Re: Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

10
3. ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΛΑΩΝ (13,1-23,18)


Κατά τῆς Βαβυλῶνος (13,1-14,23)

(α) Κατά τῶν Βαβυλωνίων (13,1-22)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)


Ἀπό τό κεφ. αὐτό ἀρχίζει μία σειρά προφητειῶν ἐναντίον ξένων πρός τόν Ἰσραήλ ἐθνῶν. Στό ἐδῶ κεφ. ἔχουμε μία προφητεία κατά τῆς ἰσχυρῆς Βαβυλῶνος, τῆς ὁποίας περιγράφεται παραστατικά ἡ καταστροφή της. Στήν ἀρχή παρουσιάζεται ὁ Ἴδιος ὁ Θεός νά ἐξεγείρει λαούς καί νά συγκροτεῖ ἰσχυρό στράτευμα γιά ἐπίθεση κατά τῆς κοσμοκράτειρας Βαβυλῶνος (στίχ. 2-5). Ἡ περιγραφή τῆς καταστροφῆς γίνεται μέ χαρακτηριστικά τῆς γενικῆς καταστροφῆς τοῦ κόσμου, ὡς τοῦ ἐρχομοῦ τῆς φοβερᾶς Ἡμέρας τοῦ Κυρίου (στίχ. 8-18). Ἀπό τήν καταστροφή θά ἀπομείνουν ὀλίγοι (στίχ. 12), οἱ ὁποῖοι θά εἶναι περίφοβοι καί θά φεύγουν σάν τά ζαρκάδια καί θά περιπλανῶνται σάν τά χαμένα πρόβατα (στίχ. 14). Θά φεύγουν ἀπό νέο φόβο, μήπως τούς συλλάβουν οἱ κατακτητές τους, γιατί αὐτοί θά εἶναι πολύ σκληροί, δέν θά λυποῦνται οὔτε τά νήπιά τους (στίχ. 14-16). Oἱ καταστροφεῖς τῆς Βαβυλῶνος θά εἶναι οἱ Μῆδοι, ἰσχυροί καί ἄσπλαγχνοι πολεμιστές (στίχ. 17-18). Πάει ἡ ἄλλοτε μεγάλη καί ἔνδοξη Βαβυλώνα. Ἡ χώρα γιά πολλά χρόνια θά γίνει κατοικητήριο θηρίων καί οἱ φωνές τους θά ἀκούγονται μέσα ἀπό τά ἐρειπωμένα κτήριά της (στίχ. 19-22).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


13,1 Ὅραση κατά τῆς Βαβυλῶνος, τήν ὁποία εἶδε ὁ Ἡσαΐας, ὁ υἱός τοῦ Ἀμώς.
2 Σηκῶστε σημαία πάνω σέ ὅρος γυμνό,
κραυγᾶστε ἐναντίον τους, μή φοβεῖστε.
Δῶστε σύνθημα μέ τό χέρι σας, ἀνοῖξτε ἀρχηγοί (τῶν στρατευμάτων τίς πύλες τῆς πόλης) α.
3 Ἐγώ (ὁ Κύριος) τά συγκέντρωσα (τά στρατεύματα) καί ἐγώ τά ὁδηγῶ·
γίγαντες (πολεμιστές) ἔρχονται νά ἐκπληρώσουν τόν θυμό μου,
(ἔρχονται) μέ χαρά καί μέ θυμό. β
4 Φωνή πολλῶν ἐθνῶν (ἀκούεται) στά ὄρη,
ὅμοια μέ φωνή πολλῶν λαῶν,
ὀχλοβοή ἀπό βασίλεια καί ἀπό συναγμένα ἔθνη.
Ὁ Κύριος τῶν δυνάμεων συγκαλεῖ μαχητικό ἔθνος,
5 γιά νά ἔρθει ἀπό μακρυνή χώρα,
ἀπό τά πέρατα τοῦ οὐρανοῦ.
(Ἔρχεται) ὁ Κύριος καί οἱ ὁπλομάχοι του,
γιά νά καταστρέψουν ὅλη τήν οἰκουμένη.
6 Θρηνῆστε (ὦ Βαβυλώνιοι),
γιατί πλησιάζει ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου,
καί θά ἔλθει τέλεια καταστροφή ἀπό τόν Θεό.
7 Γι᾽ αὐτό ὅλα τά χέρια θά παραλύσουν
καί ὅλες οἱ καρδιές τῶν ἀνθρώπων θά δειλιάσουν.
8 Θά ταραχθοῦν οἱ πρέσβεις, γ
θά τούς καταλάβουν ὠδῖνες,
σάν τίς ὠδῖνες τῆς γυναίκας πού γεννάει·
θά κλαίουν μεταξύ τους τήν συμφορά τους,
θά κοιτοῦν ἐκστατικά
μέ φλογισμένα τά πρόσωπά τους.
9 Ἰδού, ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου ἔρχεται,
ἀνιλεής, ἡμέρα θυμοῦ καί ὀργῆς,
γιά νά ἐρημώσει τήν γῆ
καί νά ἀπολέσει τούς ἁμαρτωλούς ἀπό αὐτήν.
10 Διότι τά ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ
καί ὁ ἀστερισμός τοῦ Ὠρίωνος
καί ὅλοι οἱ ἀστερισμοί τοῦ οὐρανοῦ
δέν θά δίνουν τό φῶς τους·
θά σκοτινιάσει ὁ ἥλιος κατά τήν ἀνατολή του
καί ἡ σελήνη δέν θά δώσει τό φῶς της.
11 Θά διατάξω νά ἔλθουν συμφορές σέ ὅλη τήν οἰκουμένη
καί τιμωρίες στούς ἀσεβεῖς γιά τίς ἁμαρτίες τους.
Θά παύσω τήν ὑπερηφάνεια τῶν ἀνόμων
καί θά ταπεινώσω τήν ὑπεροψία τῶν ἀλαζόνων.
12 Καί θά συμβεῖ αὐτοί πού θά ἀπομείνουν
νά εἶναι περισσότερο σπάνιοι ἀπό τόν γνήσιο χρυσό·
οἱ ἄνθρωποι θά γίνουν περισσότερο σπάνιοι ἀπό τούς λίθους τῆς Σουφίρ.
13 Ὁ οὐρανός θά ὀργιστεῖ καί ἡ γῆ θά σεισθεῖ ἀπό τά θεμέλιά της
γιά τόν θυμό τῆς ὀργῆς τοῦ Κυρίου τῶν Δυνάμεων,
τήν ἡμέρα πού θά ἔρθει ὁ θυμός Του.
14 Τότε ὅσοι ἀπέμειναν (στήν Βαβυλώνα)
θά εἶναι σάν κυνηγημένο μικρό ζαρκάδι
καί σάν χαμένο πρόβατο
καί δέν θά ὑπάρχει αὐτός πού θά τά προστατεύει·
ἔτσι οἱ ἄνθρωποι (πού εἶχαν καταφύγει στήν Βαβυλώνα)
θά ἐπιστρέψουν στόν λαό τους
καί θά γυρίσουν δρομαῖοι στήν χώρα τους.
15 Διότι, ὅποιος συλληφθεῖ θά ὑποταγεῖ
καί ὅλοι οἱ συλληφθέντες θά σφαγοῦν.
16 Τά τέκνα τους θά τά συντρίψουν (οἱ ἐχθροί)
μπροστά στά μάτια τους
καί τά σπίτια τους θά τά λεηλατήσουν
καί θά βιάσουν τίς γυναῖκες τους.
17 Ἰδού, θά ἐξεγείρω ἐναντίον σας τούς Μήδους,
οἱ ὁποῖοι δέν ἐνδιαφέρονται γιά ἄργυρο
καί δέν ἔχουν ἀνάγκη ἀπό χρυσό.
18 Αὐτοί θά συντρίψουν τά βέλη τῶν νεανίσκων δ
οὔτε θά λυπηθοῦν τά τέκνα σας,
οὔτε τά μάτια τους θά βλέπουν μέ εὐσπλαγχνία τά βρέφη σου.
19 Καί θά συμβεῖ μέ τήν Βαβυλώνα,
ἡ ὁποία καλεῖται ἔνδοξη ἀπό τήν δύναμη τοῦ βασιλέως τῶν Χαλδαίων,
ὅπως, ὅταν ὁ Θεός κατέστρεψε τά Σόδομα καί τά Γόμορα.
20 Δέν θά κατοικηθεῖ πλέον ποτέ στόν αἰώνα.
Γιά πολλές γενεές δέν θά τήν ἐπισκεφθοῦν ἄνθρωποι
οὔτε θά περάσουν ἀπό αὐτήν Ἄραβες
οὔτε οἱ ποιμένες θά κατασκηνώσουν σ᾽ αὐτήν.
21 Σ᾽ αὐτήν θά ἀναπαυθοῦν τά θηρία
καί τά σπίτια της θά γεμίσουν ἀπό τήν βοή (τῶν ζώων),
θά ἀκούονται σειρῆνες καί δαιμόνια (τῆς ἐρήμου) θά χορεύουν ἐκεῖ.ε
22 Καί ἐκεῖ θά κατοικήσουν ἄγριοι ὄνοι
καί στούς οἴκους τους ς θά γεννοῦν ἀκανθόχοιροι.
Γρήγορα θά γίνουν αὐτά καί δέν θά ἀργήσουν.

α. «Γιά νά εἰσέλθουν στίς πύλες τῶν εὐγενῶν», λέγει τό Ἑβρ. κείμενο.
β. Κατά τό Ἑβρ. ὁ στίχ. : «Διότι προσέταξα τούς ἀφιερωμένους μου, συνεκάλεσα τούς ὑπερηφάνους πολεμιστές μου, γιά νά ἐκτελέσουν τόν θυμό μου».
γ. Ἡ λέξη ἀπουσιάζει ἀπό τό Ἑβρ.
δ. Προτιμοῦμε ὅμως τό Ἑβρ. πού λέγει «μέ τά τόξα τους (οἱ ἐχθροί) θά συτρίψουν τούς νεανίες».
ε. «Ἐκεῖ θά χορεύουν σάτυροι», λέγει τό ἀντίστοιχο Ἑβρ.
ς. Ὡς «οἴκοι» ἐδῶ ἐννοῦνται τά ἀνάκτορα, διότι περί «οἰκιῶν» ὁμίλησε παραπάνω ὁ προφήτης (βλ. στίχ. 16).

13,1-23,18. Τά κεφ. αὐτά 13 ἕως 23 περιέχουν προφητεῖες κατά τῶν ξένων ἐθνῶν, ἑνωμένες ὅπως στά βιβλία τοῦ Ἰερεμίου (46-51) καί τοῦ Ἰεζεκιήλ (25-32). Ἡ συλλογή πρέπει νά ἦταν ἀρχικά ἀνεξάρτητη καί περιεῖχε τεμάχια μεταγενέστερα τοῦ Ἡσαΐου, ἰδιαίτερα τίς προφητεῖες κατά τῆς Βαβυλῶνος, στά κεφ. 13-14. 13,1-22.

Τό ποίημα αὐτό φαίνεται μεταγενέστερο τοῦ Ἡσαΐου· χρονολογεῖται ἀπό τό τέλος τῆς βαβυλωνίου αἰχμαλωσίας. Ἡ Βαβυλών ἔχει ἀκόμη τό μεγαλεῖο της (στίχ. 19) καί θά πέσει ὑπό τά πλήγματα τῶν Μήδων (στίχ. 17· βλ. καί στίχ. 5). Οἱ στίχ. 17-22 ὑποθέτουν ἕνα χρόνο μετά τόν θάνατο τοῦ Ναβουχοδονόσορα τό 562 π.Χ. Τό ποίημα εἶναι qina ἤ ἕνας «θρῆνος», βλ. σχόλ. εἰς 1,21. 13,2. Καλυτέρα ἡ ἀνάγνωση τοῦ Ἑβρ. κειμένου «γιά νά εἰσέλθουν στίς πύλες τῶν εὐγενῶν».

Ἴσως πρόκειται γιά ὀνομασία πυλῶν τῆς Βαβυλῶνος (βλ. Ἱερ. 19,2). 13,3. Τούς γίγαντες. Κατά λέξη στό Ἑβρ. «τούς ἁγιασμένους μου». Σύγκρινε μέ Ἰερ. 51,27-28 (κατά τῆς Βαβυλῶνος)· Ἰερ. 6,4. 22,7· Ἰωήλ 4,9 (κατά τῆς Ἰερουσαλήμ). Αὐτός ὁ καθαγιασμός τῶν πολεμιστῶν ἦταν μία ὄψη τοῦ ἁγίου πολέμου (βλ. Ἰησ. Ν. 3,5). Αὐτοί ὅμως οἱ νέοι πόλεμοι τοῦ Γιαχβέ δέν γίνονται πλέον ὑπέρ τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλά μάλιστα δύνανται νά κατευθύνονται καί ἐναντίον του. Οἱ «ἁγιασμένοι» ἐδῶ εἶναι ἴσως οἱ Πέρσες στρατιῶτες, πού θά ὑπηρετήσουν τούς σκοπούς τοῦ Θεοῦ (10,5-6. 45.1-4). 13,4. Ἐπ᾽ ὀρέων. Οἱ Μῆδοι, οἱ ὁποῖοι ἐπρόκειτο νά καταστρέψουν τήν Βαβυλώνα συγκεντρώθηκαν στήν ὀροσειρά τοῦ Ζάγρου πέραν τοῦ Τίγρητος. 13,5. Ἐκ γῆς πόρρωθεν, τήν Περσία. – Πᾶσαν τήν οἰκουμένην.

Τήν βαβυλωνιακή αὐτοκρατορία. 13,6-16. Ἡ κατακλυσμιακή πτώση τῆς Βαβυλῶνος, ἡ ὁποία συνοδεύεται ἀπό οὐράνια σημεῖα καί ἀπό πολιτικές ἀναστατώσεις, φαίνεται σάν ἡ Ἡμέρα τοῦ Κυρίου (σύγκρ. μέ 2,11). Πρίν ἀπό τήν αἰχμαλωσία ἡ Ἡμέρα τοῦ Κυρίου σημειώνει τήν τιμωρία τοῦ Ἰσραήλ (Ἀμ. 8,9-10. Ἱερ. 37,5-7)· μετά τήν αἰχμαλωσία αὐτή ἀναφέρεται στήν τιμωρία τῶν καταπιεστῶν τοῦ Ἰσραήλ καί ἦταν πάλι μία ἡμέρα ἐλπίδος γι᾽ αὐτόν (Ἀμ. 5,18). 13,17-22.

