Ακουσα ένα τραγούδι πορτογαλικό, για τους άστεγους στη Λισσαβώνα, από τον δημοφιλή στη φίλη χώρα καλλιτέχνη, Pedro Abrunhosa. Στη φίλη χώρα, όπου η κοινωνία δοκιμάζεται ελέω μνημονίου.

Στο βίντεο του τραγουδιού, που έχει γυριστεί στην πορτογαλική πρωτεύουσα, απεικονίζονται πρόσωπα αστέγων. Πρόσωπα συνανθρώπων μας, που αν τα αντικρίσεις μια φορά έστω, δεν τα ξεχνάς ποτέ. Ποτέ. Και δεν πρέπει να τα ξεχάσεις ποτέ. Δεν μπορείς, δεν δικαιούσαι να εφησυχάζεις, όσο συνάνθρωποί μας, συμπολίτες μας, ομοεθνείς μας, σηκώνουν αυτόν τον σταυρό.

Άστεγοι... Αλήθεια, πώς να είναι όταν ο δρόμος ερημώνει, όταν το σκοτάδι τυλίγει τα πάντα, όταν το κρύο σε περονιάζει, όταν εκεί που κάθεσαι, εκεί που κάποια στιγμή θα ξαπλώσεις, είναι όλα κρύα, παγωμένα, σκληρά; Πώς να είναι όταν θες να φωνάξεις και η φωνή απλά δεν βγαίνει;

Πώς να είναι όταν σε πλημμυρίζουν η απελπισία και η απόγνωση, πώς να είναι σε μια πόλη τεσσάρων εκατομμυρίων όταν αναζητάς τον συνάνθρωπο και αυτός δεν είναι εκεί; Πώς να είναι να ζεις με τον τρόμο, εκτεθειμένος, άγρυπνος, άρρωστος, μόνος, πεινασμένος, διψασμένος, ξεχασμένος από αυτούς που σε περιτριγύριζαν στα χρόνια της ανεμελιάς;

Κι όμως. Ήδη, δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας, ζουν υπό αυτές τις συνθήκες. Και φυσικά, οι διάφοροι παράγοντες του τόπου μας μιλούν για «ανακεφαλαιοποιήσεις» οι μεν, για «επαναστάσεις» οι δε (που θα προστατεύσουν ανήθικα προνόμια βολεμένων), όταν αυτό που πραγματικά χρειάζεται ο τόπος σε αυτή τη δύσκολη φάση που περνά, είναι μια επανάσταση κατά του φιλοτομαρισμού και του ατομικισμού, κοινώς μια επανάσταση ανθρωπιάς. Και αυτό, όχι στο πλαίσιο μιας πολιτικής συμπονετικού καπιταλισμού, αλλά στο πλαίσιο μιας ένδειξης αλληλεγγύης έναντι όσων περνούν χειρότερα από εμάς.

Γιατί πάντα υπάρχουν. Πάντα. Απλώς, εμείς αρνούμαστε να το αντιληφθούμε. Εξατομικεύσαμε πολλοί εξ ημών τις προτεραιότητές μας, μετά από ένα διαχρονικό και ξέφρενο πάρτι εξαχρείωσης, όπου μέσω του «εκσυγχρονισμού» μας, παρακάμψαμε τις βασικές (και τόσο «ενοχλητικές» για το σύστημα) αρχές του αξιακού μας πλαισίου. Νομίζαμε ότι πλουτίζαμε, όταν στην πραγματικότητα, φτωχαίναμε. Κερδίζαμε χρήματα και χάναμε κάθε μέρα την ψυχή μας. Η διαδικασία αυτή έχει πολλά ονόματα, ιδεολογικά, πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά. Εξαρτάται υπό ποιο πρίσμα το βλέπει κανείς.

Πολλές φορές δεν αντιλαμβανόμαστε πόσο εφικτό είναι να απαλύνουμε τον πόνο των συνανθρώπων μας και παράλληλα και τον δικό μας. Γιατί, δεν αντιλαμβανόμαστε, πως αποφεύγοντας να αναμετρηθούμε με τα προβλήματα των άλλων, φορτώνουμε τη συνείδησή μας με τύψεις και χάνουμε τη γαλήνη μας. Διότι γαλήνη και ένοχη συνείδηση, δεν πάνε μαζί.

Και όταν δεν βοηθάμε, έχουμε ένοχη συνείδηση. Νομίζουμε, οι αφελείς, πως παρακάμπτοντας τον πόνο των άλλων, γλιτώνουμε, πως δεν επηρεαζόμαστε. Νομίζουμε ίσως πως είμαστε «στεγανοί», μόνο και μόνο γιατί αποστρέψαμε το πρόσωπό μας από την εικόνα που θα μας χαλούσε τη διάθεση, γιατί κλείσαμε την πόρτα μας στο πρόβλημα των άλλων, γιατί κάναμε πως δεν ακούσαμε την κραυγή αγωνίας. Κι όμως, το αντίθετο πετυχαίνουμε. Κάθε φορά που αποστρέφουμε τη ματιά μας από τα προβλήματα των συνανθρώπων μας, λέμε όχι στη δική μας ευτυχία.

