βραχιόλια καί τούς κεφαλοδέσμους καί τά βραχιόλια πού ἔβαζαν στό δεξί τους χέρι καί τά δακτυλίδια καί τά σκουλαρίκια τῆς μύτης 21καί τά ροῦχα μέ τήν πορφυρᾶ γιρλάντα καί τά ὑφασμένα μέ πορφύρα 22καί τά ἐπανωφόρια πού φοροῦν στό σπίτι καί τά διαφανῆ ἀπό τήν Λακωνία ὑφάσματα, 23καί τά βύσσινα καί τά βελουδένια καί τά κατακόκκινα καί τά ἀπό λεπτό πολύτιμο λινό ὑφάσματα πού ἔχουν ὑφανθεῖ μέ χρυσό καί ὑάκινθο (πολύτιμος λίθος κυανοῦ χρώματος) καί τά θερινά πέπλα (πού τούς χρησίμευαν) γιά νά (τούς) προφυλάττουν ἀπό τίς ἡλιακές ἀκτῖνες.γ
24Καί τότε θά συμβεῖ:
Ἀντί τῆς εὐχάριστης εὐωδίας τῶν ἀρωμάτων
θά ἔχεις σκόνη·
ἀντί τῆς πολύτιμης ζώνης
θά ζωστεῖς μέ σχοινί·
καί ἀντί τοῦ χρυσοῦ στολισμοῦ τῆς κεφαλῆς
θά ἔχεις φαλάκρα
γιά τά (πονηρά) ἔργα σου·
καί ἀντί τοῦ ὑποκαμίσου τοῦ ὑφασμένου μέ πορφύρα
θά περιζωστεῖς μέ (τρίχινο) σάκκο.δ
25Καί τό παιδί σου τό καλό, πού ἀγαπᾶς,
θά πέσει μέ μαχαίρι·
καί οἱ δυνατοί σου ἄνδρες
θά πέσουν μέ μαχαίρι
καί θά συντριβοῦν.
26Καί θά πενθήσουν οἱ θῆκες
τοῦ πολύτιμου στολισμοῦ σας·
θά μείνεις μόνη (Ἱερουσαλήμ)
καί κατεδαφισμένη στήν γῆ.ε
4,1Τότε ἑπτά γυναῖκες θά συλλάβουν ἕνα ἄνδρα καί θά τοῦ ποῦν: Θά τρῶμε τό δικό μας ψωμί καί θά φορᾶμε τά δικά μας ροῦχα· μόνο νά φέρουμε τό ὄνομά σου, πάρε τό ὄνειδός μας».
α. «... Μέ εὐστροφία περιπατοῦν (σειοῦνται καί λυγιοῦνται) καί τρίζουν μέ τά ψέλλια τῶν ποδῶν τους», λέει τό Ἑβρ.
β. «Ὁ Γιαχβέ θά ξεσκεπάσει τά ἀπόκρυφα μέλη τους» (ἑβρ. het, «πατεχέν»), λέγει συγκεκριμένα τό Ἑβρ.
γ. Μερικοί στολισμοί τῶν φιλάρεσκων γυναικῶν πού ἀναφέρονται στούς παραπάνω στίχους φέρονται διαφορετικά στό Ἑβρ.
δ. Τό τέλος τοῦ ἡμιστιχ. στό Ἑβρ. ἔχει: «Καί στίγμα ἀντί ὡραιότητος».
ε. «Οἱ πύλες της θά στενάζουν καί λεηλατημένη θά κεῖται στό ἔδαφος», κατά τό Ἑβρ.



(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)


3,16-24. Ἡ προφητεία αὐτή ἔχει κατ᾿ ἀρχήν ὡς στόχο τήν πολυτέλεια καί τόν πλοῦτο τῶν γυναικῶν, πού εἶναι προσβολή τῆς ἀξιοπρέπειας τῶν πτωχῶν. Βλ. καί Ἀμ. 4,1-3. Ἡ ἐδῶ περικοπή δίνει τόν μεγαλύτερο κατάλογο τοῦ γυναικείου στολισμοῦ στήν Π.Δ, ἀλλά δέν μποροῦν νά ἀναγνωρισθοῦν ἀκριβῶς ὅλα τά ἀναφερόμενα στολίδια. 3,16. Οἱ θυγατέρες Σιών. Εἶναι οἱ πλούσιες γυναῖκες τῆς Ἱερουσαλήμ, οἱ ὁποῖες ζοῦσαν κοντά στά βασιλικά ἀνάκτορα καί τούς ναούς στά χρόνια τοῦ Ἡσαΐου. Ὁ ἐξευτελισμός τους ἐκφράζει καί τόν ἐξευτελισμό τῆς Ἱερουσαλήμ. 3,17. Ἡ λ. σχῆμα τῆς μεταφράσεως τῶν Ο΄ στόν στίχ. μας χρησιμοποιεῖται εὐφημιστικῶς εἰς δήλωσιν τοῦ γυναικείου αἰδοίου (ἑβρ. «παθεχέν»). 3,18-24. Ἄν τήν μετάφραση τῶν Ο´ «σχῆμα» (στίχ. 17) νοήσουμε μέ τήν ἔννοια τῆς ἐνδυμασίας, τότε οἱ ἐδῶ στίχ. ἀποτελοῦν μία λεπτομερῆ ἀνάπτυξη τῆς λέξεως αὐτῆς. 3,20 Ἐμπλόκιον. Τό Ἑβρ. λέει «οἱ οἶκοι τῆς ψυχῆς» (Ἑβρ. «βατέ χαννέφες»), πού ἐβεβαίωνε μία μαγική προστασία σ᾿αὐτούς πού τό ἔφεραν. 3,24. Σάκκον. Καί στό Ἑβρ. ὁμοίως («σάκ»). Χονδρό ὕφασμα, ἀπό τό ὁποῖο κατασκεύαζαν τούς σάκκους, βλ. Γεν. 42,25 κ.ἄ. Ἦταν ὅμως καί ἕνα ὕφασμα μετανοίας ἤ πένθους, πού τό ἔφεραν στό γυμνό τους σῶμα· βλ. 20,2. Γεν. 37,34. Γ΄ Βασ. 20,31. 21,27. Ἀμ. 8,10 κ.ἄ. 4,1. Λόγω τῆς ἀπωλείας τῶν ἀνδρῶν στό πόλεμο (3,25-26), «ἑπτά γυναῖκες» (ὁ ἀριθμός ἑπτά εἶναι ἀριθμός ὁλότητος καί σημαίνει μεγάλο πλῆθος) θά συλλαμβάνουν στόν δρόμο – παρά τά ἀνατολικά ἤθη – ἕνα τυχαῖο ἄνδρα καί θά τόν ἀπαιτοῦν γιά σύζυγό τους.Ἡ κατάσταση μιᾶς μή ὑπανδρευμένης γυναίκας ἐθεωρεῖτο πάντοτε στό Ἰσραήλ. ὡς θλιβερή καί ὑποτιμητική (Δευτ. 25,5-6. Ἠσ. 54,1). Οἱ ὑπερήφανες γυναῖκες τῆς Ἱερουσαλήμ θά γίνουν παλλακίδες.



http://aktines.blogspot.gr/2015/06/2.html
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]

Re: Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

3
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ


Ἡ μελλοντική σωτηρία τῶν ἐκλεκτῶν (4,2-6)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ μικρά αὐτή περικοπή εἶναι μιά μεσσιακή προφητεία καί προαναγγέλλει τήν σωτηρία καί τήν δόξα πού θά ἔρθει κατά τήν ἐποχή τοῦ Μεσσίου στούς ὀλίγους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι θά ἀποδειχθοῦν πιστοί καί ἐκλεκτοί. Ἀντίθετα πρός τήν μάταιη ἀνθρώπινη λαμπρότητα καί δόξα τῶν Ἰσραηλιτῶν, τήν ὁποία ἤλεγξε ὁ Προφήτης (βλ. 2,10 ἑξ. 17. 3,16 ἑξ.), ὁ Θεός θά δοξάσει («ἐπιλάμψει») τό κατάλοιπο τοῦ Ἰσραήλ (στίχ. 2), αὐτούς, δηλαδή, πού ἐκαθάρθησαν μέ τήν κρίση (βλ. 2,5 ἑξ. 3,8 ἑξ.) καί διασώθηκαν ἀπ᾽ αὐτήν. Nέα δέ σχέση, λαμπρή καί δοξασμένη, θά ὑπάρχει μεταξύ τοῦ Θεοῦ καί τοῦ καταλοίπου αὐτοῦ, σχέση πού εἰκονίζεται ἐδῶ μέ τήν παλαιά δόξα τοῦ Ἰσραήλ κατά τήν καθοδήγησή του ἀπό τόν Θεό στήν ἔρημο (στίχ. 5.6).

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


4,2Τήν ἐποχή ἐκείνη (τήν μεσσιακή)
θά λάμψει ὁ Θεός μέ σοφία καί δόξα πάνω στήν γῆ,
γιά νά ἀνυψώσει καί νά δοξάσει τούς Ἰσραηλῖτες ποὔχουν ἀπομείνει.α
3Τότε, αὐτοί πού ἀπόμειναν στήν Σιών
καί καταλείφθηκαν στήν Ἱερουσαλήμ,
θά καλοῦνται «ἅγιοι»,
ὅλοι οἱ γραμμένοι γιά τό βιβλίο τῆς ζωῆς στήν Ἱερουσαλήμ.
4Ὅταν ὁ Κύριος θά ἔχει ἀποπλύνει τόν μολυσμό τῶν υἱῶν
καί τῶν θυγατέρων τῆς Σιών
καί θά ἔχει καθαρίσει ἀπό ἀνάμεσά τους τά ἐγκλήματα τῶν φόνων
μέ τήν πνοή τῆς θείας ὀργῆς,
πού καθαρίζει καί ἐξαφανίζει.
5Θά ἔρθει ὁ Κύριος! Καί τότε θά συμβεῖ σ᾽ ὅλο τόν χῶρο τοῦ ὄρους Σιών
καί σ᾽ ὅλα τά τριγύρω του νά τά σκιάσει νεφέλη τήν ἡμέρα
καί σάν καπνός καί σάν λάμψη καιομένης φωτιᾶς τήν νύχτα.
Μέ κάθε δόξα θά σκεπαστεῖ ἡ Σιών.
6Καί (ἡ νεφέλη καί ἡ δόξα Κυρίου) θά χρησιμεύει ὡς σκιά
ἀπό τό καῦμα τοῦ ἥλιου
καί ὡς σκέπη καί καταφύγιο ἀπό ραγδαία βροχή.
α. Στό Ἑβρ. ὁ στίχ. ἔχει διαφορετικά: «Κατά τήν ἡμέρα ἐκείνη ὁ βλαστός τοῦ Κυρίου θά εἶναι στόλισμα καί τιμή, καί ὁ καρπός τῆς χώρας θά ἀποτελεῖ ὑπερηφάνεια καί δόξα γιά τούς διασωθέντας ἐκ τοῦ Ἰσραήλ».

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

4,2-6. Ἡ περικοπή προσμένει μέ χαρά τήν ἐποχή πού ἡ θεία κρίση θά καθαρίσει τήν Σιών ἀπό πάντα μολυσμό. 4,2. Ἐπιλάμψει ὁ Θεός... Οἱ Ο΄ μέ τήν μετάφρασή τους αὐτή θά ἐννοοῦν κάποια θεοφάνεια κατά τήν μεσσιακή ἐποχή. Τό Ἑβρ. ἀντί τοῦ «ὁ Θεός» τῶν Ο´ ἔχει ὁ «βλαστός (ἑβρ. «τσέμαχ») τοῦ Κυρίου». Τό «βλαστός» σημαίνει (α) τόν Μεσσία (Ἰερ. 23,5.33,15. Ζαχ. 3,8. 6,12. Ψαλμ. 131,17), ἤ (β) τό «ὑπόλοιπο» (τό «λεῖμμα») τοῦ Ἰσραήλ (βλ. τό σχόλιο πού ἀκολουθεῖ εἰς 4,3), συγκρινόμενο μέ τήν ἔκφραση αὐτή πρός ἕνα δένδρο, πού ἀναγεννᾶται στό ἔδαφος τῆς Παλαιστίνης. Ὁ ὅρος τελικά θά ἐφαρμοσθεῖ στό Ἴδιο τό Πρόσωπο τοῦ Μεσσίου (Ἰερ. 23,5. 33,15. Ζαχ. 3,8. 6,12. Ψαλμ. 131,17). Βλ. καί τό ἑπόμενο σχόλ. 4,3. Τό ὑπολειφθέν ἐν Σιών, τό «σπέρμα» (ἑβρ. «σαρίδ»)· βλ. σχόλ. εἰς 1,9. Ὁ ἄπιστος Ἰσραήλ θά τιμωρηθεῖ. Ἀλλά, ἐπειδή ὁ Θεός ἀγαπᾶ τόν λαό του, ἕνα μικρό «ὑπόλοιπο» θά ξεφύγει ἀπό τό ξίφος τῶν εἰσβολέων.

Τό θέμα, γνωστό ἤδη ἀπό τόν Ἀμώς (3,12. 5,15. 9,8-10), ἐπαναλαμβάνεται ἀπό τόν Ἠσ. (4,2-3. 6,13. 7,3 καί 10,19-21. 28,5-6. 37,4 [(= Δ΄ Βασ. 19,4· 37,31-32· βλ. Μιχ. 4,7. 5,2. Σοφ. 2,7.9. 3,12. Ἰερ. 3,14. 5,18. Ἰεζ. 5,3.9). Κατοικώντας στήν Ἰερουσαλήμ αὐτό τό «ὑπόλοιπον», καθαρμένο καί πιστό πιά στό ἑξῆς, θά γίνει ἐκ νέου ἕνα ἰσχυρό ἔθνος.

Μετά τήν καταστροφή τοῦ 586 ἐμφανίζεται μία νέα ἰδέα: Τό «ὑπόλοιπο» θά βρεθεῖ μεταξύ τῶν ἐξορίστων (Ἰεζ. 12,16. Βαρ. 2,13) καί ἐκεῖ στήν ἐξορία οἱ ταλαιπωρηθέντες θά μεταστραφοῦν (Ἰεζ. 6,8-10· βλ. Δευτ. 30,1-2)· ὁ Θεός τότε θά συναθροίσει τό «ὑπόλοιπο» γιά τήν μεσσιακή ἀποκατάσταση (Ἠσ. 11,11.16. Ἰερ. 23,3. 31,7. 50,20. Ἰεζ. 20,37. Μιχ. 2,12-13).

Μετά τήν ἐπιστροφή ἀπό τήν αἰχμαλωσία, τό «ὑπόλοιπο» θά ἀπιστήσει ἐκ νέου καί γι᾿ αὐτό πάλι θά κτυπηθεῖ καί θά καθαρισθεῖ (Ζαχ. 1,3. 8,11. Ἀγ. 1,12. Ἀβ. 17 = Ἰωήλ 3.5. Ζαχ. 13,8-9. 14,2). Στήν πραγματικότητα ὁ Χριστός θά εἶναι τό ἀληθινό «Σπέρμα», πού θά προέλθει ἀπό τό «ὑπόλοιπο» τοῦ νέου καί ἐξαγνισθέντος Ἰσραήλ (Ἠσ. 11,1.10· βλ. 4,2. Ἰερ. 23,3-6). Ἀντίθετα ἀπό τό Ἰσραήλ τά εἰδωλολατρικά κράτη δέν θά ἔχουν «ὑπόλοιπο»· βλ. Ἠσ. 14,22.30. 15,9. 16,14. Ἰεζ. 21,37. Ἀμ. 1,8. Ἀβ. 18. 4,4.

Τό πνεῦμα τῆς κρίσεως.

Ὁ Θεός θά στείλει κατακλυσμό θλίψεως στόν λαό Του καί θά πλύνει τήν ἁμαρτία τους («ἐκπλυνεῖ τόν ρύπον»), καί «πνεῦμα καύσεως» γιά νά τούς καθαρίσει ἀπό τήν ἐνοχή τους. Αὐτές ὅμως οἱ δύο εἰκόνες προεικονίζουν τό λουτρό τῆς ἀναγεννήσεως στό βάπτισμα. 4,5. Τό νόημα τοῦ στίχ. εἶναι ὅτι ὁ Γιαχβέ θά εἶναι πάλι μέ τόν λαό του, ὅπως ἦταν παλαιά κατά τήν διάρκεια τῆς πορείας του στήν ἔρημο. Ἐδῶ ἔχουμε ἀναφορά στήν στήλη τῆς νεφέλης ἤ τοῦ πυρός, πού προηγεῖτο τῶν Ἰσραηλιτῶν κατά τήν πορεία τους στήν ἔρημο, Ὁ ὑπαινιγμός στήν Ἔξοδο ὡς νά βεβαιώνει τήν βραδυτέρα χρονολογία τοῦ ποιήματος· βλ. 10,26, χωρίο πού εἶναι μία προσθήκη, τούς στίχ. 11,15-16, πού εἶναι μεταιχμαλωσιακοί, καί τήν παράσταση τῆς ἐπιστροφῆς ἀπό τήν Ἐξορία, σάν μία νέα Ἔξοδο στόν Δεύτερο-Ἠσαΐα (βλ. 40,3 σχόλ.).


Τό ἆσμα τοῦ ἀμπελῶνος (5,1-7)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Στήν ὡραία αὐτή καί ἀπό ρητορική καί ἀπό λογοτεχνική ἄποψη περικοπή φαίνεται ἡ ἀγάπη τοῦ Γιαχβέ πρός τόν λαό του τόν Ἰσραήλ, τόν ὁποῖο παραβάλλει πρός ἕνα ἀμπελώνα (στίχ. 7), ἀλλά φαίνεται ἀκόμη καί ἡ ἀγνωμοσύνη τοῦ λαοῦ αὐτοῦ πρός τόν Κύριό του Γιαχβέ. Καί τί δέν ἔπραξε ὁ Θεός γιά τήν σωτηρία τοῦ λαοῦ του, τοῦ ἀμπελῶνος αὐτοῦ!... Τόν ἐφύτευσε «ἐν κέρατι καί τόπῳ πίονι» (στίχ. 1), σέ ἀνοιχτό δηλαδή καί ἡλιόλουστο λόφο, σέ γονιμώτατο ἔδαφος. Τόν ἔσκαψε, τοῦ ἀφαίρεσε τά λιθάρια καί τοῦ ἐφύτευσε ἐκλεκτά κλήματα (στίχ. 2). Ὅμως, ὁ ἀμπελώνας, παρά τήν τόση φροντίδα τοῦ ἀμπελουργοῦ του, ἀντί σταφυλῶν παρήγαγε ἀγκάθια (στίχ. 2β). Τέλεια διαστροφή! Τέτοιος, πραγματικά, ἀποδείχθηκε ὁ Ἰσραήλ: Ἀντί δικαιοσύνης, ἐποίησε ἀνομία (στίχ. 7β)· γι᾽ αὐτό καί εἶναι δικαία ἡ τιμωρία τοῦ Θεοῦ πρός αὐτόν. «Ἀνήσω τόν ἀμπελώνα μου» , λέγει ὁ Θεός, καί τότε σ᾽ αὐτόν «ἀναβήσονται ὡς εἰς χέρσον ἄκανθαι» (στίχ. 6)!...


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)



5,1Θά ψάλω στόν ἀγαπημένο μου (Ἰσραήλ)
ἆσμα τοῦ ἀγαπητοῦ μου (Γιαχβέ)
γιά τόν ἀμπελώνα μου.α
Ἀμπελώνα εἶχε ὁ ἀγαπητός
σέ εὔφορη βουνοκορυφή.
2Τοῦ ἔβαλα φράκτη, τόν ἔσκαψα
καί τοῦ ἐφύτευσα
ἐκλεκτά κλήματα·
ἀνήγειρα πύργο στό μέσον του
καί ἄνοιξα πατητήρι σ᾽ αὐτόν.
Περίμενα, λοιπόν, (ὁ ἀμπελώνας)
νά κάνει σταφυλές,
ἀλλά αὐτός ἔκανε ἀγκάθια!...
3Καί τώρα ἐσεῖς
κάτοικοι τῆς Ἱερουσαλήμ
καί ἄνθρωποι τοῦ Ἰούδα
κρίνετε μεταξύ ἐμοῦ
καί τοῦ ἀμπελώνα μου!
4Τί θά ἔπρεπε νά κάνω ἀκόμα
γιά τόν ἀμπελώνα μου,
τό ὁποῖο δέν ἔκανα;
Γιατί περίμενα
νά παράγει σταφύλια
καί ὅμως παρήγαγε ἀγκάθια!...
5Ἔ, τώρα, λοιπόν,
θά σᾶς φανερώσω
τί θά κάνω στόν ἀμπελώνα μου:
Θά ἀφαιρέσω τόν φράκτη του
καί θά εἶναι ἐλεύθερος
σέ διαρπαγή·
καί θά γκρεμίσω τόν τοῖχο του
γιά νά καταπατηθεῖ.
6Θά ἐγκαταλείψω
τόν ἀμπελώνα μου·
δέν θά κλαδευτεῖ οὔτε θά σκαφτεῖ.
Ἀγκάθια θά φυτρώσουν σ᾽ αὐτόν
ὅπως σέ ἕνα χερσότοπο.
Καί θά διατάξω τά σύννεφα
νά μή στείλουν σ᾽ αὐτόν βροχή.
7Γιατί ὁ οἶκος Ἰσραήλ
εἶναι ὁ ἀμπελώνας
τοῦ Κυρίου τῶν δυνάμεων
καί οἱ ἄνθρωποι τοῦ Ἰούδα
εἶναι ἡ ἀγαπητή του φυτεία.
Περίμενα νά ἐξασκεῖ δικαιοσύνη
καί ὅμως ἔκαμε ἀνομία·
δέν βρέθηκε σ᾽ αὐτόν χρηστότητα
ἀλλά κραυγή (τῶν ἀδικουμένων).
α. «Γιά τόν ἀμπελώνα του», λέει τό Ἑβρ.
β. Κατά τό Ἑβραϊκό κείμενο ὁ λόγος ἐκφέρεται σέ γ´ πρόσωπο.


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

5,1-7. Ποίημα συντεθέν ἀπό τόν Ἠσαΐα στήν ἀρχή τῆς διακονίας του, ἴσως ἀπό ἕνα ἆσμα τρύγου. Πιθανόν αὐτό τό μοναδικό διδακτικό ἆσμα νά συνετέθη γιά ἕνα ἑορτασμό τῆς ἑορτῆς τῆς Σκηνοπηγίας κατά τήν διάρκεια τῆς βασιλείας τοῦ Ἰωθάμ. Ὁ προφήτης μιμεῖται ἕνα ἆσμα τρύγου. Πιθανόν καί αὐτός νά τραγούδησε ἕνα τέτοιο ἆσμα σέ περίπτωση τρύγου ἤ σέ ἑορτή Σκηνοπηγίας. Τό θέμα τῆς ἀμπέλου Ἰσραήλ, ἐκλεγείσης καί μετά ἀπορριφθείσης, ξεκίνησε ἤδη ἀπό τόν Ὠσηέ (10,1), μετά ἐπαναλήφθηκε ἀπό τόν Ἰερεμία (2,21. 5,10. 6,9. 12,10) καί τόν Ἰεζεκιήλ (15,1-8. 17,3-10. 19,10-14). Βλ. καί Ψαλμ. 79,9-19. Ἠσ. 27,2-5.

Ὁ Ἰησοῦς θά τό μεταφέρει στήν παραβολή τῶν φονέων τῶν ἀποσταλμένων ὑπό τοῦ Θεοῦ δούλων του (Ματθ. 21,33-44· βλ. ἐπίσης καί τήν παραβολή περί τῆς ἀκάρπου συκῆς, Ματθ. 21,18-19). Στό Ἰωάν. 15,1-2 ὁ Ἰησοῦς θά ἀποκαλύψει τό μυστήριο τῆς «ἀληθινῆς ἀμπέλου». Θά συναντήσουμε ἀκόμη τίς διάφορες χρήσεις τοῦ θέματος περί τῆς ἀμπέλου εἰς Ἰερ. 5,10. 6,9. Ἰεζ. 15,1-8. 17,3-10. Δευτ. 32,32-33 καί Σοφ. Σειρ. 24,17. 5,1α. Εἰσαγωγή στό ποίημα. 5,2. Σωρήχ. Οἱ Ο´ μεταγράφουν ἐδῶ ἁπλῶς τό ἑβρ. «σωρέκ» (βλ. Ἰερ. 2,21), τό ὁποῖο ἦταν τό ὄνομα μιᾶς κοιλάδος στήν Φιλισταία (Κριτ. 16, 4). Τό Ἑβρ. «σωρέκ», σημαίνει κατά λέξη «ροδοκόκκινο»· ὄνομα ἑνός ἐκλεκτοῦ φυτοῦ (16,8. Ἰερ. 2,21· βλ. Γεν. 49,11). 5,3-4.

Ὁ προφήτης καλεῖ ἐδῶ τόν Ἰούδα νά κρίνει κατά τοῦ ἑαυτοῦ του, περισσότερο ἀπό ὅτι ὁ Νάθαν καλοῦσε τόν Δαυΐδ νά καταδικάζει τόν ἑαυτόν του ἐλέγξας αὐτόν παραβολικῶς (Β´ Βασ. 12,1-12). 5,7. Ἔχουμε ἐδῶ ἕνα λογοπαίγνιο λέξεων, πού δέν εἶναι ὅμως δυνατόν νά μεταφερθεῖ στήν γλώσσα μας. Ὁ Θεός ἀνέμενε ἀπό τόν ἀμπελώνα του «τοῦ ποιῆσαι κρίσιν» («μισπάτ») καί ὅμως βρῆκε παντοῦ «αἱματοχυσία» («μισπάχ»), ὅπως λέγει τό Ἑβρ. (οἱ Ο΄ ἔχουν «ἀνομίαν»)· καί ἀνέμενε «δικαιοσύνη» («τσεδακά»), ἀλλά εὗρε «κραυγήν», Ἑβρ. «τσε῾ακά», δηλαδή, κατακραυγή τῶν δυστυχισμένων. Ἡ ἔκφραση εὑρίσκεται καί εἰς Ἐξ. 3,7.9. Ψαλμ. 9,13. – Κρίσις καί δικαιοσύνη, ὅροι πού συνδέονται(1,21) καί ἀναπηδοῦν ἀπό τήν σχέση τῆς διαθήκης, ἡ ὕπαρξη τῆς ὁποίας ὑποτίθεται (Ἐξ. κ. 19-20). – Κραυγή. Ἀπό τήν καταπίεση.


Τά ἕξι «οὐαί» (5,8-24)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Στήν προηγούμενη περικοπή παρέστησε ὁ προφήτης Ἠσαΐας τήν οἰκτρή κατάσταση τοῦ Ἰσραήλ μέ τήν παραβολή τοῦ κακοῦ ἀμπελῶνος καί στήν παροῦσα τώρα περικοπή ἐκφέρει δυνατά «οὐαί» ἐναντίον ἐκείνων πού ἀποτελοῦν τούς κακούς καρπούς τοῦ ἀμπελῶνος αὐτοῦ. Τά «οὐαί» αὐτά εἶναι ἕξι. Τό πρῶτο «οὐαί» (στίχ. 8-10) ἀπευθύνεται ἐναντίον τῶν ἀπλήστων γαιοκτημόνων, τό δεύτερο (στίχ. 11-17) κατά τῶν μεθύσων καί ἀσώτων, τό τρίτο «οὐαί» (στίχ. 18.19) ἀπευθύνεται κατά τῶν βλασφήμων καί ἐμπαικτῶν, τό τέταρτο (στίχ. 20) ἐκφέρεται ἐναντίον τῶν διαστροφέων τῶν ἠθικῶν ἐννοιῶν, ὅπως ἦταν οἱ Ἕλληνες σοφιστές καί ὅπως εἶχε πράξει ὁ ὄφις στόν παράδεισο (Γεν. 3,1 ἑξ.). Τό πέμπτο «οὐαί» (στίχ. 21) ἀπευθύνεται κατά τῶν πολιτικῶν, οἱ ὁποῖοι ἀναπαύονταν στίς δικές τους βουλές, περιφρονοῦντες τούς προφητικούς λόγους, καί μέ τό ἕκτο «οὐαί» (στίχ. 22.23) ὁ προφήτης ταλανίζει τούς ἄρχοντες ἐκείνους πού ἐδείκνυαν τόν ἡρωισμό τους ὄχι μέ τό νά πατάσσουν τίς ἀδικίες καί τά ἐγκλήματα, ἀλλά μέ τήν ἀντοχή τους στήν μέθη!