Οἱ Μῆδοι (στίχ. 17) ἦταν ἕνα ὀρεινό ἔθνος, πού κατοικοῦσε νοτιο-δυτικά τῆς Κασπίας θάλασσας. Ἦταν ἰνδο-εὐρωπαῖοι πολεμιστές, πού ἀρχικά συνδέθηκαν μέ τήν Βαβυλώνα ἐναντίον τῆς Ἀσσυρίας, ὅταν καταστράφηκε ἡ πρωτεύουσά της τό 612 π.Χ. Πολύ ἀργότερα ὅμως ἑνώθηκαν μέ τούς Πέρσες ὑπό τόν Κῦρο καί βάδισαν κατά τῆς Βαβυλῶνος ἐπιφέροντες τήν καταστροφή της τό 538. 13,19-22. Ἡ Βαβυλών, ἡ «ἔνδοξος» (στίχ. 19) πόλη, θά καταστραφεῖ ἐντελῶς, θά ἐρημωθεῖ ἀπό τούς ἀνθρώπους καί θά κατοικεῖται μόνο ἀπό ζῶα (Ἱερ. 27,35-40. Ἑβρ. 50,35-40). 13,21. Οἱ «σάτυροι» τοῦ Ἑβρ. (στίχ. 21) εἶναι τραγόμορφοι δαίμονες (βλ. 34,14 Λευιτ. 17,7).
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]

Re: Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

11
(β) Τέλος τῆς Ἐξορίας (14,1-4α)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ προηγούμενη περικοπή μιλοῦσε γιά τήν πτώση τῆς Βαβυλῶνος καί αὐτό σημαίνει αὐτό πού λέγει ἐδῶ ἡ περικοπή μας, ὅτι δηλαδή ὁ Ἰσραήλ θά λυτρωθεῖ καί θά ἐπιστρέψει στήν πατρίδα του (στίχ. 1). Καί ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλά ὁ Ἰσραήλ θά κατακτήσει τούς κατακτητές του καί θά δουλώσει τούς ἀφέντες του (στίχ. 2). Ἔπειτα, ἐλευθερωμένος πιά ὁ Ἰσραήλ καί ἀναπαυμένος ἀπό τήν σκληρή του δουλεία (στίχ. 3), θά πεῖ ἕνα εἰρωνικό ἆσμα κατά τῆς ὑπερηφάνου Βαβυλῶνος (στίχ. 4α)!


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


14,1Ὁ Κύριος θά ἐλεήσει τόν Ἰακώβ καί θά ἐκλέξει πάλι τόν Ἰσραήλ καί αὐτοί (οἱ Ἰσραηλῖτες) θά ἀναπαυθοῦν στήν χώρα τους (ἐπιστρέφοντες ἀπό τήν αἰχμαλωσία τους) καί ὁ ξένος θά προστεθεῖ σ᾽ αὐτούς, θά προστεθεῖ στόν οἶκο τοῦ Ἰακώβ.
2Οἱ λαοί θά τούς παραλάβουν (τούς Ἰσραηλῖτες) καί θά τούς φέρουν στούς τόπους τῆς κατοικίας τους, ἀλλά (οἱ Ἰσραηλῖτες) θά τούς ἐξουσιάσουν στό ἔδαφος τοῦ Κυρίου ὡς δούλους καί δοῦλες καί θά πληθυνθοῦν· καί θά γίνουν αἰχμάλωτοι (στούς Ἰσραηλῖτες) αὐτοί πού τούς αἰχμαλώτευσαν καί θά κυριευθοῦν (ἀπό τούς Ἰσραηλῖτες) αὐτοί πού τούς κυρίευσαν. 3Τήν ἡμέρα πού ὁ Κύριος θά σέ ἀπαλλάξει ἀπό τήν ὀδύνη σου, τόν φόβο σου καί τήν σκληρή σου δουλεία, μέ τήν ὁποία τούς δούλευσες, 4αθά ἀπευθύνεις αὐτό τό σατυρικό ἆσμα κατά τοῦ βασιλέως τῆς Βαβυλῶνος.

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

14,1-4α. Αὐτή ἡ ἀγγελία τῆς ἐπιστροφῆς τῶν ἐξορίστων καί τῆς μεταστροφῆς τῶν ἐθνῶν δέν εἶναι στήν θέση της εὑρισκομένη σ᾽ αὐτή τήν συλλογή τῶν προφητειῶν κατά τῶν ξένων λαῶν. Πρέπει νά συνδεθεῖ μέ τούς στίχ. Ἠσ. 49,22 καί 66,20. Βλ. 46,14 σχόλ. Ὁ Herbert ὅμως (στήν σειρά The Cambridge Bible Commentary) δικαιολογεῖ τήν θέση της λέγων ὅτι αὐτό τό πεζό τεμάχιο χρησιμεύει ὡς κατάληξη τοῦ προηγουμένου ποιήματος καί αὐτός ὁ τρόπος ἔχει τόν ὅμοιόν του καί σέ ἄλλες περικοπές τοῦ βιβλίου τοῦ προφήτου (49,22 ἑξ. 56,6-8. 60,10-14). 14,1.2. Τό 586 π.Χ. ὁ Κῦρος τῆς Περσίας ἐπέτρεψε στόν Ἰσραήλ νά ἐπιστρέψει στήν πατρίδα του καί νά κτίσει τόν ναό στήν Ἱερουσαλήμ. Ὁ «γειώρας» (στίχ. 1), προσήλυτοι στόν Ἰουδαϊσμό, ἀναφέρεται σέ μετά τήν αἰχμαλωσία προφητεία (Ζαχ. 8,20-22). 13,4α. Βασιλεύς Βαβυλῶνος. Στόν στίχ. 12 συγκρίνεται μέ τόν «ἑωσφόρο» ἤ τόν Σατανᾶ.


(γ) Ὁ Θάνατος τοῦ βασιλέως τῆς Βαβυλῶνος (14,4β-23)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Τό ποίημα αὐτό εἶναι ἕνα μοιρολόϊ καί ἀπευθύνεται στόν βασιλέα τῆς Βαβυλῶνος. Ὁ θάνατος τοῦ βασιλέως αὐτοῦ ἔδωσε χαρά καί στούς ὑπηκόους του (στίχ. 7) καί σ᾽ αὐτές ἀκόμη τίς κέδρουςτοῦ Λιβάνου (στίχ. 8), γιατί δέν θά ἔρχονται πιά ξυλοκόποι νά τίς κόπτουν γιά τά παλάτια του! Στόν Ἅδη (στό «Σε᾽ώλ») οἱ σκιές τῶν νεκρῶν τῶν προηγουμένων ἰσχυρῶν βασιλέων καί ἀρχόντων παριστάνονται νά ἐκπλήσσονται καί αὐτές γιά τό τέλος τοῦ μεγάλου καί πεφημισμένου δυνάστου τῆς Βαβυλῶνος, γιά τό πῶς δηλαδή συνέβηκε καί μέ αὐτόν νά κατεβεῖ στόν Ἅδη ἡ δόξα του (στίχ. 9-11). Τό θρηνῶδες ποίημα χρησιμοποιεῖ τήν γλώσσα ἑνός βαβυλωνιακοῦ μύθου, ἀφοῦ μάλιστα ἀπευθύνεται πρός βαβυλώνιο βασιλέα (στίχ. 12-15):

«Πῶς ἐξέπεσεν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ὁ ἑωσφόρος, ὁ πρωΐ ἀνατέλλων;». Κατά τόν μῦθο ὁ θεός τοῦ βαβυλωνιακοῦ πανθέου «χελέλ» σκέφθηκε νά ὑψώσει τόν ἑαυτόν του ὑπεράνω τῶν ἄλλων θεῶν καί νά γίνει ἴσος μέ τόν Ὕψιστο. Τότε αὐτός ἔπεσε σάν ἕνας μετεωρίτης στά βάθη τοῦ «χεδέλ», τοῦ Ἅδου. Ἔτσι, σάν τό Ἄστρο τῆς Αὐγῆς τοῦ μύθου, ἔπεσε διά τήν ὑπερηφάνειά του καί ὁ βαβυλώνιος βασιλεύς τοῦ παρόντος ἄσματος. Τέλος, οἱ θρηνοῦντες ἐκπλήσσονται, γιατί ὁ βασιλεύς τῆς Βαβυλῶνος στόν θάνατό του ὑπέστη τήν πιό μεγάλη ἐντροπή, ἐπειδή παρέμεινε ἄταφο τό σῶμα του, ἐνῶ ὅλοι οἱ ἡττηθέντες βασιλεῖς εἶχαν τήν τιμή νά κηδευθοῦν ἀπό τόν λαό τους (στίχ. 18). Γιά τά κυριαρχικά του σχέδια ὁ βασιλεύς Βαβυλῶνος ἔφερε καταστροφή στόν ἴδιο του τόν λαό (στίχ. 21).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


14,4βΘά πεῖς ἐκείνη τήν ἡμέρα:
«Πῶς ἐσίγησε ὁ τύραννος,
πῶς σταμάτησε ὁ ἐκβιαστής;
5Ὁ Κύριος συνέτριψε τόν ζυγό τῶν ἁμαρτωλῶν
τόν ζυγό τῶν ἀρχόντων.
6Πατάξας ἕνα ἔθνος μέ ὀργή
μέ ἀθεράπευτη πληγή
κτυπώντας ἕνα ἔθνος
μέ θυμώδη πληγή,
μέ τήν ὁποίαν δέν τούς λυπήθηκε,
ἀναπαύθηκε μέ ἡσυχία.α
7Ὅλη ἡ γῆ κραυγάζει μέ χαρά·
8τά δένδρα ἐπίσης τοῦ Λιβάνου
χαίρονται ἐναντίον σου
καί οἱ κέδροι τοῦ Λιβάνου (λέγουν:)
Ἀπό τότε πού ἐσύ κατέπεσες
δέν ἦρθε κανείς γιά νά μᾶς κόψει.
9Ὁ ἅδης ἀπό κάτω πικράθηκε πού σέ συνάντησε·
ὅλοι οἱ μεγάλοι πού κυβέρνησαν τήν γῆ
σηκώθηκαν ὅλοι ἐναντίον σου·
ἐγέρθηκαν ἀπό τούς θρόνους τους
ὅλοι οἱ βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν.
10Ὅλοι (αὐτοί) θά ἀποκριθοῦν καί θά σοῦ ποῦν:
«Ἀκόμη καί ἐσύ κυριεύθηκες (ἀπό τόν θάνατο) ὅπως καί ᾽μεῖς.
Συγκαταριθμήθηκες καί ἐσύ μαζί μας!
11Κατέβηκε στόν Ἅδη ἡ δόξα σου
ἡ μεγάλη σου εὐφροσύνη.
Κάτω ἀπό σένα θά στρώσουν σαπίλα
καί σκουλήκια θά εἶναι τά σκέπασμά σου.
12Πῶς ὁ Ἑωσφόρος, πού ἀνατέλλει τό πρωί,
ἔπεσε ἀπό τόν οὐρανό;
Αὐτός πού ἔστελνε (ἐντολές) σέ ὅλα τά ἔθνη
συντρίφτηκε στήν γῆ.
13Ἀλλά ἐσύ εἶπες στήν καρδιά σου:
«Θά ἀνεβῶ στόν οὐρανό,
θά θέσω τόν θρόνο μου πάνω ἀπό τούς ἀστέρες τοῦ οὐρανοῦ.
Θά καθήσω σέ ἕνα ὑψηλό ὄρος,
στά ψηλά βουνά τά πρός τόν Βορρᾶ,
14θά ἀνεβῶ πάνω ἀπό τά νέφη,
θά γίνω ὅμοιος μέ τόν Ὕψιστο.
15Ἀλλά τώρα θά κατεβεῖς στόν Ἅδη
καί στά θεμέλια τῆς γῆς.
16Αὐτοί πού θά σέ βλέπουν,
θά ἀπορρήσουν γιά σένα καί θά ποῦν:
Αὐτός εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού τρόμαζε τήν γῆ,
πού ἀνέτρεπε βασίλεια,
17πού ἐρήμωνε ὅλη τήν οἰκουμένη
καί κατέστρεφε τίς πόλεις
καί δέν ἐλευθέρωνε τούς αἰχμαλώτους!
18Ὅλοι οἱ βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν πέθαναν μέ τιμή
κάθε ἄνθρωπος στό σπίτι του (πέθανε καί αὐτός μέ τιμή)·
19Ἀλλά ἐσύ θά πεταχθεῖς στά ὄρη
σάν ἕνας σιχαμερός νεκρός β
μέ πολλούς πεθαμένους,
πού θά ἔχουν διαπεραστεῖ μέ μαχαίρι
καί θά κατεβαίνουν στόν ἅδη.
20Σάν ἕνα ροῦχο πού ἔχει μολυνθεῖ στό αἷμα
καί δέν εἶναι καθαρό,
ἔτσι, οὔτε καί ἐσύ θά εἶσαι καθαρός·
γιατί κατέστρεψες τήν γῆ μου
καί φόνευσες τόν λαό μου.
Δέν θά διαρκέσεις γιά πάντα
σπέρμα πονηρό.
21Ἑτοίμασε τά τέκνα σου νά σφαγοῦν
γιά τίς ἁμαρτίες τῶν πατέρων τους
γιά νά μήν ἀνδρωθοῦν
καί κληρονομήσουν τήν γῆ
καί τήν γεμίσουν μέ πολέμους.
22Ἀλλά ἐγώ θά ἐπιτεθῶ ἐναντίον τους
λέγει ὁ Κύριος τῶν Δυνάμεων
καί θά καταστρέψω τό ὄνομά τους
καί τά ἀπομεινάρια τους καί τό σπέρμα τους.
Αὐτά λέγει ὁ Κύριος.
23Καί θά κάνω τό κράτος τῆς Βαβυλώνας ἔρημο,
ὥστε νά κατοικοῦν ἀκανθόχοιροι (ἐκεῖ)
καί θά ἐκμηδενισθεῖ·
θά τήν κάνω ἕνα λάκκο ἀπό λάσπη
γιά καταστροφή.
α. Κατά τό Ἑβρ. ὁ στίχ. ἀναφέρεται στούς «ἁμαρτωλούς» καί τούς «ἄρχοντας» τοῦ στίχ. 5, οἱ ὁποῖοι, κατά τόν στίχ. μας «κτυποῦσαν τόν λαόν μέ ὀργή, μέ ἀκατάπαυστα κτυπήματα καί ἐδυνάστευον τά ἔθνη μέ θυμό, μέ καταπίεση ἀνεξέλεκτο» (κατά τήν μετάφραση τοῦ Ἀθ. Χαστούπη).
β «Ὡς ἕνας ἀπαίσιος κλάδος» («νέτσερ»), λέγει τό Ἑβρ.


