Κυριακή: η Πρωτοχριστιανική μέρα λατρείας




Του Μανώλη Καλομοίρη


Πηγή: Περιοδικό "Ο Ερευνητής τής Αλήθειας".
Αναδημοσίευση από: http://www.diakrisis.gr/articles.php?lng=gr&pg=54





Ποια μέρα προτιμούσαν οι πρώτοι Χριστιανοί για την λατρεία του Κυρίου τους, του Ιησού Χριστού; Αυτή η μέρα δεν ήταν το Σάββατο, αφού ως μέρος του Μωσαϊκού Νόμου, έπαψε να ισχύει με τον ερχομό και την θυσία του Μεσσία Ιησού. Ποτέ άλλωστε δεν αναφέρει η Καινή Διαθήκη συνάθροιση λατρείας της Εκκλησίας ημέρα Σάββατο. Όλες τις φορές που αναφέρεται το Σάββατο, είναι πάντοτε συνδεδεμένο με την Συναγωγή και την Ιουδαϊκή Θρησκεία.




Η μαρτυρία της Καινής Διαθήκης
Ας δούμε την διδασκαλία της Καινής Διαθήκης πάνω σε αυτό το ζήτημα: «Εμείς, όμως αποπλεύσαμε από τους Φιλίππους, ύστερα από τις ημέρες των αζύμων, και σε πέντε ημέρες ήρθαμε σ' αυτούς στην Τρωάδα, όπου διαμείναμε επτά ημέρες. Και κατά την πρώτη ημέρα της εβδομάδας, ενώ οι μαθητές ήσαν συγκεντρωμένοι για το κόψιμο του ψωμιού, ο Παύλος συνομιλούσε μαζί τους, καθώς επρόκειτο την επομένη ημέρα να αναχωρήσει. Και παρέτεινε τον λόγο μέχρι τα μεσάνυχτα» (Πράξεις 20:6-7). Αυτή η περικοπή είναι αρκετά διαφωτιστική για την μέρα λατρείας της αποστολικής Εκκλησίας. Ενώ οι απόστολοι πήγαν στην Τρωάδα, δηλ. την αρχαία Τροία, και έμειναν εφτά μέρες, ποια μέρα διάλεξαν για συνάθροιση λατρείας; Όπως διαβάζουμε, διάλεξαν την Κυριακή και όχι το Σάββατο, που θα μπορούσαν να διάλεγαν εάν πίστευαν ότι αυτό ίσχυε για τους χριστιανούς! Αυτό αποδεικνύει καθαρά ότι η πρώτη Εκκλησία προτιμούσε την Κυριακή και όχι το Σάββατο για τις συναθροίσεις λατρείας της.

Και ο λόγος που διάλεξαν οι πρώτοι Χριστιανοί την πρώτη μέρα της εβδομάδας, ήταν η Ανάσταση του Ιησού: «Και αφού αναστήθηκε το πρωί της πρώτης ημέρας της εβδομάδας, φάνηκε πρώτα στη Μαρία τη Μαγδαληνή, από την οποία είχε βγάλει επτά δαιμόνια» (Μάρκος 16:9). Δείτε επίσης: Ματθαίος 28: 1-6, Λουκάς 24: 1-7, Ιωάννης 20: 1-9.

Σύμφωνα με την Γραφή, «ο Χριστός είναι η απαρχή [της Ανάστασης]» (Α΄ Κορ. 15:23). Και στην Παλαιά Διαθήκη συμβολίζονταν από το χειρόβολο από τις απαρχές του θερισμού που κινούσε ο ιερέας μπροστά στον Κύριο, αμέσως μετά το Πάσχα, την Κυριακή, «την επομένη του Σαββάτου» (Λευιτικό 23:10-11).