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


5,8Οὐαί σ᾽ αὐτούς πού προσθέτουν οἰκία σέ οἰκία
καί σ᾽ αὐτούς πού συνάπτουν ἀγρό σέ ἀγρό,
γιά νά ἀφαιρέσουν κάτι ἀπό τόν πλησίον.α
Μήπως πρόκειται νά κατοικήσετε μόνοι σας στήν γῆ;
9Ἀκούστηκαν αὐτά στά ὦτα Κυρίου Σαβαώθ·
κι ἄν γίνουν πολλές οἰκίες,θά ἐρημωθοῦν·
κι ἄν γίνουν μεγάλες καί καλές (οἰκίες)
δέν θά ὑπάρχουν ἄνθρωποι νά κατοικήσουν σ᾽ αὐτές.
10Γιατί δέκα ζεύγη βοῶν
(σέ μιά ἄμπελο)
θά ἀποδίδουν μόνο μία ὑδρία.
Καί αὐτός πού σπέρνει
ἕξι μετρητές
θά κάνει καρπόν τριῶν μέτρων.β
11Οὐαί σ᾽ αὐτούς πού ἐγείρονται τό πρωί,
γιά νά ἐπιδιώξουν μεθυστικά ποτά
καί μένουν μέχρι ἀργά τό βράδυ,
γιατί θά τούς κάψει τό κρασί.
12Γιατί μέ κιθάρες καί ἅρπες
καί τύμπανα καί αὐλούς πίνουν τό κρασί·
δέν προσέχουν ὅμως τά ἔργα τοῦ Κυρίου
καί δέν κατανοοῦν τά θαυμάσιά Του.
13Γι᾽ αὐτό θά ὁδηγηθεῖ στήν αἰχμαλωσία ὁ λαός μου,
γιατί στερεῖται τήν γνώση τοῦ Κυρίου·
καί γιά τήν ἔλλειψη τροφῆς καί νεροῦ
πολλοί νεκροί θά βρεθοῦν σ᾽ αὐτούς.γ
14Γι᾽ αὐτό ἐπλάτυνε ὁ ᾅδης τήν ὄρεξή του
καί διάνοιξε τό στόμα του
χωρίς νά παύει νά καταβροχθίζει·
καί κατεβαίνουν (σ᾽ αὐτόν) οἱ ἔνδοξοι καί οἱ μεγάλοι
καί οἱ πλούσιοι καί οἱ διεφθαρμένοι τῆς πόλεως.
15Θά καμφθοῦν οἱ ἄνθρωποι, θά ἐξουθενωθοῦν οἱ ἄνδρες
καί θά ταπεινωθοῦν οἱ ὀφθαλμοί τῶν ὑπερηφάνων.
16Ἀλλά ὁ Κύριος Σαβαώθ θά ὑψωθεῖ κατά τήν κρίση Του
καί ὁ ἅγιος Θεός θά δοξασθεῖ κατά τήν δικαιοσύνη Του.
17Καί θά βοσκήσουν οἱ ἁρπαγέντες (αἰχμάλωτοι) ὡς ταῦροι
καί στίς ἔρημες χῶρες τῶν ἀπαχθέντων θά φάγουν ἀρνία.δ
18Ἀλλοίμονο σ᾽ αὐτούς
πού σύρουν τίς ἁμαρτίες σάν μέ σχοινί μακρύ
καί τίς ἀνομίες μέ καπίστρι μοσχαριοῦε
19οἱ λέγοντες: «Ἄς ἐπιταχύνει,
ἄς ἐπισπεύσει τό ἔργο Του, γιά νά τό δοῦμε·
καί ἄς ἐκτελεστεῖ ἡ βουλή τοῦ ἁγίου Ἰσραήλ
γιά νά τήν γνωρίσουμε».
20Οὐαί στούς λέγοντες τό κακό καλό
καί τό καλό πονηρό·
σ᾽ αὐτούς πού παρουσιάζουν τό σκότος φῶς
καί τό φῶς σκότος·
πού παριστάνουν τό πικρό γλυκύ
καί τό γλυκύ πικρό.
21Οὐαί στούς συνετούς ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν τους
καί σοφούς κατά τήν γνώμη τους.
22Οὐαί στούς ἄρχοντές σας,
σ᾽ αὐτούς πού πίνουν τόν οἶνον·
καί στούς δυνάστες (σας),
πού ἀναμειγνύουν τά ποτά,ς
23στούς ἀθωώνοντες τόν ἔνοχο μέ δωροδοκία
τό δέ δίκαιο τῶν δικαίων ἀφαιροῦντες.
24Γι᾽ αὐτό, καθώς καίεται ἡ καλαμιά
ἀπό ἀναμμένα κάρβουνα
καί καταστρέφεται
στήν φουντωμένη φλόγα,
ἔτσι ἡ ρίζα τους θά γίνει στάχτη
καί τό ἄνθισμά τους
θά ἐξανεμιστεῖ ὡς χῶμα.
Γιατί περιφρόνησαν
τόν νόμο τοῦ Κυρίου Σαβαώθ
καί ἐναντιώθηκαν πρός τόν λόγο
τοῦ ἁγίου Ἰσραήλ.
α. Τό τέλος τοῦ στίχου κατά τό Ἑβρ.: «Ὥστε νά μή ὑπάρχει πλέον τόπος καί ἀποβεῖτε ἐσεῖς μόνον ἰδιοκτῆτες στήν χώρα».
β. Τό τέλος τοῦ στίχου κατά τό Ἑβρ.: «Καί ἕνα χωμέρ σπορᾶς παράγει μόνον ἕνα ἐφά».
γ. Κατά τό Ἑβραϊκό τό τέλος τοῦ στίχου: «Οἱ εὐγενεῖς σου θά ἐξαντληθοῦν ἀπό τήν πείνα καί ὁ ὄχλος θά ξηρανθεῖ ἀπό τήν δίψα».
δ. Κατά τό Ἑβρ.: «Τότε θά βόσκουν ἐκεῖ ἀρνία, ὅπως στήν βοσκή τους καί στά ἐρείπιά τους θά τρέφονται τράγοι».
ε. Ὁ στίχος κατά τό Ἑβραϊκό: «Οὐαί στούς ἐπισύροντες ἐφ᾽ ἑαυτῶν τήν τιμωρία σάν μέ μακρά σχοινία καί τήν ἁμαρτία σάν μέ ἱμάντες ὀχημάτων».
ς. Κατά τό Ἑβρ. ὁ στίχος: «Οὐαί εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι εἶναι ἥρωες στό νά πίνουν οἶνο καί ἐπιδέξιοι στό νά ἀναμειγνύουν ποτά».


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)



5,8-24. Τά ἐδῶ «οὐαί» χρονολογοῦνται ἐπίσης ἀπό τήν ἀρχή τῆς διακονίας τοῦ Ἠσαΐου, ὑπό τήν βασιλεία τοῦ Ἄχαζ, δέν ἀναγγέλθηκαν ὅμως ὅλα κατά τήν ἴδια περίπτωση. Στά ἕξι «οὐαί» τῆς περικοπῆς 5,2-24 προτείνουν νά προστεθεῖ καί ἕνα ἕβδομο, τό 10,1-4, πού μπορεῖ νά μετατέθηκε κατά τύχη. Τό «οὐαί» εἶναι ἕνα εἶδος προφητικοῦ κηρύγματος. Βλ. Ἀμ. 5,7.18. 6,1. Μιχ. 2,1-5. Ἰερ. 22,13. Ἐδῶ τό κήρυγμα τοῦ Ἡσαΐου εἶναι πολύ κοντά μέ τό κήρυγμα τοῦ Ἀμώς.

Στήν περικοπή αὐτή τῶν «οὐαί» ὁ προφήτης Ἡσαΐας περιγράφει τίς ἁμαρτίες τῶν Ἰουδαίων: Ἀπληστία (στίχ. 8· βλ. Μιχ. 2,1-5,8-9. Ἐξ. 20,17), μέθη καί ἀδιαφορία πρός τόν Θεό (στίχ. 11· βλ. Ἀμ. 6,4-6)·σκόπιμες κακές πράξεις (στίχ. 18)· θεομπαιξία (στίχ. 19)· διαστροφή τῆς ἀληθείας (στίχ. 20· βλ. 32,5. Παροιμ. 17,15)· ματαιότητα καί κενοδοξία (στίχ. 21)· ἀνεντιμότητα (στίχ. 23) καί τέλος, ἀπόρριψη τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ καί περιφρόνηση τοῦ λόγου Του (στίχ. 24β). 5,10. Τό μέτρο «ζεῦγος βοῶν», εἶναι παράφραση τοῦ ἑβρ. «τσέμεδ», διά τοῦ ὁποίου δηλώνεται ἀγροτική ἔκταση ἀροτριουμένη ἐντός μιᾶς ἡμέρας ἀπό ἕνα ζεῦγος βοῶν (ἄρα «δέκα ζεύγη βοῶν» εἶναι δέκα φορές ἡ ἔκταση αὐτή, περίπου 2,5 στρέμματα). Βλ. Λευιτ. 26,20. Δαν. 28,38. Τό μέτρο αὐτό ἐφαρμόζεται καταχρηστικά στήν περίπτωσή μας ἐδῶ ἐπί τῆς ἀμπέλου, ὅπως φαίνεται καί ἀπό τήν λ. «κεράμιον» (ὑδρία), ἑβρ. «μπάθ», μέτρο ὑγρῶν (ἰσοδυναμοῦν πρός 36,4 λίτρα), τό ὁποῖο ἦταν τό 1/10 τοῦ χωμέρ (364,4 λίτρα) καί ἰσοδυναμοῦσε πρός τό μέτρο τῶν ξηρῶν ἐφά. – Τό ἡμιστίχ. 10β κατά τό Ἑβρ. ἔχει: «Καί ἕνα χωμέρ σπορᾶς θά ἀποδώσει ἕνα ἐφά». Ἀντί, δηλαδή, γιά 364 λίτρα θά ἀποδώσει μόνο 36,4 λίτρα, ἀκριβῶς τό 1/10, «ἐν ἀντιθέσει πρός τόν δαψιλῆ πολλαπλασιασμόν ἐν Γεν. 24,12 (Ἰσαάκ) καί Ματθ. 13,8.

Ἄρα πρόκειται περί καταστρεπτικῆς ἀφορίας (πρβ. 6,13)» (Μπρατσιώτης). 5,14-16. Οἱ στίχ. αὐτοί φαίνονται νά εἶναι ἔξω ἀπό τά συμφραζόμενα καί πιθανόν ἀνήκουν στό ποίημα 2,6-22, πού οἱ ἐπωδοί του, στίχ. 9 καί 11, ξαναβρίσκονται ἐδῶ στόν στίχ.15. Ἡ αὐστηρότητα τῆς τιμωρίας τοῦ Κυρίου θά ἀπαιτήσει τήν εὔρυνση τοῦ Sheol (τοῦ κάτω κόσμου, 14,9-18). 5,16. Ἐν δικαιοσύνῃ. Εἶναι ἡ ἁγιότητα τοῦ Θεοῦ (βλ. σχόλ. εἰς 6,3), πού τόν χωρίζει ἀπό ὅλα τά πράγματα καί πού δέν μπορεῖ νά μολυνθεῖ ἀπό αὐτά. Ὁ παντοκράτωρ καί ὑπερτέλειος Θεός! Αὐτή ὅμως ἡ ὑπερβατική ἁγιότητα τοῦ Θεοῦ, ἄς τό ποῦμε ἔτσι, ἐκφράζεται στίς σχέσεις Του μέ τούς ἀνθρώπους διά μέσου τῆς «δικαιοσύνης» Του, πού ὑπογραμμίζει τόν «χαρακτήρα»

Του. Ὁ Θεός κατά τήν δίκαιη κρίση Του ἀνταμοίβει τό καλό καί τιμωρεῖ τό κακό. Σ᾿ αὐτή τήν δικαιοσύνη Του δέν ἀντιτίθεται ἡ εὐσπλαγχνική ἀγαθότητά Του, γιατί μέ αὐτή ἐκδηλώνει πάλι τήν δικαιοσύνη του ὁ Θεός, τήν πιστότητά Του στίς ὑποσχέσεις Του, μέ τό νά συγχωρεῖ τόν πάντα ἁμαρτωλό Ἰσραήλ, ὅταν μετανοεῖ, βλ. Μιχ. 7,9. Ψαλμ. 50,16. Ἡ δικαιοσύνη θά εἶναι ἡ κατ᾿ ἐξοχήν ἀρετή τοῦ μεσσιακοῦ βασιλείου, ὅταν ὁ Θεός θά μεταδώσει στόν λαό του τήν Χάρη τῆς ἁγιότητός του, Ἠσ. 1,26. 4,3. Ματθ. 5,48. 5,18. Τό Peake’s Commentary on the Bible ἀποδίδει ὡς ἑξῆς τό νόημα τοῦ στίχ. μας: «Ἀλλοίμονο σ᾿ αὐτούς πού εἶναι δεμένοι στίς ἁμαρτίες τους ὡς ἐάν ἦταν σαμαρωμένοι μέ αὐτές καί σύρουν πίσω τους τίς συνέπειες τῆς ἁμαρτίας τους, ὅπως ἕνα βόδι σύρει ἕνα καροτσάκι»! 5,19. Οἱ λέγοντες τό τάχος ἐγγισάτω ἅ ποιήσει... Εἶναι λόγοι ἀπιστούντων στήν δικαιοσύνη καί παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ. – Ἅ ποιήσει. Αὐτό τό ἔργο τοῦ Κυρίου εἶναι ἡ «ἡμέρα τοῦ Κυρίου», πού ὁ προφήτης ἀνήγγειλε εἰς 2,12, βλ. σχόλ. Ἡ ἡμέρα αὐτή νοεῖται εἴτε λανθασμένως ὡς ἕνας πολιτικός θρίαμβος τοῦ Ἰσραήλ (Ἀμ. 5,18) εἴτε ὡς μία τιμωρία, ὅπως ἐδῶ, καί οἱ σκεπτικιστές τήν εἰρωνεύονται. 5,24. Νόμον. Ἐδῶ μέ τήν ἔννοια τῆς διδασκαλίας, ὄχι ὅπως εἰς 1,10. Βλ. σχόλ.


Ἡ ἐπικείμενη τιμωρία τοῦ λαοῦ (5,25-30)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)
Στήν προηγούμενη περικοπή ὁ προφήτης μίλησε γιά τήν τιμωρία τῶν ἀρχόντων, ἀλλά στήν παροῦσα μας ἐδῶ περικοπή μεταβαίνει στό ὅλον, στήν τιμωρία, δηλαδή, καί τοῦ λαοῦ. Ὁ προφήτης Ἠσαΐας ὁμιλεῖ στήν ἀρχή (στίχ. 25) γιά κάποιον συμβάντα μεγάλο σεισμό, θεωρεῖ ὅμως αὐτόν ὁ προφήτης ὡς προάγγελο ἄλλων ἐρχομένων φοβερῶν πραγμάτων, γιατί «οὐκ ἀπεστράφη ὁ θυμός τοῦ Κυρίου, ἀλλ᾽ ἔτι ἡ χείρ αὐτοῦ ὑψηλή» (στίχ. 25β)! Στήν συνέχεια ὁ προφήτης μέ παραστατικές εἰκόνες προβλέπει καί προαναγγέλλει ἐπιδρομές ἐθνῶν, τά ὁποῖα ὁ Θεός, σάν παντοδύναμος καί κυρίαρχος ὅλης τῆς γῆς πού εἶναι, θά συγκαλέσει γιά νά τοῦ γίνουν ὄργανα πρός τιμωρία καί σωφρονισμό τοῦ λαοῦ Του (στίχ. 26). Ἡ ἀπελπιστική κατάσταση πού θά καταλάβει τόν Ἰούδα θά εἶναι φρικτή, ὥστε – ὅπως περιγράφεται αὐτή ἐδῶ (στίχ. 30) – ἀποτελεῖ προάγγελο τῆς ἐσχάτης κρίσεως.


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

5,25Γι᾽ αὐτό ξέσπασε ἡ ὀργή
τοῦ Κυρίου Σαβαώθ
κατά τοῦ λαοῦ Του
καί ἅπλωσε τό χέρι του ἐναντίον του καί τόν κτύπησε,
ὥστε σείστηκαν τά ὄρη
καί τά πτώματά τους
ἔγιναν σάν κοπρία στόν δρόμο.
Καί παρ᾽ ὅλα αὐτά
δέν μεταστράφηκε ἡ ὀργή Του,
ἀλλά τό χέρι (Του)
ἐξακολουθεῖ νά εἶναι ἐκτεταμένο.
26Λοιπόν: Θά σηκώσει σημαία
στά μακρυνά ἔθνη
καί θά τά καλέσει μέ σφύριγμα
ἀπό τά πέρατα τῆς γῆς
καί ἰδού ἔρχονται αὐτά γρήγορα.
27Δέν ὑπάρχει σ᾽ αὐτούς πεινασμένος οὔτε κουρασμένος·
Δέν νυστάζουν οὔτε κοιμοῦνται.
Δέν λύνουν τήν ζώνη
ἀπό τήν μέση τους
οὔτε σποῦν τά λουριά
τῶν ὑποδημάτων τους.
28Τά βέλη τους εἶναι ὀξέα
καί τά τόξα τους τεντωμένα.
Τά πόδια τῶν ἵππων τους
λογίζονται σάν στερεά πέτρα
καί οἱ τροχοί τῶν ἁρμάτων τους
σάν καταιγίδα.
29Ὁρμοῦν σάν λέοντες
καί ἐπιτίθενται
σάν σκύμνοι λέοντος·
ἁρπάζουν (τό θύμα τους)
καί φωνάζουν δυνατά σάν θηρία
καί μεταφέρουν (τό θύμα τους)
χωρίς νά μπορεῖ κανείς
νά τό ἀποσπάσει.
30Θά βοήσει γι᾽ αὐτούς
(τούς Ἰουδαίους) ἐκείνη τήν ἡμέρα
σάν παφλασμός
κυμαινομένης θάλασσας.
Τότε (οἱ Ἰουδαῖοι)
θά προσβλέπουν στήν γῆ
καί ἰδού ἀδιαπέραστο σκοτάδι
στήν ἀγωνία τους αὐτή.

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

5,25-30. Αὐτοί οἱ στίχ. οἱ ὁποῖοι περιγράφουν τίς ἱστορικές συνέπειες τῆς ἁμαρτίας συνδέονται μέ τούς στίχ. 8-23. Θά ἔπρεπε πιθανόν νά ἀκολουθοῦν τόν στίχ. 10,4 (βλ. σχόλ. εἰς 9,8-10,4). Βλ. καί τό ἑπόμενο σχόλ. 5,25. Ὁ στίχ. φαίνεται νά εἶναι ἔξω ἀπό τό σύνολο τοῦ κειμένου. Συνδέεται λογικά μέ τό ποίημα 9,8-10,4, πού τήν ἐπωδό του ξαναβρίσκουμε εἰς 9,11.16.20 καί 10,4. 5,26-30. Οἱ Ἀσσύριοι (ἕνα ἔθνος «πόρρωθεν» [βλ. τήν ἐδῶ φράση «τοῖς ἔθνεσιν τοῖς μακράν», στίχ. 26], ἀναφέρεται εἰς Ἱερ. 5,15 στήν Βαβυλωνία) θά γίνουν οἱ ἐκτελεστές τῆς κρίσης τοῦ Θεοῦ. Θά μποροῦσε πράγματι νά προσαρτήσει κανείς αὐτό τό ποίημα σέ μία ἀπό τίς μεγάλες ἀσσυριακές εἰσβολές στά χρόνια τοῦ Ἠσαΐα, ἤ στήν εἰσβολή τοῦ Τιγλάθ - Πιλεσέρ τοῦ Γ΄τό 735 ἤ 732, ἤ τοῦ Σαλμανάσαρ τό 722, ἤ τοῦ Σαργών τό 711, ἤ τοῦ Σενναχηρίμ τό 701. Δέν ὀνομάζεται ὅμως ὁ εἰσβολεύς καί θά μποροῦσε κάποιος νά πεῖ ὅτι μέ τήν περικοπή μας ἐκφράζεται ἕνα γενικό θέμα: Ὁ Θεός καλεῖ ἕνα ἔθνος ἰσχυρό ὡς ὄργανο γιά τήν παιδαγωγική τιμωρία τοῦ λαοῦ Του, βλ. Δευτ. 28,49-52 καί σχόλιο εἰς 10,6. 5,30. Σκότος σκληρόν. Εἶναι τό σκότος τῆς Ἡμέρας τοῦ Κυρίου, βλ. Ἀμ. 5,18.20.


http://aktines.blogspot.gr/2015/06/3.html
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]

Re: Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

4
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ


2. ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ (6,1-12,6)


Ἡ κλήση τοῦ Ἡσαΐου (6,1-13)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ ὡραία αὐτή περικοπή περιέχει τήν κλήση τοῦ Ἡσαΐου στό προφητικό ἀξίωμα, ὅπως στήν Παλαιά Διαθήκη διαβάζουμε γιά κλήσεις καί ἄλλων προφητῶν στό ἀξίωμά τους (βλ. Ἐξ. κεφ. 3. Ἱερ. κεφ. 1, Ἰεζ. κεφ. 1). Ὁ Ἡσαΐας εἶδε θεοπτία. Εἶδε τό οὐράνιο θυσιαστήριο, εἶδε τόν Θεό καθήμενο ἐπί θρόνου ὑψηλοῦ καί μεγαλοπρεποῦς (στίχ. 1) καί ἄκουσε τήν οὐράνια θεία Λειτουργία (στίχ. 2 ἑξ.)! Εἶδε τά Σεραφείμ πετῶντα, κράζοντα καί λέγοντα τόν Τρισάγιο ὕμνο (στίχ. 3) καί τόν οὐράνιο Ναό γεμάτο ἀπό θυμίαμα (στίχ. 4). Πῶς ἄνθρωπος εἶδε τόν Θεό; Τόν εἶδε ὄχι κατά τήν οὐσία του, πράγμα ἀδύνατο (βλ. Ἰωάν. 1,18), ἀλλά κατά τίς θεῖες ἐνέργειές του. Ἀπό τήν θεοπτία του αὐτή ὁ Ἡσαΐας ἔπαθε συντριβή καί κατάνυξη (στίχ. 5)!

Ἡ συντριβή στόν Προφήτη ἦλθε ἀπό τήν αἴσθηση τῶν ἁμαρτιῶν του καί τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ λαοῦ μεταξύ τοῦ ὁποίου κατοικοῦσε (στίχ. 5), γι᾽ αὐτό γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν του, ἕνας ἄγγελος τόν «κοινώνησε» (στίχ. 7)!

Στήν συνέχεια ὁ Ἡσαΐας δέχεται πρόθυμα τήν προφητική κλήση τοῦ Θεοῦ (στίχ. 8β) καί ὁ Θεός μάλιστα τοῦ δίνει καί τό περιεχόμενο τοῦ κηρύγματός του: Νά καταγγείλει τήν πώρωση τοῦ λαοῦ, πού ἀκούει ἀλλά δέν νοεῖ καί βλέπει ἀλλά δέν καταλαβαίνει (στίχ. 9.10). Πονετικός ὅμως ὁ Προφήτης γιά τόν λαό του λέγει, οἱονεί παρακαλώντας γι᾽ αὐτόν: «Ἕως πότε, Κύριε;». Ὁ Θεός τοῦ ὁμιλεῖ γιά καταστροφή καί ἐρήμωση τῆς χώρας (στίχ. 11.12), ἀλλά – ὅπως γράφει τό ἑβραϊκό κείμενο – τοῦ λέγει καί γιά τήν σωτηρία πού θά ἔλθει στούς ἀνθρώπους ἀπό ἕνα μικρό σωσμένο ὑπόλοιπο. Ἀπό ὅλο τό δέντρο τοῦ λαοῦ θά παραμείνει ὁ κορμός, ἀπό τόν ὁποῖο θά προέλθει ἡ σωτηρία. «Ἅγιο σπέρμα εἶναι ὁ κορμός τους» (στίχ. 13β), λέγει στό τέλος τό ἑβραϊκό κείμενο. Αὐτό θά εἶναι τό περιεχόμενο τοῦ κηρύγματος τοῦ Ἡσαΐου: Αὐτό πού εἶδε, ἄκουσε καί ἔζησε κατά τήν φοβερή ὥρα τῆς κλήσεώς του στό προφητικό ἀξίωμα: α) Ἡ ἁγιότητα, δηλαδή ἡ δόξα, ἡ μεγαλοπρέπεια τοῦ Θεοῦ, πού ὕμνησαν τά Σεραφείμ μέ τόν ὕμνο «Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος Κύριος Σαβαώθ» (στίχ. 3)· β) ἔλεγχος γιά τήν πώρωση καί ἀναισθησία τοῦ λαοῦ (στίχ. 9.10)· γ) προφητεία περί αἰχμαλωσίας καί καταστροφῆς (στίχ 11.12) καί: δ) προφητεία περί σωτηρίας ἀπό ἕνα μικρό κατάλοιπο, πού θά διαφύγει τήν καταστροφή (στίχ. 13). Ἀπό τό ὑπόλοιπο, τό κατάλοιπο αὐτό, θά προέλθει ὁ Μεσσίας, ὁ Σωτήρας τοῦ κόσμου.


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

6,1Κατά τό ἔτος τοῦ θανάτου τοῦ βασιλέως Ὀζίου, εἶδα τόν Κύριο νά κάθεται σέ θρόνο ὑψηλό καί μεγαλοπρεπῆ καί γεμάτος ἦταν ὁ οἶκος του ἀπό τήν δόξα του.α 2Τριγύρω του ἦταν τά Σεραφείμ· τό καθένα εἶχε ἕξι πτέρυγες· μέ τίς δύο κάλυπταν τό πρόσωπό τους, μέ τίς ἄλλες δύο κάλυπταν τούς πόδες τους καί μέ τίς ἄλλες δύο πετοῦσαν.
3Καί φώναζε τό ἕνα πρός τό ἄλλο καί ἔλεγε:
«Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος
Κύριος Σαβαώθ,
γεμάτη εἶναι ὅλη ἡ γῆ
ἀπό τήν δόξα Του».
4Καί ἀπό τήν δυνατή φωνή μέ τήν ὁποία ἔκραζαν πετάχθηκε τό ὑπέρθυρο πρός τά ἐπάνω καί ὁ οἶκος γέμισε ἀπό καπνό.
5Τότε εἶπα:
«Ὦ, ὁ ταλαίπωρος ἐγώ, συνταράχθηκα.β
Εἶμαι ἕνας ἄνθρωπος
μέ ἀκάθαρτα χείλη
καί κατοικῶ μεταξύ λαοῦ,
πού ἔχει ἐπίσης ἀκάθαρτα χείλη,
καί ὅμως εἶδα μέ τά μάτια μου
τόν Βασιλέα Κύριο Σαβαώθ».
6Καί στάλθηκε σέ ᾽μένα ἕνα ἀπό τά Σεραφείμ μέ ἀναμμένο ἄνθρακα στό χέρι, πού τόν ἔλαβε μέ μία λαβίδα ἀπό τό θυσιαστήριο.
7Καί (μέ αὐτό) ἄγγιξε τό στόμα μου καί εἶπε:
«Ἰδού τοῦτο ἄγγιξε τά χείλη σου
καί θά ἐξαλείψει τίς ἀνομίες σου
καί θά καθαρίσει τίς ἁμαρτίες σου».
8Τότε ἄκουσα τήν φωνή τοῦ Κυρίου νά λέγει:
«Ποιόν νά ἀποστείλω
καί ποιός θά πάει (νά κηρύξει)
στόν λαό αὐτό;»γ
Καί εἶπα:
«Ἰδού εἶμαι ἐγώ· ἀπόστειλέ με»!
9Καί εἶπε (ὁ Κύριος):
«Πήγαινε καί πές στόν λαό αὐτό:
“Ἀκούετε, ἀκούετε, ἀλλά δέν καταλαβαίνετε
καί συνέχεια βλέπετε καί ὅμως δέν ἐννοεῖτε”.
10Γιατί πωρώθηκε
ἡ καρδιά τοῦ λαοῦ αὐτοῦ
καί μέ τά αὐτιά τους βαριακούουν·
καί ἔκλεισαν τά μάτια τους,
ὥστε νά μή μποροῦν
νά δοῦν μέ αὐτά,
οὔτε νά ἀκούσουν μέ τά αὐτιά τους
καί νά νοήσουν μέ τήν καρδιά τους
καί νά μετανοήσουν,
γιά νά τούς θεραπεύσω».δ
11Καί ἐγώ τότε εἶπα: «Μέχρι πότε Κύριε;»
Καί μοῦ ἀπάντησε: «Μέχρις ὅτου ἐρημωθοῦν οἱ πόλεις καί μείνουν χωρίς κατοίκους καί οἱ οἰκεῖες χωρίς ἀνθρώπους καί ἡ (καλλιεργημένη) γῆ χερσωθεῖ
12καί ἔρθει μεγάλη ἐρημιά στήν χώρα, ἀφοῦ ὁ Θεός θά ἀπομακρύνει τούς ἀνθρώπους ἀπ᾽ αὐτήν.
13Καί ἄν ἀπομείνει (στήν χώρα) τό ἕνα δέκατο καί αὐτό πάλι θά ἐξοντωθεῖ σάν τήν τερέβινθο καί σάν τήν βάλανο, ὅταν πέσει ἀπό τήν θήκη της».ε
α. «Τά κράσπεδα (τοῦ μανδύα) του γέμιζαν τόν οἶκο του», λέει τό Ἑβρ.
β. Τό Ἑβρ. λέγει: «Ἀλλοίμονό μου! Χάθηκα!».
γ. «Ποιός θά πάει γιά ᾽μᾶς;», λέει τό ἑβρ. κείμενο.
δ. Στό ἑβρ. ὁ στίχος ἔχει: «Πάχυνε τήν καρδιά τοῦ λαοῦ αὐτοῦ καί κώφωσε τά αὐτιά του καί τύφλωσε τούς ὀφθαλμούς του, γιά νά μή βλέπει μέ τούς ὀφθαλμούς καί νά μήν ἀκούει μέ τά αὐτιά του καί νά μήν κατανοήσει ἡ καρδιά του καί νά μήν ἐπιστρέψει, γιά νά βρεῖ θεραπεία».
ε. «... Σάν τήν τερέβινθο καί σάν τήν δρῦ, ἀπό τίς ὁποῖες ὑπολείφθηκε ἕνας κορμός ἀπό τήν κοπή. Ἅγιο σπέρμα εἶναι ὁ κορμός τους», ἔχει τό τέλος τοῦ στίχου στό Ἑβρ.


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

6,1-13. Θεοφάνεια, βλ. καί Γ´ Βασ. 22,19-23. Ἰεζ. 1,4-2,1. Θά ἔπρεπε ἡ ὅραση αὐτή τῆς κλήσεως τοῦ Ἡσαΐου νά εὑρίσκεται στήν ἀρχή τοῦ βιβλίου. Εἶναι ὅμως καλύτερη ἡ τοποθέτηση τῆς περικοπῆς μας αὐτῆς ἐδῶ, ὡς εἰσαγωγή τοῦ ἀκολουθοῦντος «Βιβλίου τοῦ Ἐμμανουήλ», τό ὁποῖο συγκεντρώνει τίς προφητεῖες τίς σχετικές μέ τόν συροεφραιμικό πόλεμο, στόν ὁποῖο ἐξεπληρώθησαν οἱ ἀπειλές τῶν στίχ. 11-13. 6,1. Οὗ ἀπέθανεν Ὀζίας. Πιθανόν τό 740. Ἄλλοι χρονολογοῦν τό γεγονός τό ἔτος 734. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας διδάσκουν ὅτι οἱ ἁμαρτίες τοῦ βασιλέως προξένησαν τήν παύση τῆς προφητείας γιά ἕνα διάστημα (βλ. Β´ Παραλ. 26,18 ἑξ.).