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

14,4β-23. Πρόκειται γιά ἕνα μοιριολόι κατά ἑνός τυράννου. Ὁ τύραννος αὐτός, κατά τίς δοθεῖσες ἑρμηνεῖες, μπορεῖ νά εἶναι ἕνας βασιλεύς (ὁ Ναβουχοδονόσορ;), ἕνα ἔθνος (ἡ Βαβυλών;), ἤ μία δύναμη (Περσία;), τῶν ὁποίων ἡ πτώση προηγήθηκε τῆς παλινόρθωσης τοῦ Ἰούδα. Πρόκειται γιά μία σάτυρα, «μασάλ», κατά ἑνός νικημένου τυράννου. Πάντως, χωρίς ἀμφιβολία, ἡ σάτυρα ἀφορᾶ τόν βασιλιᾶ τῆς Βαβυλῶνος, τόν Ναβουχοδονόσορα ἤ τόν Nαβονίδη· τοποθετεῖται λοιπόν στά ἀφορῶντα τίς προφητεῖες τῆς Ἐξορίας. Μποροῦμε ὅμως καί νά ποῦμε ὅτι ἐδῶ πρόκειται γιά μία πολύ παλαιά σάτυρα ἀπευθυνόμενη σέ κάποιον βασιλέα τῆς Ἀσσυρίας, τόν Σαργών ἤ τόν Σεναχειρίβ, καί διορθώθηκε ἀργότερα γιά νά προσαρμοσθεῖ στήν ἐποχή τῆς Ἐξορίας. 14,3-4α. Πεζή εἰσαγωγή. 4β-8. Μετά τήν πτώση τοῦ τυράννου θά ἐγκατασταθεῖ εἰρήνη στούς καταπιεζομένους λαούς. 14,8β.

Οἱ βασιλεῖς τῆς Ἀσσυρίας καί τῆς Βαβυλῶνος ἐκμεταλλεύονταν τά δάση τοῦ Λιβάνου γιά τά παλάτια τους καί τίς ἄλλες κατασκευές τους. 14,9-11. Ὁ τύραννος συναντᾶ στό Σεώλ προηγούμενους ἄρχοντες (βλ. 5,14-17 σχόλ. Ἰεζ. 32,17-22). 14,12-15. Οἱ στίχ. αὐτοί φαίνεται νά ἐμπνέονται ἀπό ἕνα φοινικικό πρότυπο. Πάντως παρουσιάζουν πολλά σημεῖα ἐπαφῆς μέ τά ποίηματα τῆς Ras-Shamra: Ὁ «ἑωσφόρος» καί ὁ «πρωΐ ἀνατέλλων» εἶναι δύο θεῖες εἰκόνες· τό «ὄρος τό ὑψηλόν» (στίχ. 13) εἶναι ἐκεῖνο ὅπου συναντῶνται οἱ θεοί, ὅπως ὁ Ὄλυμπος τῶν Ἑλλήνων. Ὅπως ἔχει ἡ ἔκφραση στό Ἑβρ. κείμενο, παριστάνονται δύο κύρια ὀνόματα θεῶν, τό Ἄστρο τῆς Αὐγῆς («χελέλ») καί ὁ Υἱός τῆς Αὐγῆς («σαχάρ»), μικρές θεότητες τοῦ βαβυλωνιακοῦ πανθέου, στό ὁποῖο κεφαλή εἶναι ὁ El. Ὁ θεός «χελέλ» σκέφθηκε νά ὑψώσει τόν ἑαυτόν του ὑπεράνω τῶν ἄλλων θεῶν καί νά γίνει ἴσος μέ τόν Ὕψιστο («ἔσομαι ὅμοιος τῷ Ὑψίστῳ [Ἑλγιών]», στίχ. 14). Τότε αὐτός ἔπεσε σάν ἕνας μετεωρίτης στά βάθη τοῦ Σεώλ, τοῦ Ἅδου (στίχ. 15α)· «εἰς τά θεμέλια τῆς γῆς» (στίχ. 15β), εἰς τά βάθη τοῦ «μπώρ», λέγει τό Ἑβρ., μιά ἄλλη ὀνομασία αὐτή τοῦ κάτω κόσμου (Ἰεζ. 31,15-18). Σημαίνει λάκκος, δεξαμενή. Ἔτσι, σάν τό Ἄστρο τῆς Αὐγῆς τοῦ μύθου, ἔπεσε διά τήν ὑπερηφάνειά του καί ὁ βαβυλώνιος βασιλεύς τοῦ παρόντος ἄσματος. Ἀπό φιλοδοξία γιά θεότητα (σύγκρ. μέ Γεν. 11,4-8) ἔπεσε στήν ἀνωνυμία τοῦ Σεώλ.

Γνωστόν ὅτι ἡ μυθική αὐτή ἀντίληψη τῶν Βαβυλωνίων ὑπενθυμίζει τήν ἰδική μας πίστη περί τῆς πτώσεως τοῦ πρώτου τάγματος τῶν ἀγγέλων. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἑρμήνευσαν τήν πτώση τοῦ ἑωσφόρου ὡς τήν πτώση τοῦ πρώτου ἄρχοντος τῶν δαιμόνων. ῎Ας παρατηρήσουμε ὅτι στήν παράγραφό μας ὁ ἑωσφόρος λέγει πέντε φορές γιά τό τί θά κάνει. Εἶναι πέντε συνεχῆ βήματα μέ τά ὁποῖα προτίθεται νά λάβει τήν θέση τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ. Πιθανῶς τά «ὄρη τά ὑψηλά τά πρός Βορρᾶν» (στίχ. 14) εἶναι τά εὑρισκόμενα τά πρός βορρᾶν καί ἀνατολάς τῆς Ἱερουσαλήμ. 14,16-19.

Δέν θά ἔχει μεγαλεῖο στόν θάνατό του. 14,19. Ὡς νεκρός ἐβδελυγμένος. Τό Ἑβρ. κείμενο λέγει «ὡς ἕνας ἀπαίσιος κλάδος» («νέτσερ»), ὑπαινιγμός στό ὄνομα τοῦ Ναβουχοδονόσορος (ἑβρ. «Νεμπουχαντνετσάρ»). Ὁ «πρόωρα γεννημένος» διαβάζουν ἄλλοι, γιατί ὁ θνησιγενής εἶχε τήν ἰδία τύχη πού εἶχαν οἱ ἄλλες μορφές τοῦ βιαίου θανάτου (Ἰεζ. 32,17-21). «Ἡ στέρηση τῆς ταφῆς ἦταν ἡ ὕστατη κατάρα, βλ. Γ´ Βασ. 13,21-22. Ἰερ. 22,19. 14,20-21. Καταισχύνη καί μῖσος θά εἶναι ἡ τύχη του καί ἡ κληρονομία του. 14,22-23. Οἱ δύο αὐτοί πεζοί στίχ. φαίνεται νά ἔχουν προστεθεῖ στό ποίημα ὑπό τοῦ συγγραφέως τῶν στίχ. 1-4α γιά νά ὑπογραμμίσουν τό συμπέρασμα. Εἶναι ὅμοιοι μέ τήν περικοπή τῶν στίχ. 13,20-22. 14,23. Μέ τήν κατάρρευση τῆς πολιτικῆς τάξεως καί ἰδιαίτερα μέ τήν ἀπώλεια τοῦ σπουδαιοτάτου ἀρδευτικοῦ συστήματος ἡ Βαβυλών θά μεταβληθεῖ εἰς ἔρημο.



Κατά τῆς Ἀσσυρίας (14,24-27)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ περικοπή αὐτή μᾶς φέρει πίσω στόν 8ο αἰώνα τοῦ Ἠσαΐου καί στήν εἰσβολή τοῦ Σενναχηρείμ. Ἡ ἧττα τῶν Ἀσσυρίων θά φέρει τήν ἀνακούφιση στόν Ἰούδα καί ἔπειτα σέ ὅλο τόν κόσμο, ὅπου κυριαρχοῦσαν οἱ Ἀσσύριοι (στίχ. 25).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


14,24 Τά ἑξῆς λέγει ὁ Κύριος τῶν Δυνάμεων:
Ὅπως εἶπα, ἔτσι θά γίνει
καί ὅπως ἐσχεδίασα, ἔτσι θά πραγματοποιηθεῖ·
25 θά καταστρέψω τούς Ἀσσυρίους
ἀπό τήν γῆ μου καί ἀπό τά ὄρη μου.
Θά ποδοπατηθοῦν, καί θά ἀφαιρεθεῖ
ὁ (κυριαρχικός) ζυγός τους ἀπό τούς λαούς
καί ἡ δόξα τους ἀπό τούς ὤμους τους.
26 Αὐτή εἶναι ἡ ἀπόφαση τήν ὁποία ἀποφάσισε
ὁ Κύριος γιά ὅλη τήν γῆ,
καί αὐτό εἶναι τό Χέρι πού ὑψώθηκε
ἐναντίον ὅλων τῶν ἐθνῶν.
27 Γιατί αὐτά, πού ὁ Θεός ὁ παντοδύναμος σχεδίασε,
ποιός μπορεῖ νά τά ματαιώσει;
Καί ποιός μπορεῖ νά κατεβάσει τό ὑψωμένο Χέρι Του;


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

14,24-27. Κατά τῆς Ἀσσυρίας (17,12-14. 30,27-33. 37,22-29). Καμμιά δύναμη στήν γῆ δέν μπορεῖ νά ἐμποδίσει τόν Θεό νά ἐκπληρώσει τά σχέδιά του. Προφητεία τοῦ Ἡσαΐου ἀναγγελθεῖσα πιθανόν κατά τήν εἰσβολή τοῦ Σενναχηρείμ τό 701, βλ. 10,24-27. 30,27-33. 31,4-9. 37,22-29. Ο Σενναχηρείβ δέν πέτυχε στήν ἐκστρατεία του κατά τῆς Ἰερουσαλήμ. Ὁ Ἐζεκίας πείστηκε γιά ἀντίσταση ἐναντίον του ἔχοντας σ᾽ αὐτό τήν ὑποστήριξη τοῦ Ἡσαΐου.


Κατά τῆς Φιλισταίας (14,28-32)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ προφητεία αὐτή στρέφεται κατά τῶν Φιλισταίων, οἱ ὁποῖοι παρουσιάζονται νά χαίρονται γιά τόν θάνατο ἑνός τυράννου τους, ὁ ὁποῖος παριστάνεται ὡς «ράβδος», πού τούς κτυποῦσε (στίχ. 29). Δίνουν τήν ἑρμηνεία ὅτι ἐδῶ πρόκειται μᾶλλον γιά τήν ἀπατηλή ἐλπίδα πού δημιουργήθηκε μέ τήν ἧττα τοῦ Σαργών Β´ ἀπό τούς Αἰγυπτίους, γιά τήν ὁποία γίνεται ὑπαινιγμός στό Ἡσ. κεφ. 20, καί ἡ ὁποία ἔκανε τήν πόλη τῶν Φιλισταίων Ἄζωτον νά ἐπαναστατήσει τό 713 κατά τῶν Ἀσσυρίων. Παρ᾽ ὀλίγο μάλιστα νά ἐμπλακεῖ στήν ἐπανάσταση αὐτή καί ὁ Ἐζεκίας τοῦ Ἰούδα. Αὐτό ὅμως ἔφερε μιά τρομερή ἐκδίκηση κατά τῆς Ἀζώτου τό 711, ὅταν ὁ Σαργών πολιόρκησε τήν πόλη καί τήν κατέκτησε. Ἡ πρώτη ὑποταγή τῆς Ἀζώτου (τῶν Φιλισταίων) στούς Ἀσσυρίους ἦταν «ἔχιδνα», πού τούς ἔδακνε, αὐτή ὅμως ἡ δεύτερη ὑποταγή ἦταν «πετόμενο ἑρπετό» (στίχ. 30)!

14,28 Τό ἔτος πού ἀπέθανε ὁ βασιλεύς Ἄχαζ δόθηκε αὐτή ἡ προφητεία:
29 Μή χαίρεστε ὅλοι ἐσεῖς οἱ Φιλισταῖοι,
γιατί συντρίφτηκε ὁ ζυγός α ἐκείνου πού σᾶς κτυποῦσε.
Γιατί ἀπό τό σπέρμα τοῦ ὄφεως θά βγοῦν παιδιά ἀσπίδων
καί ἀπό τά δικά τους παιδιά θά βγοῦν πετόμενα φίδια. β
30 Θά διατραφοῦν οἱ πτωχοί ἀπ᾽ αὐτόν (τόν Κύριο)
καί οἱ ταπεινοί ἄνθρωποι θά ἀπολαύσουν τά ἀγαθά τῆς εἰρήνης.
Τό δικό σου ὅμως σπέρμα θά τό καταστρέψει (ὁ Κύριος) μέ πεῖνα
καί θά ἐξοντώσει τό ὑπόλοιπό σου.
31 Θρηνῆστε σεῖς οἱ πύλες τῶν πόλεων,
ἄς κράξουν οἱ τρομαγμένες πόλεις
(ἀκόμη) καί ὅλοι οἱ Φιλισταῖοι,
γιατί ἀπό τόν Βορρᾶ ἔρχεται καπνός
καί δέν ὑπάρχει δυνατότητα γιά ζωή.
32 Καί τότε ποία ἀπάντηση θά δώσουν στούς βασιλεῖς τῶν ἐθνῶν;
(Τήν ἀπάντηση:) Ὅτι ὁ Κύριος θεμελίωσε τήν Σιών
καί δι᾽ αὐτοῦ θά σωθοῦν οἱ ταπεινοί τοῦ λαοῦ.
α. Κατά τό Ἑβρ. «ράβδος».
β. Τό δεύτερο ἡμιστίχ. κατά τό Ἑβρ. ἔχει: «Γιατί ἀπό τήν ρίζα τοῦ ὄφεως θά γεννηθεῖ ἔχιδνα καί ὁ καρπός της θά εἶναι πετόμενο ἑρπετό».