Το Δείπνο του Κυρίου
Την μέρα που συναθροίζονταν οι πρώτοι Χριστιανοί κάθε εβδομάδα, έκαναν και το Δείπνο του Κυρίου. Αυτό το δείχνει και η μαρτυρία των Αποστολικών Πατέρων (παρατίθενται πιο κάτω) , αλλά και το εδάφιο Πράξεις 20:7. Μερικοί επιχειρηματολογούν ότι η κλάση του άρτου δεν είναι το Δείπνο του Κυρίου, αλλά τα κοινά γεύματα. Η κλάση του άρτου, δεν μπορεί να είναι μόνο τα Κοινά Γεύματα, διότι αναφέρεται μεταξύ άλλων θρησκευτικών πρακτικών της αρχαίας Εκκλησίας: «Και έμεναν σταθερά στη διδασκαλία των αποστόλων, και στη κοινωνία, και στο κόψιμο του ψωμιού και στις προσευχές» (Πράξεις 2:42).

Επίσης η Καινή Διαθήκη μαρτυρεί κάθε πότε γίνονταν το Δείπνο του Κυρίου! Προσέξτε τα ακόλουθα εδάφια: «…Συνέρχεστε όχι για το καλύτερο, αλλά για το χειρότερο. Επειδή, πρώτα μεν, όταν συνέρχεστε στην εκκλησία, ακούω ότι υπάρχουν ανάμεσά σας σχίσματα…Όταν λοιπόν, συνέρχεστε στον ίδιο χώρο, τούτο δεν είναι να φάτε Κυριακό δείπνο….Να σας επαινέσω σε τούτο; Δεν σας επαινώ. Επειδή εγώ παρέλαβα από τον Κύριο, εκείνο το οποίο και παρέδωσα σε σας, ότι ο Κύριος Ιησούς κατά τη νύχτα που παραδινόταν, πήρε ψωμί….» (Α΄ Κορινθίους 11: 17-18,20,22-23). Αν και μερικοί ισχυρίζονται ότι το Δείπνο του Κυρίου γίνονταν αραιά, ετήσια, ή λίγες φορές τον χρόνο, τούτη η βιβλική περικοπή δείχνει το αντίθετο! Το Δείπνο του Κυρίου γίνονταν «όταν συνέρχονταν», κάθε φορά που συναθροίζονταν για λατρεία! Το Δείπνο του Κυρίου γίνονταν τακτικά, σύμφωνα με αυτήν την βιβλική περικοπή. ΄Ηταν μέρος της κανονικής συνάθροισης της Εκκλησίας, κάθε Κυριακή!



Το διάταγμα του Μεγάλου Κωνσταντίνου
Αν και οι Σαββατιστές ως «απόδειξη» πως η Κυριακή εισήχθηκε τον 4ο αιώνα ως μέρα λατρείας σε αντικατάσταση του Σαββάτου, φέρνουν ένα διάταγμα του Μέγα Κωνσταντίνου το έτος 321, στην πραγματικότητα διαστρεβλώνουν την ιστορική πραγματικότητα. Το διάταγμα του Μεγάλου Κωνσταντίνου αφορούσε την Κυριακή σαν μέρα αργίας, κι όχι σαν μέρα λατρείας! ΄Ηταν δηλαδή ένα πολιτικό διάταγμα, κι όχι θρησκευτικό.



Τι μαρτυρούν οι Αποστολικοί Πατέρες
Οι Χριστιανοί συγγραφείς, που έζησαν αμέσως μετά την εποχή των αποστόλων, στην περίοδο μεταξύ του τέλους του 1ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 2ου αιώνα, δίνουν την πολύτιμη ιστορική μαρτυρία τους για την μέρα λατρείας της αρχαίας Εκκλησίας.

Η επιστολή του Βαρνάβα γράφει: «Τους λέγει ακόμη: ΄Τας νεομηνίας υμών και τα Σάββατα ουκ ανέχομαι΄. Κοιτάχτε, τι εννοεί. Δεν δέχομαι τα εφήμερα Σάββατα, αλλά εκείνο το Σάββατο που εγώ έφτιαξα, στο οποίο αφού θα έχω καταπαύσει απ' όλα μου τα έργα, θα ανοίξω την ογδόη ημέρα, δηλαδή την ημέρα ενός άλλου κόσμου. Γι' αυτό και εορτάζουμε την ογδόη μέρα [δηλ. την μέρα μετά το Σάββατο, την ΚΥΡΙΑΚΗ] μέσα σε ευφροσύνη, γιατί αυτή τη μέρα ο Ιησούς ανέστη εκ νεκρών κι αφού φανερώθηκε, ανέβηκε στους ουρανούς» (15:8-9).