– Πλήρης ὁ οἶκος τῆς δόξης αὐτοῦ. Τό Ἑβρ. λέγει: «Τά κράσπεδα (τοῦ μανδύα) του ἐγέμιζαν τόν ναό». Τό Hekal (τό «Ἅγιον») εἶναι χῶρος τοῦ ναοῦ πρίν ἀπό τό Devir (τά «Ἅγια τῶν Ἁγίων»), «ὁ ναός ὁ κατέμπροσθεν», βλ. Γ΄ Βασ. 6,1-38. 6,2. Σεραφείμ εἱστήκεισαν κύκλῳ αὐτοῦ. Ἐτυμολογικῶς Σεραφείμ ἑρμηνεύεται «οἱ φλέγοντες». Ἡ καυτή ὄψη τῶν Σεραφείμ («σαράφ» = καίειν) τά κάνει ἴσως σύμβολα τῆς ἀστραπῆς, ὅπως καί ἡ φανέρωση τοῦ Θεοῦ ἐδῶ, στόν στίχ. 4, μοιάζει μέ μία θύελλα. Ἀρχικά ἡ λ. ἐδήλωνε ἕνα φοβερό ὄφι τῆς ἐρήμου (Ἀριθμ. 21,6.8. Δευτ. 8,15), πού παριστάνεται πτερωτός (Ἡσ. 14,29. 30,6) καί πού τό ὀρειχάλκινο ὁμοίωμά του («Νεεσθάν») ἐτιμᾶτο στόν Ναό τῆς Ἰερουσαλήμ μέχρι τήν βασιλεία τοῦ Ἐζεκία (βλ. Δ΄ Βασ. 18,4). Τά ὄντα Σεραφείμ συγγενεύουν μόνο κατά τό ὄνομα μέ τούς «φλέγοντας» ὄφεις τῶν χωρίων Ἀριθμ. 21,6. Δευτ. 8,15 καί μέ τούς «πτερωτούς» δράκοντας τῶν χωρίων Ἡσ. 14,29. 30,6. Μέ τίς ἀνθρώπινες μορφές τους καί τά ἕξι πτερά τους («ἑξαπτέρυγα») ὑπενθυμίζουν τά μυστηριώδη ὄντα, πού φέρουν τό ἅρμα τοῦ Γιαχβέ εἰς Ἰεζ. κ. 1 καί κ. 10, τά καλούμενα «Χερουβείμ», ὅπως καί τίς ἀνάλογες μορφές πού συνδέονται μέ τήν Κιβωτό, βλ. Ἐξ. 25,18 σχόλ.

Ἡ μεταγενέστερη παράδοση ἔδωσε τό ὄνομα Σεραφείμ καί Χερουβείμ σέ δυό τάξεις τῶν ἀγγέλων. Καί τά Χερουβίμ ὁμοίως συνδέονται μέ τήν δόξα τοῦ Θεοῦ, βλ. Ἰεζ. κ. 1. – Κατεκάλυπτον τό πρόσωπον. Ἀπό τόν φόβο τῆς ὄψεως τοῦ Γιαχβέ. Γιά τόν φόβο νά δεῖ κανείς τόν Γιαχβέ βλ. Ἐξ. 33,20 σχόλ. – Κατεκάλυπτον τούς πόδας. Εὐφημισμός πού σημαίνει τήν γύμνωση, τό φύλον, βλ. Ἐξ. 4,25. 6,3. Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος... Ὁ ὕμνος αὐτός ἐδῶ γίνεται θεμελιώδης ἔκφραση μιᾶς θελογίας, πού θά εἶναι ἡ καρδιά τοῦ κηρύγματος τοῦ Ἡσαΐου (βλ. 1,4. 5,19.24. 10,20. 12,6. 17,7. 29,19. 30,11.15. 31,1. 37,23), ὁ ὁποῖος καλεῖ συχνά τόν Γιαχβέ «ὁ Ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ» (1,4. 5,19.24. 10,17.20. 41,14.16.20 κ.ἄ).

Κατά τόν Διδάσκαλο Βέλλα (βλ. Β. Βέλλα, Θρησκευτικαί Προσωπικότητες τῆς Π.Δ., τόμ. Α΄, σελ. 241-242) ἡ λ. «ἅγιος» (ἑβρ. «καδώς») εἰς τόν Ἡσαΐα δηλώνει τά δύο ταῦτα: (α) Τό ὑπερκόσμιο, τό παντοδύναμο τοῦ Θεοῦ, ἐκδηλούμενο στήν φύση καί στήν ἱστορία· καί (β) τό ἀνυπέρβλητο μεγαλεῖο Του, ἐκφαινόμενο στό ἠθικό πεδίο. Τό «ἅγιος», δηλαδή, ἀποδίδεται καλύτερα στήν γλώσσα μας μέ τίς λέξεις «μεγαλοπρεπής», «μεγαλοπρέπεια», «μεγαλειότης».

Αὐτή ἡ ἁγιότητα τοῦ Θεοῦ ἀπαιτεῖ ἀπό τόν ἄνθρωπο, πού εἶναι εἰκόνα Του, νά ἁγιασθεῖ καί αὐτός, δηλαδή, νά χωρισθεῖ ἀπό τό βέβηλο, βλ. σχόλ. εἰς Λευιτ. 17,1, νά καθαρισθεῖ ἀπό τήν ἁμαρτία του, βλ. στίχ. 5-7, καί νά μετάσχει στήν «δικαιοσύνη» τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι αὐτή ἡ ἁγιότητά του, βλ. σχόλ. εἰς 1,26. 5,16. 6,4. Ἡ δόνηση τοῦ τόπου («καί ἐπῄρθη τό ὑπέρθυρον»), ἡ «φωνή» (πού ὑπενθυμίζει τόν κεραυνό) καί ὁ «καπνός», τό θυμίαμα (σημεῖο τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ στό Σινᾶ, βλ. σχόλ. εἰς Ἐξ. 19,16, στήν Σκηνή τῆς ἐρήμου, βλ. Ἐξ. 40,34-35, καί στόν Ναό τῆς Ἰερουσαλήμ, βλ. Γ΄ Βασ. 8,10-12. Ἰεζ. 10,4), ὅπως ἐπίσης καί ἡ νεφέλη, πού γέμιζε τόν Ναό εἰς Γ΄ Βασ. 8,10· βλ. καί Ἐξ. 40,34, ὑπενθυμίζουν τίς μεγάλες θεοφάνειες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (βλ. ἰδιαίτερα τίς περικοπές εἰς Ἐξ. 19,16-19. 20,18. Ἡσ. 4,5. Ψαλμ. 17,8-14. 28. 67,9.34. 76,18-19. Ἰώβ 37,2-4). 6,5. Ὦ τάλας ἐγώ, ὅτι κατανένυγμαι. Τό Ἑβρ. λέγει: «Ἀλλοίμονό μου! Χάθηκα!». Γνωρίζουμε ὅτι δέν μπορεῖ νά δεῖ κανείς τό Πρόσωπο τοῦ Γιαχβέ καί νά ζήσει, βλ. Ἐξ. 3,6. 33,20. Κριτ. 6,22. 13,22. Γ΄ Βασ. 19,13· βλ. Ἐξ. 20,19. Δευτ. 5,26. 18,16, ὅπου ὅμως πρόκειται μόνο γιά ἄκουσμα τῆς φωνῆς τοῦ Θεοῦ. Δέν μπορεῖ νά σταθεῖ πρό τοῦ ἁγίου Θεοῦ ὁ ἁμαρτωλός ἄνθρωπος, Ἐξ. 33,18-20. 6,6-8. Καθαρθείς διά τοῦ θείου ἄνθρακος ὁ Ἡσαΐας μπορεῖ τώρα νά ὁμιλήσει γιά τόν Θεό. 6,6.7. Ἡ πράξη τῶν στίχ. συμβολίζει τήν θεία Κοινωνία.

Ὁ ὀρθόδοξος ἱερεύς, ἀφοῦ κοινωνήσει, λέγει τούς λόγους τοῦ στίχ. 7: «Ἰδού ἥψατο τοῦτο τῶν χειλέων μου καί ἀφελεῖ τάς ἀνομίας μου καί τάς ἁμαρτίας μου περικαθαριεῖ». 6,6. Ἄνθρακα. Ἤ ἴσως μία καυτή πέτρα, πού ἔμοιαζε μ᾿ αὐτές στίς ὁποῖες ἔψηναν τόν ἄρτο (Γ΄ Βασ. 19,6) καί πού θά εἶχε βρεθεῖ στό θυσιαστήριο τοῦ θυμιάματος. 6,7. Ὁ προφήτης εἶναι ὁ μηνυτής τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ, εἶναι τό «στόμα» του (βλ. Ἐξ. 4,16). Ὁμοίως ὁ Γιαχβέ ἄγγιξε τό στόμα τοῦ Ἱερεμίου (βλ. Ἱερ. 1,9) καί ὁ Ἰεζεκιήλ ἔφαγε τόν κύλινδρο, πού περιεῖχε τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, Ἰεζ. 3,1-3. Ἡ φωτιά γενικῶς εἶναι καθαρτική (Ἱερ. 6,29· βλ. σχόλ. εἰς Ματθ. 3,11) καί πολύ περισσότερο εἶναι τέτοια ἡ φωτιά τοῦ θυσιαστηρίου.– Περικαθαριεῖ. Ἑβρ.: «τεχουπάρ». Τό ρῆμα ἀναφέρεται στήν ἐξάλειψη τοῦ ἁμαρτήματος (βλ. Ἐξ. 29,36-37. Ἡσ. 22,14. Ἱερ. 18,23). Ἡ λ. «κιππούρ» (βλ. Λευιτ. 16) προέρχεται ἀπό τήν ἴδια ρίζα. – Ἡ ὅραση τοῦ προφήτου Ἡσαΐου ἐπηρέασε κατά πολύ τήν σύνθεση τῆς θείας λατρείας καί μάλιστα τῆς θείας λειτουργίας. Γιατί καί ἡ Ἐκκλησία, σάν τόν οὐρανό, ἔχει θυσιαστήριο, θρόνο, θυμίαμα, οἱ πιστοί ψάλλουν τόν ὕμνο τῆς Ἁγίας Τριάδος «Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος Κύριος Σαβαώθ....» καί τέλος κοινωνοῦν τόν Ἄνθρακα, τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. 6,9-13. Ὁ λαός ἁμαρτάνει ἀπό μόνος του, ὄχι ἐκ φύσεως, κλείνοντας θεληματικά τά αὐτιά του καί τά μάτια του. 6,9-12. Σύγκρ. μέ Ἱερ. 1,10.13-19. Οἱ στίχ. 9β-10 παρατίθενται εἰς Ματθ. 13,10-15. Σύγκρ. μέ Μάρκ. 4,12. Λουκ. 8,10. Ἰωάν. 12,39-41. Πράξ. 28,26-27. 6,8.

Τίς πορεύσεται πρός τόν λαόν τοῦτον; Τό Ἑβρ. λέγει «ποιός θά πάει γιά ᾽μᾶς;». Στήν ἔκφραση αὐτή πολλοί βλέπουν νά ὑποφώσκει τό Τριαδικό δόγμα. Δυνατόν νά ποῦμε ὅτι προστίθεται στό Ἑβρ. τό «ἡμᾶς» «κατά πληθυντικόν τῆς μεγαλειότητος μᾶλλον ἤ συμπεριλαμβανομένων καί τῶν Σεραφείμ (πρβ. 1,26)» (Μπρατσιώτης). – Ἰδού ἐγώ εἰμί. Ἡ προθυμία τοῦ Ἡσαΐου ὑπενθυμίζει τήν πίστη τοῦ Ἀβραάμ (Γεν. 12,1-4) καί δημιουργεῖ ἀντίθεση μέ τόν δισταγμό τοῦ Μωυσῆ (Ἐξ. 4,10-12) καί πρό παντός μέ τόν δισταγμό τοῦ Ἱερεμίου (Ἱερ. 1,6). 6,10. Ἐπαχύνθη γάρ ἡ καρδία... Τό κήρυγμα τοῦ προφήτου θά προσκρούσει στήν ἀκατανοησία τῶν ἀκροατῶν του. Οἱ χρησιμοποιούμενες ἐδῶ κατά τό Ἑβραϊκό προστακτικές δέν πρέπει νά μᾶς σκανδαλίζουν, γιατί ἔχουν τήν ἔννοια τῆς ὁριστικῆς, βλ. 29,9. Εἶναι ὁ σημιτικός τρόπος τοῦ ἐκφράζεσθαι κατά τόν ὁποῖον τά πάντα ἀποδίδονται στόν Θεό. Τό κείμενο αὐτό τοῦ Ἡσαΐου θά χρησιμοποιηθεῖ πολλές φορές στήν Κ.Δ., βλ. Ματθ. 13,14. 15. Ἰωάν. 12,40. Πράξ. 28,26-27, μέ μία εἰδική ἐφαρμογή στίς παραβολές, βλ. Ματθ. 13,13. 6,11. Ἕως πότε Κύριε; Ἐπέμβαση πού ὑπενθυμίζει τόν Μωυσῆ (βλ. Ἐξ. 32,11-13. Δευτ. 9,26-29).


Ὁ προφήτης δέν θέλει νά δεχθεῖ ὅτι ἡ καταδίκη θά εἶναι τελική. Χωρίς νά ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ αὐτή τήν ἐλπίδα, ἡ ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ ἐπιμένει στήν βαρύτητα τῶν δοκιμασιῶν, πού θά προηγηθοῦν τῆς σωτηρίας. 6,13. Ὁ στίχ. εἶναι δύσκολος καί οἱ ἑρμηνευτές ἑρμηνεύουν διαφόρως. Ἡ τελευταία φράση τοῦ στίχ. κατά τό Ἑβρ. λείπει στούς Ο´, ἀλλά πρέπει νά διατηρηθεῖ. Ἀπό αὐτόν τόν ἀπογυμνωμένο κορμό, ἀπό αὐτό τό κούτσουρο, θά ἀναγεννηθεῖ ἕνα νέο δένδρο, βλ. 4,2-3 καί τό σχόλ.


http://aktines.blogspot.gr/2015/06/4_13.html
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]

Re: Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

5
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ


Πρώτη ἐπέμβαση τοῦ Ἡσαΐου (7,1-9)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ ἐδῶ περικοπή μᾶς ὁμιλεῖ γιά τόν λεγόμενο «Συροεφραϊμικό» πόλεμο κατά τοῦ βασιλείου τοῦ Ἰούδα (βλ. Δ´ Βασ. 16,5 ἑξ.). Ὁ βασιλεύς, δηλαδή, τῆς Συρίας (Ἀράμ) Ραασών συνεμάχησε μέ τόν βασιλέα τοῦ βορειο-ἰσραηλιτικοῦ βασιλείου (Ἐφραίμ) Φακεέ καί ἐπιτέθηκαν ἐναντίον τοῦ βασιλείου τοῦ Ἰούδα (734/733 π.Χ.), γιατί ὁ βασιλεύς του Ἄχαζ δέν δέχτηκε νά συμμαχήσει μαζί τους στήν ἐκστρατεία τους ἐναντίον τῶν Ἀσσυρίων. Κατά τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ ὁ προφήτης Ἡσαΐας συναντᾶ τόν Ἄχαζ, γιά νά τοῦ πεῖ νά μή φοβᾶται καί νά μή δειλιάζει ἀπό τήν ἀπειλή τῶν δύο ἐχθρικῶν στρατῶν, «τῶν δύο τούτων καπνιζόντων δαυλῶν» (στίχ. 4). Μέ τήν ἐπέμβασή του αὐτή ὁ προφήτης θέλει νά ἀποτρέψει τόν βασιλέα Ἄχαζ ἀπό τό νά συμμαχήσει μέ τούς Ἀσσυρίους, γιά νά ἀποφύγει τάχα τόν κίνδυνο στόν ὁποῖον βρίσκεται, γιατί αὐτό θά ἐσήμαινε ὅτι ἡ Ἰουδαία θά ἔχανε τήν θρησκευτική καί πολιτική της ἀνεξαρτησία. Ὁ Ἡσαΐας σέ ἐκείνη τήν δύσκολη στιγμή γιά τό ἔθνος του συνιστοῦσε τήν πίστη στόν Θεό, διακηρύσσοντας τό ἀθάνατο ἀξίωμά του: «Ἐάν δέν πιστεύσετε, δέν θά σταθεῖτε (ὡς ἔθνος)» (στίχ. 9)!


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


7,1Καί συνέβηκε κατά τίς ἡμέρες τοῦ Ἄχαζ, τοῦ υἱοῦ τοῦ Ἰωάθαμ, τοῦ υἱοῦ τοῦ Ὀζίου τοῦ βασιλέως τοῦ Ἰούδα, ἀνέβηκαν ὁ Ρασείν, ὁ βασιλεύς τῶν Ἀραμαίων, καί ὁ Φακεέ, ὁ υἱός τοῦ Ρομελίου, βασιλεύς τοῦ Ἰσραήλ, κατά τῆς Ἱερουσαλήμ, γιά νά πολεμήσουν ἐναντίον της, ἀλλά δέν μπόρεσαν νά τήν πολιορκήσουν. 2Καί ἀναγγέλθηκε στόν οἶκο Δαυΐδ, ὅτι συμμάχησαν οἱ Ἀραμαῖοι μέ τούς Ἰσραηλῖτες·καί ταράχθηκε ἡ καρδιά τοῦ λαοῦ αὐτοῦ, ὅπως ταράσσονται τά δέντρα τοῦ δάσους ἀπό τόν ἄνεμο.
3Τότε εἶπε ὁ Κύριος στόν Ἡσαΐα: «Ἔβγα νά συναντήσεις τόν Ἄχαζ, ἐσύ καί ὁ υἱός σου Ἰασούβ – δηλαδή τό «κατάλειμμα (θά ἐπιστρέψει)» – κοντά στήν δεξαμενή τοῦ ἐπάνω δρόμου τοῦ ἀγροῦ τοῦ λευκαντοῦα 4καί νά πεῖς σ᾽ αὐτόν: Φρόντισε νά ἡσυχάσεις καί μή φοβᾶσαι! Ἄς μή δειλιάσει ἡ ψυχή σου ἀπό τά δύο αὐτά καπνίζοντα δαυλιά· γιατί καί ὅταν ἐκσπάσει ἡ ὀργή τοῦ θυμοῦ μου, πάλι θά σᾶς θεραπεύσω.β 5Ἐπειδή οἱ Ἀραμαῖοι καί ὁ υἱός τοῦ Ρομελίου σκέφθηκαν κακά ἐναντίον σου λέγοντες, 6«ἄς ἀνεβοῦμε κατά τοῦ Ἰούδα, γιά νά συζητήσουμε μαζί του καί νά τόν παρασύρουμε πρός τό μέρος μαςγ καί νά ἐγκαταστήσουμε σ᾽ αὐτούς βασιλέα τόν υἱό τοῦ Ταβεήλ»,
7(Γι᾽ αὐτό) τά ἑξῆς λέγει ὁ Κύριος Σαβαώθ:
«Δέν θά πετύχει τό σχέδιο (τους) αὐτό
καί δέν θά πραγματοποιηθεῖ!
8Γιατί ἡ κεφαλή τῶν Ἀραμαίων
εἶναι ἡ Δαμασκός
καί ἡ κεφαλή τῆς Δαμασκοῦ
εἶναι ὁ Ρασείν
– ἀλλά ἀκόμη ἑξήντα καί πέντε ἔτη
καί θά ἐρημωθεῖ ἡ βασιλεία τοῦ Ἐφραίμ
καί δέν θά ὑπάρχει πλέον λαός.
9Καί ἡ κεφαλή τοῦ Ἐφραίμ
εἶναι ἡ Σαμάρεια
καί ἡ κεφαλή τῆς Σαμάρειας
εἶναι ὁ υἱός τοῦ Ρομελίου.
Καί ἐάν δέν πιστεύσετε
δέν θά τό ἐνοήσετε.δ
α. Οἱ Ο´ παραφράζουν ἐδῶ συντέμνοντες τό Ἑβρ. τό ὁποῖο λέγει: «Παρά τόν ὑδραγωγό τῆς ἄνω λίμνης, κατά τόν δρόμο τοῦ ἀγροῦ τοῦ λευκαντοῦ».
β. Στό Ἑβρ. τό β´ ἡμιστίχ. εἶναι ἐπεξηγηματικό τοῦ πρώτου καί λέγει: «...Πρό τῆς φοβερᾶς ὀργῆς τοῦ Ρασείν καί τῆς Συρίας καί τοῦ υἱοῦ τοῦ Ρομελίου».
γ. Κατά λέξη στό Ἑβρ.: «Θά τούς καταβάλουμε», «θά τούς κάνουμε μία ρωγμή».
δ. «Ἐάν δέν πιστεύσετε δέν θά σταθεῖτε», ἔχει καλύτερα τό Ἑβρ.


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)


7,1. Ἀνέβη Ρασείμ... ἐπί Ἰερουσαλήμ. Πρόκειται γιά τόν Συροεφραιμικό πόλεμο (βλ. Δ´ Βασ. 16,1-20), τό 734-733 π.Χ. Ὁ στίχ. αὐτός συνοψίζει μέ λίγα λόγια τήν κατάσταση στήν ὁποία ἀναφέρονται οἱ προφητεῖες τῶν κεφ. 7 καί 8. Ὁ βασιλεύς τοῦ Ἰούδα Ἄχαζ τρομαγμένος ἀπό τόν φόβο ὅτι οἱ δύο σύμμαχοι βασιλεῖς τῆς Συρίας (Ἀράμ) καί τοῦ βορειο-ἰσραηλιτικοῦ βασιλείου (Ἐφραίμ) βαδίζουν κατά τῆς πρωτεύουσάς του, ἐπειδή αὐτός δέν θέλησε νά συμμαχήσει μαζί τους στήν ἐκστρατεία τους κατά τῶν Ἀσσυρίων, σκέφθηκε νά καλέσει γιά βοήθεια τόν βασιλέα τῶν Ἀσσυρίων πληρώνοντας βέβαια σ᾽ αὐτόν ἕνα βαρύ φόρο ὑποτελείας καί ἀναγνωρίζοντας τήν κυριαρχία του (Δ´ Βασ. κεφ. 16).

Παρά τήν ἀντίθετη παραίνεση τοῦ Ἡσαΐου, ὁ Ἄχαζ τελικά ζήτησε τήν βοήθεια τοῦ Τιγλάθ Πιλεσσάρ, ὁ ὁποῖος ἐπετέθηκε κατά τῆς Δαμασκοῦ καί τῆς Σαμάρειας, ἀλλά κατέστησε ὑποτελῆ τόν Ἰούδα. Ὁ Ἄχαζ ἄνοιξε στήν Ἀσσυρία τήν πύλη τῆς χώρας του, βλ. Δ´ Βασ. 16,5-16. 7,2. Ἀπειλεῖται ἡ συνέχεια τῆς δαυιτικῆς μοναρχίας (βλ. στίχ. 6). 7,3. Ἰασούβ. Ἑβρ. «Γιασούβ». Εἶναι ὄνομα προφητικό, βλ. σχόλ. εἰς 1,26, πού σημαίνει «ἕνα ὑπόλοιπο θά ἐπιστρέψει», δηλαδή, θά πιστεύσει στόν Γιαχβέ καί ἔτσι θά ἐκφύγει τήν καταστροφή, βλ. σχόλ. εἰς 4,2.3. Τό ὄνομα «Ἰασούβ» εἶναι καί ἀπειλητικό καί ἐλπιδοφόρο: Ἡ συμφορά θά ἔλθει, ἀλλά θά διασωθεῖ ἀπό αὐτή ἕνα μικρό ὑπόλοιπο. Ἔτσι ὁ υἱός τοῦ Ἡσαΐου εἶναι μία συμβολική διαβεβαίωση τοῦ Κυρίου ὅτι θά θεραπεύσει καί θά σώσει ἕνα ὑπόλοιπο.

Ἡ ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ στόν Δαυίδ (βλ. Β´ Βασ. 7,8-16) θά ἐκπληρωθεῖ στό ὑπόλοιπο (10,20-23). – Τήν κολυμβήθρα τῆς ἄνω ὁδοῦ... Εἶναι δεξαμηνή νοτίως τῆς κολυμβήθρας τοῦ Σιλωάμ. 7,4. Δύο ξύλων τῶν δαυλῶν τῶν καπνιζομένων. Εἶναι περιφρονητική ἔκφραση γιά τούς βασιλεῖς τοῦ Ἰσραήλ καί τῆς Συρίας καί θέλει νά δηλώσει ὅτι ἡ ζημιά τους δέν θά εἶναι μόνιμη. 7,6. Τόν υἱόν Ταβεήλ. Τόν ὑποθέτουν ὡς ἕνα Ἀραμαῖο τῆς αὐλῆς τῆς Δαμασκοῦ. Ζήτησαν ὅμως ἄλλοι στόν «υἱό τοῦ Ταβεήλ» νά δοῦν ἕνα ἡγεμόνα τῆς Ἰουδαίας, τοῦ ὁποίου ἡ μητέρα θά καταγόταν ἀπό τήν Tabeel (μία περιοχή τῆς βορείου Ὑπεριορδανείας). Τό ὄνομα ὡς ἀραμαϊκό, «ταβ-ιλού», σημαίνει «καλός ὁ θεός», ἀλλά τό Μασωριτικό ἐνέγνωσε «ταβε᾽άλ», δηλαδή, ἀνάξιος. 7,8.9. Δύσκολο κείμενο. Μερικοί προτείνουν τήν μεταφορά τοῦ 8β μετά τό 9α καί τά 65 ἔτη νά διορθωθοῦν σέ 5 ἤ 6 ἔτη (πράγματι, ἡ Σαμάρεια θά πέσει τό 722).

Ὅπως παρουσιάζεται τό κείμενο, ὑποθέτει μία σιωπηρή σύγκριση μεταξύ Ἰουδαίας, τῆς ὁποίας ἡ πρωτεύουσα εἶναι ἡ Ἰερουσαλήμ, πού ἀληθινή «κεφαλή» της εἶναι ὁ Γιαχβέ, καί τῶν ἐχθρῶν της, οἱ ὁποῖοι δέν ἔχουν τά ἴδια δικαιώματα. Ἐκτός αὐτοῦ ὁ προφήτης Ἡσαΐας ἀναγγέλλει τήν ἐξαφάνιση τοῦ βασιλείου τοῦ Βορρᾶ, ἀλλά θέτει ὡς ὅρο μιά ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στόν Θεό, ἐμπιστοσύνη πού στηρίζεται στήν θεία ἐκλογή. Αὐτή ἡ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στόν Θεό, πού ἐγγυᾶται τήν σωτηρία (βλ. Ἡσ. 28,16), ἀποκλείει τήν προσφυγή σέ ἄλλη βοήθεια, εἴτε τῶν ἀνθρώπων, εἴτε, πολύ περισσότερο, σέ βοήθεια τῶν ψεύτικων θεῶν, βλ. 30,15. Ἱερ. 17,5. Ψαλμ. 51,9. – Ἐάν μή πιστεύσητε, οὐδέ μή συνιῆτε. Στό πρωτότυπο κείμενο ἡ πρόταση παρουσιάζει ἕνα λογοπαίγνιο, λέξεως καί ρήματος («τα᾽αμίνου», «τε᾽αμένου») προερχομένων ἀπό τήν ἑβραϊκή ρίζα ᾽μν, ἡ ὁποία σημαίνει «βεβαιώνω», «στερεώνω», πιστεύω.


Δεύτερη παρέμβαση: Τό σημεῖο τοῦ Ἐμμανουήλ (7,10-17)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ὁ προφήτης προσπαθώντας νά βοηθήσει τόν βασιλέα στήν ἐμπιστοσύνη του πρός τόν Θεό, τόν προσκαλεῖ νά ζητήσει ἀπ᾽ Αὐτόν ἕνα «σημεῖον», ἕνα θαῦμα, ὅσο μεγάλο καί καταπληκτικό θέλει αὐτός νά εἶναι τό «σημεῖον» αὐτό (στίχ. 11). Ἀλλά ὁ βασιλεύς, ἐμφορούμενος ἀπό κοσμικά καί ὑλιστικά φρονήματα, ὑποκρίνεται εὐσέβεια καί λέγει ὅτι δέν θέλει νά πειράσει τόν Θεό μέ τό νά ζητήσει «σημεῖον» ἀπό Αὐτόν (στίχ. 12). Ὁ προφήτης, μετά τήν ἀποτυχία καί τῆς δευτέρας του ἀπόπειρας νά συνετίσει τόν βασιλέα Ἄχαζ, ἀπευθύνεται τέλος πρός αὐτόν καί πρός ὅλον τόν οἶκον Δαυΐδ καί τούς ἐλέγχει γιά τήν ἀπιστία τους (στίχ. 13). Ἔτσι ἐπέρχεται τελεία ρήξη μεταξύ βασιλέως καί προφήτου.

Ἀλλά, ἐάν ἔτσι ὁ βασιλεύς ἀπέρριψε τό θαῦμα, ὁ προφήτης ὅμως, γιά νά ἀποδείξει τήν ἀλήθεια τῆς πίστεως στήν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ, διατυπώνει τό μεγαλύτερο θαῦμα τῆς ἱστορίας, τήν γέννηση ἀπό τήν Παρθένο τοῦ Ἐμμανουήλ, διά τοῦ ὁποίου οἱ πιστεύσαντες σ᾽ Αὐτόν θά σωθοῦν (στίχ. 14 ἑξ.). Στήν συνέχεια δέ ὁ προφήτης Ἡσαΐας μᾶς λέγει καί γιά τό θαυμαστό Πρόσωπο τοῦ Ἐμμανουήλ καί γιά τό προσεχές μέλλον τοῦ ἔθνους (στίχ. 15 ἑξ.). Ὁ Ἐμμανουήλ εἶναι Θεός, πράγμα τό ὁποῖο ὑποδηλώθηκε μέ τήν παρθενική σύλληψή Του (στίχ. 14) καί ὑποδηλώνεται πάλι τώρα ἀπό τόν προφήτη, ὁ ὁποῖος ὁμιλεῖ γιά τήν εὐθυκρισία τοῦ Ἐμμανουήλ καί τό ἀναμάρτητο αὐτοῦ (στίχ. 15.16α), ἀκόμη δέ καί μέ τήν διατροφή του, ἡ ὁποία θά εἶναι θεία, «βούτυρον καί μέλι φάγεται» (στίχ. 15), γιατί ἡ τροφή αὐτή καί στούς Βαβυλωνίους καί στούς Ἕλληνες ἀπό παλαιά συνδέεται μέ τούς θεούς. Ὁ βέβαιος ἐρχομός τοῦ Ἐμμανουήλ ἐγγυᾶται τήν ἀπαλλαγή τῆς χώρας ἀπό τήν ἐπιδρομή τῶν ἐχθρῶν (στίχ. 16β).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

7,10Καί ὁ Κύριος συνέχισε νά ὁμιλεῖ στόν Ἄχαζ καί τοῦ εἶπε:
11«Ζήτησε γιά τόν ἑαυτό σου
ἀπό τόν Κύριο τόν Θεό σου
ἕνα σημεῖο,
(σημεῖο) εἴτε στό βάθος (τῆς γῆς)
εἴτε στό ὕψος (τοῦ οὐρανοῦ)».
12Ἀλλά ὁ Ἄχαζ ἀποκρίθηκε:
«Δέν θά ζητήσω, γιά νά μή δοκιμάσω τόν Κύριο».
13Τότε εἶπε (ὁ Ἡσαΐας):
«Ἀκοῦστε, λοιπόν,
ὦ οἶκος τοῦ Δαυίδ!
Σᾶς εἶναι πολύ λίγο
νά καταπονεῖτε ἀνθρώπους,
ὥστε θέλετε
νά καταπονήσετε καί τόν Θεό;
14Γι᾽ αὐτό θά σᾶς δώσει
αὐτός ὁ Κύριος σημεῖο:
Ἰδού ἡ Παρθένος
θά συλλάβει καί θά γεννήσει υἱό
καί θά τόν ὀνομάσει “Ἐμμανουήλ”.
15Βούτυρο καί μέλι θά τρώγει·
προτοῦ ἀκόμη ἔρθει σέ ἡλικία
νά νοήσει καί νά γνωρίσει τό κακό,
θά ἐκλέξει τό καλό·
16γιατί προτοῦ τό παιδί μάθει
νά διακρίνει τό ἀγαθό ἀπό τό κακό,
θά ἀπειθεῖ στήν πονηρία
γιά νά ἐκλέγει τό ἀγαθό.
(Αὐτό ἐγγυᾶται ὅτι)
θά ἀπαλλαγεῖ ἡ χώρα,
γιά τήν ὁποία ἐσύ φοβᾶσαι,
ἀπό τούς δύο βασιλεῖς.
17Ἀλλά ὁ Κύριος
θά ἐπιφέρει ἐναντίον σου
καί ἐναντίον τοῦ λαοῦ σου
καί ἐναντίον τοῦ οἴκου τοῦ πατέρα σου,
ἡμέρες, οἱ ὁποῖες δέν ἔχουν ἔρθει
ἀπό τήν ἡμέρα ἐκείνη
πού ὁ Ἰσραήλ χωρίστηκε
ἀπό τόν Ἰούδα·
(θά ἐπιφέρει ἐναντίον σου)
τόν βασιλέα τῶν Ἀσσυρίων».