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

14,28-32. Κατά τῆς Φιλισταίας (715 π.Χ. Ἱερ. κ. 29, 1-7. [Ἑβρ. 47]. Ἀμ. 1,6-8). Ἄν καί πρός στιγμήν φαίνεται ὅτι ἡ Φιλισταία εἶναι ἀσφαλής, ὅμως ὁ ἐχθρός, ὁ ἐρχόμενος ἀπό βορρᾶ (στίχ. 31), θά κατατρέψει ἐπίσης καί αὐτήν. Αὐτή ἡ προφητεία μπορεῖ νά χρονολογηθεῖ ἀπό τά χρόνια πού προηγήθηκαν τῆς εἰσβολῆς τοῦ Σενναχηρείμ. Αὐτό τό μπαστούνι, πού κτυποῦσε τήν Φιλισταία («ὁ ζυγός τοῦ παίοντος ἡμᾶς», στίχ. 29), θά ἦταν ὁ Σαργών Β´, ὁ ὁποῖος ἐπενέβαινε ἐκεῖ πολλές φορές, τελευταία φορά τό 711, βλ. 20,1 ἑξ. Ὁ Σαργών πέθανε τό 705, ἀλλά ὁ διάδοχός του, ὁ Σενναχηρείμ, «ἔχιδνα» ἤ «ὄφις πετόμενος» (στίχ. 29), θά εἶναι ἕνας ἐχθρός ἀκόμη πιό φοβερός. Ἐάν αὐτή ἡ ἑρμηνεία εἶναι σωστή, τότε ἡ ἀναφορά ἀπό τόν τίτλο στόν θάνατο τοῦ Ἄχαζ, πρέπει νά εἶναι μία προσθήκη. Ἀλλά, εἶπαν ὅτι στήν «ἔχιδνα» καί στόν «ὄφι τόν πετόμενο» θά μπορούσαμε νά ἀναγνωρίσουμε τόν Ἐζεκία, τόν υἱό τοῦ Ἄχαζ, ὁ ὁποῖος, κατά τό Δ´ Βασ. 18,18, ἐρήμωσε πράγματι τήν Φιλισταία. 14,29.

Ἐκ γάρ σπέρματος ὄφεως... Πρόκειται γιά ἕνα παροιμιώδη λόγιο, πού σημαίνει ὅτι τά πράγματα θά πηγαίνουν ἀπό τό κακό στό χειρότερο. 14,30β. Περιγράφει τήν πολιορκία καί τήν τελική κατάκτηση τῆς πόλης. Πιθανόν ἀρχικά τό ἡμιστίχ. 30α ἀκολουθοῦσε τόν στίχ. 32. 14,31. Ἀπό Βορρᾶ καπνός ἔρχεται. Τά ἀσσυριακά στρατεύματα συγκρίνονται μέ καπνό ἐρχόμενο ἀπό βορρᾶ, βλ. βλ. Ἰερ. 1,3-15. Ἰεζ. 26,7. 38,15-16. 14,32. Πρόκειται ἴσως ἐδῶ περί Φιλισταίων ἀπεσταλμένων γιά νά προσελκύσουν τόν Ἰούδα σέ ἕνα συνασπισμό κατά τῶν Ἀσσυρίων· δέν εἶναι ὅμως βέβαιο τό κείμενο. Πάντως, ἡ ἀπάντηση βεβαιώνει τό ἀκατανίκητο τῆς Σιών, προστατευομένης ἀπό τόν Γιαχβέ.


http://aktines.blogspot.gr/2015/07/11.html
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]

Re: Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

12
Κατά τῆς Μωάβ (15,1-16,14)

(α) Θρῆνος γιά τήν Μωάβ (15,1-9)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)
Ἡ περικοπή μας αὐτή εἶναι ὁ πρῶτος θρῆνος γιά τήν καταστροφή τῆς Μωάβ, γιατί στήν ἑνότητα τῶν κεφ. 15-16, τῶν ἀναφερομένων στήν Μωάβ, ἔχουμε καί δεύτερο θρῆνο (16,6-12). Ὁ θρῆνος τοῦ προφήτου γιά τήν Μωάβ δικαιολογεῖται, γιατί οἱ Ἰουδαῖοι ἦταν συγγενεῖς μέ τούς Μωαβῖτες (βλ. Γεν. 19,30-38). Στό ποίημα αὐτό ἀκοῦμε για τίς κατεστραμμένες, τήν μία μετά τήν ἄλλη, πόλεις τῆς Μωάβ, ἀναφερομένων τῶν πόλεων αὐτῶν ἀπό Νότον πρός Βορρᾶν (στίχ. 1 ἑξ.). Ἀκόμη στήν περικοπή μας ἐδῶ ἀκοῦμε τόν γοερό θρῆνο τῆς ἰδίας τῆς Μωάβ γιά τό κακό πού τῆς συνέβηκε (στίχ. 2.4.8), ἐκφράζουν δέ οἱ ἄνδρες της τήν θλίψη τους αυτή, ὅπως συνηθιζόταν τότε, μέ τό ξύρισμα τῶν κεφαλῶν τους, μέ τήν κοπή τῶν γενείων τους (στίχ. 2) καί μέ τήν περιβολή σάκκων (στίχ. 3). Ὁ προφήτης θρηνεῖ ἀκόμη γιατί βλέπει τούς φυγάδες Μωαβῖτες νά ἐγκαταλείπουν τήν πάτρια γῆ τους καί νά ζητοῦν καταφύγιο γιά τήν σωτηρία τους (στίχ. 5), φέροντες μαζί τους καί ὅ, τι μποροῦσαν νά μεταφέρουν ἀπό τά ὑπάρχοντά τους (στίχ. 7). Δέν μποροῦμε νά ποῦμε πότε ἀκριβῶς χρονολογικά συνέβηκε ἡ καταστροφή τῆς Μωάβ στήν ὁποία ἀναφέρεται ἡ περικοπή μας. Πιθανόν ἐπί Ἰεροβοάμ Β´ (βλ. Δ´ Βασ. 14,25) ἤ, κατά ἄλλους, τό ἔτος 650 π.Χ., ὅταν στήν χώρα τῆς Μωάβ εἰσέβαλαν ἀραβικές φυλές καί τήν κατέστρεψαν.


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


15,1Προφητεία κατά τῆς Μωάβ:
Νύκτα θά καταστραφεῖ ἡ Μωάβ,
γιατί νύκτα θά καταστραφεῖ τό τεῖχος της.
2Λυπηθεῖτε γιά τούς ἑαυτούς σας (ὦ Μωαβῖτες),·
γιατί ἀκόμη καί ἡ Δηβών, στήν ὁποία βρίσκεται ὁ βωμός σας,
θά καταστραφεῖ.
Ἐκεῖ θά ἀνεβεῖτε γιά νά κλαίετε.
Κλάψτε γοερά γιά τήν Ναβαῦ τήν Μωαβίτιδα (πόλη),
ἄς ξυριστοῦν ὅλες οἱ κεφαλές,
ἄς πληγωθοῦν (μέ ἐντομές) ὅλα τά χέρια.
3Ζωστεῖτε μέ σάκκους στίς πλατεῖες της,
κλάψτε μέ κοπετούς στά δώματά της
στίς πλατεῖες της καί στούς δρόμους της,
θρηνῆστε ὅλοι γοερά.
4Γιατί φώναξε δυνατά ἡ Ἐσεβών καί ἡ Ἐλεαλή,
μέχρι τήν Ἰασσά ἀκούστηκε ἡ φωνή τους.
Φωνάζουν λοιπόν δυνατά τά σωθικά τῆς Μωαβίτιδος χώρας,
τό γεύεται ἡ ψυχή της.
5Ἡ καρδιά τῆς χώρας τῆς Μωάβ βοᾶ μέσα της
(καί φθάνει ἡ κραυγή της) μέχρι τήν Σηγώρ,
γιατί εἶναι μιά δάμαλη τριετής.
Στήν ἀνηφοριά δέ τῆς Λουείθ
θά ἀναβαίνουν σέ σένα κλαίοντες
ἀπό τόν δρόμο Ἀρωνιείμ
καί θά φωνάζουν: «Καταστροφή καί ταραχή»!
6Τό νερό τῆς Νεμηρείμ θά ἐρημωθεῖ
καί τό χορτάρι της θά ξηραθεῖ,
γιατί δέ θά ὑπάρχει (σ᾽ αὐτή) χλωρό χορτάρι.
7Ἀλλά μήπως πρόκειται νά τελειώσει ἔτσι (ἡ Μωάβ);
(Ὄχι) Γιατί θά φέρω στήν κοιλάδα Ἄραβες καί θά τήν καταλάβουν.
8Ἔτσι, ἔφθασε ἡ βοή στό ὅριο τῆς χώρας τῆς Μωάβ
(ἀκόμη) μέχρι τήν Ἀγαλείμ
καί ὁ ὀλολυγμός της μέχρι τό φρέαρ τοῦ Αἰλείμ.
9Τό δέ νερό τοῦ Ρεμμών θά γεμίσει ἀπό αἷμα,
γιατί θά φέρω Ἄραβες ἐναντίον τῆς Ρεμμών
καί θά ἐξαλείψω τό σπέρμα τῆς Μωάβ
καί τήν Ἀριήλ καί τό κατάλοιπο τῆς Ἀδαμά. α
α Ἐπειδή τό Ἑβραϊκό κείμενο τῆς περικοπῆς αὐτῆς σημειώνει σημαντικές διαφορές, διά τοῦτο παραθέτουμε ὁλόκληρο καί αὐτό:
15,1Προφητεία περί τῆς Μωάβ: Ἡ Ἄρ τῆς Μωάβ κυριεύθηκε, καταστράφηκε σέ μία νύκτα! Ἡ Κίρ τῆς Μωάβ κυριεύθηκε, καταστράφηκε σέ μία νύκτα! 2Ἡ Δαιβών ἀνέβηκε στόν ναό της, στούς ὑψηλούς τόπους της γιά νά κλάψει· Ἡ Μωάβ κλαίει γοερά γιά τήνΝεβώ καί τήν Μεδεβά. Ὅλες οἱ κεφαλές εἶναι ξυρισμένες καί ὅλα τά γένεια εἶναι κομμένα.
3Στούς δρόμους εἶναι περιζωσμένοι σάκκους·στά δώματα καί στίς πλατεῖες ὅλοι θρηνοῦν μέ δάκρυα πού πέφτουν κατά γῆς. 4Ἡ Ἐσεβών καί ἡ ᾽Ελεαλή κλαῖνε γοερά, οἱ φωνές τους ἀκούγονται σ᾽ ὅλο τόν δρόμο πρός τήν Ἰασσά. Γι᾽ αὐτό κραυγάζουν οἱ ὁπλοφόροι ἄνδρες τῆς Μωάβ καί οἱ καρδιές τους εἶναι λιποθυμισμένες. 5Ἡ καρδιά μου κραυγάζει γιά τήν Μωάβ, οἱ φυγάδες της πέταξαν μέχρι τήν Σηγώρ καί μέχρι τήν Ἀγλάθ Σελισία. Ἀνεβαίνουν τόν δρόμο πρός τήν Λουείδ, προχωροῦν κλαίοντες·στόν δρόμο πρός τήν Χωροναΐμ αὐτοί κλαίουν τήν καταστροφή τους. 6Τά νερά τῆς Νιμρίμ στέρεψαν καί τό χορτάρι ξεράθηκε·ἡ χλόη μαράθηκε καί τίποτε τό πράσινο δέν ἀπέμεινε. 7Ἔτσι, τόν πλοῦτο πού ἀπέκτησαν καί συγκέντρωσαν αὐτοί τόν μεταφέρουν μακρυά, πέρα ἀπό τήν κοιλάδα τῶν Ἰτεῶν. 8Οἱ κραυγές τους ἠχοῦν κατά μῆκος τῶν συνόρων τῆς Μωάβ, οἱ ὀλολυγμοί τους φτάνουν μέχρι τήν Ἐγλαΐμ, ὁ θρῆνος τους μέχρι τήν Βήρ-Αἰλίμ. 9Τά νερά τῆς Δειμών γέμισαν αἵματα, ἀλλά θά φέρω κατά τῆς Δειμών ἀκόμη περισσότερα: Ἕνα λιοντάρι γιά τούς διασωθέντας ἀπό τήν Μωάβ καί γιά ἐκείνους πού παρέμειναν στήν χώρα.


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

15,1-16,14. Κατά τῆς Μωάβ (Ἰεζ. 25,8-11. Ἀμ. 2,1-3). Ἡ ἐδῶ προφητεία καί τό κεφ. 31 τοῦ Ἱερεμίου [Ἑβρ. 48] θεωροῦνται ὡς δύο ἐπεξεργασμένα κείμενα τῆς ἰδίας προφητείας περί τῆς περιφρονημένης Μωάβ (Γεν. 19,30-37), ἡ ὁποία κεῖται κατά γῆς ὑπό τά πλήγματα ἑνός ἰσχυροῦ εἰσβολέως (πιθανόν τοῦ βασιλέως τῆς Ἀσσυρίας), βλ. στίχ. 1-9. Ἀπό τούς ἑρμηνευτές δέν γίνεται παραδεκτή ἡ ἡσαΐεια προέλευση τῶν ποιημάτων τῶν κεφ. μας. Μερικοί νομίζουν ὅτι πρόκειται γιά παλαιότερες προφητεῖες τοῦ Ἡσαΐου, οἱ ὁποῖες ἐφαρμόζονται σ᾽ αὐτήν τήν ἐποχή (βλ. τό συμπέρασμα σέ πεζό λόγο τῶν στίχ. 13-14). Ἄλλοι ὅμως χρονολογοῦν τά ἐδῶ ποιήματα ἤ μερικά ἀπό αὐτά σέ ἐποχή μετέπειτα τοῦ Ἡσαΐου. 15,1 ἑξ. Ἡ ἐρήμωση ἔφθασε σέ ὅλη τήν χώρα τῆς Μωάβ, πού οἱ κύριες πόλεις της μνημονεύονται στούς στίχ. 1-4, ἀναφερόμενες γενικά ἀπό τόν Νότο πρός Βορρᾶ, ἀπό τήν Κίρ μέχρι τήν Ἐσεβών καί Ἐλεαλή, στά βόρεια τῆς Νεβώ καί τῆς Μεδεβά. 15,5-9. Οἱ στίχ. περιγράφουν τήν φυγή τῶν κατοίκων πρός τόν νότο. Ἡ μνεία τῆς Σηγώρ (ἑβρ. «Τσω῾άρ») στόν στίχ. 5 πιθανόν νά γίνεται γιά νά ὑπενθυμίσει τήν φυγή τοῦ Λώτ, τοῦ προγόνου τῶν Μωαβιτῶν (Γεν. 19,22.23). 15,8. Τά νέα τῆς καταστροφῆς φθάνουν μέχρι τήν χώρα τῶν Ἀμμωνιτῶν. 15,9. Ρεμμών. Ἑβρ. «Διμών», εἶναι ἴσως παραλλαγή τοῦ «Διβών», βλ. στίχ. 2, λεγόμενο ἐδῶ «Διμών», γιατί ὑπενθυμίζει τήν ἰδέα τοῦ αἵματος, ἑβρ. «ντάμ».