Ο Ιγνάτιος γράφει: «΄Οσοι έχοντας ανατραφεί μέσα σε παλιά πράγματα, ήρθαν στην καινούργια ελπίδα, παύοντας να ζουν στο Σάββατο, αλλά στην Κυριακή, κατά την οποία και η ζωή μας ανέτειλε δια του Χριστού και του θανάτου του» (Προς Μαγνησιείς 9:1).

Η Διδαχή γράφει: «Και την ημέρα του Κυρίου [πρωτότυπο: Κατά Κυριακήν δε Κυρίου], αφού συναχθείτε, να κόψετε τον άρτο και να τελέσετε τη θεία ευχαριστία» (14:1).

Ο Ιουστίνος ο Μάρτυρας και Απολογητής γράφει: «Κατά δε την ημέραν την λεγομένην ¨του ηλίου" [Σ.Σ: την πρώτη μέρα της εβδομάδος] γίνεται συνέλευσις εις το αυτό μέρος όλων των πιστών, είτε εις πόλεις είτε εις την ύπαιθρον κατοικούντων και αναγινώσκονται τα απομνημονεύματα των αποστόλων ή τα σύγγράμματα των προφητών, όσο επιτρέπει ο χρόνος. ΄Επειτα, αφού παύσει ο αναγνώστης, ο προεστώς νουθετεί δια λόγου και προσκαλεί εις μίμησιν των καλών τούτων. ΄Επειτα εγειρόμεθα όλοι μαζί και απευθύνομεν ευχάς. Και καθώς είπομεν προηγουμένως, αφού παύσωμεν ημείς την ευχήν, προσφέρεται άρτος και οίνος και ύδωρ, ο προεστώς αναπέμπει κατά δύναμιν ομοίας ευχάς και ευχαριστίας και ο λαός επευφημεί λέγων το αμήν, και γίνεται εις έκαστον η διάδοσις και μετάληψις των καθαγιθασθέντων, και στέλλονται εις τους απόντας. Οι δε ευπορούντες και θέλοντες δίδουν έκαστος κατά την προαίρεσίν του ό,τι θέλουν και τα συλλεγόμενα κατατίθενται εις τον προεστώτα. Αυτός δε βοηθεί ορφανά και χήρες, τους στερουμένους οικονομικών μέσων λόγω ασθενείας ή άλλης αιτίας, τους ευρισκομένους εις τας φυλακάς και τους παρεπιδημούντες ξένους, και γίνεται κηδεμών γενικώς όλων των ευρισκομένων εις ανάγκην.

Πραγματοποιούμε δε την συνέλευσιν όλοι μαζί κατά την ημέρα του ήλιου, επειδή αύτη είναι η πρώτη ημέρα κατά την οποίαν ο Θεός εδημιούργησε τον κόσμον μεταποιήσας το σκότος και την ύλην. Και ο Ιησούς Χριστός, ο Σωτήρ ημών, ανέστη εκ νεκρών κατά την ίδιαν ημέραν. Διότι εσταύρωσαν αυτόν την ημέραν προ της κρονικής [Σ.Σ:Κρονική, δηλ. ημέρα του Κρόνου, είναι η 6η μέρα μέρα της εβδομάδος, το Σάββατο], την δε μετά την κρονικήν, η οποία είναι η ημέρα του ήλιου, φανερωθείς εις τους αποστόλους και μαθητάς αυτού εδίδαξε ταύτα, τα οποία εδώσαμεν και εις εσάς προς σοβαράν μελέτην» (Α΄ Απολογία 67).

Η ομόφωνη μαρτυρία της αρχαίας Εκκλησίας, λίγα χρόνια μετά από τον θάνατο των αποστόλων, είναι πως η πρώτη μέρα της εβδομάδος, η Κυριακή, ήταν η μέρα λατρείας των πρώτων Χριστιανών! Τα ιστορικά αυτά κείμενα είναι αδιαμφισβήτητα! Και η Καινή Διαθήκη και η αρχαία παράδοση της Εκκλησίας δείχνουν την Κυριακή, ως τη μέρα λατρείας των μαθητών του Ιησού.



ΜΑΝΩΛΗΣ ΚΑΛΟΜΟΙΡΗΣ