Από την πρώτη εμφάνιση της ελληνικής θρησκείας στο προσκήνιο της ιστορίας, ο οξυδερκής μελετητής διαβλέπει να υπάρχουν δύο κατευθύνσεις: Μια μονοθεϊστική και μια πολυθεϊστική.
Είναι λάθος λοιπόν να προσπαθούν ορισμένοι να αποδείξουν μόνο πολυθεϊστική την θρησκεία των αρχαίων Ελλήνων και να μισούν τον μονοθεϊσμό, διότι έτσι μισούν και την αρχαία Ελλάδα. Οι μεγαλύτεροι φιλόσοφοι ήδη από τον 6ο π.Χ. αιώνα καλλιέργησαν μονοθεϊστικές αντιλήψεις. Θα προσπαθήσουμε παρακάτω να αναλύσουμε συνοπτικά την μονοθεϊστική αυτή συνεισφορά των αρχαίων Ελλήνων σοφών, που προετοίμασαν, έστω και σκιωδώς, την είσοδο του Χριστιανισμού στην ιστορία ως μοναδικής αλήθειας του σύμπαντος κόσμου.
χαρακτηριστικά αποσπάσματα της Ορφικής Θεολογίας, δια της οποίας εξαίρεται η μοναδικότητα ενός Θεού και έμεσσα και το Τριαδικόν αυτού, πολύ πριν ο Όμηρος παρουσιάσει στα έξοχα επικά του ποιήματα την πολυθεΐα της αρχαίας Ελλάδος. Χαρακτηριστικά είναι τα κάτωθι σημεία και χωρία της ορφικής θεολογίας
Εις δε Λόγον θείον βλέψας, τούτω προσέδρευε…
μούνον (μόνον) δ’ εσόρα κόσμοιο άνακτα
Εις εστ’ αυτογενής . ενός έκγονα πάντα τέτυκται,
Εν δ’ αυτοίς αυτός περιγίγνεσθαι . ουδέ τις αυτόν
Εισοράα θνητών, αυτός δε γε πάντας οράται….
Ουδέ τις εσθ’ έτερος χωρίς μεγάλου βασιλήος.
Αυτόν δ’ ουχ ορόω . περί γαρ νέφος εστήρικται….
Ούτος γαρ χάλκειον ες ουρανόν εστήρικται
Χρυσέω εινί θρόνω, γαίης δ’ επί ποσί βέβηκε…..
Ουρανόν ορκίζω σε Θεού μεγάλου σοφού έργον,
Αυδήν ορκίζω σε Πατρός, την φθέγξατο πρώτον
Ηνίκα κόσμον άπαντα εαίς στηρίξατο βουλαίς
Δηλαδή (σε ελεύθερη απόδοση): «Ένας υπάρχει Θεός, αυτός μόνος βασιλιάς του κόσμου, μέγας βασιλιάς, ένας και αυτογενής και κανείς άλλος εκτός απ’ αυτόν, που έχει τον ουρανόν θρόνο και τη γη χαλί για τα πόδια του. Ο ουρανός είναι ποίημα μεγάλου Θεού και σοφού, που δημιούργησε τα πάντα δια του Λόγου του».
Ο ένας αυτός Θεός ονομάζεται και Φάνης, γατί ακτινοβολεί το φως, και καλείται επίσης «Πρωτόγονος» γιατί δεν υπήρχε κάτι πριν απ’ αυτόν, αλλά απ’ αυτόν έγιναν τα πάντα, και πρώτος αυτός εκ του απείρου υπήρξε και εφάνη προαιωνίως. Χαρακτηρίζεται: αληθής, υπέρχρονος, αθάνατος, αυτόζωος, αυτοπάτωρ, «δια της μιας αυτού τριωνύμου δυνάμεως (βουλή, φως και ζωοδοτήρ) τα πάντα δημιουργήσας, ορατά και αόρατα, αρχή μέσον και τέλος, μόνος του κόσμου άναξ, δαίμονες ον φρίσσουσι, τα πάντα βλέπων αυτός, αλλ’ αόρατος εις τους θνητούς, τω νω μόνον ορατός, ο νους ο νοητός και το αποστίλβον φως το νοητόν….
΄Ενας από τους αρχαίους σοφούς - μάλιστα από τους επτά λεγόμενους σοφούς της Ελλάδας - , ήταν ο Θαλής ο Μιλήσιος, που έζησε τον 6ο αιώνα π.Χ. Ο Θαλής που ήταν μαθηματικός, παρατηρώντας τους αστέρες και τον κόσμο γενικώτερα, και τη φύση, κατέληξε όχι μόνο να παραδεχθεί ότι υπάρχει Θεός, αλλά να τον ορίσει ορθώς, ότι είναι πρεσβύτατος των όντων, και Αυτός που δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος: «Πρεσβύτατον των όντων Θεός, αγέννητον γαρ× μήτε αρχήν έχον μήτε τελευτήν». Συνέλαβε δηλ. ο Θαλής πολύ ορθά με μόνη τη λογική σκέψη, ότι ο Θεός για να είναι Θεός, είναι άναρχος και αίδιος αλλά και αθάνατος. Ιδιότητες δηλ. του Θεού που αποκαλύπτονται από τον ίδιο, μέσα στην Ιερή Βίβλο των χριστιανών. Κάνοντας δε ένα βήμα παραπάνω κατέληξε στο να πει: «Κάλλιστον κόσμος× ποίημα γαρ Θεού» δηλ. ο κόσμος είναι άριστος, ο καλύτερος δυνατός, διότι είναι δημιούργημα του Θεού. Κάτι ανάλογο μ’ αυτό μας λέει η Γένεσις, ότι όσα δημιούργησε ο Θεός ήσαν «καλά λίαν» (Γεν. 1:31-εβρ. Τώβ Μεώδ).