(β) Πρόσκληση γιά βοήθεια (16,1-6)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ σκηνή ἐδῶ ἀλλάζει καί μεταφέρεται στήν μωαβίτιδα πόλη Σελλά, ὅπου εἶχαν συγκεντρωθεῖ οἱ φυγάδες Μωαβῖτες. Αὐτοί ἀπό ἐκεῖ στέλνουν «ἀρνί» ἤ «ἀρνιά» στόν βασιλέα τῆς Ἰουδαίας (βλ. στίχ. 1 κατά τό Ἑβρ.), ὡς τόν κεκανονισμένο φόρο τους σ᾽ αὐτόν (βλ. Δ´ Βασ. 3,4) καί, περιγράφοντάς του τήν οἰκτρή τους κατάσταση (στίχ. 2), τοῦ ζητοῦν προστασία καί καταφύγιο στήν χώρα του (στίχ. 3.4α). Γιά νά κάνουν ἀκουστό ἀπό τούς Ἰουδαίους τό αἴτημά τους οἱ Μωαβῖτες παρουσιάζονται ἐδῶ ὅτι ἔχουν τήν ἰδία προσδοκία μέ αὐτούς, ὅτι δηλαδή καί αὐτοί ἀναμένουν τόν ἀπόγονο τοῦ Δαυΐδ δίκαιο κριτή, τόν Μεσσία (στίχ. 5). Αὐτή ἡ μεσσιακή ἐλπίδα τῶν Μωαβιτῶν πρέπει νά δημιουργήθηκε σ᾽ αὐτούς κατά τά χρόνια πού ἦταν ὑπό τήν κυριαρχία τοῦ Δαυΐδ, ἀλλά καί ἀργότερα, ὅταν ἤρχοντο στίς στέψεις Ἰουδαίων βασιλέων, θά ἄκουαν στούς σχετικούς ἐνθρονιστήριους λόγους περί τοῦ ἰδανικοῦ Βασιλέως καί Κριτοῦ, τοῦ ἀπό τήν γεννεά τοῦ Δαυΐδ ἀναμενομένου Μεσσία. Τό αἴτημα ὅμως τῶν Μωαβιτῶν ἀπερρίφθη ἀπό τούς Ἰουδαίους, λόγω τῆς ἀλαζονείας τους καί λόγω τῆς διπλοπροσωπίας τους (στίχ. 6).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

16,1 Θά ἀποστείλω (τούς καταδιωκομένους Μωαβῖτες)
σάν ἑρπετά στήν γῆ·
(ἄς καταφύγουν στήν Ἰουδαία, γιατί)
δέν εἶναι τό ὄρος τῆς θυγατρός Σιών
ἔρημος βράχος (ὅπως τό περιφρονοῦν).
2 Θυγατέρα τῆς Μωάβ, θά γίνεις σάν ἕνα μικρό πουλί,
πού πάρθηκε ἀπό ἁρπακτικό πετεινό·
Ἀλλά ἐσύ (πόλη) Ἀρνῶν, θά πάθεις τά περισσότερα.
3 (Πρός τήν Ἰουδαία:) Φρόντισε,
γίνε γιά πάντα προστασία (τῆς Μωάβ) στό πένθος της·
φεύγουν μεσημβρινή ὥρα, σάν σέ σκοτάδι.
Ἔχασαν τά λογικά τους, μήν τούς περιφρονήσεις.
4. Θά παροικήσουν σέ σένα οἱ ἐξόριστοι τῆς Μωάβ·
(δέξου τους, γιατί) θά σοῦ γίνουν προστασία ἀπό τόν διώκτη σας·
διαλύθηκε ἡ συμμαχία σου,
καί χάθηκε ὁ ἄρχοντας
πού καταπατοῦσε τήν γῆ.
5 Θά στηθεῖ ἕνας θρόνος μέ ἔλεος
καί θά καθήσει σ᾽ αὐτόν, στήν σκηνή τοῦ Δαυΐδ,
κριτής μέ ἀλήθεια, πού θά ζητεῖ τό δίκαιο
καί θά ἀποδίδει δικαιοσύνη.
6 (Οἱ Ἰουδαῖοι:) Ἀκούσαμε τήν ὑπερηφάνεια τῆς Μωάβ,
εἶναι πολύ ὑβρίστρια.
Ἀπέκοψες τήν ὑπερηφάνειά της,
οἱ μαντεῖες σου (Μωάβ) δέν θά εἶναι καλές. α
α. Ἐπειδή τό Ἑβραϊκό κείμενο τῆς περικοπῆς αὐτῆς σημειώνει σημαντικές διαφορές, διά τοῦτο παραθέτουμε καί αὐτό:
16,1 Στεῖλτε ἀρνί πρός τόν ἄρχοντα τῆς γῆς ἀπό τήν Σελλά, διά τῆς ἐρήμου, πρός τό ὄρος τῆς θυγατέρας τῆς Σιών. 2 Σάν πετόμενα πτηνά τά διωγμένα ἀπό τήν φωλιά ἔτσι εἶναι οἱ θυγατέρες τῆς Μωάβ στίς διαβάσεις τοῦ Ἀρνών. 3 Δῶσε μας συμβουλή, πᾶρε μιά ἀπόφαση. Κᾶνε τήν σκιά σου βαθειά σάν νύκτα στό καταμεσήμερο. Κρῦψε τούς φυγάδες, μή προδώσεις τούς πλανώμενους. 4 Ἄφησε οἱ Μωαβῖτες φυγάδες νά μείνουν κοντά σου, γίνε τό καταφύγιό τους ἀπό τόν καταστροφέα. Ὁ καταπιεστής θά ἐκλείψει, ἡ καταστροφή θά παύσει, ὁ ἐπιδρομέας θά ἀφανισθεῖ ἀπό τήν γῆ. 5 (Τότε) θά στερεωθεῖ ἕνας θρόνος βασισμένος στήν ἀγάπη καί θά καθήσει σ᾽ αὐτόν ἕνας μέ πιστότητα, ἕνας ἀπό τόν οἶκο τοῦ Δαυΐδ, κριτής πού ζητᾶ τό δίκαιο καί εἶναι γρήγορος στό νά ἀποδώσει τήν δικαιοσύνη. 6 Ἀκούσαμε γιά τήν ὑπερηφάνεια τῆς Μωάβ, γιά τήν πολλή της ὑπερηφάνεια καί ἀλαζονεία, γιά τήν ὑπεροψία της καί τήν αὐθάδειά της, ἀλλά οἱ κομπασμοί της εἶναι μάταιοι.


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

16,1. Δύσκολο κείμενο καί διαφόρως ἑρμηνευόμενο. Φαίνεται ὅτι οἱ Μωαβῖτες, ἀπειλούμενοι ἀπό κάποια ἐπιδρομή, ζητοῦσαν νά τεθοῦν ὑπό τήν προστασία τοῦ βασιλέως τοῦ Ἰούδα καί νά βροῦν σ᾽ αὐτόν καταφύγιο. Τό «ἀρνί», γιά τό ὁποῖο ὁμιλεῖ κατά τό Ἑβρ. ὁ στίχ. μας, ἦταν σημεῖο ὑποταγῆς, βλ. Δ´ Βασ. 3,4. Μεταφράζοντας ὁ ἅγιος Ἱερώνυμος «στεῖλε, Κύριε, τό ἀνώτατο Ἀρνίο τῆς γῆς» προτείνει γι᾽ αὐτήν τήν περικοπή μία μεσσιανική ἑρμηνεία. – Πέτρα. Τό ἀντίστοιχο Ἑβρ. κείμενο ὁμιλεῖ γιά τήν Σελλά, ἡ ὁποία ἑρμηνεύεται «βράχος» καί μερικές φορές ταυτίζεται πράγματι μέ τήν σημερινή Πέτρα, κειμένη στήν χώρα τῆς Ἐδώμ. Οἱ φυγάδες ἔστειλαν ἀπό τήν προσωρινή τους διαμονή ἔκληση πρός τήν Ἱερουσαλήμ γιά βοήθεια. 16,3. Βουλεύου. Οἱ στίχ. 3-4α ἀναφέρουν τήν ἱκεσία τῶν φυγάδων τῆς Μωάβ, πού ζητοῦν ἀπό τούς Ἰουδαίους νά τούς δεχθοῦν. Γιά νά στηρίξουν τό αἴτημά τους, ἐκφράζουν στούς στιχ. 4β-5, πού ἀκολουθοῦν, τήν ἐμπιστοσύνη τους στό μέλλον τοῦ Ἰσραήλ, κυρίως στήν σταθερότητα τοῦ θρόνου τοῦ Δαυΐδ, θεμελιωμένου στίς ὑποσχέσεις τίς ὁποῖες πολύ συχνά κήρυττε ὁ Ἡσαΐας. 16,4α. Ὁ ἄρχων ἀπώλετο. Ἡ πρόταση αὐτή καί κατά τό Ἑβρ. φαίνεται ὡς ἀσύνδετη μέ τό προηγούμενο νόημα, γι᾽ αὐτό καί προτείνουν νά τήν νοήσουμε ὡς «μέχρι νά ἐκλείψει ὁ κατακτητής, μέχρι νά παύσει ἡ καταστροφή». Δηλαδή, ζητοῦν οἱ φυγάδες Μωαβῖτες προστασία καί καταφύγιο στήν χώρα τοῦ Ἰούδα (στίχ. 3.4α) μέχρις ὅτου φύγει ὁ ἐπιδρομέας πού εἰσέβαλε στήν γῆ τους. Καμμία ὅμως μαρτυρία κειμένου δέν εὐνοεῖ αὐτή τήν ἑρμηνεία. 16,6. Ὁ στίχ. αὐτός φαίνεται ὅτι μεταφέρει τήν ἀπάντηση τῶν Ἰουδαίων στούς Μωαβῖτες. Λόγω τῆς ὑπερηφανείας τῆς Μωάβ, ἀπορρίπτεται ἡ αἴτησή της.

(γ) Δεύτερος θρῆνος γιά τήν Μωάβ (16,7-12)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ περικοπή αὐτή ἐδῶ εἶναι ἕνας ἄλλος πάλι θρῆνος γιά τήν Μωάβ. Μποροῦμε ὅμως νά ποῦμε ὅτι ἡ περικοπή μας εἶναι συνέχεια τοῦ πρώτου θρήνου τοῦ κ. 15, ὁ ὁποῖος διακόπηκε ἀπό τήν περικοπή 16,1-6, στήν ὁποία, ὅπως εἴδαμε προηγουμένως, οἱ Μωβῖτες ζήτησαν βοήθεια ἀπό τούς Ἰουδαίους γιά τήν συμβάσα εἰσβολή τοῦ ἐχθροῦ. Στήν περικοπή μας οἱ Μωαβῖτες θρηνοῦν γιά τήν καταστροφή τῆς ὄμορφης χώρας τους, γιά τήν τέλεια ἐρήμωσή της (στίχ. 7.9.11). Χάθηκαν οἱ σταφιδόπιττες τῆς Κίρ Ἀρέσεθ (στίχ. 7), μαράθηκαν τά λιβάδια τῆς Ἐσεβών καί τά ἀμπέλια τῆς Σιβμά· τά ποδοπάτησε ὅλα ὁ κατακτητής (στίχ. 8). Σώπασαν καί τά τραγούδια τῆς χαρᾶς πού ἀκούονταν κατά τόν τρυγητό (στίχ. 10). Ἄς μή προσεύχεται ἡ Μωάβ στούς ὑψηλούς τόπους, γιατί δέν πρόκειται νά εἰσακουσθεῖ (στίχ. 12). Ἡ ἀρχαιολογία μαρτυρεῖ τήν συμβάσα καταστροφή, γιατί στήν Ἐσεβών βρέθηκαν καταστραμένα πιεστήρια σταφυλιῶν.

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


16,7 Θά κλαύσει μέ κραυγές ἡ Μωάβ,
ὅλοι στήν Μωαβίτιδα χώρα θά θρηνήσουν γοερά.
Ὅσοι ὅμως κατοικοῦν τήν Σέθ θά φροντίσεις γι᾽ αὐτούς
καί δέν θά ἐντραπεῖς.
8 Οἱ πεδιάδες τῆς Ἐσεβών θά πενθήσουν
οἱ ἀμπελῶνες τῆς Σεβαμά.
(Ἀσσύριοι) πού καταπίνετε τά ἔθνη
καταπατῆστε τούς ἀμπελῶνες της μέχρι τήν Ἰαζήρ.
Μή κάνετε συνθήκη (μαζί της),
προχωρεῖτε πρός τήν ἔρημο.
Οἱ ἀπεσταλμένοι (πρέσβεις τους) ἐγκαταλείφθηκαν,
διάβηκαν τήν ἔρημο.
9 Γι᾽ αὐτό θά κλαύσω γιά τούς ἀμπελῶνες τῆς Σαβαμά
σάν τόν κλαυθμό τῆς Ἰαζήρ.
Ἐσεβών καί Ἐλεαλή κατέρριψαν τά δένδρα σου,
γιατί θά καταπατήσω στήν σοδειά τοῦ θέρους καί τοῦ τρυγητοῦ
καί ὅλα θά καταπέσουν.
10 Ἡ εὐφροσύνη καί ἡ χαρά θά ἀφαιρεθεῖ ἀπό τούς ἀμπελῶνες σου,
δέν θά χαίρονται καθόλου στούς ἀμπελῶνες σου
καί δέν θά πατοῦν καθόλου οἶνο στούς κάδους,
γιατί ἔπαυσε (ὁ τρυγητός).
11 Γι᾽ αὐτό καί ἡ καρδιά μου θά ἠχήσει σάν κιθάρα γιά τήν Μωάβ
καί τά ἐντός μου τά ἀνακαίνισες σάν τεῖχος.
12 Καί θά συμβεῖ πρός ἐντροπή σου
(γιατί κοπίασε ἡ Μωάβ γιά τούς βωμούς)
τό ὅτι θά εἰσέλθει στά εἴδωλά της, γιά νά προσευχηθεῖ,
ἀλλά αὐτά δέν θά μποροῦν νά τήν σώσουν.