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

7,13-14. Τό «σημεῖον» δέν δόθηκε στόν Ἄχαζ, ὁ ὁποῖος καί τό ἀμφέβαλε, ἀλλά σέ ὅλο τόν Ἑβραϊκό λαό (Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος). Ἡ προφητεία ἐκπληρώθηκε ὅταν ἡ Παρθένος Μαρία γέννησε τόν Ἰησοῦ Χριστό. 7,13. Ὁ στίχ. ὡς νά ἐκφράζει τήν ἀνυπομονησία καί ἀγωνία καί ταραχή τοῦ προφήτου. 7,14. Ἰδού ἡ παρθένος ἐν γαστρί ἕξει καί τέξεται υἱόν... Ὑπό τήν «παρθένο» τοῦ στίχου μας θά νοήσουμε τήν Παρθένο Μαρία, τήν Παναγία Μητέρα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, γιά τήν ὑπερφυσική γέννηση τοῦ Ὁποίου πληροφορούμεθα ἀπό τά χωρία Λουκ. 1,35 καί Ματθ. 1,18 ἑξ. τῆς Κ.Δ.

Ἤδη ὅμως ἀπό παλαιά, καθώς πληροφορούμεθα ἀπό τόν φιλόσοφο καί μάρτυρα Ἰουστῖνο (†165;) (Διάλογος πρός Τρύφωνα 71,120), ὑπῆρχαν σύγχρονοί του Ἰουδαῖοι, οἱ ὁποῖοι διέστρεφαν τό σημαντικώτατο αὐτό χωρίο τοῦ Ἡσαΐου καί ἑρμήνευαν τήν λ. «παρθένος» («ἁλμά») διά τοῦ «νεᾶνις».

Ὅμως σέ τί θά εἶναι «σημεῖον», δηλ. θαῦμα, τό ὁποῖο θά στερεώσει τόν ἀπιστοῦντα Ἄχαζ, ἀλλά καί πάντα ἄπιστο, τό νά γεννήσει μία ὕπανδρος γυναίκα, ἔστω καί νεαρά («νεᾶνις»); Γιά νά νοηθεῖ ὀρθῶς ἡ προφητεία μας πρέπει ἀπαραιτήτως νά συσχετισθεῖ καί πρός τίς ἄλλες σχετικές προφητεῖες τοῦ Ἡσαΐου (κεφ. 8-11) καί πρός παράλληλη προφητεία τοῦ Μιχαίου (5,1ἑξ.). Ἡ «ἁλμά» τοῦ Ἡσαΐου εἶναι ἡ «γιωλεδά» τοῦ Μιχαίου. Βλ. τό ἰσχυρό ὑπόμνημα τοῦ ἀειμνήστου Καθηγητοῦ μας Π. Μπρατσιώτου Ὁ προφήτης Ἡσαΐας, Τεῦχος Α´. Κεφ. Α´-ΙΒ´ (ἔκδοση Καθηγητοῦ Ν. Μπρατσιώτου), Ἀθῆναι 1993, σελ. 115-119). Παραθέτουμε χάριν ἑρμηνείας καί τόν σχολιασμό τοῦ συντόμου, ἀλλά περιεκτικοῦ ὑπομνήματος BJ: «Ὁ βασιλεύς Ἄχαζ ἀρνήθηκε νά ζητήσει σημεῖο, ἀλλά ἐν τούτοις τοῦ δόθηκε ἀπό τόν Θεό. Τό σημεῖο εἶναι ἡ γέννηση ἑνός παιδίου, τοῦ ὁποίου τό ὄνομα Ἐμμανουήλ, δηλαδή, “ὁ Θεός μαζί μας”, βλ. 8,8.10, εἶναι προφητικό καί ἀναγγέλει ὅτι ὁ Θεός θά προστατεύσει καί θά εὐλογήσει τόν Ἰούδα.

Σέ ἄλλες περικοπές, 9,1-6. 11,1-9, ὁ Ἡσαΐας θά ἀποκαλύψει μέ μεγαλύτερη ἀκρίβεια τήν σωτηρία πού θά ἔλθει ἀπό αὐτό τό παιδίο. Οἱ προφητεῖες αὐτές εἶναι μία ἔκφραση τοῦ μεσσιανικοῦ βασιλείου, πού ἔχει σκιαγραφηθεῖ ἤδη ἀπό τόν προφήτη Νάθαν, Β´ Βασ. κεφ. 7, καί πού θά ἐπαναληφθεῖ ἀργότερα ἀπό τίς περικοπές Μιχ. 4,14. Ἰεζ. 34,23. Ἀγγ. 2,23·βλ. Ψαλμ. 2.45. 72.110. Ὁ Θεός θά δώσει τήν σωτηρία στόν λαό του ἀπό ἕνα βασιλιᾶ, διάδοχο τοῦ Δαυίδ· ἡ ἐλπίδα τῶν πιστῶν τοῦ Γιαχβέ στηρίζεται στήν διάρκεια τῆς δαυιτικῆς γραμμῆς. Ἀκόμη καί ἄν ὁ Ἡσαΐας ἔχει κατά νοῦν τήν ἄμμεση γέννηση ἑνός υἱοῦ τοῦ Ἄχαζ, γιά παράδειγμα τοῦ Ἐζεκία (πράγμα πού φαίνεται πιθανόν, παρά τήν ἀβεβαιότητα τῆς χρονολογίας, καί πράγμα πού φαίνεται νά ἐννόησαν οἱ Ο´ διαβάζοντας στόν στίχ. 14 “καί καλέσεις τό ὄνομα αὐτοῦ”), ὅμως, ἀπό τήν ἐπισημότητα τῆς προφητείας καί ἀπό τήν δυνατή ἔννοια τοῦ συμβολικοῦ ὀνόματος πού δόθηκε στό παιδίο, νοοῦμε ὅτι ὁ Ἡσαΐας διαβλέπει σ᾽ αὐτή τήν βασιλική γέννηση, πέρα ἀπό τά παρόντα περιστατικά, μία ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ πρός τήν ὁριστική μεσσιακή βασιλεία.

Ἔτσι ἡ προφητεία περί τοῦ Ἐμμανουήλ ξεπερνάει τό ἄμεσο παρόν καί πολύ σωστά λοιπόν οἱ Εὐαγγελιστές (εἰς Ματθ. 1,23 ἀναφέρεται τό Ἡσ. 7,14· εἰς Ματθ. 4,15-16 ἀναφέρεται τό Ἡσ. 8,23-9,1) καί στήν συνέχεια ὅλη ἡ χριστιανική παράδοση βλέπουν στήν ἐδῶ προφητεία μας τήν ἀγγελία τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ». – Ἡ παρθένος. Τό ἀντίστοιχο ἑβρ. «ἁλμά» σημαίνει ἀκριβῶς μία νέα ἄγαμη γυναίκα ἤ καί ἀκόμη καί μία προσφάτως ὑπανδρευμένη. Εἶναι τό θηλυκό τοῦ «ἕλεμ», ὁ ἄνδρας (Α´ Βασ. 17,56. 20,22)· ἡ λ. ἐμφανίζεται καί εἰς Γεν. 24,43. Ἐξ. 2,8. Ψαλμ. 67,25 καί ἀλλοῦ μέ τήν ἔννοια τῆς «νεάνιδος». Ἡ Μετάφραση ὅμως τῶν Ο´ ἀπέδωσε τήν ἑβραϊκή αὐτή ἔκφραση «ἁλμά» μέ τό «παρθένος» καί αὐτό πρέπει νά ὑποδηλώνει μία παλαιά ἰουδαϊκή παράδοση περί τῆς Μητέρας τοῦ Μεσσίου, πού θά καθιερωθεῖ ἀπό τό ἱερό Εὐαγγέλιο: Τό Ματθ. 1,23 βρίσκει στήν μετάφραση αὐτή τήν προφητεία περί τῆς παρθενικῆς συλλήψεως τοῦ Χριστοῦ.


– Ἐμμανουήλ, «ὁ Θεός μαζί μας».
Πρόκειται μᾶλλον γιά ἕνα τύπο λειτουργικῆς κραυγῆς. Μέ τό ὄνομα αὐτό δηλοῦται ἡ θεία φύση τοῦ Παιδίου, ἐνῶ τό ὅτι ὁ Μεσσίας ἔρχεται ὡς Παιδίο (στίχ. 16) αὐτό δηλώνει τήν ἀνθρώπινη φύση του. Ἡ ἔννοια τοῦ ὀνόματος τοῦ Παιδίου «ὁ Θεός εἶναι μαζί μας» εἶναι μία δεύτερη διαβεβαίωση (σύγκρ. μέ τήν πρώτη στίχ. 3-9) τοῦ Ἡσαΐου πρός τόν κατατρομαγμένο βασιλέα Ἄχαζ περί τῆς θείας βοηθείας. 7,15. Βούτυρον καί μέλι φάγεται. Ἡ ἔκφραση εὑρίσκεται ἀργότερα εἰς Β´ Ἐνώχ 8,5 στόν λόγο περί παραδείσου. Θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι ὑπό τήν τροφή «βούτυρο καί μέλι» νοεῖται ἡ παραδείσια τροφή, ἡ ὁποία καί στούς Βαβυλωνίους καί στούς ἄλλους λαούς καί μάλιστα καί στούς Ἕλληνες παριστάνεται ὡς τροφή θεῶν καί ἡρώων. Θεωροῦνται ὅμως οἱ τροφές «βούτυρο καί μέλι» ἁπλές τροφές καί ὑπαινίσσονται γι᾽ αὐτό δύσκολα χρόνια.

– Πρίν ἤ γνῶναι αὐτόν ἤ προελέσθαι... Ἡλικία ἠθικῆς διάκρισης. 7,16. Καί καταληφθήσεται ἡ γῆ... Ὅπως στήν προφητεία 7,7-9, ἔτσι καί ἐδῶ ἔχουμε μία ἀγγελία περί τῶν καταστροφῶν πού θά ἔλθουν στά βασίλεια τῆς Σαμάρειας καί τῆς Δαμασκοῦ, πράγμα πού ὑπόσχεται ὁ Θεός στό βασίλειο τοῦ Ἰούδα, πού τώρα ἀπειλεῖται. 7,17. Ὁ στίχ. μας ὑποδηλώνει μιά ἐποχή εὐημερίας καί δόξης, ὡς αὐτές πού γνώρισε ὁ Ἰσραήλ στίς βασιλεῖες τοῦ Δαυίδ καί τοῦ Σολομῶντος. Μέ αὐτή τήν ὅραση τῆς ἐλπίδος τελειώνει τό δεύτερο ἐπεισόδιο (7,10-17) τῆς προφητείας τοῦ Ἐμμανουήλ. – Γιά τό ποία σχέση ἔχει ὁ Ἐμμανουήλ πρός τούς στίχ. 15-17 βλ. τό μνημονευθέν βιβλίο τοῦ μακαριστοῦ Καθηγητοῦ μας Π. Μπρατσιώτη στίς σελ. 122. 123.


Ἐπιδρομή κατά τῆς Ἰουδαίας (7,18-25)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ περικοπή μας ἐδῶ εἶναι μιά προφητεία τοῦ Ἡσαΐου κατά τῆς Ἰουδαίας, προερχόμενη μᾶλλον ἀπό τά μετέπειτα χρόνια τῆς δράσεώς του. Ἡ προφητεία ὁμιλεῖ γιά τήν ἐρήμωση τῆς Ἰουδαίας ἀπό τήν Αἴγυπτο καί τήν Ἀσσυρία, πού παριστάνονται ὡς ἐνοχλητικά ἔντομα, ὡς μύγες καί ὡς μέλισσες. Μέ μέλισσες πάντως περιγράφονται οἱ ἐνοχλητικώτεροι Ἀσσύριοι (στίχ. 18), αὐτοί μέ τούς ὁποίους, κατά τίς προηγούμενες περικοπές μας, ὁ Ἄχαζ ἤθελε – καί τό ἔκανε – νά συνάψει συμμαχία. Ἀκόμη οἱ Ἀσσύριοι παριστάνονται καί ὡς μεγάλο καί κοφτερό ξυράφι, μέ τό ὁποῖο θά «ξυρισθεῖ» (= θά ἐρημωθεῖ) ἡ Ἰουδαία (στίχ. 20). Τέλος ἡ χώρα παριστάνεται ὡς ἐρημωμένη ἀπό τίς ἐπιθέσεις τῶν δύο αὐτῶν ἐνοχλητικῶν ἐντόμων καί ὡς γεμάτη ἀπό ἀγκάθια καί τριβόλους (στίχ. 23), ὥστε μόνο οἱ κυνηγοί θά μποροῦν νά τήν διέρχονται (στίχ. 24) καί τά ζῶα θά βόσκουν σ᾽ αὐτήν (στίχ. 25). Ὅσοι θά ἀπομείνουν στήν χώρα θά τρέφονται μέ τήν κοινή τροφή τῶν νομάδων, τό βούτυρο καί τό μέλι (στίχ. 22).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

7,18Καί θά συμβεῖ ἐκείνη τήν ἡμέρα:
Ὁ Κύριος θά σφυρίξει στήν μύγα,
πού ὑπάρχει σέ κάποιο μέρος τοῦ ποταμοῦ τῆς Αἰγύπτου,α
καί στήν μέλισσα, πού εἶναι στήν χώρα τῶν Ἀσσυρίων.
19Καί θά ἔρθουν ὅλοι καί θά ἐγκατασταθοῦν
στίς φάραγγες τῆς χώρας
καί στίς τρῶγλες τῶν βράχων
καί στά σπήλαια καί σέ κάθε χαράδρα
καί σέ κάθε δένδρο.β
20Ἐκείνη τήν ἡμέρα θά ξυρίσει ὁ Κύριος
μέ μεγάλο καί κοφτερόγ ξυράφι,
– πού βρίσκεται πέραν τοῦ ποταμοῦ τοῦ ἔθνους τῶν Ἀσσυρίων –
τήν κεφαλή καί τίς τρίχες τῶν ποδῶν
καί θά ἀφαιρέσει τόν πώγωνά σας.
21Ἐκείνη τήν ἡμέρα θά συμβεῖ:
Θά τρέφει κάποιος (μόνο) μιά νεαρή ἀγελάδα
καί ἕνα ζεῦγος προβάτων·
22καί θά συμβεῖ, λόγω τῆς ἀφθονίας πού θά ἀποδώσουν,
νά τρώγουν γάλα, βούτυρο καί μέλι ὅσοι θά ἀπομείνουν στήν χώρα.
23Ἐκείνη τήν ἡμέρα θά συμβεῖ:
Κάθε τόπος, στόν ὁποῖο θά ὑπάρχουν χίλια κλήματα
ἀξίας χιλίων σίκλων,
θά γεμίσει ἀπό ἀγκάθια καί τριβόλους.
24Μέ βέλη καί τόξα θά εἰσέρχονται ἐκεῖ,
γιατί ὅλη ἡ χώρα θά χερσωθεῖ καί θά γεμίσει ἀπό ἀγκάθια.
25 Καί κάθε βουνό καλλιεργήσιμο θά καλλιεργηθεῖ μέ ἄροτρο
καί δέν θά ὑπάρχει ἐκεῖ φόβος (λόγω τῆς ἀπουσίας τῶν ἐχθρῶν)·
ἀλλά καί αὐτά ἐπειδή θά γίνουν χέρσα καί θά γεμίσουν μέ ἀγκάθια,
θά εἶναι γιά βοσκή προβάτων καί γιά νά καταπατοῦνται ἀπό τά βόδια.

α. Τό τέλος τοῦ στίχου κατά τό Ἑβρ.: «Ἡ ὁποία (ὑπάρχει) στό τέλος τῶν ποταμῶν (βραχιόνων τοῦ Νείλου) στήν Αἴγυπτο».
β. «Βοσκότοποι» μεταφράζουν τήν ἀντίστοιχο ἑβραϊκή ἔκφραση ἤ «ποτίστρες»
γ. «Μισθωμένο», λέγει τό Ἑβρ.
δ. Μεταφράσαμε κατά λέξη τό κείμενο, ἀλλά δέν φαίνεται νά ἀποδίδεται νόημα σύμφωνο μέ τά συμφραζόμενα. Καλύτερο νόημα ἀποδίδεται μέ τήν μετάφραση:
Καί σ᾽ ὅλα τά βουνά τά καλλιεργημένα μέ ἄροτρο
δέν θά πατήσει κανείς ἐκεῖ·
γιατί θά φοβοῦνται ἀπό τούς τριβόλους καί τά ἀγκάθια·
θά γίνουν βοσκήματα προβάτων
καί καταπατήματα βοδιῶν.

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

7,18-25. Τέσσερες ἀπειλές διευρυνόμενες. Δέν πρόκειται στήν περικοπή μας γιά τόν Συροεφραιμικό πόλεμο, ἀλλά γιά τήν Αἴγυπτο καί τήν Ἀσσυρία. Δέν πρόκειται πιά γιά μιά εὐημερία, ἀλλά γιά μιά ἀπειλή ἐρήμωσης τῆς χώρας ἀπό τούς Ἀσσυρίους. Ἔχουμε πιθανόν μιά μεταγενέστερη προφητεία τῶν τελευταίων χρόνων δράσεως τοῦ Ἡσαΐου, πρίν ἀπό τήν ἐπέμβαση τοῦ Σενναχηρίμ. Πρέπει νά παρενεβλήθη ἐδῶ λόγῳ τῆς μνείας τοῦ γάλακτος καί τοῦ μέλιτος, στίχ. 22, πού μνημονεύθηκε στήν προηγουμένη ἀκριβῶς περικοπή, στίχ. 15. Ἀλλά ἐνῶ στόν στίχ. 15 εἶναι μία τροφή χάριτος, βλ. Ἐξ. 3,8.17. Δευτ. 6,3. 11,9 κ.ἄ., ὅμως στόν στίχ. 22 ἐδῶ πρόκειται περί μόνης τροφῆς μιᾶς ἐρημωμένης χώρας γιά μιά ποιμενική ζωή. Εἶναι διάφορος λοιπόν ἡ περικοπή μας ἀπό τήν προηγούμενη καί προέρχεται ἀπό περίοδο πού κυριαρχεῖ ἡ ἀπειλή τῶν Ἀσσυρίων. 7,20. Τῶν ποδῶν. Βλ. σχόλ. εἰς Ἐξ. 4,25. 7,22. Βούτυρον καί μέλι φάγεται πᾶς ὁ καταλειφθείς ἐπί τῆς γῆς.

Ὁ στίχος φαίνεται νά σημαίνει ἤ ὅτι θά ἀπομείνουν τόσον ὀλίγοι μετά τό κτύπημα τῶν Ἀσσυρίων, ὥστε γιά τούς ὀλίγους αὐτούς θά εἶναι ἄφθονος ἡ ὑπάρχουσα τροφή, ἤ ὅτι ἀποτελεῖ μία προφητεία γιά ἐκείνους πού θά ἐπιζήσουν τῆς καταστροφῆς, ὅτι θά ἔχουν μόνον τήν τροφή τῶν νομάδων, ἀντί ἄλλων πλουσίων καί ποικίλων ἡδονικῶν ἐδεσμάτων, μέ τά ὁποῖα εἶχαν συνηθίσει. 7,23-25. 7,24.

Μετά βέλους καί τοξεύματος. Ὁ ὁπλισμός αὐτός εἶναι ἀναγκαῖος λόγω τῆς αὐξήσεως τῶν θηρίων. 7,25. Τό νόημα τοῦ στίχου καί ὅλης τῆς περικοπῆς εἶναι ὅτι ἡ χώρα θά ἐρημωθεῖ καί αὐτό θά ὑποχρεώσει τούς ἐπιζήσαντες νά καταφύγουν στήν ποιμενική ζωή γιά τήν ἀπόκτηση τῶν στοιχειωδῶν. Οἱ Ἰουδαῖοι θά ἔπρεπε νά ἦταν πλούσιοι, ἀλλά γιά τήν ἀνυπακοή τους στά κηρύγματα τῶν προφητῶν ἡ χώρα τους κατήντησε «εἰς χέρσον καί εἰς ἄκανθαν» (στίχ. 23). Ὅμως μετά τήν παιδαγωγική τους τιμωρία ἡ χώρα τους θά γίνει πάλι καλό «βόσκημα προβάτου καί καταπάτημα βοός» (στίχ. 25β).

– Ἄς παρατηρήσουμε ὅτι στίς δύο τελευταῖες προφητεῖες τῆς περικοπῆς μας (στίχ. 21-22. 23-25) γίνεται ὑπαινιγμός στό ἀγαπητό θέμα τοῦ προφήτου μας περί ὑπολοίπου: παρά τήν μέλλουσα νά συμβεῖ καταστροφή, θά ἐπιζήσει τό ἐκλεκτό ὑπόλοιπο.


http://aktines.blogspot.gr/2015/06/5_15.html
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]

Re: Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

6
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ


Γέννηση ἑνός υἱοῦ τοῦ Ἡσαΐου. Τιμωρία τῶν συμμάχων (8,1-4)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Δύσκολα εἶναι τά χρόνια γιά τήν Ἰουδαία, ὅπως τό ὑποθέτουν στήν συνέχεια οἱ περικοπές μας (8,1-22). Εἶναι νύκτα πνευματική· ἀλλά στό μέσον τῆς νυκτός μέ τήν γέννηση τοῦ Ἐμμανουήλ θά ἀνατείλει τό Φῶς (9,1-7). Ἡ Ἰουδαία εἶναι ταραγμένη ἀπό τίς ἐπιθέσεις τῶν δύο ἑνωμένων βασιλείων, τῆς Δαμασκοῦ καί τῆς Σαμάρειας (Συροεφραϊμικός πόλεμος). Ἀλλά ὁ προφήτης Ἡσαΐας ἀναγγέλει καί ἐδῶ, ὅπως καί σέ προηγούμενες περικοπές (7,1 ἑξ. 10-17), τήν τιμωρία τῶν ἐχθρῶν αὐτῶν ἀπό τούς Ἀσσυρίους. Ἔτσι ὁ προφήτης γράφει, κατ᾽ ἐντολήν τοῦ Θεοῦ, σέ μεγάλο πίνακα καί μέ λαϊκή ἔκφραση, μία ἀφιέρωση στόν Ἀσσύριο ἡγεμόνα, πού πλησίαζε νά ἔρθει: «Ἔλα καί ἅρπαξε γρήγορα» (στίχ. 1)!

Αὐτή ἡ ἀνακοίνωση, πού θά διαβαζόταν ἀπό ὅλους, ἦταν μιά διαβεβαίωση ὅτι θά διαλυθεῖ ἡ κατά τῆς Ἰερουσαλήμ πολιορκία τῶν δύο στρατῶν, γιατί θά ἔρθει ὁ ἰσχυρός ἀσσυριακός στρατός καί γρήγορα θά τούς διαλύσει καί θά τούς λαφυραγωγήσει. Σύντομα δέ περίπου θά πραγματοποιηθεῖ ἡ προφητεία αὐτή, ἡ τιμωρία, δηλαδή, τῶν συμμάχων Συρίας (Δαμασκοῦ) καί Ἐφραίμ (Σαμάρειας) κατά τῆς Ἰουδαίας, ὅσο χρόνο χρειάζεται νά μεγαλώσει ἕνα νήπιο καί νά προφέρει τίς πρῶτες λέξεις του (στίχ. 4). Ὁ Προφήτης ὁμιλεῖ ἐδῶ καί γιά τόν δεύτερο γεννηθέντα υἱό του, ὁ ὁποῖος, ὅπως καί ὁ πρῶτος του (βλ. 7, 3), θά ἔχει συμβολικό πρός τό μέλλον τοῦ Ἰούδα ὄνομα. Θά ὀνομάζεται, ὅπως τό μήνυμα τῆς ἐδῶ προφητείας μας: «Γρήγορα λαφυραγώγησε, ἀμέσως ἅρπαξε» (στίχ. 3)!


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


8,1Καί εἶπε ὁ Κύριος σέ μένα: «Πάρε γιά χρήση σου μεγάλο πίνακα καινούργιο καί γράψε σ᾽ αὐτόν μέ ἀνθρώπινη γραφή· “Γι᾽ αὐτόν πού γρήγορα πρόκειται νά κάνει διανομή λαφύρων· γιατί πλησιάζει νά ἔρθει”.α 2Καί πάρε γιά μάρτυρες ἀξιοπίστους ἀνθρώπους, τόν Οὐρία καί τόν Ζαχαρία, τόν υἱό τοῦ Βαραχίου.
3Τότε πλησίασα τήν προφῆτιν (τήν σύζυγό μου) καί συνέλαβε καί ἔτεκε υἱό. Καί μοῦ εἶπε ὁ Κύριος: «Ὀνόμασέ τον· “γρήγορα λαφυραγώγησε, μέ ὁρμή ἅρπαξε”. 4Γιατί προτοῦ τό παιδί γνωρίσει νά φωνάζει “πατέρα” καί “μητέρα” θά πάρει τόν πλοῦτο τῆς Δαμασκοῦ καί τά λάφυρα τῆς Σαμάρειας ἐνώπιον τοῦ βασιλέως τῶν Ἀσσυρίων.
α. Ἡ ἐπιγραφή κατά τό Ἑβραϊκό: «Ταχέως λαφυραγώγησε, ἀμέσως ἅρπαξε».


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

8,1-4. Τρίτη διαβεβαίωση τοῦ Ἡσαΐου στόν Ἄχαζ. Παρά τόν παραλληλισμό μέ τό 7,16, αὐτή ἡ μικρή προφητεία ἔχει πολύ διαφορετική σημασία ἀπό τήν προφητεία περί τοῦ Ἐμμανουήλ: Δέν πρόκειται γιά μεσσιακό βασιλέα. Τό προφητικό ὄνομα τοῦ δευτέρου υἱοῦ τοῦ Ἡσαΐου «Μαχέρ σαλάλ χάς μπάζ» (στίχ. 3β) εἶναι ἕνα σημεῖο καί ἕνα προμήνυμα, βλ. 1,26 σχόλ., 7,3. 8,18, καί σημαίνει: «Γρήγορη λαφυραγώγηση, σύντομη ἁρπαγή» ἤ «γρήγορα στά λάφυρα, ἔλα στήν διαρπαγή»! Τό ὄνομα ἀναγγέλλει τήν ἐπικείμενη διαρπαγή τῆς Δαμασκοῦ καί τῆς Σαμάρειας ἀπό τούς Ἀσσυρίους (τό ἴδιο περίπου μέ αὐτό πού ἀνηγγέλθη εἰς 7,16). Ὄνομα συμβολικό, ὅπως τό ὄνομα τοῦ ἄλλου υἱοῦ τοῦ Ἡσαΐου «Σεάρ Γιασούβ» (7,3) καί ὅπως τά ὀνόματα τῶν παιδιῶν τοῦ προφήτου Ὠσηέ (Ὠσ. 1,4.6.9). 8,1. Τόμον καινόν. Τό Ἑβρ. ἔχει «μέγα πίνακα», ἀπό ξύλο. 8,2. Οὐρίαν. Δ´ Βασ. 16,10-16. – Ζαχαρίαν. Ἴσως πεθερός τοῦ Ἄχαζ, Δ´ Βασ. 18,2. 8,3. Πρός τήν προφῆτιν. Ὁ ὅρος ἐφαρμόζεται στίς γυναῖκες πού ἔχουν αὐτές οἱ ἴδιες προφητικά χαρίσματα, ὑπανδρεμένες (Κριτ. 4,4. Δ´ Βασ. 22,14 καί Β´ Παραλ. 34,22) ἤ ὄχι (Ἐξ. 15,20. Νεεμ. 6,14). Πιθανόν λοιπόν ἡ σύζυγος τοῦ Ἡσαΐου νά λέγεται «προφήτις» ἐπειδή πραγματικά εἶχε ἕνα αὐτό τό χάρισμα. – Στήν περικοπή μας ὁ Θεός χρησιμοποιεῖ τρεῖς διαφορετικούς μεθόδους γιά νά διακηρύξει τίς προφητικές προειδοποιήσεις γιά τόν λαό: Τό βιβλίο, τούς δύο μάρτυρες καί τόν υἱό τοῦ Ἡσαΐου. – Ἡ περικοπή διαβάζεται στόν ἑσπερινό τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου.