΄Ενας άλλος ΄Ελληνας σοφός, ο Ξενοφάνης από την Κολοφώνα (580-475 π.Χ.) αποκηρύσσοντας τους ανθρωπόμορφους θεούς των συμπατριωτών του καθώς και τις ανθρωποπαθείς εκφράσεις και εμφανίσεις τους, παρατήρησε ότι αν τα ζώα είχαν θεούς, σίγουρα θα τους έκαναν ζωόμορφους. Όπως δηλ. οι άνθρωποι κατασκευάζουν και επινοούν θεούς ανθρωπόμορφους με ανθρώπινες αδυναμίες και πάθη. ΄Ετσι εξ αντιδιαστολής, κατέληξε ο Ξενοφάνης στο να πει ότι Ένας Θεός υπάρχει μέσα σε θεούς και ανθρώπους κι αυτός «ούτε κατά την μορφή όμοιος με τους ανθρώπους (είναι) ούτε κατά την σκέψη, όλος στοχάζεται κι όλος θωρεί κι όλος ακούει κι ακίνητος στον ίδιο τόπο πάντα μένει».
αναφέρει: «εις Θεός, εν τε θεοίσιν και ανθρώποισι μέγιστος, ούτι δέμας θνήτοισιν ομοίοις ήδε νόημα». Ο Θεός είναι γι’ αυτόν ασώματος, αγέννητος και αθάνατος, αϊδιος. Θεοί που γεννιώνται και πεθαίνουν λέγει δεν είναι Θεοί. Ο Θεόφραστος πληροφορεί ότι ο Ξενοφάνης τον Θεόν «ένα μεν δείκνυσιν εκ του πάντων κράτιστον είναι…. το δε πάντων κράτιστον και άριστον θεός»
Ο Εφέσιος σοφός Ηράκλειτος (544-484 πΧ) ο επονομασθείς σκοτεινός, λόγω της βαθύτητας της σκέψης του, σε κάποιον αφορισμό του φαίνεται να έχει υλιστική αντίληψη λέγοντας ότι ο κόσμος αυτός είναι αιώνιος, ούτε κανείς απ’ τους θεούς τον έκανε «αλλ’ ην αεί και έστι και έσται» (Ντιλς Ι, σελ.158). Ωστόσο, παρά την όντως αυτή υλιστική του αντίληψη, -η οποία σημειωτέον αφορά την προέλευση του κόσμου και της ύλης μόνο -, σ’ άλλους αφορισμούς του δέχεται ότι υπάρχει Θεός και μάλιστα συγκρινόμενος ο άνθρωπος ο πιο σοφός με τον Θεό, μοιάζει με έναν πίθηκο που θα προσπαθούσε να τον συναγωνισθεί. «Ανθρώπων ο σοφώτατος προς Θεόν πίθηκος φανείται και σοφία και κάλλει και τοίς άλλοις πάσιν» (Ντιλς Ι, σελ. 169).
Ακόμα ο Ηράκλειτος, είπε κάτι άλλο πολύ σπουδαίο: ότι όσα κάνει ο Θεός δε μπορεί παρά ως εκ της φύσεώς του ως δίκαιος και αγαθός, να είναι όλα δίκαια και αγαθά, ανεξάρτητα που οι άνθρωποι πολλά απ’ αυτά δεν καταλαβαίνουν και άλλα τα θεωρούν δίκαια και άλλα άδικα, ανάλογα κατά πως τα καταλαβαίνουν με την απλή τους σκέψη και κατά πως τους συμφέρει. Επί λέξει είπε: «Τω μεν Θεώ καλά πάντα και αγαθά και δίκαια. ΄Ανθρωποι δε ά μεν άδικα υπειλήφασιν, ά δε δίκαια». Βλέπουμε δηλ. εδώ, ο Ηράκλειτος να καταλήγει σ΄ένα συμπέρασμα που κατ’ επανάληψη τονίζουν οι συγγραφείς της Βίβλου και να συμφωνεί με την θεία αποκάλυψη. Ακόμα ο Ηράκλειτος για να προσδιορίσει το θείον, χρησιμοποίησε τη λέξη Λόγος : «Του δε λόγου τουδ’ εόντος αεί..».
ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΟΦΟΙ ΠΕΡΙ ΕΝΟΣ ΘΕΟΥ
1Caer está permitido, levantarse es obligatorio....."Επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς"
Xαμένη μάχη,είναι αυτή που φοβήθηκες να δώσεις
Πριν γράψεις σκέψου! Πριν κατακρίνεις περίμενε! Πριν προσευχηθείς συγχώρα! Πριν παραιτηθείς προσπάθησε!
Καλό είναι το να υπάρχεις …μα το να ζεις εν Χριστώ είναι άλλο πράγμα !
Xαμένη μάχη,είναι αυτή που φοβήθηκες να δώσεις
Πριν γράψεις σκέψου! Πριν κατακρίνεις περίμενε! Πριν προσευχηθείς συγχώρα! Πριν παραιτηθείς προσπάθησε!
Καλό είναι το να υπάρχεις …μα το να ζεις εν Χριστώ είναι άλλο πράγμα !