α. Ἐπειδή τό Ἑβραϊκό κείμενο τῆς περικοπῆς αὐτῆς σημειώνει σημαντικές διαφορές, διά τοῦτο παραθέτουμε καί αὐτό:
16,7 Γι᾽ αὐτό οἱ Μωαβῖτες θρηνοῦν γιά τήν Μωάβ, θρηνοῦν ὅλοι μαζί γιά τήν Μωάβ. Θρῆνος καί κλάμματα γιά τίς σταφιδόπιττες τῆς Κίρ Ἀρέσεθ. 8 Τά λιβάδια τῆς Ἐσεβών μαραίνονται, καί τά ἀμπέλια τῆς Σιβμά ἐπίσης. Οἱ ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν ποδοπάτησαν τά ἐκλεκτά ἀμπέλια, πού ἔφταναν μέχρι τήν Ἰαζήρ καί ξαπλώνονταν μέχρι τήν θάλασσα. 9 Γι᾽ αὐτό θρηνῶ, ὅπως θρηνεῖ ἡ Ἰαζήρ γιά τίς ἀμπέλους τῆς Σιβμά. Ἐσεβών καί Ἐλεαλή σέ βρέχω μέ τά δάκρυά μου. Ἡ πολεμική κραυγή ξέσπασε πάνω στούς θερινούς σου καρπούς καί στόν θερισμό σου. 10 Ἡ χαρά καί ἡ ἀγαλλίαση ἔφυγαν ἀπό τήν δενδρόφυτο γῆ σου, δέν ἀκούονται ἄσματα οὔτε φωνές στούς ἀμπελῶνες σου, κανένας πατητής δέν πατάει οἶνο στούς ληνούς σου, σίγησα τίς χαρούμενες φωνές. 11 Ἡ καρδιά μου κλαίει γιά τήν Μωάβ σάν κιθάρα καί τά σωθικά μου γιά τήν Κίρ Ἀρές. 12 Καί θά συμβεῖ, νά δοῦν τούς Μωαβῖτες, νά ἔλθουν κουρασμένοι στούς ὑψηλούς τόπους γιά νά προσευχηθοῦν, ἀλλά δέν θά ὠφεληθοῦν.

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

16,6-12. Μία περιγραφή τῆς καταστροφῆς, ἰδιαίτερα τῆς καταστροφῆς τῶν ἀμπελώνων (βλ. καί Ἱερ. 31 [Ἑβρ. 48] 29-33)16,7. Ἡ Κίρ - Ἀρέσεθ, ὅπως καί ἡ Κίρ Ἀρές (στίχ. 11) πρέπει νά ταυτισθεῖ μέ τήν Κίρ Μωάβ (Κεράκ) (15,1· βλ. Δ´ Βασ. 3,25). – Τά γεωγραφικά ὀνόματα πού ἀκολουθοῦν, ἀπό τήν Ἐσεβών μέχρι τήνἘλεαλή, εἶναι συγκεντρωμένα στήν περιοχή βορείως στήν Μωάβ, εὐνοϊκή γιά τόν οἶνο. 16,9-10. Οἱ στίχ. αὐτοί περιγράφουν τήν καταστροφή τήν προξενηθεῖσα ὑπό τοῦ εἰσβολέως σέ καιρό θερισμοῦ. 16,9. Κατά τό Ἑβρ. πρόκειται γιά τήν κραυγή τῶν τρυγητῶν. Κατ᾽ ἄλλους πρόκειται γιά τήν κραυγή τοῦ πολέμου, ἀλλά οἱ ἀκόλουθοι στίχ. εὐνοοῦν τήν πρώτη ἑρμηνεία.


(δ) Ἡ καταστροφή τῆς Μωάβ (16,13-14)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Οἱ δύο αὐτοί στίχ. εἶναι μία προσθήκη σέ πεζό λόγο γραμμένη, ἡ ὁποία, ὅπως φαίνεται, θέλει νά βεβαιώσει τήν προφητεία περί τῆς Μωάβ καί νά ἀναγγείλει τήν πολύ σύντομη ἐκπλήρωσή της (βλ. 15,1 ἑξ.): Σέ τρία ἔτη! Πρόκειται περί ἀκριβοῦς ὑπολογισμοῦ.


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


16,13 Αὐτή εἶναι ἡ προφητεία πού ἐλάλησε ὁ Κύριος γιά τήν Μωάβ, πού τήν εἶπε πρίν ἀπό πολύ καιρό. 14 Καί τώρα λέγω: Σέ τρία ἔτη, ἔτη μισθωτοῦ (πού λογαργιάζει καλά), θά ἀτιμασθεῖ ἡ δόξα τῆς Μωάβ μέ ὅλο τόν μεγάλο της πλοῦτο· θά ἀπομείνει λιγοστή καί ὄχι ἔντιμη. α
α Κατά τό Ἑβρ. κείμενο ἡ περικοπή μας ἔχει:
16,13 Αὐτός εἶναι ὁ λόγος τοῦ Κυρίου, πού ἐλάλησε γιά τήν Μωάβ, πρίν ἀπό πολύ καιρό. 14 Ἀλλά τώρα ὁ Κύριος λέγει: «Σέ τρία ἔτη, ἀριθμουμένων ὡς ἔτη μισθωτοῦ, ἡ δόξα τῆς Μωάβ θά περιφρονηθεῖ καί ὅλος ὁ μέγας πληθυσμός της· καί αὐτοί πού θά ἐπιζήσουν, θά εἶναι πολύ λίγοι καί ὄχι ἰσχυροί».

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

16,14. Αὐτή ἡ προσθήκη σέ πεζό λόγο μπορεῖ νά εἶναι ἡ ἐπιβεβαίωση μιᾶς παλαιᾶς προφητείας, τῆς ὁποίας ἐδῶ ἀναγγέλλεται ἡ ἀκριβής ἐκπλήρωση, βλ. σχόλ. εἰς 15,1. Ἐν τρισίν ἔτεσιν ἐτῶν μισθωτοῦ. Σέ σύντομο διάστημα, παρά τήν μεσολαβήσασα εὐημερία, ἡ Μωάβ πάλι θά ἐρημωθεῖ. Ὁ χρόνος ἐκπληρώσεως τῆς προφητείας θά εἶναι πολύ σύντομος, τρία ἔτη, διότι τόσο διαρκοῦσε ἡ ὑπηρεσία τοῦ μισθωτοῦ (βλ. Δευτ. 15,18, ὅπου λέγεται γιά ὑπηρεσία ἕξι ἐτῶν, πού τήν λέγει διπλῆ ἀπό τήν ἀπαιτουμένη γιά ἕνα μισθωτό ἄνδρα). Ὁ ἴδιος ὅρος περιόδου τριῶν ἐτῶν ὑπηρεσίας εὑρίσκεται στόν Κώδικα τοῦ Χαμουραμπί (J. Prichard, Ancient Near Eastern Texts 170-171,117). Ἡ ἔκφραση δέ «ἐτῶν μισθωτοῦ» σημαίνει γενικά χρόνο ἀκριβῶς ὅσος ὁρίζεται γιά τόν μισθωτό ἐργάτη καί ὄχι «περίπου», διότι ὁ μισθωτός ἐργάτης ὑπολογίζει ἀκριβῶς τόν χρόνο τῆς ἐργασίας του.
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]

Re: Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης –Προφήτης Ησαΐας

13
Κατά τῆς Δαμασκοῦ καί τοῦ Ἐφραίμ (17,1-11)


(α) Καταστροφή τῆς Συρίας καί τοῦ Ἰσραήλ (17,1-6)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ περικοπή μας ὁμιλεῖ γιά τήν καταστροφή τῆς Δαμασκοῦ, τῆς πρωτεύουσας τῶν Συρίων, ἀλλά ὁμιλεῖ ὁμοίως καί γιά τήν καταστροφή τοῦ Ἐφραίμ (τοῦ Ἰσραήλ), γιατί οἱ Σύριοι συνεμάχησαν μέ τόν Ἰσραήλ τό 734/733 π.Χ. ἐναντίον τοῦ Ἰούδα (Συροεφραιμικός πόλεμος). Ἡ Δαμασκός καί οἱ ἄλλες πόλεις τῆς Συρίας θά ἐρειπωθοῦν καί θά ἐρημωθοῦν καί θά γίνουν μαντριά γιά ποίμνια (στίχ. 1-3). Ἡ προφητεία ἐξεπληρώθη τό 732 π.Χ. Ὁ Ἰσραήλ (ἤ Ἐφραίμ) ἐπίσης θά ἔχει καί αὐτός τήν ἰδία τύχη: Ἡ δύναμη τοῦ βορείου βασιλείου θά καταπέσει, σάν τόν ρωμαλαῖο ἐκεῖνο ἄνδρα, πού τόν ἔφθειρε ἡ πείνα καί ἡ ἀρρώστεια (στίχ. 4 κατά τό Ἑβρ.). Ἤ, ἡ κατάσταση τοῦ Ἰσραήλ θά γίνει ὅπως ὅταν θερίζουν τόν ἀγρό καί μένουν στό τέλος μερικά σταχυολογήματα (στίχ. 5.6α), ἤ, ὅπως ὅταν τινάζουν τήν ἐλιά γιά νά μαζέψουν τόν καρπό της καί μένουν σ᾽ αὐτήν μόνο δυό ἤ τρεῖς ρῶγες στά ἀκραῖα κλωνάρια της (στίχ. 6β). Ἔτσι ὁ Ἰσραήλ θά καταλήξει ἕνα ὑπόλοιπο. Ἡ τρομερή αὐτή προφητεία κατά τοῦ Ἰσραήλ ἐξεπληρώθη μέ τήν ἅλωση τῆς πρωτεύουσάς του καί τήν κατάλυση τοῦ βασιλείου του τό 722 π.Χ. ἀπό τόν Σαργών Β´.


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

17,1 Ἡ προφητεία κατά τῆς Δαμασκοῦ:
Ἰδού ἡ Δαμασκός θά ἐξαφανισθεῖ μεταξύ τῶν πόλεων
καί θά γίνει ἐρείπια.
2 Θά ἐγκαταλειφθεῖ γιά πάντα α
καί θά γίνει στάνη καί μαντρί γιά ποίμνια
καί δέν θά ὑπάρχει κανείς νά τά διώξει.
3 Καί δέν θά εἶναι πιά (ἡ Δαμασκός) ὀχυρός τόπος,
γιά νά καταφεύγει σ᾽ αὐτήν ὁ Ἐφραίμ·β
καί δέν θά εἶναι πιά ἕδρα βασιλέως ἡ Δαμασκός
καί τό ὑπόλοιπο τῶν Σύρων θά καταστραφεῖ.
Γιατί ἐσύ (Συρία) δέν εἶσαι καλύτερη ἀπό τά παιδιά τοῦ Ἰσραήλ,
οὔτε (ἀνώτερη) ἀπό τήν δόξα τους.
Ἔτσι λέγει ὁ Κύριος τῶν Δυνάμεων.
4 Ἐκείνη τήν ἡμέρα θά ἐκλείψει ἡ δόξα τοῦ Ἰακώβ
καί τά πλούτη τῆς δόξης του θά τιναχθοῦν. γ
5 Καί θά γίνει (στό Ἰσραήλ), ὅπως ὅταν μαζεύουν (στόν ἀγρό) ὥριμο σιτάρι
καί τό μαζεύουν μέ τά στάχυα του στούς βραχίονές τους
(καί ὁ ἀγρός δέν ἔχει πλέον τίποτε),
καί ὅπως ὅταν μαζεύουν στάχυα σέ εὔφορο κοιλάδα, δ
6 καί ἀπομένει σ᾽ αὐτήν (μόνο) μία καλάμη·
ἤ ὅπως στήν ἐλιά ἀπομένουν δύο ἤ τρεῖς ρῶγες
πάνω ψηλά στό αἰωρούμενο κλαδί της,
ἤ (ἀπομένουν) τέσσερες ἤ πέντε (ἐλιές) στά κλαδιά της.
Αὐτά λέγει ὁ Κύριος, ὁ Θεός τοῦ Ἰσραήλ.
α. «Οἱ πόλεις τῆς Ἀροήρ», λέγει τό Ἑβρ.
β. «Ἡ ὀχυρή πόλη θά χαθεῖ ἀπό τόν Ἐφραίμ», λέγει τό Ἑβρ.
γ. «Καί ἡ δύναμη τοῦ σώματός του θά γίνει ἰσχνή», ἔχει τό τέλος τοῦ στίχ. στό Ἑβρ. κείμενο.
δ. Κατά τό Ἑβρ.: «Στήν κοιλάδα Ρεφαΐμ».


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

17,1-11. Στήν ἑνότητα αὐτή ἔχουμε ἕνα σύμπλεγμα προφητειῶν ποικίλλων θεμάτων. Τό κεφ. ἔχει τόν τίτλο «τό ρῆμα τό κατά Δαμασκοῦ» (στίχ. 1), ἀλλά αὐτός ἐφαρμόζεται μόνο στούς στίχ. 1-3. Στήν συνέχεια ἔχουμε τρεῖς μικρότερες προφητεῖες (4-6. 7-8. 9-11), κάθε μιά ἀπό τίς ὁποῖες εἰσάγεται μέ τήν ἔκφραση «τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ». Ἡ πρώτη ἀπ᾽ αὐτές (στίχ. 4-6), ἡ ἀπευθυνομένη πρός τό βόρειο βασίλειο, συνδέεται στενά μέ τήν κατά τῆς Δαμασκοῦ προφητεία, γιατί ἡ Συρία (Δαμασκός) συνεμάχησε μέ τόν Ἰσραήλ κατά τοῦ Ἰούδα, βλ. σχόλ. εἰς 7,1. 17,1-6. Κατά τῆς Συρο-Ἐφραϊμικῆς συμμαχίας (Βλ. Δ´ Βασ. 16,1-20 σχόλ. Ἡσ. 7,1-8,4). 17,1. Ἡ προφητεία μπορεῖ νά χρονολογηθεῖ περίπου τό 734, λίγα χρόνια πρίν ὁ Τιγλάθ Πιλεσέρ ΙΙΙ καταλάβει τήν Δαμασκό, τήν πρωτεύουσα τῆς Συρίας. 17,2. «Πόλεις τῆς Ἀροήρ» (κατά τό Ἑβρ.). Ἡ ἐδῶ «Ἀροήρ», μπορεῖ νά ἐννοηθεῖ στήν Γάδ (Ἰησ. Ν. 13,25· βλ. Δ´ Βασ. 15,29), γιατί ὑπάρχει καί ἄλλη Ἀροήρ στήν Μωάβ. Καί οἱ δύο ὅμως αὐτές Ἀροήρ εἶναι μακράν ἀπό τήν Δαμασκό. Γι᾽ αὐτό προτείνεται ἡ ἀνάγωση «πόλεις τῆς Ἀράμ», δηλαδή, τῆς Συρίας. 17,3. Ὀχυρά τοῦ καταφυγεῖν Ἐφραίμ. Ἡ Δαμασκός, ἡ ὁποία φαινόταν ὡς προπύργιο στόν Ἐφραίμ κατά τῶν Ἀσσυρίων. 17,5. Ὁ Ἰσραήλ θά σταχυολογηθεῖ σέ κρίση ὅπως σταχυλογεῖται ὁ ἀγρός ἀπό τούς θεριστές. – «Στήν κοιλάδα Ρεφαΐμ» (Ἑβρ.). Κοιλάδα βορειοδυτικά τῆς Ἰερουσαλήμ, ἕνας εὔφορος τόπος (Β´Βασ. 5,18). Ὁ Ἠσαΐας καί οἱ ἀκροατές του πρέπει νά εἶδαν συχνά θεριστές νά ἐργάζονται στόν τόπο αὐτόν.