Σιλωάμ καί Εὐφράτης (8,5–10)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ὁ λόγος ἐδῶ στήν περικοπή μας εἶναι περί τοῦ ἰουδαϊκοῦ λαοῦ, ὁ ὁποῖος, παρά τήν συμβουλή τοῦ Ἡσαΐα (βλ. 7,1 ἑξ.), δέν ἀρκέστηκε στήν προστασία τοῦ Θεοῦ Γιαχβέ, πού παριστάνεται μέ τά ἥσυχα ὕδατα τῆς Σιλωάμ (στίχ. 6), ἀλλά κατέφυγε σέ ἀντιθέους συμμαχίες («τόν Ρασείν καί τόν υἱόν Ρομελίου», στίχ. 6β)· γι᾽ αὐτό θά ἔρθει ὡς τιμωρία κατ᾽ ἐπάνω τους τό ἰσχυρό καί παφλάζον ὕδωρ τοῦ ποταμοῦ Εὐφράτου. Θά ἔρθει, δηλαδή, ἐναντίον του ὁ Ἀσσύριος βασιλεύς μέ ὅλη τήν ἰσχυρή δύναμή του (στίχ. 7). Καί αὐτός ὁ «ποταμός» θά τά «σαρώσει» ὅλα (στίχ. 7β-8). Ἀλλά, μέ ἀφορμή τήν μνημονευομένη ἐδῶ κοσμοκράτειρα Ἀσσυρία, ὁ προφήτης μας στρέφεται πρός ὅλα τά ἰσχυρά ἔθνη, τά κομπάζοντα γιά τήν δύναμή τους καί τίς τυχόν νίκες τους, καί παραγγέλλει σ᾽ αὐτά νά συνετισθοῦν, γιατί ὑπεράνω αὐτῶν εἶναι ὁ παντοδύναμος Γιαχβέ, ὁ Ὁποῖος θά ματαιώσει τίς ὑπερήφανες ἀποφάσεις τους καί θά τούς ταπεινώσει (στίχ. 9-10).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

8,5Καί εἶπε ὁ Κύριος ἀκόμη σέ μένα:
6Ἐπειδή ὁ λαός αὐτός περιφρονεῖ τά ὕδατα τοῦ Σιλωάμ πού ρέουν ἤρεμα, ἀλλά εὐχαριστεῖται νά ἔχει πάνω του γιά βασιλέα τόν Ρασείν καί τόν υἱό τοῦ Ρομελίου, 7γι᾽ αὐτό, ἰδού ὁ Κύριος ἀφήνει νά ἀνεβοῦν πάνω σαςα τά ἰσχυρά καί τά μεγάλα ὕδατα, τόν βασιλέα τῶν Ἀσσυρίων καί τήν δύναμή του· καί θά καταπλυμμηρίσει τά φαράγγια σας καί θά ὑψωθεῖ πάνω ἀπό κάθε τεῖχος σας. 8Καί θά καταστρέψει ἀπό τήν Ἰουδαία κάθε ἄνθρωπο πού θά εἶχε τήν δύναμη νά «σηκώσει κεφάλι» ἤ νά πράξει κάτι. Καί τό στρατόπεδο (τοῦ βασιλέως) αὐτοῦ θά εἶναι τόσο μεγάλο, ὥστε θά γεμίσει ὅλη τήν χώρα σας.
Ἄς εἶναι μαζί μας ὁ Θεός.β
9Μάθατέ το, ἔθνη, καί ταπεινωθεῖτε·γ
ἀκούσατέ το ὅλα τά πέρατα τῆς γῆς.
Οἱ νικητές θά νικηθεῖτε.
Καί ἄν πάλι νικήσετε,
πάλι θά νικηθεῖτε.
10Καί ὅποιο σχέδιο κάνετε
θά τό ματαιώσει ὁ Κύριος.
Καί ὅποια ἀπόφαση πάρετε,
δέν θά σᾶς πραγματοποιηθεῖ,
γιατί μαζί μας εἶναι ὁ Θεός.
α. «Πάνω του», λέγει τό Ἑβρ., συνεχίζον σέ τρίτο πρόσωπο τόν λόγο.
β. Κατά τό Ἑβρ. ὁ στίχος ἔχει: «Καί θά εἰσδύσει στήν Ἰουδαία κυματίζοντας καί πλημμυρίζοντας, ἕως ὅτου φθάσει μέχρι τοῦ λαιμοῦ, οἱ δέ τεντωμένες πτέρυγές του καλύπτουν τό πλάτος τῆς χώρας σου, ὦ Ἐμμανουήλ».
γ. Τό Ἑβρ. λέγει: «Λυσσᾶτε ἔθνη! Καί ὅμως θά νικηθεῖτε»!


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)


8,5-10. Προφητεία περί τοῦ Σιλωάμ καί τοῦ Εὐφράτου. Ὁ Ἰούδας συμπεριελήφθη στό σάρωμα τῆς Ἀσσυρίας! Ἡ ἀγωγός τοῦ Σιλωάμ ἀπό τήν πηγή τῆς Γιών (βλ. σχόλ. εἰς Γ´ Βασ. 1,33) πρός τήν δεξαμενή (7,3) ἀντιτίθεται πρός τό «ὕδωρ τοῦ ποταμοῦ τό ἰσχυρόν καί τό πολύ» (στίχ. 7), δηλαδή τόν Ἐφράτην. Ἡ συμμαχία τοῦ Ἄχαζ μέ τήν Ἀσσυρία, θά φέρει τόν κατακλυσμό τοῦ Ἰούδα, τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Τά ὕδατα τοῦ Σιλωάμ (στίχ. 6· βλ. 7,3) συμβολίζουν τήν θεία προστασία ἀπό τήν ὁποία ὁ λαός προτίμησε τήν βοήθεια τῆς Ἀσσυρίας (τόν Εὐφράτη, τό «ὕδωρ τό ἰσχυρόν», στίχ. 7), πού θά στραφεῖ ἐναντίον του, βλ. σχόλ. εἰς 7,1. 8,6. Διά τό μή βούλεσθαι τόν λαόν τοῦτον. Αὐτός ὁ λαός εἶναι ὁ ἰουδαϊκός (ὅπως εἰς 28,11.14. 29,13), πού δέν πιστεύει πιά παρά στόν βασιλέα του, ἀκόμη καί ἄν ἀντιτίθεται στήν πολιτική του.

– Ἀλλά βούλεσθαι.

Πρόκειται λοιπόν γιά ἐκείνους πού προτιμοῦν τούς ἀρχηγούς τοῦ συνασπισμοῦ ἀπό τήν δαυιτική δυναστεία («τά ὕδατα τοῦ Σιλωάμ»). Αὐτοί, περισσότερο ἀπό τόν βασιλέα, τόν ὁποῖο δέν θέλουν πιά, δέν ἔχουν ἐμπιστοσύνη καί στόν Κύριό τους. – Τόν Ρασείμ καί τόν υἱόν Ρομελίου βασιλέα ἐφ᾽ ὑμῶν. Πιθανόν, ὡς φαίνεται ἀπό τήν Μετάφραση τῶν Ο´, πρόκειται περί μερίδος τοῦ ἰουδαϊκοῦ λαοῦ προσκειμένης εἰς τούς ἐναντίον τοῦ Ἄχαζ συμμαχήσαντες βασιλεῖς τῆς Δαμασκοῦ καί τῆς Σαμάρειας. 8,8. Τῆς χώρας σου, μεθ᾽ ἡμῶν ὁ Θεός. Ἑβρ. «ἱμμάνου Ἔλ», «Ἐμμανουήλ».

Ἡ ὑπενθύμιση αὐτοῦ τοῦ προφητικοῦ ὀνόματος, βλ. 7,14, ἐδῶ καί σαφῶς εἰς στίχ. 10, ὑπογραμμίζει τήν ἑνότητα αὐτῆς τῆς ὁμάδας τῶν προφητειῶν: Οἱ ἀγγελλόμενες τιμωρίες προετοιμάζουν τήν ἐκπλήρωση τῶν ὑποσχέσεων. 8,9-10. Ὁ Θεός εἶναι μέ τόν λαό Tου (βλ. σχόλ. εἰς 7,14) καί θά τούς ἀπελευθερώσει (βλ. Ψαλμ. 45 καί ἰδιαίτερα τούς στίχ. 7.11). 8,9. Γνῶτε. Τό Ἑβρ. λέγει «ρώ῾ου», τό ὁποῖο μεταφράζεται «συναθροισθεῖτε», «ξεσηκωθεῖτε», «ξεσπάστε σέ κραυγές». Μέ μεταλλαγή ὅμως ἑνός γράμματος μποροῦμε νά ἀναγνώσουμε κατά τούς Ο´ «ντέ῾ου» (= γνωρίστε) καί ἡ ἀνάγνωση αὐτή προτιμᾶται ἀπό πολλούς (βλ. ὑπόμνημα Μπρατσιώτου) καί μάλιστα εὐοδοῦται ἄριστα ἀπό τά συμφραζόμενα. 8,10. Καί λόγον ὅν ἄν εἴπητε... Τό προηγούμενο παράλληλο («καί ἥν ἄν βουλήν βουλεύσησθε....») τοῦ στίχ. ἀπαιτεῖ νά νοήσουμε ἐδῶ ἕνα σχέδιο δράσεως (βλ. Ὠσ. 10,4).


Ἡ ἀποστολή τοῦ Ἡσαΐου (8,11-20)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Στήν ἐδῶ περικοπή μας ὁ Θεός ξεχωρίζει τίς δύο παρατάξεις:

Τοῦ προφήτου μέ τούς πιστούς, πού ἀκολουθοῦσαν τήν θεοκρατική γραμμή (πίστη, δηλαδή, στόν Γιαχβέ καί ὄχι συμμαχία μέ τούς Ἀσσυρίους), καί τῶν ἀρχόντων μέ τόν πολύ λαό, πού ἀκολουθοῦσαν τήν φιλοασσυριακή πολιτική. Αὐτοί μάλιστα καλοῦσαν ὡς «σκληρή» τήν γραμμή τοῦ προφήτου καί τῶν ὀπαδῶν του, νά μήν καλέσουν ὡς σύμμαχο βοήθεια τούς Ἀσσυρίους σ᾽ αὐτή τήν δύσκολη περίσταση πού ὅλοι ἦταν περίτρομοι (στίχ. 12). Ἤ, κατά τό Ἑβρ. κείμενο, καλοῦσαν τόν προφήτη καί τούς ὀπαδούς του «συνωμότας» (στίχ. 12).

Ὁ Κύριος συνιστᾶ στούς ἰδικούς Του νά μή φοβοῦνται τούς φόβους τοῦ λαοῦ τῆς ἀντιθέτου παρατάξεως, ἀλλά νά ἔχουν σταθερή πίστη σ᾽ Αὐτόν, ὁ Ὁποῖος θά τούς γίνει βράχος σωτηρίας, ἐνῶ γιά τούς ἄλλους, τούς ἀντιθέτους, θά γίνει βράχος στόν ὁποῖο θά συντριβοῦν (βλ. στίχ. 14 καί Λουκ. 2,34. Α´ Πέτρ. 2, 8). Πραγματικά, πολλοί ἀπό αὐτούς θά καταστραφοῦν (στίχ. 15).

Ἀπογοητευμένος τώρα ὁ Προφήτης ἀπό τήν στάση τοῦ λαοῦ καί τῶν ἀρχόντων του, οἱ ὁποῖοι περιφρονοῦσαν τήν διδασκαλία του, δηλώνει ὅτι θά περιορίσει τήν δράση του στόν μικρό κύκλο τῶν ὀπαδῶν του (στίχ. 16 κατά τό Ἑβρ.). Ὁμολογεῖ δέ ὅτι ὁ ἴδιος μέ τούς ὀπαδούς του θά παραμείνουν πιστοί στόν Γιαχβέ καί θά ἐλπίζουν σ᾽ Αὐτόν – παρ᾽ ὅλη τήν πολεμική καί τήν περιφρόνηση τῶν ἄλλων – καί αὐτό θά εἶναι «σημεῖον» καί μέγα θαῦμα («τέρατα») στό Ἰσραήλ (στίχ. 17.18).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


8,11Τά ἑξῆς λέγει ὁ Κύριος (σέ μᾶς),
πού μέ τήν ἰσχυρή χεῖρα (τοῦ Θεοῦ)
ἔχουμε ἀποτραπεῖ νά βαδίζουμε τήν ὁδό τοῦ λαοῦ αὐτοῦ:α
12«Μήν ὀνομάζετε “σκληρή” (τήν θεοκρατική πολιτική)·
(ἀντίθετα) εἶναι σκληρά τά ὅσα λέγει ὁ λαός αὐτός.β
Ὅ,τι φοβᾶται ὁ λαός αὐτός μήν τό φοβᾶστε,
καί ὅ,τι τόν τρομάζει μή σᾶς τρομάζει.
13Τόν Κύριο, αὐτόν μόνο νά δοξάζετε
καί αὐτός ἄς εἶναι ὁ φόβος σας.
14Καί ἐάν ἔχετε πίστη σ᾽ Αὐτόν
αὐτός θά σᾶς εἶναι δόξα
καί δέν θά σᾶς συμβεῖ λίθος προσκόμματος
ἤ βράχος τῆς πτώσεώς σας·
γιά δέ τούς οἴκους τοῦ Ἰσραήλ
καί τούς κατοίκους τῆς Ἰερουσαλήμ
θά εἶναι παγίδα καί βαθειά ἐνέδρα.
15Γι᾽ αὐτό πολλοί ἀπό αὐτούς θά χάσουν τήν δύναμή τους
καί θά πέσουν καί θά παγιδευτοῦν
καί θά συλληφθοῦν ἄνθρωποι
πού νόμισαν ὅτι ἦταν ἀσφαλισμένοι».γ
16Τότε θά γίνουν φανεροί
ὅσοι σφράγισαν τούς ἑαυτούς τους
γιά νά μή μάθουν τήν διδασκαλία.δ
17Καί (κάθε πιστός) θά πεῖ:ε
«Θά ἀναμείνω τόν Θεό,
πού τώρα ἀποστρέφει τό πρόσωπό του ἀπό τόν οἶκο Ἰακώβ
καί θά ἐλπίσω σ᾽ αὐτόν.
18Ἰδού ἐγώ καί τά παιδία (οἱ μαθητές μου)
πού μοῦ χάρισε ὁ Θεός,
θά εἶναι σημεῖα καί τέρατα στόν οἶκο τοῦ Ἰσραήλ
ἐκ μέρους τοῦ Κυρίου Σαβαώθ,
πού κατοικεῖ στό ὄρος τῆς Σιών».
19Ὅταν σᾶς λέγουν: «Συμβουλευθεῖτε τούς γαστρομάντεις
καί τούς καλοῦντας (τούς νεκρούς) ἀπό τούς τάφους»,
αὐτούς πού λέγουν λόγια κενά
ἀπό τό στήν κοιλιά τους πυθωνικό πνεῦμα.
(Τότε ἀπαντῆστε:)
«Δέν εἶναι σωστό ἕνα ἔθνος νά ρωτάει τόν Θεό του;
Γιατί νά ρωτοῦν τούς νεκρούς γιά τούς ζῶντες;
20Μᾶς ἔδωσε (ὁ Θεός) Νόμο γιά τήν βοήθειά μας».
Ὅποιος δέν ὁμιλεῖ ἔτσι,
σ᾽ αὐτόν δέν εἶναι δυνατόν νά τοῦ δοθεῖ βοήθεια.ς
α. Kατά τό Ἑβρ. ὁ στίχος: «Γιατί τά ἑξῆς μοῦ εἶπε ὁ Κύριος, ὅταν ἐπέθεσε (σέ μένα) τήν Χεῖρα (Του) καί μέ ἀπέτρεψε νά βαδίζω τόν δρόμο τοῦ λαοῦ αὐτοῦ».
β. «Δέν πρέπει νά ὀνομάζετε συνωμοσία ὅ,τι ὁ λαός αὐτός καλεῖ συνωμοσία», ἔχει στό Ἑβρ. τό ἡμιστίχιο.
γ. Ὁ στίχος στό Ἑβρ.: «Πολλοί ἀπό αὐτούς προσκρούουν σ᾽ αὐτόν (τόν λίθο) καί πέφτουν· θά συντριβοῦν καί θά παγιδευθοῦν καί θά συλληφθοῦν».
δ. Ὁ στίχος φαίνεται ὡς ἀκατανόητος κατά τήν μετάφραση τῶν Ο´. Προτιμοτέρα ἡ ἀνάγνωση ἐκ τοῦ Ἑβρ. κειμένου: (Ὁ Προφήτης λέγει:) «Θέλω νά δέσω τήν μαρτυρία, νά σφραγίσω τήν διδασκαλία γιά τούς μαθητές μου».
ε. Κατά τό Ἑβρ. ὁμιλεῖ ὁ Προφήτης.
ς. Ἀποδώσαμε τόν στίχο μέ τήν βοήθεια τοῦ Ἑβραϊκοῦ, τό ὁποῖο εἶναι σαφέστερο ἐδῶ: «Ἐμπρός πρός τήν διδασκαλία καί τήν μαρτυρία! Ὅποιος δέν ὁμιλεῖ ἔτσι, δέν ὑπάρχει γι᾽ αὐτόν χαραυγή»!


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)



8,11-20. Ὁ Ἡσαΐας φαίνεται νά ἐκφράζει ἐδῶ γιά τούς μαθητές του, στίχ. 16, μυστικά τῶν λόγων τῆς στάσεώς του. Εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Γιαχβέ πού τόν ἔμαθε νά ἀντιτίθεται στόν λαό τοῦ Ἰούδα καί νά μήν ἔχει ἐμπιστοσύνη παρά μόνο σ᾽ Αὐτόν – στάση δύσκολη σέ περιστάσεις μερικές φορές διφορούμενες, στίχ. 14.15, προοριζόμενη ὅμως ἡ στάση αὐτή στό νά κάνει νά φανεῖ ἡ ἀληθινή πίστη. 8,11-22. Μαρτυρία καί διδασκαλία τοῦ προφήτου. 8,11-15. «Ὁ ἄνθρωπος βουλεύεται, ἀλλά ὁ Θεός ρυθμίζει» (Παροιμ. 16,9 κατά τό Ἑβρ.). 8,12. Μήποτε εἴπητε σκληρόν... Τό Ἑβραϊκό κείμενο ὁμιλεῖ γιά «συνωμοσία». Ἡ διαφορά τῶν κειμένων ἑρμηνεύεται ἀπό τήν ἐσφαλμένη ἀνάγνωση τῶν Ο´ «κάσε» («σκληρός») ἀντί «κέσερ» («συνωμοσία»).

῎Ισως ὁ λαός ἐκάλει «συνωμοσία» κατά τῆς πολιτικῆς γραμμῆς τοῦ βασιλέως τήν στάση τοῦ προφήτου Ἡσαΐου καί τῆς μερίδος του, τό νά μή δέχονται, δηλαδή, τήν συμμαχία μέ τούς Ἀσσυρίους. 8,14. Ἀντί τῆς λ. «ἁγίασμα», («μικντάς»), τό Ταργκούμ διάβασε «παγίδα» («μωκές»), ὅπως ἔχει τό τέλος τοῦ στίχ. Ὁ Θεός καί ὁ προφήτης του, πού εἶναι καταφύγιο καί ἀσφάλεια στούς ἀνθρώπους, θά γίνουν αἰτία βλάβης καί πληγῆς στούς ἀπίστους. 8,16. Τότε φανεροί ἔσονται... Τό κείμενο εἶναι ἀκατανόητο ὡς ἔχει στούς Ο´. Κατά τό Ἑβραϊκό «ὁ προφήτης ἐπιθυμεῖ νά καταγράψῃ τήν διδασκαλίαν καί ἀφοῦ διά σχοινίου δέσῃ καί σφραγίσῃ τό καταγεγραμμένον εἰλιτάριον, νά παραδώσῃ αὐτό εἰς τούς μαθητάς του πρός φύλαξιν διά τόν μέλλοντα χρόνον» (Βέλλας, Θρησκευτικαί Προσωπικότητες τῆς Π.Δ. τόμ. Α´, σ. 264). Περί σφραγίσεως βιβλίων βλ. 29,11. Ἰερ. 32,10 ἑξ. Δαν. 12,4.

Τά ἔτη 734-733, ὁ Ἡσαΐας ἔπαυσε τήν προφητική του διδασκαλία καί κατέγραψε ὅσα εἶχε εἴπει. 8,18. Σημεῖα. Βλ. 7,3. 7,14. 8,1. 8,19-20. Οἱ στίχοι αὐτοί, οἱ ὁποῖοι φαίνονται νά εἶναι ἴσως ἔξω ἀπό τά συμφραζόμενα, εἶναι πολύ σκοτεινοί. Στούς στίχ. πάντως καταδικάζεται ἡ δεισιδαιμονία (2,6). Ὁ Ἡσαΐας ἀναφέρει τούς λόγους τῶν ἀντιθέτων του, οἱ ὁποῖοι διεξεδίκουν γιά τόν λαό τό δικαίωμα τῆς ἐξασκήσεως τῆς μαντείας, βλ. σχόλ. εἰς 2,6. Ἡ ἀπάντηση (στίχ. 19β) εἶναι ἴσως εἰρωνική, καί ὁ προφήτης φαίνεται νά συμπεραίνει (στίχ. 20) παρατηρώντας ὅτι μέ τοιούτους λόγους ὁδηγοῦνται σέ ἀδιέξοδο. Ἀλλά ὅλα αὐτά στηρίζονται σέ ἕνα ἀβέβαιο κείμενο. Γιά τήν νεκρομαντεία (στίχ. 19· ἐπίκληση τῶν νεκρῶν πρός συμβουλή) βλ. σχόλ. εἰς Α´ Βασ. 28,7.


Τό βῆμα στήν νύκτα (8,21-22)!

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ μικρή αὐτή προφητεία ἀπευθύνεται μᾶλλον στούς Ἰσραηλῖτες, στούς ὁποίους εἶναι καί ἀπειλή καί ἐλπίδα λυτρώσεως, γιά τήν ὁποία ὁμιλεῖ ἡ ἑπόμενη περικοπή. Ἡ ἀπειλή εἶναι ὅτι θά ἔρθει στήν χώρα μεγάλη πείνα (λιμός), λόγω τῆς ὁποίας οἱ ὑποφέροντες θά καταρῶνται τόν βασιλέα τους καί τόν Θεό τους (στίχ. 21), τόν ψεύτικο μᾶλλον θεό τους, στόν ὁποῖο εἶχαν ἐλπίσει, ἀλλά καί τόν ἀληθινό ἴσως Θεό τους, τόν Γιαχβέ, (βλ. Ἀποκ. 16,11).

Φαίνονται ὅμως νά μετανοοῦν οἱ πληγέντες Ἰσραηλῖτες γιά τήν εἰδωλολατρία τους καί τά ἄλλα τους ἁμαρτήματα, γι᾽ αὐτό καί παρουσιάζονται στήν περικοπή μας τώρα νά ὑψώνουν τά μάτια τους στόν οὐρανό γιά βοήθεια (στίχ. 21β), ἀλλά καί νά κοιτάζουν τήν γῆ, στήν ὁποῖα ἡ κατάσταση εἶναι ἀπελπιστική (στίχ. 22). Διαβεβαιώνεται ὅμως ἀπό τόν προφήτη ἐδῶ, ὅτι ἡ δεινή αὐτή ἀπελπιστική κατάσταση δέν θά διαρκέσει πολύ (στίχ. 22β).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


8,21Καί θά συμβεῖ νά ἔρθει σέ σᾶς μεγάλη πείνα·
καί ὅταν θά πεινᾶτε θά ὀργίζεσθε
καί θά καταρᾶσθε τόν ἄρχοντα καί τούς πάτριους θεσμούς.α
Καί θά στρέφονταιβ πάνω πρός τόν οὐρανό
22καί θά κοιτάζουν κάτω πρός τήν γῆ
καί δέν θά ὑπάρχει παρά μόνο στενοχωρία καί σκότος,
ὥστε νά μή βλέπουν.
Ἀλλά ὁ εὑρισκόμενος στήν στενόχωρη αὐτή κατάσταση
δέν θά εὑρίσκεται πάντα σ᾽ αὐτήν
παρά μόνο ὁρισμένο καιρό.γ
α. «Θά καταρᾶται (ὁ πεινασμένος) τόν βασιλέα του καί τόν Θεό του», λέγει τό Ἑβρ. Πρόκειται μᾶλλον περί τῶν ψευδῶν θεῶν, ὅπως φαίνεται καί ἀπό τήν γραφή, τήν ὁποία διασώζει ὁ Θεοδώρητος «πάταχρα», ἀντί «πάτρια». Τό δέ «παταχρή» σημαίνει τά εἴδωλα.
β. «Θά στρέφεστε» καλύτερα, ὅπως ἔχει τό Ἑβρ.
γ. Τό τέλος τῆς περικοπῆς μας κατά τό Ἑβρ.: «Ὅμως τό σκότος φυγαδεύεται, γιατί δέν θά παραμείνει σκότος, ἐκεῖ ὅπου (τώρα) ὑπάρχει θλῖψις».


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

8,21-23. Καί ἐδῶ ἔχουμε ἕνα ἀπόσπασμα προφητείας μετατεθέν ἀπό ἀλλοῦ. Γενικῶς ἐδῶ, γίνεται ἡ περιγραφή ἑνός ἀνθρώπου πού διέρχεται τήν κατεστραμμένη χώρα καί ἐκφράζει τήν ἀγωνία του. Δέν νοοῦμε ὅμως, πῶς συνδέεται τό μικρό αὐτό ποίημα μέ τό νόημα τῆς ὅλης περικοπῆς μας. Πρότειναν τήν ἱκανοποιητική ὑπόθεση νά συνδέσουμε τήν μικρή περικοπή μας μέ τήν 5,26-30, στήν ὁποία ἔρχεται πολύ καλά ὡς συνέχεια. 8,22. Τό δεύτερο ἡμιστίχ. φέρεται στό Ἑβρ. ὡς 23α, τοῦ στίχ. 9,1 ἀριθμουμένου στό Ἑβρ. ὡς 23β.


Ὁ Ἄρχων τῆς εἰρήνης (9,1-7)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Στό τεμάχιο αὐτό ὁ προφήτης μας Ἡσαΐας ἀναγγέλλει ἀγαθά στίς δοκιμασθεῖσες ἀπό τίς ἀσσυριακές ἐπιδρομές (734-732) περιοχές τῶν φυλῶν Ζαβουλών (ὅπου ἀνήκει ἡ Ναζαρέτ) καί Νεφθαλείμ, περιοχές τῆς βορειοανατολικῆς Παλαιστίνης. Αὐτές, πού πρῶτα ἔπιαν τό ποτήριο τῶν θλίψεων καί τῶν ταλαιπωριῶν (στίχ. 1 «πρῶτον πίε») καί πού ἔχουν σκοτάδι δυστυχίας γι᾽ αὐτό (στίχ. 2α), τώρα θά ἀπελευθερωθοῦν καί θά τούς ἔρθει «φῶς» (στίχ. 2β), τό φῶς τῆς λευτεριᾶς καί τῆς ἀνέσεως. Θά ἀλαλάξουν ἀπό χαρά οἱ πρώην καταδυναστευόμενοι, ὅπως χαίρονται οἱ ἄνθρωποι κατά τόν θερισμό (βλ. Ψαλμ. 125,6) καί ὅπως χαίρονται ὅταν μοιράζουν λάφυρα (βλ. Ψαλμ. 118,162· στίχ. 3). Καταλύθηκε πιά ἡ τυραννία τους, ἔπαψαν τά βάσανά τους (στίχ. 4)· καί ὄχι μόνον αὐτό, ἀλλά καί οἱ νικηθέντες ἐχθροί θά ἀποκαταστήσουν, καί μάλιστα μέ τόκο, τίς ἀδικίες πού τούς ἔκαναν (στίχ. 5).


Ἡ προφητεία αὐτή ἐκπληρώθηκε ἀσφαλῶς ἱστορικά, ἀλλά ὁ εὐαγγελιστής Ματθαῖος τήν ἑρμήνευσε μεσσιανικά καί εἶδε τήν πλήρη ἐκπλήρωσή της στήν ἔναρξη τῆς σωτηρίου δράσεως τοῦ Χριστοῦ ἀπ᾽ αὐτές τίς μνημονευόμενες περιοχές· βλ. Ματθ. 4,15. Ἔτσι στίς περιοχές αὐτές, στήν «Γαλιλαία ἐθνῶν», πού ἐπικρατοῦσε σκοτάδι ἀγνωσίας τοῦ Θεοῦ καί ἁμαρτίας, ἔλαμψε τό Φῶς τῆς ἐπιφανείας τοῦ Χριστοῦ.


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


9,1Χώρα Ζαβουλών καί γῆ Νεφθαλείμ, τοῦτο (τό ποτήριο) πίε πρῶτα· κάνε το ταχύ, σύ πού κατοικεῖς τόν παραθαλάσσιο δρόμο καί ὅσοι κατοικεῖτε τήν παραλία καί πέραν τοῦ Ἰορδάνου, ἡ Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν, τά μέρη τῆς Ἰουδαίας.α
2Ὁ λαός πού πορεύεται στό σκοτάδι
δέστε μέγα φῶς.β
Καί ὅσοι κατοικεῖτε σέ χώρα
πού τήν σκιάζει ὁ θάνατος
φῶς θά λάμψει σέ σᾶς.
3Τό πλεῖστον μέρος τοῦ λαοῦ
πού ἀποκατέστησε στήν εὐφροσύνη σου,
θά χαρεῖ ἐνώπιόν σου
ὅπως χαίρονται κατά τόν θερισμό
καί ὅπως εὐφραίνονται
κατά τήν διανομή τῶν λαφύρων.γ
4Γιατί σηκώθηκε ὁ ζυγός πού τούς βάραινε
καί ἡ πάνω στόν τράχηλό τους ράβδος·
ἀφοῦ τόν βασανιστικό τους τύραννο
τόν συνέτριψε ὁ Κύριος,
ὅπως τήν ἡμέρα τῆς Μαδιάμ.
5Γιατί κάθε κλοπιμαία στολή καί ἱμάτιο
θά τό ἀποδώσουν (οἱ συντριβέντες ἐχθροί) μέ τόκο
καί θά τό κάνουν πρόθυμα αὐτό
ἄν καί αὐτά (τά κλοπιμαῖα) ἔχουν ἤδη καεῖ.δ
6Γιατί παιδίον μᾶς γεννήθηκε
υἱός μᾶς δωρήθηκε·
στόν ὦμο του ὑπάρχει ἡ κυριαρχία του
καί ὀνομάζεται ἄγγελος τῆς μεγάλης βουλῆς (τοῦ Θεοῦ),
θαυμαστός σύμβουλος, Θεός ἰσχυρός,
ἐξουσιαστής, ἄρχοντας τῆς εἰρήνης
καί πατέρας αἰώνιος.
Γιατί Ἐγώ θά φέρω εἰρήνη στούς ἄρχοντες,
καί σ᾽ αὐτόν εἰρήνη καί ὑγεία.
7Μεγάλη εἶναι ἡ ἐξουσία του
καί τῆς εἰρήνης του δέν ὑπάρχει τέλος.
Θά καθήσει στόν θρόνο τοῦ Δαυίδ καί στήν βασιλεία του
γιά νά τήν ἀνορθώσει καί νά τήν στερεώσει
μέ κρίση καί δικαιοσύνη,
ἀπό τώρα καί στόν αἰώνα.
Ὁ ζῆλος τοῦ Κυρίου τῶν δυνάμεων θά κατορθώσει αὐτό.
α. Στό Ἑβρ. ὁ στίχος ἔχει: «Προηγουμένως (ὁ Γιαχβέ) ταπείνωσε τήν χώρα τοῦ Ζαβουλών καί τήν χώρα τοῦ Νεφθαλείμ, ἀλλά κατά τόν τελευταῖο χρόνο τιμᾶ τήν παραθαλασσία ὁδό, τή περιφέρεια ἐκεῖθεν τοῦ Ἰορδάνου καί τήν περιοχή τῶν ἐθνῶν».
β. Κατά τό Ἑβρ. καλύτερα: «Ὁ λαός πού πορεύεται στό σκοτάδι βλέπει μέγα φῶς».
γ. Κατά τό Ἑβρ. ὁ στίχος: «Μεγαλύνεις τήν εὐφροσύνη, αὐξάνεις τήν χαρά, χαίρουν ἐνώπιόν σου, ὅπως χαίρεται κάποιος κατά τόν θερισμό καί ὅπως εὐφραίνονται κατά τήν διανομή τῶν λαφύρων».
δ. Στό Ἑβρ. ὁ στίχος εἶναι σαφέστερος καί λέγει: «Γιατί κάθε στρατιωτικό ὑπόδημα πού (θορυβωδῶς) κροτεῖ καί κάθε αἱματόβρεκτο ἱμάτιο θά κατακαεῖ, θά γίνει ἀνάλωμα τοῦ πυρός», ὡς ἀνάθεμα (βλ. Δευτ. 13,16 ἑξ. Ἰησ. Ν. 6,24 ἑξ. 7,1 ἑξ. 39,9 ἑξ.).