Θα με ρωτήσετε, τι μπορούμε να κάνουμε. Απλά πράγματα: έχουμε είκοσι ευρώ στην τσέπη για να ψωνίσουμε; Με τα τρία εξ αυτών, μια οικογένεια δίπλα μας, που έχει πρόβλημα, μπορεί να εξασφαλίσει το φαγητό της για μια ημέρα. Και παραπάνω. Ακόμα και σήμερα, τα όσπρια και τα περισσότερα ζυμαρικά, είναι φτηνά. Κι όμως, κάποιοι δεν έχουν χρήματα ακόμα και για τα φτηνά.

Άλλοι, έχουν ανάγκη μια κουβέντα μας, ένα χαμόγελό μας, λίγα ψιλά, μια ερώτηση για το αν είναι καλά, μια εκδήλωση ενδιαφέροντος, μια στάση μας δίπλα τους. Πέντε λεπτά από τον πολύτιμο χρόνο μας δίπλα τους, στο παγκάκι. Αυτόν τον χρόνο που κατά τα άλλα καταναλώνουμε απλόχερα μπροστά στην τηλεόραση. Όλοι όσοι ταλαιπωρούνται αυτόν τον καιρό και ιδιαίτερα οι άστεγοι, έχουν ανάγκη από λίγο σεβασμό, μια ένδειξη ότι δεν είναι ανύπαρκτοι, ένα κέρασμα, μια άφοβη χειραψία. Και μια παρότρυνση, μια ευχή, μια αναπτέρωση του ηθικού τους.

Τώρα μάλιστα που το κράτος και η πρόνοιά του, απουσιάζουν.
Κάντε μου μια χάρη: σταματήστε μπροστά σε ένα παγκάκι, αντικρίστε έναν άστεγο, κοιτάξτε τον στα μάτια και αναλογιστείτε αν κάνετε αυτό που πρέπει. Σας εγγυώμαι ότι αν σας κοιτάξει και εκείνος, δεν θα ξεχάσετε ποτέ αυτό το βλέμμα. Και είναι το βλέμμα του Θεού μέσα στην ψυχή σας. Όπως σας το είπα.

Το βλέμμα του Θεού. Που θα κοιτάξει μέσα στη συνείδησή σας και θα σας ρωτήσει αν βάλατε τα δυνατά σας για να βοηθήσετε κάποιον που έχει ανάγκη, αν μείνατε νηστικός έστω μια φορά για να ταΐσετε κάποιον που έχει να φάει ενδεχομένως και μέρες, αν μοιραστήκατε κάτι με τον συνάνθρωπό σας. Αν δεν τα κάνατε αυτά, δεν κάνατε τίποτα για την ψυχή σας, απολύτως τίποτα. Και η σωτηρία της ψυχής σας, θα έπρεπε να είναι η απόλυτη προτεραιότητά σας. Μήπως δεν είναι;

Κάποτε, σε άλλες εποχές που δεν είχαμε «εκσυγχρονιστεί» από διάφορους «φωταδιστές», ρωτούσαν οι γονείς τα μικρά παιδιά το βραδάκι, ποια ήταν η καλή τους πράξη της ημέρας. Αυτά βέβαια ήταν συνήθειες άλλων εποχών. Όταν ακόμα μάθαιναν στα παιδιά να προσεύχονται, να αναζητούν το Θεό και τη χάρη Του, να ξεχωρίζουν το καλό, όταν οι γονείς είχαν χρόνο για τα παιδιά τους.

Σήμερα, πολλά παιδιά, στη διάρκεια τουλάχιστον της εκπαιδευτικής διαδικασίας, μαθαίνουν άλλα, πιο «ορθολογιστικά», από διάφορους «προοδευτικούς», που τα ξέρουν όλα και νομίζουν πως είναι «θεοί» και μπορούν να «αναπλάσουν» κοινωνίες, εφαρμόζοντας ιδεολογήματα που το μόνο που έφεραν στην ανθρωπότητα, είναι συμφορές. Μια διαδικασία που το μόνο που παράγει, είναι μηδενιστές...

Ναι, κάποιοι απέτυχαν στο παρελθόν. Ας το πούμε στα παιδιά μας και ας τα μπολιάσουμε με αγάπη και ενδιαφέρον για τον πλησίον. Και ας γίνουμε εμείς το παράδειγμα, σταματώντας μπροστά σε αυτούς που έχουν ανάγκη και όχι προσπερνώντας τους, κάνοντας μάλιστα ότι δεν βλέπουμε. Και ας μην ξεχνάμε ένα πράγμα: ότι ο Ύψιστος μας κοιτάζει συνεχώς και κάποια στιγμή θα μας κρίνει.

Νίκος Χιδίρογλου


http://www.elora.gr