(β) Ἐπιστροφή στόν Κύριο ἀπό τά εἴδωλα (17,7-8)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Φαίνεται ὅτι οἱ καταστροφές καί τά διάφορα δεινά ἔκαναν τούς πληγέντες Ἰσραηλῖτες νά ἀναζητήσουν τόν Κύριο, τόν ἀληθινό Θεό, καί νά ἐγκαταλείψουν τά εἴδωλα. Οἱ ἑρμηνευτές ὅμως λέγουν ὅτι ἡ μικρή αὐτή περικοπή προέρχεται ἀπό ἄλλη προφητεία τοῦ προφήτου μας ἤ ὅτι εἶναι μία μετέπειτα προσθήκη ἀπό ἕνα μαθητή τοῦ προφήτου Ἠσαΐου, ἡ ὁποία ὅμως ἀπηχεῖ τήν διδασκαλία τοῦ ἰδίου τοῦ Ἠσαΐου.


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


17,7 Ἐκείνη τήν ἡμέρα ὁ ἄνθρωπος θά ἐμπιστευθεῖ στόν Δημιουργό του
καί τά μάτια του θά ὑψωθοῦν στόν Ἅγιο τοῦ Ἰσραήλ
8 καί δέν θά ἐμπιστεύεται στούς βωμούς (τῶν εἰδώλων)
οὔτε σ᾽ αὐτά πού ἔκαναν τά χέρια του
καί κατασκεύασαν τά δάκτυλά του·
καί δέν θά ἐνατενίζει τά δένδρα
οὔτε τά βδελύγματά του (τά εἴδωλά του). α
α. Κατά τό Ἑβρ.: «Καί δέν θά εὐλαβοῦνται πιά τίς στῆλες τῆς Ἀσερά, οὔτε τά θυσιαστήρια τοῦ θυμιάματος πού ἔκαναν τά χέρια τους».


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

17,7-11. Ὅλη αὐτή τήν περικοπή, καί τήν παροῦσα καί τήν ἑπομένη, μποροῦμε νά τήν χαρακτηρίσουμε ὡς στρεφομένη κατά τῆς εἰδωλολατρίας. 17,7-8. Τελικῶς οἱ ἄνθρωποι θά ἐπιστρέψουν στόν Θεό (1,29-31). Οἱ στίχ. ὅμως αὐτοί, οἱ ὁποῖοι ἀναγγέλλουν μία μεταστροφή τῶν Ἰσραηλιτῶν ἀπό τά εἴδωλα στόν ἀληθῆ Θεό τους, φαίνονται νά εἶναι μία προσθήκη στήν προηγούμενη προφητεία περί τῆς καταστροφῆς. 7,8. «Στῆλες τῆς Ἀσερά» (κατά τό Ἑβρ.). Λατρευτικές εἰκόνες τῆς θεᾶς Ἀσερά, δηλαδή, ξύλινες ἱερές στῆλες (βλ. 6,13 σχόλ.). Ἦταν συμβολισμοί πού ἀναπαριστοῦσαν τήν χαναανιτική θεά μητέρα (λατρεία γονιμότητος). Τό ἄγαλμά της γινόμενο ἀπό ξύλο (Κριτ. 6,25 ἑξ. Γ´ Βασ. 15,13) στηνόταν κοντά στό θυσιαστήριο τῶν χαναανιτικῶν ναῶν.


(γ) Ἡ κατάληξη τῆς εἰδωλολατρίας (17,9-11)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ περικοπή μας στρέφεται κατά τοῦ Ἰσραήλ, γιατί ἀποστράφηκε τόν Γιαχβέ καί ἐξασκοῦσε τήν λατρεία τῆς γονιμότητος. Οἱ Ἰσραηλῖτες ἐφύτευαν «κήπους τοῦ Ἄδωνι» καί τούς πρόσφεραν στό εἴδωλό του. Αὐτοί οἱ κῆποι ἦταν ρηχά δοχεῖα ἤ καλάθια πού περιεῖχαν φυτά, τά ὁποῖα, λόγω τῆς ἐλλείψεως βάθους, μαραίνονταν γρήγορα, σχεδόν λίγο μετά τήν φύτευσή τους (στίχ. 10). Ἔτσι καί τά ἔργα καί οἱ ἐλπίδες τοῦ Ἰσραήλ, πού ἀπεστάτησε ἀπό τόν ἀληθινό Θεό του, θά μαραθοῦν (στίχ. 11) καί οἱ πόλεις του θά καταστραφοῦν (στίχ. 9). Τά φυτεύματα τῶν «κήπων» τά πρόσφεραν στόν θεό Ἄδωνι γιά τήν σύντομη ἐπάνοδό του στήν ζωή, γιατί αὐτός, σύμφωνα μέ σχετικό μῦθο, ἀπέθνησκε ἐτησίως καί ἀναστενόταν· καί αὐτό συμβόλιζε τόν θάνατο καί τήν ἀνάσταση τῆς φύσεως. Ὁ προφήτης ἐπιμένει λέγοντας ὅτι μιά τέτοιου εἴδους θρησκεία δέν μπορεῖ νά βοηθήσει καί νά σώσει τόν ἄνθρωπο (στίχ. 11). Γι᾽ αὐτό καλεῖ τόν λαό νά ἐπανέλθει στόν Θεό του, τόν «σωτῆρα» του (στίχ. 10).


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)


17,9 Ἐκείνη τήν ἡμέρα θά ἐγκαταλειφθοῦν οἱ πόλεις σου (ὦ Ἰσραήλ),
ὅπως οἱ Ἀμορραῖοι καί οἱ Εὐαῖοι ἐγκατέλειψαν (τίς πόλεις τους)
λόγω τῶν Ἰσραηλιτῶν·
καί θά παραμείνουν ἔρημοι.
10 (Αὐτό θά σοῦ συμβεῖ)
Γιατί ἐγκατέλιπες τόν Θεό τόν σωτῆρα σου
καί δέν θυμήθηκες τόν Κύριο τόν βοηθό σου·α
γι᾽ αὐτό θά φυτεύσεις ἕνα ψεύτικο φύτευμα
καί ἕνα ἄπιστο σπέρμα.
11 Κατά τήν ἡμέρα τήν ὁποία θά τό φυτεύσεις θά ἀπατηθεῖς·
ἀλλά, ἄν τό σπείρεις τό πρωΐ,
θά ἀνθήσει γιά μία καλλιέργεια
τήν ἡμέρα πού θά ἀποκτήσεις μία κληρονομία
καί ὡς πατέρας κάποιου
θά ἀποκτήσεις μία κληρονομία γιά τά παιδιά σου. β
α. «Τόν βράχο σου», λέγει τό Ἑβρ.
β. Φαίνεται ὡς ἀκατάληπτη ἡ περικοπή 10β-11 στούς Ο´. Κατά τό Ἑβρ. ἡ περικοπή ἔχει: «10β Γι᾽ αὐτό, ἄν καί κάνεις ἐκλεκτούς κήπους καί φυτεύεις εἰσαγόμενα κλίματα, 11 ὅμως τήν ἡμέρα πού τά φυτεύεις τά κάνεις νά αὐξάνονται καί τό πρωΐ νά μπουμπουκιάσουν. Παρά ταῦτα, τήν ἡμέρα τῆς ἀσθένειας καί τοῦ ἀθεράπευτου πόνου, ὁ θερισμός θά φέρει τίποτε».


(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

17,9-11: Αὐτοί πού ἐλησμόνησαν τόν Θεό γιά τά εἴδωλα, θά ἐκτοπισθοῦν, ὅπως ὁ Ἰσραήλ ἐξετόπισε τούς Ἀμορραίους καί τούς Εὐαίους, τούς ἀρχικούς κατοίκους τῆς Παλαιστίνης (Δευτ. 7,1). Ἡ περικοπή φαίνεται ὡς συνέχεια τῆς περικοπῆς 17,1-6 καί ἀπευθύνεται καί αὐτή στό βόρειο βασίλειο, τόν Ἰσραήλ. Μπορεῖ ὅμως νά ἀποτελέσει καί μία ξεχωριστή προφητεία ἀναφερομένη στόν Ἰούδα (βλ. 1,29-31). 17,9. Ὅν τρόπον κατέλιπον οἱ Ἀμορραῖοι... Φαίνεται ὡς πιστοτέρα ἡ γραφή αὐτή τῶν Ο´, ἡ ὁποία θεωρεῖται καί ὡς τό ἀρχικό κείμενο. Ἀντί γιά «κλαδί» καί «κλωνάρι», πού λέγει τό Ἑβρ., τό κείμενό μας (τῶν Ο´) ὁμιλεῖ περί τῶν Ἀμορραίων καί Εὐαίων, νικηθέντων ὑπό τῶν Ἰσραηλιτῶν κατά τήν κατάκτηση τῆς Χαναάν. Ἡ προφητευομένη εἰσβολή τοῦ ἐχθροῦ στήν χώρα τῶν Ἰσραηλιτῶν τίθεται παραλλήλως μέ τήν ἔνδοξη κατάκτηση τῆς Χαναάν ὑπό τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ. Οἱ Εὐαῖοι εἶναι οἱ Χουρρῖτες, ἕνας μή σημιτικός λαός, ὁ ὁποῖος ἦταν ἕνα σημαντικό στοιχεῖο τοῦ προϊσραηλιτικοῦ πληθυσμοῦ τῆς Χαναάν. Οἱ Ἀμορραῖοι ἦταν ἡμινομάς λαός πού συνέρρευσε στό Εὔφορο Τόξο στίς πρῶτες ἑκατονταετίες τῆς δευτέρας χιλιετίας. Οἱ πατριάρχες ἦταν στενά σχετιζόμενοι μέ τήν τελευταία ὁμάδα. Οἱ μεταναστεύσεις τοῦ Ἀβραάμ συνδέονται κατά κάποιο τρόπο μέ τήν ἐπέκταση τῆς ἀμορριτικῆς ἐπιρροῆς στήν Συρία καί τήν Παλαιστίνη. 17,10. Οἱ κῆποι ἦταν πρός τιμήν τοῦ θεοῦ τῆς βλαστήσεως Tammuz (ὁ Ἄδωνις τῶν ῾Ελλήνων), τοῦ ὁποίου ὁ ἐτήσιος θάνατος καί ἡ ἀνάσταση ἑορτάζοντο στήν λατρεία (Ἰεζ. 8,14-18).


Κατά τῶν Ἀσσυρίων (17,12-14)


(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)

Ἡ περικοπή μας ὁμιλεῖ γιά πολλά ἔθνη, τά ὁποῖα βοοῦν «ὅπως τό μούγκρισμα θαλασσῶν» καί τά ὁποῖα «θορυβοῦν ὡς ὁ θόρυβος ὑδάτων πολλῶν» (στίχ. 12). Αὐτοί οἱ λαοί εἶναι οἱ ἰσχυροί Ἀσσύριοι, τούς ὁποίους ὁ Θεός θά ἀπωθήσει καί θά γίνουν σάν τό ἄχυρο (βλ. Ἠσ. 29,5. Ψαλμ. 1,4), τό ἐλαφρύ καί ἄχρηστο μέρος τοῦ κόκκου τοῦ σίτου, τό ὁποῖο, ὅταν λιχνίζεται ἐξαφανίζεται (στίχ. 13). Θά εἶναι πολύ τραγικό γιά τήν Ἀσσυρία, τό ὅτι, ἐνῶ ἔφερε τρόμο τήν ἑσπέρα, ὅμως προτοῦ νά ἔλθει ἡ πρωΐα, «οὐκ ἔσται» (στίχ. 14), ἐξαφανίστηκε! Αὐτό πραγματικά συνέβηκε μέ τά στρατεύματα τῶν Ἀσσυρίων. Ἐνῶ οἱ Ἀσσύριοι στρατιῶτες ἐλεηλάτησαν πολλές πόλεις τοῦ Ἰούδα, ὅμως ἀφ᾽ ἑσπέρας σφαγιάστηκαν 185.000 στρατιῶτες (βλ. Ἠσ. 37,36-37)!

(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

17,12 Ἀλλοίμονο, πλῆθος πολλῶν ἐθνῶν·
σάν τρικυμισμένη θάλασσα βουΐζετε,
καί ἡ ὁρμή τῶν πολλῶν ἐθνῶν ἠχεῖ σάν νερό.
13 Ἄν καί τά ἔθνη τά πολλά (ἠχοῦν) σάν τά πολλά νερά,
ὅμως (ὁ Θεός) θά τά α ἀπωθήσει καί θά τά διώξει μακρυά
σάν τό ψιλό ἄχυρο (πού διακορπίζεται)
ὅταν τό λικμίζουν στό φύσημα τοῦ ἀνέμου
καί σάν κονιορτός πού τόν διασκορπίζει ὁ ἀνεμοστρόβιλος.
14 Τό βράδυ θά εἶναι φόβος·
πρίν ὅμως χαράξει θά παρέλθει (ὁ φόβος).
Αὐτή θά εἶναι ἡ τύχη ἐκείνων πού σᾶς λεηλάτησαν
καί τό ἀποτέλεσμα αὐτῶν πού σᾶς ἅρπαξαν τήν περιουσία σας.
α. Καλύτερα ἔτσι στόν πληθυντικό, ὡς συνέχεια τοῦ λόγου στά ἔθνη, ὅπως ἔχει τό Ἑβρ.