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

9,1. Μεταβατικός στίχ. ἀπό καταδίκη σέ ὑπόσχεση. – Ζαβουλών, Νεφθαλίμ καί Ἰσσάχαρ ἀποτελοῦσαν ἀργότερα τήν Γαλιλαία.

– Ὁδόν θαλάσσης, εἶναι ἡ δημοσία ὁδός ἀπό τήν Δαμασκό πρός τήν θάλασσα, πιθανῶς ἡ ὁδός τήν ὁποία ἐβάδισαν οἱ Ἀσσύριοι κατά τήν εἰσβολή τους τό 733-732 π.Χ. (Δ´ Βασ. 15,29). Ὁ στίχ. 1 ἀναφέρεται σέ βόρειες περιοχές τῆς Παλαιστίνης καί ἀντιπαραθέτει μία μελλοντική δόξα πρός ἕνα ταπεινό παρελθόν, φαίνεται δέ νά κάνει ὑπαινιγμό στίς εἰσβολές τοῦ Τιγλάθ-Πιλεσέρ στήν Γαλιλαία καί στόν ἐκπατρισμό τοῦ ἔτους 732 π.Χ. (Δ´ Βασ. 15,29). Ὁ Ἡσαΐας στήν περικοπή μας ἀναγγέλλει μία «ἡμέρα τοῦ Γιαχβέ», πού θά φέρει τήν λύτρωση στούς ἐξορίστους· ταυτοχρόνως ὁ προφήτης ἀναγγέλλει τήν εἰρηνική βασιλεία ἑνός Παιδίου βασιλικῆς καταγωγῆς, τοῦ Ἐμμανουήλ τοῦ στίχ. 7,14.

Ἡ ἐμφάνιση τοῦ Μεσσίου στήν Γαλιλαία θά δώσει σέ αὐτή τήν προφητεία τήν πλήρη πραγματοποίηση, βλ. Ματθ. 4,13-16. Ὅμως ὁ στίχ. 1 εἶναι δυσνόητος καί στά δύο κείμενα (Ἑβρ. καί Ο´), ἀποτελεῖ δέ τόν 23β στίχο τοῦ Ἑβρ. Οἱ Ο´, καί κατά τήν ὁμολογία τοῦ Καθηγητοῦ Μπρατσιώτου, φαίνεται ὅτι ἀνέγνωσαν διαφορετικά τό πρωτότυπο Ἑβραϊκό κείμενο, ἄν δέν τό παρεξήγησαν. – Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν, «περιοχή τῶν ἐθνῶν», ὅπως λέγει τό Ἑβρ. («γκελίλ χα-γκωίμ»), σημαίνει τήν Γαλιλαία («γκελίλ» = περιοχή). Καλεῖται ἔτσι λόγῳ τῆς ὑπάρξεως εἰς αὐτήν καί παλαιότερα, ἀλλά καί κατά τούς χρόνους τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, πολλῶν ἐθνικῶν (εἰδωλολατρικῶν) πληθυσμῶν. Τό νόημα τοῦ στίχου φαίνεται καλύτερα στό Ἑβρ.: Ἡ «ὁδός θαλάσσης», τήν ὁποία ἀκολούθησε ὁ Τιγλαθ-Πιλεσέρ γιά νά ταπεινώσει τόν Ἰσραήλ, θά ἀποβεῖ κάποτε, προφητεύει ὁ Ἡσαΐας, ἡ θριαμβευτική πρός αὐτόν ὁδός τοῦ Κυρίου διά τοῦ Σωτῆρος Ἐμμανουήλ.


Καί ὡς πρώτη θά δοξασθεῖ ἀκριβῶς ἡ ταπεινωθεῖσα ἐκείνη περιοχή. Ὡς τιμή δέ στήν περιοχή αὐτή εἶδε ὁ Εὐαγγελιστής Ματθαῖος (4,15) τήν ἐξ αὐτῆς ἔναρξη τῆς δράσεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. 9,2-7. Ὁ Μεσσιανικός βασιλεύς (σύγκρ. μέ 11,1-9). Ἡ περικοπή αὐτή, γεμάτη ἀπό δανεισμένες φράσεις, ἀναφερόμενες στήν δαυιτική μοναρχία, πιθανόν ἀρχικά νά ἀναφέρθηκε στήν ἄνοδο ἑνός βασιλέως στόν θρόνο, ἴσως τοῦ Ἐζεκία. Στήν παροῦσα συνάφεια ἡ περικοπή περιγράφει τόν ἐρχόμενο Μεσσία ὡς τόν ἰδανικό βασιλέα. Τόν παριστάνει ὡς φέροντα τά πλέον ἐξαίρετα χαρακτηριστικά τῶν βασιλέων καί ἡρώων τοῦ Ἰσραήλ (Ἰεζ. 37,25). Σαφῶς τόν ὁμολογεῖ Θεόν (στίχ. 6). 9,4. Ὡς ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἐπί Μαδιάμ. Ἡ περίπτωση ἀναφέρεται στήν ἧττα τῶν Μαδιανιτῶν ἀπό τόν Γεδεών καί τούς ἄνδρες του χωρίς τήν χρήση τῶν ὅπλων (βλ. Κριτ. 7,9-25). Αὐτοί οἱ ἄνδρες προεικονίζουν τούς Ἀποστόλους, πού ξάπλωσαν τό Εὐαγγέλιο σ᾽ ὅλο τόν κόσμο μέ τό «ὅπλο τῆς εἰρήνης» μόνο, δηλαδή, μέ τό κήρυγμα τοῦ Σταυροῦ. 9,5.

Ἡ καταστροφή κάθε πολεμικοῦ ἐξοπλισμοῦ (ὁ στίχ. κατά τό Ἑβρ.) ἀναγγέλλει μία ἐποχή εἰρήνης, ἡ ὁποία θά περιγραφεῖ συμβολικά στή συνέχεια, βλ. 11,6-9, ἀλλά βλ. ἤδη καί 2,4. 9,6. Στόν στίχο μας δηλώνεται ἡ αἰτία τῆς λυτρώσεως. Οἱ διδόμενοι ἐδῶ τίτλοι τοῦ Μεσσίου, λέγει τό ὑπόμνημα BJ, συγκρίνονται μέ αὐτούς πού ἀναφέρονται στό πρωτόκολλο ὡς διδόμενοι στόν Φαραώ κατά τήν στέψη του. Τό Παιδίον τῆς βασιλικῆς φυλῆς θά ἔχει τήν σοφία τοῦ Σολομῶντος, τήν ἀνδρεία καί τήν εὐσέβεια τοῦ Δαβίδ, τίς μεγάλες ἀρετές τοῦ Μωυσέως καί τῶν Πατριαρχῶν, βλ. 11,2. Ἡ Ἐκκλησία μας κατά τήν λατρεία τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων δίδει αὐτούς τούς τίτλους στόν Ἰησοῦ, ὁμολογώντας ἔτσι ὅτι αὐτός εἶναι ὁ Μεσσίας, ὁ πραγματικός Ἐμμανουήλ. 9,7. Ὁ ζῆλος Κυρίου Σαβαώθ ποιήσει ταῦτα. Ὁ ζῆλος (ἑβρ. «κιν᾽ά»), ἡ ζηλότυπη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρός τόν λαό του τόν κάνει νά τιμωρήσει αὐστηρά τίς πτώσεις του (Ἐξ. 20,5. Ἀριθμ. 25,11. Δευτ. 4,24. 5,9. 6,15. 20,19), γιά νά τοῦ ἀπαγορεύσει τήν εἰδωλολατρία του. Στό μέλλον ὅμως, εἶναι ἡ ἴδια ζηλότυπη ἀγάπη («κιν᾽ά») πού βεβαιώνει τήν ἐκπλήρωση τῶν ὑποσχέσεων.




Ἡ τιμωρία τοῦ βασιλείου τοῦ Βορρᾶ (9,8-10,4)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ὁ ἀπειλητικός αὐτός λόγος ἀποτελεῖται ἀπό τέσσερα τεμάχια (9,8-12· 13-16· 17-20· 10,1-4), τά ὁποῖα ἀναφέρονται μᾶλλον στό βόρειο βασίλειο, στό Ἰσραήλ, ἄν καί δέν ἀποκλείεται νά ἀναφέρονται καί στό νότιο βασίλειο, τόν Ἰούδα. Ὁ Ἰσραήλ, κατά τήν περικοπή μας, θά καταστραφεῖ γιά τήν ὑπερηφάνειά του καί τήν ἀμετανοησία του (στίχ. 9.10), γιά τήν μισαδελφία του, γιατί στράφηκε ἐναντίον τοῦ ἀδελφοῦ του, τοῦ Ἰούδα, συμμαχήσας μάλιστα σ᾽ αὐτό μέ εἰδωλολάτρες (στίχ. 11.12· βλ. καί στίχ. 20)· καί ἀκόμη ὁ Ἰσραήλ θά καταστραφεῖ γιά τούς ἄδικους κριτές του (10,1-4), ἄν καί ἡ τελευταία αὐτή περικοπή πιθανόν νά ἀναφέρεται στό νότιο βασίλειο, στόν Ἰούδα. Ἡ καταστροφή θά εἶναι ὁλοσχερής, καί τῶν ἀρχόντων καί τοῦ λαοῦ (στίχ. 14) καί τῶν νέων καί τῶν μεγάλων, καί αὐτῶν τῶν ἤδη πληγεισῶν χηρῶν καί ὀρφανῶν, γιατί ὅλοι τους παρέμειναν ἀμετανόητοι, γιατί «πάντες ἄνομοι καί πονηροί, καί πᾶν στόμα λαλεῖ ἄδικα» (στίχ. 16).


Ἤδη ἡ ἁμαρτία σιγοκαίει καί θά ἀνάψει πυρκαϊά καί θά καταφάγει, ὅπως ἡ φωτιά τό δάσος, ὅλη τήν ὑπόσταση τοῦ ἔθνους (στίχ. 17). Ἄρα, ὅπως φαίνεται ἐδῶ, ἡ ἴδια ἡ ἁμαρτία τιμωρεῖ τόν ἄνθρωπο καί ὄχι ὁ Θεός! Ἡ πρώτη δέ φάση τῆς τιμωρίας καί τῆς καταστροφῆς θά εἶναι ἡ πείνα καί ὁ ἐμφύλιος σπαραγμός (στίχ. 19.20), γιά νά φθάσει τελικά στήν αἰχμαλωσία καί στόν θάνατο στήν ξένη χώρα (10,4).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


9,8Θάνατοα ἀπέστειλε ὁ Κύριος κατά τοῦ Ἰακώβ
καί ἔπεσε αὐτός στόν Ἰσραήλ,
9καί θά τόν γνωρίσει ὅλος ὁ λαός τοῦ Ἐφραίμ
καί οἱ ἀναπαυόμενοι ἀλαζονικά,
οἱ λέγοντες μέ ὑπερήφανη καρδιά:β
10«Πλίνθοι ἔπεσαν,
ἀλλά ἐλᾶτε νά λαξεύσουμε λίθους
καί νά κόψουμε συκομοριές καί κέδρους
καί νά οἰκοδομήσουμε
γιά τούς ἑαυτούς μας πύργους».γ
11Καί θά συντρίψει ὁ Θεός
τούς ἐπαναστατοῦντας
κατά τῆς Ἰερουσαλήμ
καί θά διασκορπίσει τούς ἐχθρούς της:δ
12Τήν Συρία πρός Ἀνατολάς
καί τούς Φιλισταίουςε πρός δυσμάς,
πού καταβροχθίζουν μέ ὅλο τό στόμα τους τόν Ἰσραήλ.
Μέ ὅλα αὐτά ὅμως
δέν ἔπαυσε ὁ θυμός Του,
ἀλλά ἡ Χείρ Του ἐξακολουθεῖ
νά εἶναι ὑψωμένη.
13Καί ὅμως ὁ λαός δέν ἐπέστρεψε στόν πλήξαντα αὐτόν,
καί δέν ἀνεζήτησε τόν Κύριο.
14Τότε ἀπέσπασε ὁ Κύριος
ἀπό τόν Ἰσραήλ κεφαλή καί οὐρά,
μέγα καί μικρό τήν ἴδια μέρα,ς
τούς πρεσβυτέρους
καί τού θαυμάζοντας τά (ἐπιφανῆ) πρόσωπα:ζ
αὐτή εἶναι ἡ ἀρχή.
Καί τούς προφῆτες πού διδάσκουν ἄνομα:
αὐτή εἶναι ἡ οὐρά!
15Καί συμβαίνει οἱ ἐπαινοῦντες τόν λαό αὐτόν
σάν πλάνητες (πού εἶναι) νά τόν πλανοῦν,
ὥστε νά τόν καταστρέψουν.η
16Γι᾽ αὐτό στούς νεανίσκους τους
δέν θά εὐαρεστηθεῖ ὁ Κύριος
καί τά ὀρφανά καί τίς χῆρες
δέν θά τά εὐσπλαγχνισθεῖ·
γιατί ὅλοι εἶναι ἀσεβεῖς καί πονηροί
καί κάθε στόμα λαλεῖ ἄδικα.
Μέ ὅλα αὐτά ὅμως δέν ἔπαυσε ὁ θυμός Του,
ἀλλά ἡ Χείρ Του ἐξακολουθεῖ
νά εἶναι ὑψωμένη.
17Ἡ κακία ὑποκαίει σάν τήν φωτιά
καί θά καταφαγωθοῦν ἀπ᾽ (αὐτή) τήν φωτιά
σάν ξηρά ἀγριάδα·
καί θά κατακαοῦν ὅπως τά μεγάλα δάση,
στά ὁποῖα (ἡ φωτιά) κατακαίει
ὅλα τά γύρω βουνά.θ
18Μέ τόν θυμό τῆς ὀργῆς τοῦ Κυρίου
κατακαίεται ὅλη ἡ χώρα·
ὁ λαός γίνεται ἀνάλωμα τοῦ πυρός·
κανείς δέν λυπᾶται τόν ἀδελφό του.
19Στρέφεται πρός τά δεξιά
(νά φάγει) γιατί πεινάει·
τρώγει καί πρός τά ἀριστερά καί δέν χορταίνει.
Καθένας θά κατατρώγει τίς σάρκες τοῦ βραχίονά του.
20Ὁ Μανασσῆς τρώγει τόν Ἐφραίμ
καί ὁ Ἐφραίμ τόν Μανασσῆ·
καί (ὅμως) οἱ δυό μαζί ἑνώνονται
γιά νά πολιορκήσουν τόν Ἰούδα.
Παρ᾽ ὅλα αὐτά δέν ἔπαυσε ὁ θυμός Του,
ἀλλά ἡ Χείρ Του
ἐξακολουθεῖ νά εἶναι ὑψωμένη.
10,1Οὐαί σ᾽ αὐτούς πού συντάσσουν ἄδικους νόμους,
στούς γραμματεῖς πού γράφουν ὀλέθριους νόμους,
2γιά νά παραβιάσουν τό δίκαιο τῶν πτωχῶν,
καί νά ἁρπάσουν τό δίκαιο τῶν πενήτων τοῦ λαοῦ μου,
ὥστε νά κλέπτουν τήν χήρα
καί νά γυμνώνουν τό ὀρφανό.
3Καί τί θά κάνουνι τήν ἡμέρα τῆς τιμωρίας (τους);
Γιατί ἡ θλίψη θά σᾶς ἔρθει ἀπό μακρυά·
καί (τότε) σέ ποιόν θά καταφύγετε
γιά νά βοηθηθεῖτε;
Ποῦ θά ἀφήσετε τήν δόξα σας;
4Θά καταλήξετεια στήν αἰχμαλωσία
(καί θά περιπέσετε μεταξύ τῶν φονευθέντων).
Μέ ὅλα αὐτά ὅμως δέν ἔπαυσε ὁ θυμός Του,
ἀλλά ἡ Χείρ Του ἐξακολουθεῖ νά εἶναι ὑψωμένη.
α. «Λόγο», λέγει τό Ἑβρ.
β. Κατά τό Ἑβρ. ὁ στίχος ἔχει: «Καί θά γνωρίσει αὐτόν (τόν λόγο) ὅλος ὁ λαός, ὁ Ἐφραίμ καί οἱ κάτοικοι τῆς Σαμαρείας, οἱ ὁποῖοι λέγουν μέ ὕβρη καί ὑπερηφάνεια».
γ. Κατά τό Ἑβρ.: «Πλίνθοι ἔπεσαν, ἀλλά ἐμεῖς τετραγωνικούς λίθους οἰκοδομοῦμε· συκομοριές ἐκόπηκαν, ἀλλά ἐμεῖς κέδρους θά φυτεύσουμε ἀντί αὐτῶν».
δ. Ὁ στίχος στό Ἑβρ.: «Καί ὁ Κύριος ἐξεγείρει τούς ἀντιπάλους του ἐναντίον του (δηλ. τοῦ Ἰσραήλ) καί παρορμᾶ τούς ἐχθρούς του».
ε. Ἔτσι ἔχει τό Ἑβρ., τό ὁποῖο οἱ Ο´ ἀποδίδουν «Ἕλληνας».
ς. «Κλάδο φοίνικος καί σχοῖνο», ἔχει στό Ἑβρ. ἡ ἔκφραση.
ζ. «Τούς πρεσβυτέρους καί τούς ἐξέχοντας», λέει τό Ἑβρ.
η. Ὁ στίχ. στό Ἑβρ. ἔχει: «Οἱ κυβερνῆτες τοῦ λαοῦ αὐτοῦ τόν παραπλανοῦν καί οἱ κυβερνώμενοι (λοιπόν) παραπλανῶνται».
θ. Κατά τό Ἑβρ. ὁ στίχ. ἔχει: «Γιατί ἡ κακία ἐκκαίεται σάν τήν φωτιά, ἡ ὁποία κατατρώγει ἀγκάθια καί τριβόλους καί ἀναφλέγονται οἱ λόχμες τοῦ δάσους, ἔτσι πού νά στροβιλίζονται σάν στήλη καπνοῦ».
ι. Πρός συμφωνία μέ τούς ἀκόλουθους στίχους καλύτερα νά τό ἀποδώσουμε εἰς β´ πληθυντικό πρόσωπο («τί θά κάνετε»), ὅπως ἔχει καί στό Ἑβρ.
ια. Καλύτερα χωρίς τήν ἄρνηση τοῦ κειμένου «μή», ὅπως εἶναι στό Ἑβρ.


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

9,8-10,4. Ἡ κρίση γιά τόν Ἐφραίμ ἕνα μάθημα γιά τόν Ἰούδα (πέντε στροφές, περιλαμβανομένης καί τῆς περικοπῆς 5,24β-30). Αὐτό τό μακρό καί ὡραῖο ποίημα, τοῦ ὁποίου τήν ἑνότητα ἐγγυᾶται ἡ ἐπωδός του «ἀλλ᾽ ἔτι ἡ χείρ ὑψηλή» (στίχ. 12β, 16γ, 20β. 104β. Σύγκρ. μέ Ἱερ. 3,6-10. Ἰεζ. 16,44-58), φαίνεται νά ἀπηγγέλθη σέ ἐποχή ἐχθρότητος μεταξύ Ἰσραήλ καί Ἰούδα. Οἱ μέν τό χρονολογοῦν τό 739, ἐποχή κατά τήν ὁποία ὑφαίνετο ἡ συμμαχία κατά τοῦ Ἰούδα (Δ´ Βασ. 15,37. 16,5 ἑξ.), καί οἱ ἄλλοι περί τό 734, τότε πού ἡ βασιλεία τοῦ Βορρᾶ ἦταν λεία στίς μηχανορραφίες τίς προκαλούμενες μέ τήν ἀσσυριακή προστασία, πού κατέληξαν στήν ἐξορία (Δ´ Βασ. 15,29), γιά τήν ὁποία κάνει ὑπαινιγμό ἡ προηγουμένη προφητεία (βλ. 9,1 καί σχόλιο). 9,8-12. Τιμωρία γιά τήν ὑπερηφάνεια καί τήν ἀμετανοησία. 9,8. Θάνατον, «λόγον», κατά τό Ἑβρ. Προφητική ἀγγελία κρίσεως, ἡ ὁποία θέτει σέ κίνηση τήν ἀπειλή (βλ. 55,10-11. Ἱερ. 23,18,20). 9,10. Πλίνθοι γιά τήν κατασκευή ἁπλῶν, πτωχῶν οἰκιῶν. «Λαξευτοί λίθοι» καί «κέρδοι» γιά τήν ἀνοικοδόμηση παλατιῶν (Ἱερ. 22,7.23). 9,12.

Διά τοῦ «Ἕλληνας» ἀποδίδουν οἱ Ο´ τό «Πελιστίμ», «Φιλισταῖοι», καί ὑπάγουν ἔτσι τούς Φιλισταίους στήν ἐθνολογική κατηγορία τῶν Ἑλλήνων. Πράγματι ἔχουμε μαρτυρίες περί ἐπιθέσεως τῶν Φιλισταίων κατά τοῦ Ἰούδα· βλ. Β´ Παραλ. 28,16· Γ´ Βασ. 15,27. 9,13-17. Διεφθαρμένοι ἄρχοντες παραπλανοῦν τόν λαόν τους (Ἱερ. 6,14). 9,14. Κεφαλήν καί οὐράν. Ἡ ἔκφραση σημαίνει τούς ἀρχηγούς καί τούς ὑποτελεῖς, βλ. Δευτ. 28,13.44. Τό ἡμιστίχ. 14β («αὕτη ἡ ἀρχή...») θεωρεῖται ὡς ἕνα ἐπεξηγηματικό σχόλιο. 9,15. Ἴσως στόν στίχ. ἐδῶ πρέπει νά παρεμβληθεῖ τό 5,25, τό ὁποῖο ὑποτίθεται ὅτι ἐχωρίσθη ἀπ᾽ αὐτόν τυχαίως. 9,18-21. Ἡ ἠθική διαφθορά κατατρώγει τό ἔθνος ὅπως ἡ φωτιά τό δάσος (Ὠσ. 7,6). Ξέσπασε ἐμφύλιος πόλεμος. 9,18.

Πρόκειται γιά τήν ἀναρχία καί τίς ἐσωτερικές διενέξεις πού ἐσημειώθησαν τά τελαυταῖα χρόνια στό βασίλειο τοῦ Ἰσραήλ, βλ. Δ´ Βασ. 15,23-31. 17,1-6. 9,19. Ἔσθων τάς σάρκας τοῦ βραχίονος... Γιά ἀνθρωποφαγία βλ. Ἱερ. 19,9. Μερικοί θεωροῦν αὐτή τήν φράση ὡς παροιμία. 9,20. Οἱ δύο ἐρίζουσες γιά τόν θρόνο ἀδελφές φυλές τοῦ Βορείου βασιλείου, ὁ Ἐφραίμ καί ὁ Μανασσῆς, ἑνώνοντο στήν ἐχθρότητά τους πρός τόν Ἰούδα. 10,1-4. Κρίση σ᾽ αὐτούς πού διαστρέφουν τήν δικαιοσύνη μέ καταπιεστικούς νόμους (3,13-15. Ἱερ. 8,8). Ἡ στροφή αὐτή φαίνεται νά ἀπευθύνεται πρός τόν Ἰούδα· ὁ προφήτης θέλει νά ἀποδείξει ὅτι καί αὐτός εἶναι ὑπό καταδίκη.


http://aktines.blogspot.gr/2015/06/6_19.html
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]

Re: Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

7
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΣΑΪΑΣ


Κατά τοῦ βασιλέως τῆς Ἀσσυρίας (10,5-19)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ περικοπή μας αὐτή στρέφεται κατά τοῦ ὑπερηφάνου Ἀσσυρίου μονάρχου, τόν ὁποῖο ὁ Θεός μεταχειρίστηκε σάν παιδαγωγική ράβδο (στίχ. 5), γιά νά κτυπήσει καί συνετίσει τόν λαό Του Ἰσραήλ γιά τίς ἀνομίες του (στίχ. 6). Αὐτός ὅμως ὁ Ἀσσύριος μονάρχης δέν σεβάστηκε τήν θέση του αὐτή, ὅτι δηλαδή εἶναι ἕνα ἁπλό ὄργανο στά χέρια τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἀντίθετα ὑπερηφανεύθηκε γιά τίς νίκες του καί τίς κατακτήσεις του, πού πίστευσε ὅτι μόνος του τίς κατόρθωσε (στίχ. 7-9). Καί τώρα θαρρεῖ τολμηρά ὅτι θά εἰσβάλει χωρίς ἀντίσταση (στίχ. 14β) μέ τήν παντοδύναμη, ὅπως νομίζει, ἰσχύ του σ᾽ ὅλες τίς χῶρες τῆς οἰκουμένης (στίχ. 13-14) καί σ᾽ αὐτήν ἀκόμη τήν Ἰερουσαλήμ (στίχ. 10), τήν πρωτεύουσα τοῦ θεοκρατικοῦ βασιλείου. Ἀλλά – προφητεύει ἐδῶ ὁ προφήτης – ἀφοῦ τελειώσει ὁ Γιαχβέ τήν παιδαγωγική του τιμωρία πρός τόν λαό Του Ἰσραήλ, θά στραφεῖ ἔπειτα πρός τόν ὑπερήφανο ἄρχοντα τῶν Ἀσσυρίων (στίχ. 12) καί θά τοῦ κατακάψει ὅλο του τό «δάσος» (στίχ. 18), ὅλη του, δηλαδή, τήν δόξα καί τήν δύναμη τῶν στρατευμάτων του. Ὅσοι ἀπομείνουν θά εἶναι ὀλίγοι, τόσο ὀλίγοι, ὥστε θά μποροῦν νά μετρηθοῦν ἀπό ἕνα μικρό παιδί (στίχ. 19)! Ὑπολογίζουν ὅτι ἡ παρούσα προφητεία μας χρονολογεῖται κατά τήν ἐποχή πού ἡ ἀσσυριακή δύναμη ἦταν σέ μεγάλη ἀκμή, δηλαδή μετά τήν πρώτη ταπείνωση τοῦ Ἰούδα ἀπό τούς Ἀσσυρίους (734-732), καί κατά τήν ἅλωση τῆς Σαμάρειας (722).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


10,5Ἀλλοίμονο στόν Ἀσσύριο μονάρχη
πού στά χέρια του εἶναι ἡ ράβδος
τοῦ θυμοῦ μου καί τῆς ὀργῆς μου.
6Τήν ὀργή μου (αὐτή) ἀποστέλλω
ἐναντίον ἀσεβοῦς ἔθνους,
ἐναντίον τοῦ λαοῦ μου·
θά τόν κάνω (τόν Ἀσσύριο μονάρχη)
νά τόν σκυλεύσει
καί νά τόν λαφυραγωγήσει
(τόν λαό μου),
νά καταπατήσει τίς πόλεις του
καί νά τίς μεταβάλει σέ σκόνη.
7Ἀλλά αὐτός (ὁ Ἀσσύριος) δέν σκέπτεται
καί δέν συλλογίζεται ἔτσι στήν καρδιά του,
ἀλλά ἡ ἐπιθυμία του εἶναι
πῶς νά ἐξολοθρεύσει
καί πῶς νά ἐξαφανίσει ὄχι ὀλίγα ἔθνη.
8Καί ὅταν τοῦ λέγουν,
«ἐσύ εἶσαι ὁ μόνος ἄρχοντας!»,
9αὐτός ἀπαντᾶ:
«(Ναί!) Δέν κατέλαβα τήν χώρα
τήν πάνω ἀπό τήν Βαβυλώνα
καί τήν Χαλάνη,
ὅπου κτίστηκε ὁ πύργος (τῆς Βαβέλ);
Καί ἀκόμη κατέλαβε τήν Ἀραβία
καί τήν Δαμασκό καί τήν Σαμάρεια.α
10Ὅπως κατέλαβα αὐτά τά βασίλεια,
ἔτσι θά κυριαρχήσω
καί σέ ὅλα τά ἔθνη.
Θρηνῆστε τά εἴδωλα τῆς Ἰερουσαλήμ καί τῆς Σαμάρειας.
11Ὅ,τι ἔκανα στήν Σαμάρεια καί στά χειροποίητά της,
τό ἴδιο θά κάνω καί στήν Ἰερουσαλήμ
καί στά εἴδωλά της».
12Ἀλλά θά συμβεῖ, ὅταν ὁ Κύριος
θά συμπληρώσει τό ἔργο του
στό ὄρος Σιών καί στήν Ἰερουσαλήμ,
θά τιμωρήσει (αὐτήν) τήν ἀλαζόνα καρδιά,
τόν ἄρχοντα, δηλαδή, τῶν Ἀσσυρίων,
καί τήν ὑπερηφάνεια τῶν ὑψηλῶν ματιῶν του.
13Γιατί λέγει: «Μέ τήν δύναμή μου
καί μέ τήν σοφία μου θά τό κατορθώσω·
θά μετακινήσω τά ὅρια τῶν ἐθνῶν
καί θά καταλύσω τήν δύναμή τους.
14Θά σείσω κατοικημένες πόλεις
καί θά καταλάβω μέ τό χέρι μου
ὅλη τήν οἰκουμένη
σάν φωλιά (πτηνῶν)
καί θά τήν πάρω
σάν ἐγκατελειμμένα αὐγά,
χωρίς νά ὑπάρχει κανείς
πού θά μοῦ διαφύγει
ἤ πού θά μοῦ ἀντισταθεῖ».β
15Ἀλλά μήπως μπορεῖ νά καυχηθεῖ ὁ πέλεκυς
ὅτι κατορθώνει κάτι μόνος του,
χωρίς ἐκεῖνον πού κόπτει μέ αὐτόν;
Ἤ μήπως μπορεῖ νά ὑπερηφανευθεῖ τό πριόνι
ὅτι κάνει κάτι μόνο του,
χωρίς ἐκεῖνον πού τό σύρει;
Τό ἴδιο μπορεῖ νά πεῖ κανείς
γιά μιά ράβδο ἤ γιά ἕνα ξύλο,
πού τά σηκώνει ἄνθρωπος.γ
16Ὄχι ἔτσι! Ἀλλά ὁ Κύριος Σαβαώθ
θά στείλει στήν τιμή σου ἀτιμία
καί στήν δόξα σου θά ἀνάψει πῦρ κατακαῖον
17 – τό φῶς τοῦ Ἰσραήλ θά γίνει πῦρ,
ὁ Ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ (θά γίνει) φλόγα φωτιᾶς – δ
γιά νά ἀφανίσει ὅπως τό (καιόμενο ξηρό) χορτάριε
τόν πλοῦτο (τῶν Ἀσσυρίων).
18Τήν ἡμέρα ἐκείνη θά ἀφανιστοῦν
τά ὄρη καί τά βουνά καί τά πυκνά δάση,
θά καταφαγωθοῦν «σῶμα καί ψυχή»
(δηλ. ὁλόκληρα)·
καί οἱ φυγάδες θά εἶναι σάν ἐκεῖνον
πού φεύγει ἀπό μεγάλη πυρκαϊά.
19Ὅσοι ἀπομείνουν θά εἶναι μικρός ἀριθμός.
Ἕνα (μικρό) παιδί θά μπορεῖ νά τούς ἀριθμήσει.
α. Στό Ἑβρ. οἱ στίχ. 8.9 ἔχουν: «Δέν εἶναι οἱ ἄρχοντές μου ὅλοι βασιλεῖς; Δέν εἶναι ἡ Καλυώ ὅπως ἡ Καρκεμίς; Δέν εἶναι ἡ Χαμάθ ὅπως ἡ Ἀρφάδ; Δέν εἶναι ἡ Σαμάρεια ὅπως ἡ Δαμασκός;».
β. Στό Ἑβρ. ὁ ὑπερήφανος μονάρχης ὁμιλεῖ σέ παρελθόντα χρόνο ἀναφερόμενος στίς προηγούμενες νίκες του, γιά τίς ὁποῖες μίλησε ἤδη στούς στίχ. 8.9. Στό κείμενο αὐτό ὁ στίχος 14 ἔχει καλύτερα λέγων: «Τό χέρι μου συνέλαβε ὅπως ἀπό φωλιά (πτηνῶν) τόν πλοῦτο τῶν λαῶν, καί ὅπως συγκεντρώνει κανείς ὠά ἐγκαταλελειμμένα· ἔτσι καί ἐγώ συγκέντρωσα ὅλη τήν γῆ, χωρίς κανείς νά κινήσει τήν πτέρυγά του ἤ νά ἀνοίξει τό στόμα του ἤ νά ψιθυρίσει».
γ. Στό Ἑβρ. ὁ στίχος εἶναι ἐκφραστικώτερος: «Θά καυχηθεῖ ὁ πέλεκυς ἐναντίον ἐκείνου, ὁ ὁποῖος κόπτει μέ αὐτόν ἤ θά ὑπερηφανευθεῖ τό πριόνι ἐναντίον τοῦ ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος τό χειρίζεται; Σάν ἡ ράβδος νά μπορεῖ νά κυβερνᾶ ἐκεῖνον πού τήν ὑψώνει ἤ σάν ἡ βακτηρία νά μπορεῖ νά διοικεῖ ὅ,τι δέν εἶναι ξύλο (δηλ. τόν ἄνθρωπο)»!
δ. Ἔτσι, ὅπως ἔχει στό Ἑβρ., τό ἡμιστίχιο καί κατά τόν Μπρατσιώτη δεχόμενον ὡς ἐσφαλμένη τήν ἀνάγνωση τῶν Ο´ «ἁγιάσει αὐτόν».
ε. Τό Ἑβρ. ὁμιλεῖ γιά «ἔνδοξο δάσος» καί γιά «δενδρόκηπο» ἐκφράζοντας ἔτσι παραστατικώτερα τό μεγαλεῖο τῶν Ἀσσυρίων, τό ὀποῖο ὅμως θά φθαρεῖ.


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

10,5-19. Ἀνίδεος ὁ ἰσχυρός Ἀσσύριος ἡγεμών ὅτι ὑπῆρξε ἕνα ἁπλό ὄργανο τοῦ Θεοῦ καταδικάζεται γιά τήν ὑπερηφάνειά του σέ καταστροφή (βλ. Ἱερ. 25,8-14. 50,23 [κατά τό Ἑβρ.]). Στήν περικοπή μας πρόκειται πιθανόν περί τοῦ Σενναχηρίμ καί τῆς εἰσβολῆς τοῦ 701. Σύγκρινε τούς στίχ. 8-11 μέ τούς 36,18-20. Χωρίς νά τό γνωρίζει ὁ βασιλεύς τῆς Ἀσσυρίας εἶναι ἕνα ὄργανο πού ἐκτελεῖ τίς κρίσεις τοῦ Θεοῦ κατά τοῦ ἐπαναστάτου λαοῦ (βλ. 13,5. 5,26. 7,18, 8,7). Ὁμοίως γιά τόν Ἰερεμία ὁ Ναβουχοδονόσορ θά εἶναι μία μάστιγα στά χέρια τοῦ Γιαχβέ (Ἰερ. 27 (Ἑβρ. 50), 23,28 (Ἑβρ. 51), 20), θά εἶναι ὁ ὑπηρέτης του (Ἰερ. 25,9.34 [Ἑβρ. 27]. 6.43 [Ἑβρ. 50]. 10). Ὅμως αὐτή ἡ ἀποστολή, τήν ὁποία ὁ εἰσβολεύς δέν γνωρίζει, δέν καταργεῖ τήν ἐνοχή του. Ἡ ὑπερηφάνειά του καί ἡ βαναυσότης του θά τιμωρηθοῦν τήν ἡμέρα πού καθώρισε ὁ Θεός (στίχ. 12). 10,9.

Ὁ Ἠσαΐας παραθέτει τίς ἰσχυρές πόλεις πού κατεστράφησαν ὑπό τῶν Ἀσσυρίων κατά τίς προηγούμενες ἐκστρατεῖες: Ἡ Kalno (Ο´ Χαλάνη), πόλη στή βόρεια Συρία, κατελήφθη τό 742 π.Χ. ἀπό τόν Τιγλάθ-Πιλεσέρ· ἡ Karkemish (οἱ Ο´ ἀποδίδουν περιφραστικῶς τό ὄνομα μέ τήν ἔκφραση «τήν χώρα τήν ἐπάνω Βαβυλῶνος»), στόν Ἐφράτη, κατελήφθη ἀπό τόν Σαργών τό 717· ἡ Hamat, στόν Ὀρόντη στήν κεντρική Συρία (οἱ Ο´ τήν συμπεριλαμβάνουν στήν Ἀραβία), κατελήφθη ἀπό τόν Σαργών τό 720· ἡ Arpad, πλησίον τῆς Alep, ἐπολιορκήθη ἤδη καί κατελήφθη ἀπό τόν Τιγλάθ-Πιλεσέρ πρίν ἀπό τόν συροεφραιμικό πόλεμο· ἡ Σαμάρεια ἔπεσε το 721 καί ἡ Δαμασκό τό 732. Ὅλες αὐτές οἱ πόλεις ἐκυριεύθησαν ἀπό τούς Ἀσσυρίους. Τό δέ νόημα τῆς ἀπαντήσεως τοῦ στίχου μας κατά τόν Μπρατσιώτη (Ὁ προφήτης Ἡσαΐας, τεῦχος Α´, σελ. 161) εἶναι: «Ὡς ἐγενόμην κύριος τοσούτων πόλεων καί χωρῶν, οὕτω θά καταλάβω καί τήν Ἰερουσαλήμ». 10,10-11. Γιά τήν Ἀσσυρία ὁ Θεός τοῦ Ἰούδα Γιαχβέ ἦταν ἕνα εἴδωλο (βλ. 36,7-10). 10,12. Τελικό συμπέρασμα σέ πεζό λόγο τῶν περικοπῶν στίχ. 5-11. 13-19. 10,13-14.

Ἡ ὑπερηφάνεια τῆς Ἀσσυρίας. Γιά νά ἀποθαρρύνει τήν κατ᾽ αὐτοῦ ἐπανάσταση ὁ Ἀσσύριος ἡγεμών μετώκιζε τούς ὑποτελεῖς λαούς. 10,10. Παρατηροῦμε στόν στίχ. 10 μας, ὡς ἔχει στό Ἑβρ., ὅτι ὁ προφήτης κάνει τόν βασιλέα τῶν Ἀσσυρίων νά ὁμιλήσει σάν ἕνας καλός γιαχβιστής, γιατί τόν παριστᾶ νά χαρακτηρίζει τούς ξένους θεούς ὡς «ἐλιλίμ» (Ο´ «χειροποιήτοις», στίχ. 11). Εἶναι ἕνας κακός ὅρος χρησιμοποιούμενος εἰδικῶς ἀπό τόν Ἠσαΐα γιά νά σημάνει τίς ξένες θεότητες, τά εἴδωλα. Ἡ πρώτη σημασία τοῦ ὅρου εἶναι «τιποτένια», «ματαιότητες». 10,13. Ἀφελῶ ὅρια ἐθνῶν. Αὐτά στήν Ἀγία Γραφή παριστάνονται ὡς καθορισμένα ἀπό τόν Θεό (Γεν. 11,8. Δευτ. 32,8). 10,15. Ρητορική ἐρώτηση πού μᾶς ὑπενθυμίζει τόν στίχ. 5 (βλ. καί 45,9). 10,16-19. Φῶς τοῦ Ἰσραήλ, εἶναι ἡ μεγαλειότης τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ (2,10. 29,6. Ἰεζ. 1,26-28). Τό Φῶς αὐτό εἶναι φωτιστικό γιά τούς καθαρούς, ἀλλά καταστρεπτικό γιά τούς ἀσεβεῖς. Τήν Ἀσσυρία θά τήν καταφάγει ὅπως ἡ φωτιά τό δάσος. 10,19. Ἡ εἰκόνα τῶν δένδρων τοῦ δάσους, ὅπως ἡ ὑπόσχεση περί ἑνός “ὑπολοίπου” τῶν ἐπιζόντων (στίχ. 20-23), ἔκαναν μερικούς νά ὑποψιασθοῦν ὅτι, ἀπό τόν στίχο 16, δέν πρόκειται περί τιμωρίας τοῦ βασιλέως τῆς Ἀσσυρίας, ἀλλά περί τῆς χώρας τοῦ Ἰούδα ὑποθέτοντες ὅτι αὐτή ἡ παράγραφος εἶναι ἐκτός τῆς ἐδῶ περικοπῆς καί νοοῦντες μέ μία γενικώτερη ἔννοια τό “διά τοῦτο” τοῦ στίχ. 16 (κατά τό Ἑβρ.).


Τό μικρό ὑπόλοιπο (10,20-23)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Τό τεμάχιο αὐτό εἶναι ἀνεξάρτητο ἀπό τήν προηγούμενη περικοπή καί συνδέεται μόνο μέ αὐτή ὡς πρός τό θέμα τῆς σωτηρίας τοῦ μικροῦ ὑπολοίπου τοῦ Ἰσραήλ· γιατί καί ἡ προηγούμενη περικοπή μιλοῦσε γιά τήν σωτηρία ἑνός μικροῦ ἀριθμοῦ ἐκ τῶν Ἀσσυρίων (στίχ. 19). Εἶναι δέ πολύ ἀγαπητή στόν προφήτη Ἡσαΐα ἡ θεολογία περί τῆς σωτηρίας ἑνός μικροῦ ὑπολοίπου (στίχ. 22) καί αὐτό ἐσήμαινε, ὅπως εἴδαμε (7,3), τό ὄνομα τοῦ πρωτοτόκου υἱοῦ του «Σε᾽άρ Γιασούβ» («ἕνα μικρό ὑπόλοιπο θά ζήσει»). Ἡ προφητεία αὐτή ἀκούγεται καί ὡς τιμωρία, γιατί θά καταστραφεῖ τό μέγα πλῆθος τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλά ἀκούεται καί ὡς ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, γιατί δέν θά εἶναι ὁλοσχερής ἡ καταστροφή. Γιά τήν σωτηρία ὅμως αὐτοῦ τοῦ μικροῦ ὑπολοίπου προϋπόθεση εἶναι νά ἐπιστρέψει αὐτό στό Θεό (στίχ. 20.21. Βλ. καί Ρωμ. 9,27)


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


10,20Καί θά συμβεῖ ἐκείνη τήν ἡμέρα
τό κατάλοιπο τοῦ Ἰσραήλ καί οἱ διασωθέντες ἀπόγονοι τοῦ Ἰακώβ
δέν θά στηρίζονται πιά σ᾽ αὐτούς πού τούς ἐκτύπησε,
ἀλλά θά στηρίζονται
μέ πρέπουσα ἐμπιστοσύνη στόν Θεό,
τόν ἅγιο τοῦ Ἰσραήλ.
21Οἱ διασωθέντες ἀπόγονοι τοῦ Ἰακώβ
θά ἐπιστρέψουν στόν ἰσχυρό Θεό.
22Καί ἄν ὁ λαός τοῦ Ἰσραήλ
γίνει σάν τήν ἄμμο τῆς θάλασσας,
μόνο ἕνα ὑπόλοιπο ἀπό αὐτούς θά σωθεῖ
γιατί καταστροφή συντριπτική
ληφθεῖσα μέ δικαιοσύνη
θά ἐκτελέσει ὁ Κύριος.
23Πράξη ὁλοκληρωτικῆς καταστροφῆς
θά κάνει (ὁ Κύριος)
σ᾽ ὅλη τήν οἰκουμένη.


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

10,20-23. Αὐτή ἡ σύντομη προφητεία φαίνεται νά εἶναι ἕνα ὑπόμνημα τοῦ δοθέντος ὀνόματος στόν πρωτότοκο υἱό τοῦ Ἠσαΐου «σε᾽άρ γιασούβ» («ἕνα μικρό ὑπόλοιπο θά ζήσει»), βλ. 7,3. Ἡ θεολογία περί τοῦ «ὑπολοίπου», τόσο ἀγαπητή στόν Ἠσαΐα, βλ. 4,3 καί τό σχόλιο, συνοψίζεται ἐδῶ μέ δύο ὄψεις: Ἀφ᾽ ἑνός μέν τῆς ἀγγελίας περί μιᾶς παραδειγματικῆς τιμωρίας, πού δέν θά ἀφήσει τίποτα παρά ἕνα μικρό ὑπόλοιπο (στίχ. 22-23), ἀφ᾽ ἑτέρου δέ περί τῆς ὑποσχέσεως γι᾽ αὐτό τό ὑπόλοιπο ὅτι θά μεταστραφεῖ («γιασούβ»), καί ὅτι θά λάβει τήν συγγνώμη καί νέες εὐλογίες (στίχ. 20-21). 10,21.

Καί ἔσται τό καταλειφθέν τοῦ Ἰακώβ... «Ὑπόλοιπον θά ἐπιστρέψῃ, τό ὑπόλοιπον τοῦ Ἰακώβ, εἰς τόν ἰσχυρόν Θεόν», λέγει τό Ἑβρ. Κατά τό κείμενο αὐτό ἡ φράση εἶναι ὅπως τό ὄνομα τοῦ πρωτοτόκου υἱοῦ τοῦ Ἡσαΐου «σε᾽άρ γιασούβ»). Εἰς 7,3-4 τό ὄνομα αὐτό εἶναι ὡς μία ἐνθαρρυντική προφητεία, ἀλλά ἐδῶ εἶναι καί μία προφητεία τιμωρίας (μόνο ἕνα μικρό ὑπόλοιπο θά ζήσει, βλ. στίχ. 22). 10,22. Ὡς ἡ ἄμμος τῆς θαλάσσης. Ἡ φράση ὑπενθυμίζει τήν ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ στόν Πατριάρχη Ἀβραάμ (Γεν. 22,17. Σύγκρ. μέ Ρωμ. 9,27). Στόν Ἡσαΐα (4,2-3. 6,13. 7,3. 28,5-6. 37,4. 37,31-32. Σύγκρ. μέ Μιχ. 4,7. 5,2-9. Ζαχ. 2,7) τό «ὑπόλοιπο» ἀναφέρεται σέ ἐκείνους πού ἀπέμειναν μετά τήν τιμωρία τοῦ Ἰούδα, ἀπό τούς ὁποίους θά ἀναστεῖ ἕνας μεγάλος λαός.

Κατά τήν περίοδο τῆς αἰχμαλωσίας τό «ὑπόλοιπο» αὐτό ἦταν ὁ ἐκπατρισθείς λαός (Ἰεζ. 6,8-10. Ἱερ. 23,3. 38,7), τόν ὁποῖον ὁ Θεός θά ἐπιστρέψει πάλι στήν γῆ του καί θά τόν καταστήσει μέγα. Μετά τήν περίοδο αἰχμαλωσίας ἡ πίστη τῶν Ἰουδαίων θά μᾶς ὑπενθυμίσει πάλι τήν προ-αἰχμαλωσιακή περίοδο (βλ. Ζαχ. 8,11. Ἀγ. 1,12. Ζαχ. 14,2). 10,23.Ἐν τῇ οἰκουμένῃ ὅλῃ. Ἡ μερική θεία κρίση κατά τοῦ Ἰσραήλ εἶναι μέρος τῆς παγκοσμίου κρίσεως.


Ἐμπιστοσύνη στόν Θεό (10,24-27)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ περικοπή αὐτή ἀγγέλλει στούς Ἰουδαίους τό εὐχάριστο μήνυμα τῆς ἀπαλλαγῆς τους ἀπό τόν ζυγό τῶν Ἀσσυρίων, οἱ ὁποῖοι τελικά θά πληγοῦν καί θά καταστραφοῦν (στίχ. 25). Εἰς πίστωση αὐτῶν ὁ Προφήτης παραπέμπει στήν ἰσραηλιτική ἱστορία, στήν ἐποχή τῆς ἐξόδου ἀπό τήν Αἴγυπτο καί στίς σωτήριες ἐπεμβάσεις τοῦ Θεοῦ στούς χρόνους τῶν Κριτῶν (στίχ. 26). Ἔτσι οἱ Ἰουδαῖοι ἄς ἔχουν ἐμπιστοσύνη στόν Κύριο, διότι ἐγγίζει ἡ λύτρωσή τους ἀπό τόν ζυγό τῶν Ἀσσυρίων. Ἡ προφητεία μας ἀναφέρεται μᾶλλον στήν ἐποχή τῆς εἰσβολῆς τοῦ Σενναχηρίμ τό 701.


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


10,24Γι᾽ αὐτό τά ἑξῆς λέγει ὁ Κύριος Σαβαώθ:
Λαέ μου, πού κατοικεῖς τήν Σιών,
μή φοβᾶσαι τούς Ἀσσυρίους
ὅταν σέ πατάξουν μέ τήν ράβδο·
(αὐτή θά) εἶναι ἡ πληγή
πού φέρω ἐναντίον σου,
καί θά θυμηθεῖς αὐτό
πού συνέβηκε μέ τήν Αἴγυπτο.α
25Γιατί, λίγο ἀκόμη καί θά πάψει ἡ ὀργή
καί ὁ θυμός μου θά στραφεῖ ἐναντίον τους.
26Τότε θά ἐγείρει ὁ Θεός ἐναντίον τους πληγή,
ὁμοία μέ τήν πληγή πού κτύπησε τήν Μαδιάμ
στόν τόπο τῆς καταστροφῆς τους·β
καί ὁ θυμός του θά εἶναι στήν ὁδό τῆς θάλασσας,
(μάλιστα) τῆς θάλασσας πού ὁδηγεῖ στήν Αἴγυπτο.γ
27 Ἐκείνη τήν ἡμέρα θά φύγει τό φορτίο του ἀπό τόν ὦμο σου
καί ὁ φόβος του ἀπό πάνω σου·
καί ὁ ζυγός του θά ἀφαιρεθεῖ ἀπό τόν τράχηλό σου. δ
α. Ὁ στίχος κατά τό Ἑβρ.: «Διά τοῦτο τάδε λέγει ὁ Κύριος, ὁ Κύριος τῶν δυνάμεων· μή φοβοῦ, λαέ μου, πού κατοικεῖς στήν Σιών, ἀπό τήν Ἀσσούρ, ἡ ὁποία μέ ράβδο σέ κτυπᾶ καί τήν βακτηρία του σηκώνει ἐναντίον σου, ὅπως συνέβηκε μέ τήν Αἴγυπτο».
β. «Στόν βράχο τοῦ Ὠρήβ», λέει καλύτερα τό Ἑβρ.
γ. Στό Ἑβρ. τό ἡμιστίχ. ἔχει: «Καί θά ἐγείρει τήν ράβδο του ἐπί τῆς θαλάσσης, ὅπως συνέβηκε στήν Αἴγυπτο».
δ. Στό Ἑβρ. ὁ στίχος ἔχει: «Καί θά συμβεῖ κατά τήν ἡμέρα ἐκείνη: Θά ὑποχωρήσει τό φορτίο ἀπό τούς ὤμους σου καί ὁ ζυγός του ἀπό τόν τράχηλό σου ἕνεκα τοῦ πάχους». (Τό τελευταῖο διορθώνεται κατά τούς Ο´: «Ὁ ζυγός ἀπό τόν τράχηλό σου θά ἐξαφανιστεῖ»).


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

10,24-27. Προφητεία ὑπόσχεσης. Ἡ προφητεία αὐτή ἐδῶ φαίνεται νά χρονολογεῖται σέ μία ἐποχή, ὅπου οἱ Ἀσσύριοι ἐπίεζαν μέ βαρύ ζυγό τό βασίλειο τοῦ Ἰούδα. Θά ὑπολογίζαμε τόν καιρό πού προηγήθη τῆς εἰσβολῆς τοῦ Σενναχηρίμ τό 701. Γιά νά ἐμπνεύσει τήν ἐμπιστοσύνη στόν λαό του ὁ Γιαχβέ, ἐπαναφέρει στήν μνήμη του τήν προηγουμένη αὐτοῦ ἱστορία (βλ. στίχ. 24. 26). Πολλά ὅμως ἀπό αὐτά τά περιστατικά, καί πρό παντός ἡ «ὁδός τῆς Αἰγύπτου» εἶναι ἴσως μεταγενέστερες γλῶσσες. 10,26. Γίνεται πρῶτον ἀναφορά στήν νίκη τοῦ Γεδεών κατά τῶν Μαδιανιτῶν (οἱ Ο´ ἀνέγνωσαν «μπετσώρ», «θλίψη», ἀντί «μπετσούρ», «στόν βράχο» καί παρέλειψαν τό ἑπόμενο Ὠρέβ, βλ. Κριτ. 7,25), στήν σωτήρια διάβαση διά τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης ἔπειτα («τῇ ὁδῷ τῇ κατά θάλασσαν») καί στό κατά τῆς Αἰγύπτου σωτήριο κτύπημα τέλος («εἰς τήν ὁδόν τήν κατ᾽ Αἴγυπτον», Ἐξ. 14,16). Ὅλος ὁ στίχ. εἶναι μία προσθήκη πού διακόπτει τήν ἀνάπτυξη, βλ. σχόλ. εἰς 4,5.


Ἡ εἰσβολή (10,28-34)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)


Στήν περικοπή αὐτή ὁ προφήτης κατά πρῶτον (στίχ. 28-32) περιγράφει ἀριστοτεχνικά καί δραματικά τήν ραγδαία εἰσβολή καί προέλαση τῶν Ἀσσυρίων κατά τῆς Ἰερουσαλήμ ἀπό τόν βορρᾶ, πιθανόν ἀπό τήν Σαμάρεια. Ἡ ραγδαία ταχύτητα τοῦ εἰσβολέως ἐχθροῦ ἐκφράζεται στήν περικοπή μας ἐδῶ καί ἀπό τήν βραχύτητα τῶν προτάσεων καί τό ἀσύνδετο μεταξύ τους. Ἀλλά στήν περικοπή μας προαναγγέλλεται πάλι καί ἡ αἰφνίδια πανωλεθρία τῶν Ἀσσυρίων πρό τῆς Ἰερουσαλήμ (στίχ. 33-34). Γιά τό βέβαιο τῆς καταστροφῆς τῶν Ἀσσυρίων ὁ προφήτης Ἠσαΐας τονίζει τήν παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ μέ τό ὄνομά Του «Δεσπότης Κύριος Σαβαώθ» (στίχ. 33


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


10,28(Ὁ Ἀσσύριος) ἔρχεται στήν πόλη Ἀγγαί
29περνᾶ στήν Μαγγεδώ
καί ἀποθέτει τίς ἀποσκευές του στήν Μαχμάς.
Διαβαίνει τήν φάραγγα
καί φθάνει στήν Ἀγγαί.
Φόβος θά καταλάβει τήν Ραμά τήν πόλη τοῦ Σαούλ.
Θά φύγουν30 οἱ κάτοικοι τῆς Γαλλείμ,
τό ἄκουσε ἡ Λαϊσά, τό ἄκουσε ἡ Ἀναθώθ
31καί τρόμαξαν ἡ Μαδεβηνά καί οἱ κάτοικοι τῆς Γιββεΐρ.
32Παρακαλεῖτε τώρα νά σταματήσουν,
ἱκετεύσατε γιά τό ὄρος, γιά τήν θυγατέρα Σιών,
γιά τά ὑψώματα τῆς Ἰερουσαλήμ.
33 Ἀλλά ἰδού ὁ Δεσπότης, ὁ Κύριος τῶν Δυνάμεων,
θά ταράξει μέ δύναμη τούς ἐνδόξους
καί θά συντριβοῦν οἱ ὑψηλόφρονες
καί θά ταπεινωθοῦν οἱ ὑπερήφανοι.
34Θά πέσουν μέ τό μαχαίρι οἱ ὑπερήφανοι,
ὁ δέ Λίβανος (ὁ Ἀσσύριος) μέ τά ὑψώματά του θά πέσει.α

α. Ἡ περικοπή εἶναι δύσκολη στήν μετάφρασή της· σαφέστερο θεωρεῖται ἐνταῦθα τό Ἑβραϊκό κείμενο, τό ὁποῖο λέγει: 28(Ὁ Ἀσσύριος) Ἦλθε στήν Ἀϊάθ, πέρασε ἀπό τήν Μιγρών, ἄφησε τά σκεύη του στήν Μιχμάς, 29πέρασε τά στενά, ἔκανε νυκτερινό κατάλυμα στήν Γεβά, ἡ Ραμά ἔγινε πανικόβλητη, ἡ Γαβαά, ἡ πόλη τοῦ Σαούλ, ἔφυγε. 30Φώναξε δυνατά, θυγατέρα τῆς Γαλλείμ, ἄκουσε Λαϊσά, ἀπάντησε σ᾽ αὐτήν Ἀναθώθ. 31Ἡ Μαδμενά τράπηκε σέ φυγή, οἱ κάτοικοι τῆς Γεβείμ φεύγουν γιά νά σωθοῦν. 32Τήν ἴδια ἡμέρα (ὁ Ἀσσύριος) θά σταματήσει στήν Νώβ καί θά ἀπειλήσει μέ τήν πυγμή του τό ὄρος τῆς θυγατρός τῆς Σιών, τό λόφο τῆς Ἰερουσαλήμ. 33Ἀλλά ἰδού, ὁ Κύριος, ὁ Κύριος τῶν Δυνάμεων, κόπτει τά κλαδιά τῶν δένδρων μέ κρότο τρομερό καί οἱ ὑψηλόφρονες θά συντριβοῦν καί οἱ ὑπερήφανοι θά ἀνατραποῦν. 34Μέ σιδερένια ἀξίνα θά κατακόψει τά δένδρα τοῦ δάσους καί ὁ Λίβανος θά πέσει.


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

10,28-32. Οἱ στίχ. αὐτοί περιγράφουν τήν πορεία τοῦ εἰσβολέως. Ὁ εἰσβολεύς (βλ. σχόλ. εἰς 1,4-9) εἰσέβαλε ἀπό τά βόρεια πρός τά περίχωρα τῆς Ἱερουσαλήμ (Ἱερ. 6,1-3). Αὐτή πιθανόν εἶναι μιά παραδοσιακή περιγραφή τῆς εἰσβολῆς. Γιά μιά νότια πορεία βλ. Μιχ. 1,10-15. Λέγουν ὅμως ὅτι ἄν πρόκειται γιά τήν ἐπίθεση τοῦ Σενναχηρίμ, βλ. 10,5, ἡ ἐδῶ ὁδός δέν εἶναι αὐτή πού ἀκολούθησαν τά στρατεύματά του, βλ. Δ´ Βασ. 18,17, καί ἔχουμε λοιπόν ἐδῶ περιγραφή μιᾶς φανταστικῆς ἐπιδρομῆς ἐρχομένης ἀπό Βορρᾶ, βλ. Ἠσ. 14,31. Οἱ πόλεις δέν ἔχουν ὅλες ἐντοπιστεῖ. Ἡ τελευταία Nob εἶναι ἐπί τοῦ ὄρους Σκοπός, ἀπ᾽ ὅπου φαίνεται ἡ Ἰερουσαλήμ. 10,33-34. Στούς στίχους μας προεξαγγέλλεται ἡ αἰφνιδία πανωλεθρία τῶν Ἀσσυρίων πρό τῆς Ἰερουσαλήμ. Κατά τό Ἑβρ. ἡ δύναμη τῶν Ἀσσυρίων, πού θά ὑποστεῖ τήν πανωλεθρία, παραβάλλεται (βλ. καί στίχ. 18) πρός μέγα δάσος, τοῦ ὁποίου ὁ ξυλουργός (ὁ Γιαχβέ) κόπτει τά δένδρα. Ὁ Κύριος ὁ «δασοφύλακας» θά κατακόψει τήν Ἀσσυρία. Τήν ἐκπλήρωση τῆς προφητείας τῶν στίχων μας, κατά τά κυριώτερα σημεῖα της, βλέπουμε πραγματοποιουμένη μέ τήν καταστροφή τῆς ὑπό τόν Σενναχηρίβ ἀσσυριακῆς δυνάμεως ἀπό τόν βασιλέα Ἐζεκία (701·βλ. Ἠσ. 37,36 ἑξ.).
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]

Re: Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

8
Ὁ ἀπόγονος τοῦ Δαβίδ (11,1-9)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ περικοπή μας αὐτή ἐδῶ εἶναι μία ὡραιοτάτη χριστολογική προφητεία, ἡ ὁποία ἀναφέρεται στήν καταγωγή, τό πρόσωπο καί τό ἔργο τοῦ μέλλοντος νά ἔλθει Μεσσίου, ἔχει δέ ἐπηρεάσει ἡ ἐδῶ προφητεία μας κατά πολύ τήν ὑμνογραφία καί τήν ἁγιογραφία τῆς Ἐκκλησίας μας. Τόν Μεσσία ἡ προφητεία μας παριστᾶ ὡς ἕνα «κλωνάρι», ὡς ἕνα «ἄνθος», («νέτσερ», βλαστός), πού θά βλαστήσει ἀπό τήν ρίζα τοῦ Ἰεσσαί, τοῦ πατέρα τοῦ Δαυΐδ (στίχ. 1). Ὁ Μεσσίας θά εἶναι θεῖο πρόσωπο, γιατί θά «ἀναπαυθεῖ», δηλαδή, θά κατοικήσει μόνιμα σ᾽ αὐτόν τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, τό ὁποῖο εἶναι πηγή πολλῶν χαρισμάτων καί δυνάμεως (στίχ. 2).