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

17,12-14. Ἡ ἐμφάνιση ἑνός ἰσχυροῦ καταστροφικοῦ ρεύματος (τῆς Ἀσσυριακῆς βίαιης ἐπιθέσεως τοῦ 701 π.Χ.) διασκορπίζεται ἀπό τόν Θεό, ὁ Ὁποῖος ὑπερασπίζεται τόν λαό Του. Οἱ στίχ. ἀναφέρονται πράγματι στήν εἰσβολή τοῦ Σενναχηρείμ καί τήν ἀπελευθέρωση τῆς Ἰερουσαλήμ τό 701· σύγκρ. μέ 29,5-7 καί 37,36. 17,12. Στό πνεῦμα τῶν ἀκροατῶν ἡ γλώσσα τοῦ στίχ. αὐτοῦ θά ὑπενθύμιζε τόν περί τῆς δημιουργίας σημιτικό μῦθο ἀπό τό φοβερό χάος - τέρας Τιαμάτ καί τά ἀκόλουθά της. Ἀλλά αὐτά ὅλα ἐκδιώχθηκαν μέ μεγάλη εὐκολία ἀπό τόν Γιαχβέ. Ἔτσι θά συμβεῖ καί μέ τόν φοβερό ἐχθρό τόν ἀπειλοῦντα καταστροφή. 17,13. Ὁ ἐχθρός συγκρίνεται πρός ἕνα λεπτό ἄχυρο πού ὠθεῖται μακρυά ἀπό τόν δυνατό ἄνεμο.

Κατά τῆς Αἰθιοπίας καί τῆς Αἰγύπτου (κ. 18-20,6)

(α) Κατά τῆς Αἰθιοπίας (18,1-7)

(Προλογικό σημείωμα τῆς περικοπῆς)


Τό μήνυμα τοῦ κεφ. 18 ἀπευθύνεται κατά τῆς χώρας μέ τά «σφυρίζοντα πτερύγια», τό ἔθνος τῆς Κούς, ὅπως τό λέγει τό Ἑβρ. κείμενο, δηλαδή τήν Αἰθιοπία. Φαίνεται ὅτι οἱ Κουσῖτες ἔστειλαν πρέσβεις μέ γρήγορα παπύρινα πλοῖα, γιά νά προτείνουν στόν Ἰσραήλ νά συμμαχήσουν μέ αὐτούς κατά τῶν Ἀσσυρίων. Στήν περικοπή μας ὁ Ἡσαΐας ἀπευθύνεται σ᾽ αὐτούς τούς πρέσβεις (στίχ. 2) καί τούς δίδει ἕνα μήνυμα γιά νά τό μεταφέρουν στήν πατρίδα τους. Τό νόημα τοῦ μηνύματος εἶναι τό ἑξῆς: Ἐνῶ τά ἔθνη ἐργάζονται βεβιασμένα καί μέ πολλή πολυπραγμοσύνη γιά τήν ἀποτίναξη τοῦ ἀσσυριακοῦ ζυγοῦ, ὁ Θεός ἀντίθετα βλέπει ἀπό ψηλά ἤρεμα καί ἥσυχα τά σχέδιά τους καί τά φέρει ἐκεῖ πού θέλει αὐτός. Ὁ Θεός εἶναι σάν τόν ἥλιο, πού σιγά- σιγά κάνει τά σπαρτά νά ὡριμάσουν καί τά κάνει ἕτοιμα γιά τόν θερισμό. Δηλαδή, στόν κατάλληλο καιρό ὁ Θεός θά φέρει μέ τήν κρίση του τά πράγματα στόν θερισμό τῆς Ἀσσυρίας (στίχ. 4β-6). Τό τέλος της θά ἔλθει ὅταν τό πεῖ ὁ Θεός καί ὄχι προηγουμένως, γιατί τό θέλουν οἱ ἄνθρωποι. Πρέπει νά ὡριμάσει ἡ ἁμαρτία γιά τήν καταστροφή της. Δηλαδή, κατά τά παραπάνω, ὁ προφήτης Ἡσαΐας, συνεπής μέ τήν προφητική του γραμμή, ἀπορρίπτει κάθε εἴδους συμμαχία μέ ξένη δύναμη. Μετά τήν ἧττα τῶν Ἀσσυρίων ὁ Θεός θά κάνει τόν λαό τῆς Αἰθιοπίας νά προσφέρει δῶρα στόν Κύριο στό ὄρος τῆς Σιών, ὅπου ἔχει κληθεῖ τό Ὄνομά Του (στίχ. 7). Ὡς ἐκπλήρωση τῆς προφητείας αὐτῆς βλ. Ζαχ. 14,16.


(Μετάφραση τοῦ κειμένου τῆς περικοπῆς,
τό ὁποῖο παραλείπουμε ἐδῶ πρός ἐξοικονόμηση χώρου)

18,1 Ἀλλοίμονο στήν χώρα, μέ τά πτερωτά πλοῖα,
πού βρίσκεται πέρα ἀπό τούς ποταμούς τῆς Αἰθιοπίας,
2 ἡ ὁποία ἀποστέλλει πρέσβεις διά τῆς θαλάσσης
καί παπύρινες ἐπιστολές (μέ πλοῖα ταξιδεύοντα) στήν ἐπιφάνεια τῶν ὑδάτων·
γιατί ταχεῖς ἀγγελιαφόροι θά πᾶνε σέ ἕνα ὑψηλό ἔθνος
καί σέ ἕνα ξένο καί τραχύ λαό. Ποιός εἶναι πέρα ἀπό αὐτόν;
Εἶναι ἕνα ἔθνος ἀπό τό ὁποῖο δέν περιμένει κανείς τίποτε,
ἔθνος πατημένο.
Τώρα, ὅλες οἱ παραποτάμιες χῶρες 3 θά κατοικηθοῦν,
θά γίνουν χώρα κατοικημένη·
(Ἡ χώρα τους) θά γίνει σάν ἕνα σημεῖο πού ὑψώνεται στό βουνό,
θά ἀκουστεῖ σάν φωνή σάλπιγγος.
4 Γιατί τά ἑξῆς μοῦ εἶπε ὁ Κύριος:
Θά εἶναι ἀσφάλεια στήν πόλη μου,
σάν τό φῶς τῆς μεσημβρινῆς ζέστης
καί σάν δροσερό σύννεφο ἡμέρας θερισμοῦ.
5 Πρίν ἀπό τόν τρυγητό,
ὅταν τό ἄνθος ἔχει ἀνθήσει ἐντελῶς,
καί ἡ ἀγουρίδα προβάλει τό ἄνθος της καί ἀνθήσει
τότε (ὁ ἀμπελουργός) θά κόψει τά μικρά τσαμπιά μέ τά δρεπάνια
καί θά κατακόψει τίς κληματίδες·
6 ἔπειτα θά τά ἀφήσει ὅλα μαζί γιά τά πετεινά τοῦ οὐρανοῦ
καί γιά τά θηρία τῆς γῆς.
Καί θά συναχθοῦν σ᾽ αὐτά τά πετεινά τοῦ οὐρανοῦ
καί ὅλα τά θηρία τῆς γῆς θά ἔλθουν στόν σωρό.
7, Ἐκεῖνο τόν καιρό θά προσφερθοῦν δῶρα στόν Κύριο Σαβαώθ
(δῶρα) ἀπό λαό θλιμμένο καί ἀπογυμνωμένο,
(καί δῶρα) ἀπό λαό μεγάλο ἀπό τώρα καί αἰώνια.
(Αὐτός ὁ λαός) εἶναι ἔθνος καταπατημένο καί ὅμως ἐλπίζει,
(ἔθνος) πού κατοικεῖ σέ χώρα παραποτάμια,
σέ τόπο ὅπου ἐπικαλοῦνταν τό ὄνομα τοῦ Κυρίου Σαβαώθ,
στό ὄρος Σιών.
Παραθέτουμε καί τό Ἑβραϊκό κείμενο τῆς περικοπῆς, τό ὁποῖο δίνει σαφέστερο νόημα:
18,1 Ἀλλοίμονο στήν χώρα μέ τά σφυρίζοντα πτερύγια, ἡ ὁποία κεῖται πέραν τῶν ποταμῶν τῆς Αἰθιοπίας, 2 ἡ χώρα πού ἀποστέλλει πρέσβεις διά θαλάσσης, μέ παπύρινα πλοῖα στήν ἐπιφάνεια τῶν ὑδάτων! Γυρίστε πίσω σεῖς οἱ ταχεῖς ἀγγελιαφόροι, πρός τό ἔθνος τό ἰσχυρό καί τό θριαμβευτικό, τοῦ ὁποίου τήν χώρα τήν διασχίζουν ποταμοί! 3 Ὅλοι σεῖς οἱ κάτοικοι τῆς οἰκουμένης, ὅλοι οἱ λαοί τῆς γῆς, ὅταν ὑψωθεῖ σημαία στά ὄρη προσέξτε! Ὅταν ἠχήσῃ σάλπιγγα, ἀκοῦστε! 4 Γιατί τά ἑξῆς λέγει ὁ Κύριος σέ μένα: «Κοιτάζω ἥσυχα ἀπό τόν θρόνο μου, ὅπως ἡ ζέστη ἡ ἁπαλή πού βγαίνει ἀπό τό φῶς τοῦ ἡλίου, ὅπως ἡ δροσερή νεφέλη στόν καύσωνα τοῦ καλοκαιριοῦ·5 διότι πρίν ἀπό τόν θερισμό, ὅταν ἡ ἄνθηση τελειώσει (στά ἀμπέλια), καί τό ἄνθος γίνεται ὥριμο σταφύλι, οἱ κλάδοι θά κοποῦν μέ κλαυδευτήρια καί οἱ ἕλικες τῶν κλημάτων θά ἀποκοποῦν· 6 (ἔτσι καί οἱ Ἀσσύριοι) θά ἐγκαταλειφθοῦν ἐντελῶς γιά τά ἁρπακτικά πτηνά τῶν ὀρέων καί γιά τά ἄγρια θηρία τῆς γῆς. Τά ἁρπακτικά πτηνά θά περνοῦν τό καλοκαίρι σ᾽ αὐτούς (στά πτώματά τους) καί ὅλα τά θηρία τῆς γῆς θά διαχειμάζουν σ᾽ αὐτούς. 7 Κατ᾽ ἐκείνη τήν ἡμέρα θά προσφερθεῖ δῶρο (προσφορᾶς) στόν Κύριο τῶν Δυνάμεων ἀπό λαό ὑψηλό καί στιλπνό, ἀπό λαό τρομερό στούς ἐγγύς καί τούς μακράν, ἀπό ἔθνος ἰσχυρό καί θριαμβευτικό, τήν χώρα τοῦ ὁποίου διασχίζουν οἱ ποταμοί, στό ὄρος Σιών, τόν τόπο ὅπου εἶναι τό ὄνομα τοῦ Κυρίου τῶν Δυνάμεων.

(Σύντομα ἑρμηνευτικά σχόλια τῆς περικοπῆς)

18,1-7: Κατά τῆς Αἰγύπτου. Ἡ ἀφορμή εἶναι μία πρόσκληση τῆς Αἰγύπτου νά συμμετάσχει σέ μία ἀντι-Ἀσσυριακή συνωμοσία, περί τό 714 π.Χ. Χρησιμοποιώντας ὁ Ἡσαΐας τήν εἰκόνα τοῦ θεριστοῦ λέγει ὅτι ἀφοῦ ὁ Θεός καθορίζει τήν πορεία τῶν πραγμάτων, ὁ ἄνθρωπος πρέπει νά περιμένει τήν ἔκβαση αὐτῶν ἀπό τόν Θεό. Ὅταν ἔλθει ὁ καιρός, τότε ὁ Θεός θά δώσει τό σύνθημα κατά τῶν Ἀσσυρίων. 18.1. Τῆς Αἰθιοπίας. «Κούς», λέγει τό Ἑβρ. Ἦταν ἕνα παλαιό ὄνομα τῆς Αἰθιοπίας, πού σημαίνει ἐδῶ τήν Αἴγυπτο, ἡ ὁποία στούς χρόνους τοῦ Ἠσαΐου εἶχε περάσει σέ αἰθιοπική δυναστεία. 18,2. Πορεύσονται γάρ ἄγγελοι κοῦφοι... Εἶναι οἱ ἀγγελεῖς τοῦ Φαραώ, τούς ὁποίους, κατά τό Ἑβρ., ὁ προφήτης προτρέπει νά ἐπιστρέψουν στόν τόπο τους καί νά σταματήσουν νά διαβουλεύονται συνασπισμούς ἐναντίον τῆς Ἀσσυρίας. – «Τήν χώρα, τήν ὁποία διασχίζουν οἱ ποταμοί», κατά τήν ἀνάγνωση ἀπό τό Ἑβρ. εἶναι ἡ Αἴγυπτος, τήν ὁποία διασχίζει ὁ Νεῖλος. 18,4-6. Οἱ λόγοι τῶν στίχ. αὐτῶν εἶναι μία μεγαλοπρεπής προφητεία: Ὅπως τό ἔτος προχωρεῖ πρός τό τέλος του (καιρός τοῦ θερισμοῦ), ἔτσι καί ὁ Θεός θά δράσει στήν κρίση του καί θά φέρει σέ ἕνα τέλος (σέ ἕνα θερισμό τῆς καταστροφῆς) τήν δύναμη τῆς Ἀσσυρίας. 18,4. Ὁ προφήτης ἀναγγέλλει ὅτι μία εἰσβολή θά καταστρέψει τήν Αἴγυπτο. Πράγματι, ἡ Αἴγυπτος θά κατακτηθεῖ, θά λεηλατηθεῖ καί θά ὑποταχθεῖ ὑπό τόν Assarhaddon καί τόν Assurbanipal στό πρῶτο ἥμισυ τοῦ 7ου αἰ. 18,5. Καί ἀφελεῖ τά βοτρύδια τά μικρά τοῖς δρεπάνοις... Κατά τόν καθορισμένο ἀπό τόν Γιαχβέ χρόνο οἱ κλάδοι τοῦ κλίματος (οἱ Ἀσσύριοι) θά κοποῦν μέ τό ἐργαλεῖο τῆς θείας κρίσεως. Ὅταν δέ τελειώσει τό ἔργο τῆς θείας κρίσεως, τότε οἱ Αἰθίοπες θά ὑποταχθοῦν στόν Γιαχβέ κατοικοῦντες στό ὄρος Σιών. 18,7. Ὁ στίχ. αὐτός εἶναι γραμμένος σέ πεζό μέτρο καί ἀναγγέλλει τήν μεταστροφή τῆς Αἰθιοπίας, ἡ ὁποία, κτυπημένη ἀπό τά γεγονότα, ἀποστέλλει δῶρα στόν Ναό τῆς Ἰερουσαλήμ.


http://aktines.blogspot.gr/2015/07/13.html
''...δεν είναι η πάλη ημών εναντίον εις αίμα και σάρκα, αλλ' εναντίον εις τας αρχάς, εναντίον εις τας εξουσίας, εναντίον εις τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, εναντίον εις τα πνεύματα της πονηρίας εν τοις επουρανίοις''\n[/align]
Απάντηση

Επιστροφή στο “Ανάγνωση και ερμηνεία της Αγίας Γραφής”