Ἀντίθετα πρός τούς μεροληπτικούς καί ἄδικους κριτές τῆς ἐποχῆς τοῦ προφήτου, ὁ Μεσσίας θά εἶναι δίκαιος, γιατί εἶναι «ζωσμένος τήν δικαιοσύνη καί τήν ἀλήθεια» (στίχ. 5). Θά δικαιώνει τούς πτωχούς καί τούς ταπεινούς, «θά πατάσσει τούς τυράννους», ὅπως λέγει καλύτερα τό Ἑβραϊκό κείμενο, καί μέ ἕνα φύσημα τῶν χειλέων του θά καταβάλει τόν «ἀσεβῆ» (στίχ. 4), δηλαδή τόν Ἀντίχριστο. Τέλος, ἡ περικοπή μας περιγράφει μέ πολλή χάρη τά ἀποτελέσματα τῆς δικαίας διακυβέρνησης τοῦ Μεσσίου. Τά ἀποτελέσματα αὐτά θά εἶναι, ἀφ᾽ ἑνός μέν, τό ὅτι θά ἔλθει μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καί μεταξύ τῶν ζώων, ἀλλά καί μεταξύ τῶν ἀνθρώπων καί τῶν ζώων, μιά παραδείσια εἰρήνη (στίχ. 6-9α), ἀφ᾽ ἑτέρου δέ ὅτι ὅλη ἡ σύμπασα θά ἀποκτήσει θεογνωσία καί εὐσέβεια, ἡ ὁποία θά φέρει τέρμα στό κακό (στίχ. 9α).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

11,1 Ἀπό τόν κορμό τοῦ Ἰεσσαί θά φυτρώσει κλωνάρι
καί ἄνθος ἀπό τήν ρίζα θά ξεπροβάλλει.
2 Πάνω του θά ἀναπαύεται τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ,
τό πνεῦμα τῆς σοφίας καί τῆς συνέσεως,
τό πνεῦμα τῆς δύναμης νά ἀποφασίζει καί νά ἐκτελεῖ,
τό πνεῦμα τῆς γνώσεως καί τῆς εὐσέβειας·
3 θά τόν πληρώσει (ὁ Θεός) μέ πνεῦμα φόβου Θεοῦ.α
Δέν θά δικάζει κατά τά φαινόμενα
οὔτε θά ἐλέγχει κατά τά ἀκουόμενα,
4 ἀλλά θά κρίνει τόν πτωχό μέ δικαιοσύνη
καί θά ἀποφασίζει μέ εὐθύτητα ὑπέρ τῶν ταπεινῶν τῆς γῆς·
καί θά πατάξει τήν γῆ μέ τόν λόγο τοῦ στόματός του β
καί μέ τήν πνοή τῶν χειλέων του θά θανατώσει τόν ἀσεβῆ·
5 δικαιοσύνη θά περιζώνει τήν ὀσφύ του
καί πιστότητα θά περισφίγγει τίς πλευρές (του).
6Καί (τότε) ὁ λύκος θά βοσκήσει μαζί μέ τό ἀρνί
καί ἡ πάρδαλη θά ἀναπαύεται μαζί μέ τήν ἔριφο·
τό μοσχάρι καί ὁ ταῦρος καί τό λιοντάρι θά βόσκουν μαζί
καί (ἕνα) μικρό παιδίο θά τά ὁδηγεῖ.
7 Τό βόδι καί ἡ ἀρκούδα θά βόσκουν μαζί
καί τά παιδιά τους θά εἶναι ἀντάμα·
τό λιοντάρι θά τρώγει ἄχυρα μαζί μέ τό βόδι.
8 Τό νήπιο παιδί θά βάζει τό χέρι του στήν τρύπα τῶν ἀσπίδων (= δηλητηριώδη φίδια)
καί στήν φωλιά πού εἶναι τά μικρά τῶν ἀσπίδων.
9 Δέν θά κάνουν κακό
καί δέν θά μποροῦν νά ἐξοντώσουν κανένα
στό ὄρος τό ἅγιό μου,
γιατί ὅλη ἡ γῆ γέμισε μέ γνώση Κυρίου,
σάν τό πολύ νερό πού κατακαλύπτει τίς θάλασσες.
α. «Καί στόν φόβο τοῦ Κυρίου θά εὐαρεστεῖται», λέγει τό Ἑβρ.
β. Στό Ἑβρ. τό ἡμιστίχ. αὐτό ἔχει: «Θά πατάσσει τούς τυράννους μέ τήν ράβδο τοῦ στόματός του».


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

11,1-9: Ὁ Μεσσιανικός βασιλεύς (σύγκρ. μέ 9,2-7· βλ. σχόλ.). Μεσσιανικό ποίημα πού δίνει μέ ἀκρίβεια μερικά οὐσιαστικά χαρακτηριστικά τοῦ μέλλοντος νά ἔρθει Μεσσίου. Ὁ Μεσσίας θά κατάγεται ἀπό τόν Δαυΐδ (στίχ. 1), θά εἶναι γεμᾶτος μέ προφητικό πνεῦμα (στίχ. 2), θά κάνει νά βασιλεύσει μεταξύ τῶν ἀνθρώπων ἡ δικαιοσύνη, πράγμα πού θά εἶναι γήϊνη ἀντανάκλαση τῆς ἁγιότητος τοῦ Γιαχβέ. Βλ. σχόλ. εἰς 1,26 καί 5,16, θά ἐγκαταστήσει τήν παραδείσια εἰρήνη (στίχ. 6-8), καρπό τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ (στίχ. 9). – Κατά τό βάπτισμά του ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἐπλήσθη Πνεύματος Ἁγίου (στίχ. 3· βλ. Ματθ. 3,16). Σάν δίκαιος θά κρίνει τούς λαούς κατά τά ἔργα καί τούς λογισμούς τῆς καρδίας (στίχ. 3.4)· ἡ διδασκαλία Του θά «πατάξει τήν γῆν» (στίχ. 4) καί ἡ πνοή τοῦ στόματός Του – μία μεταφορά γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα – θά καταστρέψει τόν ἀσεβῆ (τόν Ἀντίχριστο). 1,1-3.

Ὁ Μεσσίας δείχνει καθαρά τά χαρακτηριστικά τῶν μεγάλων ἀνδρῶν τοῦ Ἰσραήλ. 11,1. Ἰεσσαί (Ἑβρ. «Γισάϊ») Πατέρας τοῦ Δαυίδ (Α´ Βασ. 16,1-20· βλ. Ρούθ 4,22) καί πρόγονος ὅλων τῶν βασιλέων τοῦ Ἰούδα καί τοῦ Μεσσίου (βλ. Ματθ. 1,6-16). 11,2. Πνεῦμα Θεοῦ. Τό Πνεῦμα τοῦ Γιαχβέ ἤ τό «Ἅγιο Πνεῦμα τοῦ Γιαχβέ» (42,1. 61,1 ἑξ. 63,10-13. Ψαλμ. 50,13. Σοφ. Σολ. 1,5. 9,17), ἡ «πνοή» του («πνοή» καί «πνεῦμα» εἶναι μεταφράσεις τῆς ἰδίας λ. «ρούαχ»), δρᾶ διά μέσου ὅλης τῆς βιβλικῆς ἱστορίας. Πρίν ἀκόμη ἀπό τήν δημιουργία τό Πνεῦμα «ἐπεφέρετο ἐπάνω τοῦ ὕδατος», τοῦ χάους (Γεν. 1,2), αὐτό δίνει τήν ζωή σέ ὅλες τίς ὑπάρξεις (Ψαλμ. 103,29-30. 33,6. Γεν. 2,7. Ἰεζ. 37,5-6. 9-10). Εἶναι ἐκεῖνο πού ὑποκινεῖ καί ἀναδεικνύει τούς Κριτές (Κριτ. 3,10. 6,34. 11,29· βλ. καί Α´ Βασ. 11,6) καί δίνει διάκριση σ᾽ αὐτούς (Ἀριθμ. 11,17), δίνει ἐπιδεξιότητα στούς τεχνῖτες (Ἐξ. 31,3. 35,31), σοφία στόν Ἰωσήφ (Γεν. 41,38). Τέλος καί ἰδιαίτερα τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐμπνέει τούς προφῆτες (᾽Αριθμ. 11,17 [Μωυσῆς]. 25-26. 24,2. Α´ Βασ. 10,6.10. 19,20. Β´ Βασ. 23,2 [Δαυίδ]. Μιχ. 3,8. Ἡσ. 48,16. 61,1. Ζαχ. 7,12. Β´ Παραλ. 15,1. 20,14. 24,20), ἐνῶ οἱ ψευδοπροφῆτες ἀκολουθοῦν τό δικό τους πνεῦμα (Ἰεζ. 33,3 καί ἀκόμη Δαν. 4,5.15. 5,11-12.14).

Ἡ περικοπή μας λέγει ὅτι αὐτό τό Πνεῦμα τῶν προφητῶν θά δοθεῖ στόν Μεσσία. Ἡ περικοπή Ἰωήλ 3,1-2 θά ἀναγγείλει γιά τούς μεσσιανικούς χρόνους τήν παγκόσμια ἔκχυση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (βλ. Πράξ. 2,16-18). Ὅπως ὁ λόγος περί τῆς Σοφίας (Παροιμ. 8,22 σχόλ. Σοφ. Σολ. 7,22 σχόλ.) καί ὁ λόγος περί τοῦ Πνεύματος θά ξαναβρεῖ τήν τελική ἔκφρασή του στήν Καινή Διαθήκη (βλ. σχόλ. στά χωρία Ἰωάν. 1,32. 14,16.26. Πράξ. 1,8. κ. 2. Ρωμ. 5,5). 11,3. Τό Πνεῦμα δίδει στόν Μεσσία τίς ἐξέχουσες ἀρετές τῶν μεγάλων προσωπικοτήτων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης: Τήν σοφία τοῦ Σολομῶντος, τήν σύνεση καί ἀνδρεία τοῦ Δαυίδ, τήν γνώση καί τόν φόβο τοῦ Γιαχβέ, πού εἶχαν οἱ πατριάρχες καί προφῆτες. Ἡ ἀπαρίθμηση αὐτῶν τῶν δώρων ἀπό τούς Ο´ καί τήν Βουλγάτα (οἱ ὁποῖες προσθέτουν τήν «εὐσέβεια») κάνουν τόν κατάλογο τῶν ἑπτά δώρων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. 11,3β-5. Ἡ σοφία καί ἡ δικαιοσύνη (5,7) κατά παράδοση συνεδέοντο μέ τόν ἰδεατό βασιλέα (Γ´ Βασ. κεφ. 3. Ψαλμ. 71). 11,6-8. Ἡ βασιλεία τοῦ Μεσσία θά εἶναι ἕνας νέος παράδεισος. Ἡ δυσαρμονία τῆς φύσεως θά ἐπιστρέψει στήν πρωτόγονη ἁρμονία (Ἰεζ. 47,1-12). 11,6.

Ἡ ἐπανάσταση τοῦ ἀνθρώπου κατά τοῦ Θεοῦ (Γεν. κεφ. 3) χάλασε τήν ἁρμονία μεταξύ τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς φύσεως Γεν. 3,17-19), μεταξύ τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ ἀνθρώπου (Γεν. κεφ. 4). Οἱ προφῆτες ἀναγγέλλουν πολέμους καί εἰσβολές ὡς τιμωρία τῶν ἀπίστων τοῦ Ἰσραήλ. Ἀντίθετα, ἡ μεσσιανική ἐποχή μαζί μέ τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, τήν συμφιλίωση μέ τόν Θεό καί τήν βασιλεία τῆς δικαιοσύνης, θά ἐγκαταστήσει τήν εἰρήνη πού θά ἔχει ὡς συνέπεια: Τήν εὐφορία τοῦ ἐδάφους (Ἀμ. 9,13-14. Ὠσ. 2,20. 23-24), τόν γενικό ἀφοπλισμό (Ἡσ. 2,4. 9,4. Μιχ. 4,3-4. 5,9-10. Ζαχ. 9,10), τήν συνεχῆ εἰρήνη (Ἡσ. 9,6. 32,17. 60,17-18. Σοφ. 3,13. Ζαχ. 3,10. Ἰωήλ 4,17). Ἡ Καινή Διαθήκη εἶναι μία διαθήκη εἰρήνης (Ἰεζ. 34,25. 37,26). Ἡ μεσσιανική βασιλεία εἶναι μία βασιλεία εἰρήνης (Ζαχ. 9,8-10. Ψαλμ. 71,3-7). Αὐτή ἡ εἰρήνη ἐκτείνεται καί στό ζωικό βασίλειο, μέχρι τόν ὄφι, πού ἔγινε ὄργανο γιά τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ μεσσιανική ἐποχή περιγράφεται ἐδῶ συμβολικά ὡς μία ἐπιστροφή στήν παραδείσια εἰρήνη. 11,9. Ἐπί τό ὄρος τό ἅγιόν μου. Βλ. 65,25. Ἰεζ. 20,40.


Ἡ ἐπιστροφή τῶν διασκορπισμένων (11,10-16)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Στήν περικοπή μας αὐτή συνεχίζεται ὁ λόγος τῆς προηγούμενης περικοπῆς περί τοῦ Μεσσία, ἀλλά ὁ μεσσιανισμός ἐδῶ λαμβάνει ἐθνικό χρῶμα, γιατί προφητεύεται ἡ ἐπάνοδος τῶν Ἰσραηλιτῶν καί τῶν Ἰουδαίων ἀπό τήν αἰχμαλωσία, ἤ ὅπου ἀλλοῦ μακράν τῆς πατρίδος εὑρίσκονται αὐτοί (στίχ. 11.12), καί ἡ λήξη τοῦ σχίσματος τοῦ ἑνωμένου ἀρχικά περιουσίου λαοῦ καί ἡ συνδιαλλαγή πλέον τοῦ Ἰσραήλ καί τοῦ Ἰούδα (στίχ. 13). Ὡς ἀποτέλεσμα δέ τῆς συνδιαλλαγῆς αὐτῆς καί τῆς ἑνώσεως τοῦ Ἰσραήλ καί τοῦ Ἰούδα, θά εἶναι ἡ καθυπόταξη ἀπό τόν ἑνωμένο Ἰσραήλ ὅλων τῶν ὑπεναντίων ἐχθρῶν, πού τά ὀνόματά τους ὑπενθυμίζουν τούς ἐχθρούς τοῦ Δαυίδ (στίχ. 14), γιατί ὁ Μεσσίας ἀνήκει στήν οἰκογένεια τοῦ Δαυίδ, ὡς καταγομένου Αὐτοῦ ἀπό τόν πατέρα τοῦ Δαυίδ Ἰεσσαί (στίχ. 10). Θά ἐπαναληφθεῖ δηλαδή ἐδῶ καί μέ τόν μεταιχμαλωσιακό Ἰσραήλ αὐτό πού συνέβηκε παλαιά σ᾽ αὐτόν. Τότε ὁ Ἰσραήλ ἔκανε τήν ἔξοδό του ἀπό τήν Αἴγυπτο καί τώρα θά κάνει τήν ἔξοδό του ἀπό τήν Ἀσσυρία (στίχ. 16). Ὅμως παρά τήν ἐθνική ἀπόχρωση πού παρουσιάζει ἡ περικοπή μας, ὁ Μεσσίας παρουσιάζεται καί σ᾽ αὐτήν ὡς παγκοσμία προσωπικότης, πρός τόν ὁποῖον θά προσφεύγουν ὅλα τά ἔθνη (στίχ. 10).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


11,10 Καί θά συμβεῖ ἐκείνη τήν ἡμέρα
νά ἀνεβεῖ ἀπό τήν ρίζα τοῦ Ἰεσσαί
αὐτός (ὁ Μεσσίας) πού θά ἄρχει στά ἔθνη α
καί σ᾽ αὐτόν θά ἐλπίζουν αὐτά·
καί ὁ τόπος τῆς ἀναπαύσεώς του θά εἶναι δοξασμένος.
11 Καί ἐκείνη τήν ἡμέρα θά φανερώσει πάλι ὁ Κύριος τήν δύναμή του·
θά φροντίσει γιά τό κατάλοιπο τοῦ λαοῦ του,
αὐτό πού θά ἀπομείνει ἀπό τήν Ἀσσυρία καί ἀπό τήν Αἴγυπτο,
τήν Βαβυλωνία β καί τήν Αἰθιοπία,
ἀπό τήν Ἐλάμ καί τίς ἀνατολικές χῶρες γ καί ἀπό τήν Ἀραβία. δ
12 Καί θά ὑψώσει (ὁ Κύριος) σημαία στά ἔθνη
καί θά συνάξει τούς ἐξορίστους τοῦ Ἰσραήλ·
καί τούς διασκορπισμένους τοῦ Ἰούδα
ἀπό τά τέσσαρα ἄκρα τῆς γῆς.
13 Τότε θά παύσει ἡ ζηλοτυπία κατά τοῦ Ἐφραίμ
καί οἱ ἐχθροί τοῦ Ἰούδα θά καταστραφοῦν.
Ὁ Ἐφραίμ δέν θά ζηλεύει τόν Ἰούδα
καί ὁ Ἰούδας δέν θά ἐνοχλεῖ τόν Ἐφραίμ.
14 Καί θά ὁρμήσουν μέ πλοῖα τῶν Φιλισταίων πρός δυσμάς, ε
γιά νά λεηλατήσουν τίς ἀνατολικές χῶρες ς καί τήν Ἰδουμαία.
Πρῶτον θά ὁρμήσουν κατά τῆς Μωάβ
καί πρῶτοι ὑποτελεῖς θά γίνουν οἱ Ἀμμωνῖτες.
15 Τότε θά ἀποξηράνει ὁ Κύριος τήν θάλασσα τῆς Αἰγύπτου (τήν Ἐρυθρά) ζ
καί θά κινήσει τό χέρι του πρός τόν ποταμό (τόν Εὐφράτη)
καί μέ βίαιο ἄνεμο θά τόν διασπάσει σέ ἑπτά ρύακες,
ὥστε (οἱ ἄνθρωποι) θά τόν διαβαίνουν μέ σανδάλια.
16 Ἔτσι θά γίνει δίοδος
γιά τόν καταλειφθέντα στήν Αἴγυπτο λαό μου, ζ
καί θά συμβεῖ στόν Ἰσραήλ (καί τώρα),
ὅπως συνέβηκε τότε πού βγῆκε ἀπό τήν χώρα τῆς Αἰγύπτου.

α. Τό Ἑβρ. ἔχει τό ἡμιστίχ. «θά ἵσταται ὡς σημαία γιά τούς λαούς»·
β. «Παθρώς», ἔχει τό Ἑβρ.
γ. Ἡ ἔκφραση στό Ἑβρ. κείμενο ἔχει «ἀπό Σινεάρ καί τήν Χαμάθ».
δ. Τό Ἑβραϊκό λέγει ἐδῶ «ἐκ τῶν νήσων τῆς θαλάσσης» (τά νησιά τοῦ Αἰγαίου).
ε. Τό Ἑβρ. ἔχει κατά λέξη: «Καί θά πετάξουν ἐπί τῶν ὤμων τῶν Φιλισταίων κατά τήν θάλασσα», ὑπό τήν ὁποία νοοῦνται αἱ δυσμαί.
ς. Τό Ἑβρ. λέγει: «Τούς υἱούς τῆς Ἀνατολῆς».
ζ. «Τήν γλώσσα τῆς θαλάσσης τῆς Αἰγύπτου», λέγει τό Ἑβρ. ῾Ως λάθος πρέπει νά θεωρήσουμε τό «ἐν Αἰγύπτῳ» τῶν Ο´ καί νά προτιμήσουμε τό Ἑβρ. πού ὁμιλεῖ γιά τήν Ἀσσυρία.


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

11,10-16. Τό ποίημα αὐτό χρονολογεῖται ἀπό τό τέλος τῆς βαβυλωνίου αἰχμαλωσίας καί συνδέεται μέ αὐτή τήν περικοπή τοῦ βιβλίου τοῦ προφήτου Ἡσαΐου λόγω τῆς μνείας τῆς ρίζης τοῦ Ἰεσσαί, βλ. στίχ. 10 καί στίχ. 1. Στόν προσδοκώμενο Μεσσιανισμό οἱ Προφῆτες ἀναγγέλουν συχνά τό τέλος τοῦ σχίσματος καί τήν συνδιαλλαγή τοῦ Ἰσραήλ καί τοῦ Ἰούδα· βλ. Ὠσ. 2,2. Μιχ. 2,12. Ἰερ. 3,18. 23,5-6. 31,1. Ἰεζ. 37,15-27. Ζαχ. 9,10. 1,10. Ἡ ρίζα τοῦ Ἰεσσαί. Εἶναι ἕνα πρόσωπο, ὄχι μία δυναστεία (στίχ. 1). Καί ἔσται ἡ ἀνάπαυσις αὐτοῦ τιμή. Κατά μερικούς Πατέρες πρόκειται περί τοῦ τάφου τοῦ Μεσσία. 11,11-16.

Ὁ ἀναγεννημένος καί ἑνωμένος Ἰσραήλ θά λάβει ἐκδίκηση κατά τῶν καταπιεστῶν του. Ἡ ὁρολογία καί ἡ ἀτμόσφαιρα τῶν στίχ. 11-16 ὑποδηλώνει μία μεταιχμαλωσιακή ἐποχή. 11,11. Γενικά στόν στίχ. μας ἔχουμε ἀρίθμηση τῶν χωρῶν ὅπου ἦταν διεσκορπισμένοι οἱ Ἰουδαῖοι τόν καιρό τῆς ἐξορίας. Παθρώς: στήν Ἄνω Αἴγυπτο· Kush: ἡ Αἰθιοπία· Ἐλάμ: ἡ Περσία· Σινεάρ: ἡ χώρα τῆς Βαβυλωνίας· Χαμάθ: στήν Συρία· οἱ «νῆσοι» σημαίνουν τήν Κρήτη καί γενικῶς τίς ἀπομεμακρυσμένες ἀκτές. 11,12. Σημεῖον. Ἐδῶ ἕνα σημεῖο, ὄχι ἕνα πρόσωπο (στίχ. 10). 11,15. Τήν θάλασσαν Αἰγύπτου. «Τήν γλώσσα τῆς θαλάσσης τῆς Αἰγύπτου», λέγει τό Ἑβρ. Πρόκειται γιά τήν Ἐρυθρά θάλασσα (Ἐξ. κεφ. 14). – Ποταμόν. Ὁ Εὐφράτης. 11,16. Ἡ μελλοντική ἀπελευθέρωση παριστάνεται σάν μία νέα ἔξοδος (βλ. Ἱερ. 23,7-8). Τά ἀναγγελόμενα ἐδῶ θαύματα εἶναι ἡ ἐπανάληψη τῶν θαυμάτων τοῦ Μωυσέως καί τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, τῆς διαβάσεως τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης καί τοῦ Ἰορδάνου. Ἡ ἐπιστροφή τῶν ἐξορίστων περιγράφεται ὡς μιά νέα Ἔξοδος. Βλ. 40,3-5 σχόλ.


Ἡ θάλασσα τῆς Αἰγύπτου φαίνεται νά δηλώνει τήν Ἐρυθρά Θάλασσα καί ὁ κατ᾽ ἐξοχήν ποταμός εἶναι ὁ Εὐφράτης. – Καί ἔσται δίοδος τῷ καταλειφθέντι μου λαῷ ἐν Αἰγύπτῳ...«Ἀντί "ἐν Αἰγύπτῳ" τῶν Ο´, ὅπερ ἄγνωστον πῶς προῆλθε, τό Μασ. ἔχει "ἀπό τήν Ἀσσυρίαν"» (Μπρατσιώτης, Ὁ προφήτης Ἡσαΐας, τεῦχος Α´, σελ. 188). – Ἡ «δίοδος», πού κάποτε ἔβγαλε τόν Ἰσραήλ ἀπό τήν Αἴγυπτο, θά ἀνοιχθεῖ ἀργότερα γιά τήν Μαρία καί τόν Ἰωσήφ, οἱ ὁποῖοι θά φέρουν τόν Ἰησοῦν ἐκεῖ γιά προστασία ἀπό τόν Ἡρώδη, καί γιά τούς Ἀποστόλους, πού θά πορευθοῦν ἐκεῖ γιά τό κήρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου (βλ. The Orthodox Study Bible).
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]

Re: Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

9
Ψαλμός (12,1-6)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)


Ὁ ὕμνος αὐτός κλείνει τό λεγόμενο «βιβλίο τοῦ Ἐμμανουήλ», ἀλλά καί ὅλο τό α´ τμῆμα τοῦ βιβλίου τοῦ προφήτου Ἠσαΐου. Ὁ ὕμνος ἀποτελεῖται ἀπό δύο ἄσματα (12,1-3 καί 12,4-6), τό καθένα δέ ἀπό αὐτά ἀρχίζει μέ τήν ἴδια εἰσαγωγή («καί ἐρεῖς ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ»). Ὅπως παλαιά ὁ Ἰσραήλ ὅταν ἐξῆλθε ἀπό τήν Αἴγυπτο, ὕμνησε τόν Θεό του (βλ. Ἐξ. 15,1 ἑξ.), ἔτσι καί τώρα, κατά τήν δεύτερη ἔξοδό του, γιά τήν ὁποία μᾶς μίλησε ἡ προηγούμενη περικοπή, ἔξοδο ἀπό τήν Ἀσσυρία ἤ ἀπό τά ἄλλα μέρη πού ἦταν σκορπισμένος (βλ. 11,11), θά ψάλει μέ εὐγνωμοσύνη καί χαρά εὐχαριστήριο ὕμνο στόν Θεό του (στίχ. 1-3). Ὁ Θεός παριστάνεται στήν περικοπή μας σάν μιά πηγή, ἀπό τήν ὁποία οἱ λυτρωμένοι θά ἀντλοῦν ὕδωρ ζωῆς (στίχ. 3). – Τό δεύτερο μέρος τοῦ ὕμνου (12,4-6) ὑμνεῖ τήν δόξα τοῦ Γιαχβέ.


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


12,1 Ἐκείνη τήν ἡμέρα θά πεῖς:
«Θά σέ εὐχαριστήσω, Κύριε,
γιατί ὀργίσθηκες ἐναντίον μου,
ἀλλά μετέστρεψες τόν θυμό σου
καί μέ ἐλέησες.
2 Ἰδού ὁ Θεός μου εἶναι ὁ σωτήρας μου, ὁ Κύριος·
θά ἔχω ἐμπιστοσύνη σ᾽ αὐτόν καί δέν θά φοβοῦμαι,
γιατί δύναμή μου καί ἆσμα μου εἶναι ὁ Κύριος
καί αὐτός ἔγινε ἡ σωτηρία μου».
3 Τότε θά ἀντλήσετε ὕδωρ μέ χαρά
ἀπό τίς πηγές τῆς σωτηρίας.
4 Καί θά πεῖς τήν ἡμέρα ἐκείνη:
«Ὑμνεῖτε τόν Κύριο, δοξάστε τό ὄνομά του,
κάνετε γνωστά στούς λαούς τά ἔργα του,
μή ξεχνᾶτε πόσο εἶναι ἔνδοξος.
5 Ὑμνῆστε τό ὄνομα Κυρίου,
γιατί ἔκανε ἔνδοξα ἔργα·
ἀναγγείλατέ τα σ᾽ ὅλη τήν γῆ.
6 Χαρεῖτε καί εὐφρανθεῖτε οἱ κάτοικοι τῆς Σιών,
γιατί δοξάστηκε ἀνάμεσά σας ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ.

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

Ὁ ψαλμός αὐτός, ἀβεβαίας χρονολογίας καί προελεύσεως, εἰσεχώρησε ἐδῶ γιά νά κλείσει τό Βιβλίο τοῦ Ἐμμανουήλ. Τό πρῶτο μέρος τοῦ Ψαλμοῦ, στίχ. 1-3, εἶναι ἕνας ὕμνος ἀναγνωρίσεως ἑνός θλιμμένου ὅτι ὁ Θεός βοηθεῖ καί ἐλευθερώνει (σύγκρ. μέ Ψαλμ. 115). 12,2β. Ἔξ. 15,2. Ψαλμ. 117,14. 12,3. Στόν στίχ. δέν ὁμιλεῖ ὁ προφήτης, ἀλλά ὁμιλοῦν πρός ἀλλήλους οἱ σωθέντες. – Τό δεύτερο μέρος τοῦ Ψαλμοῦ, στίχ. 4-6, εἶναι ἕνας εὐχαριστήριος ὕμνος. 12,6. Ἀγαλλιᾶσθε καί εὐφραίνεσθε. Σύγκρ. μέ Σοφ. 3,14. – Ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ. Βλ. σχόλ. εἰς 1,4. – Τά ἡμιστίχ. 1α καί 4α «καί ἐρεῖς ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ» εἶναι λειτουργικοί τίτλοι. Ἡ ἔκφραση ἀναφέρεται στήν ἡμέρα τῆς νέας Ἐξόδου.
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]
Απάντηση

Επιστροφή στο “Ανάγνωση και ερμηνεία της Αγίας Γραφής”

cron